Նադեժդա Ռուշևա

Նադեժդա Ռուշևա ռուս.՝ Надя Рушева
Ծնվել է	հունվարի 31, 1952(1952-01-31)
Ծննդավայր	Ուլան Բատոր, Մոնղոլիայի Ժողովրդական Հանրապետություն
Վախճանվել է	մարտի 6, 1969(1969-03-06) (17 տարեկան)
Մահվան վայր	Մոսկվա, ԽՍՀՄ
Քաղաքացիություն	ԽՍՀՄ
Մասնագիտություն	նկարչուհի

Նադեժդա (Նադյա) Նիկոլաևնա Ռուշևա (ռուս.՝ Надя (Надежда Николаевна, հունվարի 31, 1952(1952-01-31), Ուլան Բատոր, Մոնղոլիայի Ժողովրդական Հանրապետություն - մարտի 6, 1969(1969-03-06), Մոսկվա, ԽՍՀՄ), խորհրդային նկարիչ-գրաֆիկ։

Կենսագրություն

Նադեժդա Ռուշևան ծնվել է Ուլան Բատորում։ Նրա հայրը եղել է խորհրդային նկարիչ Նիկոլայ Կոստանտինովիչ Ռուշևան (1918—1975), իսկ մայրը՝ Տուվայի առաջին բալետի պարուհի Նատալիա Դոյդալովնա Աժիմկաա Ռուշևան (1926—2015): 1952 թվականի ամռանը ընտանիքը տեղափոխվել է Մոսկվա։

Նադյան նկարել սկսել է հինգ տարեկանից, ընդ որում նրան ոչ ոք չի սովորեցրել։ Նույն ձևով մինչև դպրոց գնալը սովորել է նաև կարդալ և գրել։ Յոթ տարեկան հասակում նա սկսել է ամեն օր դասերից հետո կանոնավոր կերպով առնվազն կես ժամ զբաղվել նկարչությամբ։ Այդպես նա մի գիշերվա ընթացքում 36 պատկերազարդումներ է կատարել Պուշկինի «Սալթան թագավորի հեքիաթը» ստեղծագործության հիման վրա։

Մահ

Մահացել է գլխուղեղի անոթների լայնացմանը հաջորդող ներուղեղային արյունազեղումից՝ 1969 թվականի մարտի 6-ին՝ հիվանդանոցում։

Ցուցադրություններ

1964 թվականի մայիսին տեղի է ունեցել նրա նկարների առաջին ցուցադրությունը, որը կազմակերպվել է «Պատանեկություն» թերթի կողմից։ Այդ ժամանակ Նադյան սովորել է հինգերորդ դասարանում։ Այդ ցուցադրությունից հետո հենց նույն թվականին թերթի 6-րդ համարում հրապարակվել են նրա առաջին նկարները։ Այդ ժամանակ նա եղել է ընդամենը 12 տարեկան։

Իր կյանքի հաջորդ հինգ տարիների ընթացքում նա անձնական ցուցադրություններ է ունեցել ԽՍՀՄ-ում, Լեհաստանում, Չեխոսլովակիայում, Ռումինիայում, Հնդկաստանում։

Նկարազարդումներ է կատարել Լև Տոլստոյի «Պատերազմ և խաղաղություն» և Միխայիլ Բուլգակովի «Վարպետը և Մարգարիտան» ստեղծագործությունների հիման վրա։ Երիտասարդ նկարչուհին երազել է դառնալ նկարիչ-մուլտիպլիկատոր։

1967 թվականին եղել է Արտեկում, որտեղ ծանոթացել է Օլեգ Սաֆարլիևի հետ։

1973 թվականի նոյեմբերին Ուլյանովյան տարածաշրջանային նկարչական թանգարանում տեղի է ունեցել նրա նկարների ցուցադրությունը, որտեղ ներկայացվել են երիտասարդ նկարչուհու ավելի քան 200 ստեղծագործություններ։

Ստեղծագործություններ

Նրա աշխատանքների մեջ կարելի է գտնել Հին Հունաստանի առասպելների, Պուշկինի, Տոլստոյի, Միխայիլ Բուլգակովի ստեղծագործությունների պատկերազարդումներ։ Ընդհանուր առումով նա պատկերազարդել է ավելի քան 50 հեղինակների ստեղծագործություններ։

