Նաբոնասար
| Նաբոնասար | |
|---|---|
 | |
| Ծնվել է | մ.թ.ա. 8-րդ դար |
| Ծննդավայր | Բաբելոն |
| Մահացել է | մ. թ. ա. 733 |
| Քաղաքացիություն | Բաբելոն |
| Մասնագիտություն | գերիշխան |
| Զբաղեցրած պաշտոններ | Բաբելոնի թագավոր |
Նաբոնասար մ.թ.ա. 8-րդ դար, Բաբելոն - մ. թ. ա. 733 (աքքադերեն. Նաբու-Նազիր (Nabu-nasir), բառացի. «Նաբու պահապան», նաև Նաբունասիր[1]) Բաբելոնի թագավոր, գահակալել է մոտավորապես մ.թ.ա. 748 - 734 թվականներին, Բաբելոնյան VIII դինաստիայից է։
Նրա օրոք Ասորեստանում ավարտվեց անկարգությունների և քաղաքացիական պատերազմի շրջանը և իշխանության եկավ եռանդուն զորավար Թիգլաթպալասար II-ը։ Վերջինս Նաբոնասարի գահակալության 3-րդ տարում՝ մ.թ.ա. 745 թվականին տաշրիտ ամսին (սեպտեմբեր - հոկտեմբեր) իր զորքերը շարժեց դեպի Բաբելոնիա և ամբողջ երկրով մեկ արշավեց դեպի Պարսից ծոց՝ ջախջախեց քաղդեական ցեղերին և բազմաթիվ գերիների աքսորեց Ասորեստան։ Չի բացառվում, որ Նաբոնասարն ինքն է օգնության կանչել ասորիներին՝ քաղդեացիների և էլամացիների դեմ պայքարում իրեն օգնելու համար։
Ավելի ուշ հիշատակվող տեղեկությունը այն մասին, որ Թիգլաթպալասարը կռվել է Բորսիպայի ճակատամարտում Նաբոնասարի հետ, չի հաստատվում ավելի վաղ սեպագիր արձանագրություններում։ Ասորեստանցիները ոչ մի վնաս չեն հասցրել բաբելոնյան քաղաքներին, ասորեստանցիների արքան ամեն կերպ ընդգծում է նրանց պաշտպանի և հովանավորի իր դերը։ Այս արշավի արդյունքում Թիգլաթպալասարը դարձավ Բաբելոնի թագավորի տիրակալը և ստացավ «Շումերի և Աքքադի թագավոր» տիտղոսը։
Նաբոնասարի գահակալության հինգերորդ տարին (մ.թ.ա. 743 թ.) թվագրվում է Հումպանիկաշ թագավորի Էլամի գահ բարձրանալով։ Մ.թ.ա. 734 թվականին Նաբոնասարը ծանր հիվանդացավ և մահացավ 14-ամյա թագավորությունից հետո։
Ըստ Բերոսոսի և մի շարք այլ հեղինակների՝ Նաբոնասարի օրոք իրականացվել է տոմարի բարեփոխում։ «Նաբոնասարի դարաշրջանը» կապված է Նաբոնասարի անվան հետ։ Այս դարաշրջանը սկսվել է փետրվարի 26-ին (հին եգիպտական օրացույցի 1-ին տարվա սկզբով) մ.թ.ա. 747 թվականի՝ կեսօրվա ժամը 12-ին[2]:
Տնտեսական գործունեություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Պահպանվել են քսաներեք տախտակներ[3] որոնք նկարագրում են նրա կառավարման առաջինից մինչև տասնչորսերորդ տարիների գյուղատնտեսական կյանքը, անասնապահությունը, կաշվեգործությունը և առևտուրը[5], և դրանք, ըստ երևույթին, ներկայացնում են նրա տնտեսական գործունեությունը[4]։ 1973 թվականին Նիպպուրում պեղված նամակների արխիվը պարունակում է նամակագրություն Կուդուրրու՝ Շանդաբակկու կամ Նիպպուրի նահանգապետի և այդ անունով մի մարդու միջև, որը ողջունվում է որպես «եղբայր», որը նա կարող է լինել: Արձանագրված է, որ նա հիվանդացավ և մահացավ իր պալատում իր թագավորության տասնչորսերորդ տարում։ Նրան հաջորդեց նրա որդին՝ Նաբու-նադին-զերին, որը Բաբելոնում մ.թ.ա 810 թվականից մինչև Նոր բաբելոնյան կայսրության առաջացումը՝ մ.թ.ա. 626 թվականը հայտնի միակ օրինական ժառանգորդն էր։
Ստուգաբանություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Սեպագիր գրված է որպես dAG-PAB կամ dAG-ŠEŠ-ir, հունարեն՝ Ναβονάσσαρος, որից «Նաբոնասար» նշանակում է «Նաբու (է) պաշտպանը»[5]։
Ծանոթագրություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- ↑ Альберт Олмстед. История персидской империи. Глава: Религия и календарь. ссылка на текст Արխիվացված է Հոկտեմբեր 6, 2021 Wayback Machine-ի միջոցով:
- ↑ Клавдий Птолемей Альмагест или математическое сочинение в тринадцати книгах / Перевод с древнегреческого И.Н. Веселовского. — Москва: Наука-Физматлит, 1998. — С. 339.
- ↑ Brinkman, J. A.; Kennedy, D. A. (Jan–Apr 1983). «Documentary Evidence for the Economic Base of Early Neo-Babylonian Society: A Survey of Dated Babylonian Economic Texts, 721-626 B.C.». Journal of Cuneiform Studies. 35 (1/2): 63–65. doi:10.2307/3515942. JSTOR 3515942. S2CID 163438050. lists 22 and AFn.2
- ↑ Cole, S. W. (1996). Nippur in late Assyrian Times, c. 755–612 BC (SAAS 4). Neo-Assyrian Text Corpus Project. էջեր 52, 84–85, 89–90.
- ↑ Brinkman, J. A. (1968). «Nabonassar». A political history of post-Kassite Babylonia, 1158-722 B.C. Analecta Orientalia. էջեր 226–235.
Գրականություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- «Набонасар». Բրոքհաուզի և Եֆրոնի հանրագիտական բառարան: 86 հատոր (82 հատոր և 4 լրացուցիչ հատորներ). Սանկտ Պետերբուրգ. 1890–1907.
{{cite book}}: CS1 սպաս․ location missing publisher (link)
|