«Վարպետը և Մարգարիտան» դարձել է նրա վերջին աշխատանքը։ Այդ ժամանակ Նադյան դարձել է առաջին նկարիչը, որը պատկերազարդել է «Վարպետը և Մարգարիտան» ստեղծագործությունը։ Ելենա Բուլգակովան՝ Միխայիլ Բուլգակովի այրին, թողել է իր ինքնագիրը «Ափսոս, որ ես չգիտեի այդ բացառիկ էակի՝ Նադյա Ռուշևայի մասին»։

Նադյայի ստեղծագործությունների մեջ կան այնպիսինները, որոնք պատկերում են Չայկովսկու «Աննա Կարենինա» բալետի որոշ հատվածներ։ Բալետը բեմադրվել է նկարչուհու մահից հետո։ Բալետի գլխավոր դերում հանդես է եկել Մայա Պլիսեցկայան։

Նրա նկարները ծնվում էին առանց էսքիզների, միշտ նկարել է միանգամից և երբեք ջնջոց չի օգտագործել։ Նադյան ասել է.

Ես դրանք նախապես եմ տեսնում… Դրանք թափվում են թղթի վրա, ինչպես ջրի նշաններ։ Ինձ մնում է միայն ինչ-որ մի բանով շրջանակել դրանք։

Նադյան իրենից հետո թողել է հարուստ նկարչական ժառանգություն։ Նա թողել է ավելի քան 12 հազար նկարներ։ Անհնար է դրանց ճշգրիտ քանակությունը հաշվել, որովհետև հարյուրավոր թերթեր նկարչուհին նվիրել է իր ծանոթներին և ընկերներին, որոշ նկարներ էլ տարբեր պատճառներով հետ չի ստացել առաջին ցուցադրությունից։ Նկարների մեծամասնությունը պահպանվում է Մոսկվայում՝ Լև Տոլստոյի պետական թանգարանում, Կըզըլում գտնվող Նադյա Ռուշևայի անվան թանգարան-ֆիլիալում, Պետերբուրգի Պուշկինյան տանը, Արվեստի ազգային ֆոնդում, Սարովի քաղաքային թանգարանում և Ա. Պուշկինի անվան պետական թանգարանում։

Տեղի է ունեցել նրա նկարների 160 ցուցադրություն տարբեր երկրներում՝ Ճապոնիայում, Գերմանիայում, ԱՄՆ-ում, Հնդկաստանում, Մոնղոլիայում, Լեհաստանում և այլ երկրներում։

Ցիկլեր և աշխատանքներ

• Ինքնանկարներ
• Բալետ
• Պատերազմ և խաղաղություն
• Արևմտյան դասականություն
• Փոքրիկ իշխանը
• Վարպետը և Մարգարիտան
• Կենդանիների աշխարհ
• Պուշկինիանա
• Ռուսական հեքիաթներ
• Այժմեականություն
• Տուվա և Մոնղոլիա
• Էլլադա
• Բայրոն։ Աբիդոսյան հարսնացուն

Կարծիքներ

Մարդկանց հարկավոր է այնպիսի արվեստ, ինչպիսին մաքուր օդն է։ Հանճարեղ աղջիկը տիրապետում էր մարդկային ոգու ներթափանցման զարմանալի պարգևի։ - Դմիտրի Լիխաչով

Նրա նկարները դուրս են գալիս մանկական ստեղծագործությունների սահմաններից, բայց նույնիսկ մեծահասակ նկարիչների շրջանում շատերը դժվարությամբ կարող են համեմատվել նրա ստեղծագործական հորինվածքի, տեխնիկայի պարզության, և աշխարհի ստեղծագործական ընկալման հետ։ - Քանդակագործ Վասիլի Ալեքսեևիչ Վատագին

Ճակատագրի անողոք դաժանությունը կյանքից հեռացրեց մոսկովյան հանճարեղ, դեռ նոր ծաղկող տաղանդ Նադյա Ռուշեվային։ Այո՛, հանճարեղ։ Այժմ պետք չէ վախենալ վաղաժամ կարծիքներից։ - «Պատանեկություն» թերթ

Հիշատակ

Նադյա Ռուշևայի և իր հոր՝ Նիկոլայ Կոստանտինովիչի գերեզմանները

• Թաղված է Մոսկվայում՝ Պոկրովյան գերեզմանատանը։ Նրա շիրիմին հուշարձան է տեղադրված, որտեղ պատկերված է Նադյայի «Փոքր Կենտավր» նկարը։
• Նադյայի անունով է կոչվում № 1466 կրթության կենտրոնը (նախկին № 470 մոսկովյան դպրոցը), որտեղ սովորել է Նադյա Ռուշևան։ Դպրոցում թանգարան է բացվել, որտեղ ներկայացված են նրա կյանքն ու ստեղծագործությունները։
• Մոսկվայում՝ Նադյա Ռուշևայի անունով կոչվող № 1466 դպրոցի կողքին բացվել է «Նադեժդա» զբոսայգին։ Այտեղ Նադյայի «Փոքր Կենտավր» նկարի մոտիվներով տեղադրվել է հուշարձան։
• 1982 թվականի հոկտեմբերի 21-ին սովետական աստղագետ Կարաչկինը հայտնաբերել է № 3516 փոքր մոլորակը, որը անվանել է Rusheva:
• Կովկասում կա Նադյա Ռուշևայի անունը կրող անցում։
• Գոյություն ունի «Աղջիկ Նադյա» (1973 թվական) երգը։ Երգի հեղինակը դրամատուրգ Աննա Ռոդիոնովան է(http://search.rsl.ru/ru/record/01007203952):

Վավերագրական ֆիլմեր

• Քեզ, ինչպես առաջին սեր (1969)
• Նադյան Ռուշևա (1972)

Մատենագրություն

• Альбом «Графика Нади Рушевой» — Изобразительное искусство, Москва, 1976. Составитель: Николай Константинович Рушев. Автор текста: Георгий Викторович Панфилов.
• Последний год Надежды. Воспоминания о моей дочери. Автор: Рушев Н. К. — М.: ТЕИС, 2007.
• Мама Нади Рушевой. Автор: Зоя Донгак — Кызыл: ОАО «Тываполиграф». 2014.
• Э. И. Пашнёв «Девочка и олень», Москва, Терра-Книжный клуб, 2001, 276 страниц. Иллюстрации Нади Рушевой.
• Михаил Булгаков Мастер и Маргарита с иллюстрациями Нади Рушевой. — АСТ, 2018. — 256 с. — 9000 экз. — ISBN 978-5-17-090446-4

Արտաքին հղումներ

• Сайт Школы Москвы ГБОУ № 1466 им Надежды Рушевой
• Сайт школьного мемориального музея Нади Рушевой
• Пророчество в рисунках (фильм из серии «Как уходили кумиры»)
• Музей Нади Рушевой в школе № 1466.
• Лёгкость гения… Сообщество в livejournal.com
• «Мир Нади Рушевой» (наиболее полная интернет-галерея рисунков Нади на сайте «Нооген»).
• Надя Рушева. Неисправленная двойка
• Լև Կասիլ։ «Նադյա Ռուշևայի երևակայությունը։ «Պատանեկություն» թերթ, 1964 թվական, № 6, էջ 110—113: (Օրիգինալը GIF ձևաչափով, стр. 110(չաշխատող հղում), стр. 111(չաշխատող հղում), стр. 112(չաշխատող հղում), стр. 113(չաշխատող հղում) — самая первая публикация о Наде).
• Ակադեմիկոս վ. Վատագին։ «Ապոլլոն և Դաֆնա»։ «Պատանեկություն» թերթ, 1969 թվական, № 9, էջ 111—113: (Օրիգինալը GIF ձևաչափով, стр. 111(չաշխատող հղում), стр. 112(չաշխատող հղում), стр. 113(չաշխատող հղում) — статья на смерть Нади).
• «Դա շատ կարևոր է՝ մարդ լինել!»: «Պատանեկություն» թերթ, 1977 թվական, № 1, էջ 96-101։ (Օրիգինալը GIF ձևաչափով стр. 96, стр. 97(չաշխատող հղում), стр. 98(չաշխատող հղում), стр. 99, стр. 100, стр. 101 — письма Нади Рушевой к Алику Сафаралиеву, её другу по «Артеку»).
• «Это очень важно — быть человеком!» Արխիվացված 2019-08-30 Wayback Machine (письма Нади Рушевой к Алику Сафаралиеву, её другу по «Артеку», текстовая версия).
• В. Киселёв «Месяц в Артеке» Արխիվացված 2020-05-05 Wayback Machine (книга об артековском периоде жизни Нади).
• Эдуард Пашнев. «Девочка и олень» Արխիվացված 2019-09-23 Wayback Machine (роман-биография Нади Рушевой иллюстрированный её рисунками. 1974 г.)
• Николай Рушев. «Последний год Надежды»
• Надя Рушева." Пушкиниана".