Յուրի Բոնդարև
Յուրի Վասիլևիչ Բոնդարև (ռուս.՝ Юрий Васильевич Бондарев), մարտի 15, 1924[1][2][3][…], Օրսկ, Օրենբուրգի մարզ, ՌԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ[1] - մարտի 29, 2020[4], Մոսկվա, Ռուսաստան[4]), ռուս գրող և սցենարիստ։ Հայրենական մեծ պատերազմի մասնակից։ Սոցիալիստական աշխատանքի հերոս (1984), արժանացել է Լենինյան մրցանակի (1972) և երկու ԽՍՀՄ պետական մրցանակների (1977, 1983)։
Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Յուրի Վասիլևիչ Բոնդարևը ծնվել է 1924 թվականի մարտի 15-ին Օրենբուրգ նահանգի (այժմ Օրենբուրգ մարզի ) Օրսկ քաղաքում` Բոնդարև Վասիլյա Վասիլևիչի (1896-1988) և Բոնդարեև Կլավդիի Իոսիֆովնի (1900-1978) ընտանիքում։ 1931 թվականին տեղափոխվել են Մոսկվա։ 1941 թվականին կոմսոմոլեց Բոնդարևի հետ հազարավոր երիտասարդ մոսկվացիներ մասնակցել են Սմոլենսկի ամրոցների շինարարությանը։ 1942 թվականի ամռանը շինարարության ավարտից հետո 10-րդ դասարանի ավագ դպրոց է ուսումնասիրվել և ուղարկվել 2-րդ հետևակային գունդը, որը տարհանվել է Ակտոբեի քաղաքը։
Նույն տարվա հոկտեմբերին, երբ ուսանողները ուղարկվել էին Ստալինգրադ, Բոնդարևը նույնպես զինվորագրվում է 308-րդ գնդի 98-րդ հետևակային դիվիզիայում։ Մարտերի ժամանակ վիրավորվում է ստանում ցրտահարություն և աննշան վերք։ Այն բանից հետո, երբ բուժվում է հիվանդանոցում ծառայել է որպես հրամանատար 89-րդ հետևակային գնդի 23-րդ դիվիզիայում և Վորոնեժի ճակատում[9]։ Մասնակցել է Կիևի և Դնեպրի ազատագրմանը։ Գյուղի ոչնչացման համար հետևակային մարտական կազմավորումների երեք կրակակետերի, տրանսպորտային միջոցների, հակատանկային ատրճանակի, 20 թշնամու զինվորների և սպաների համար պարգևատրվել է «Արիության համար» մեդալով [9]։ Ավերած տանկի և Գերմանիայի վրա հարձակման համար պարգևատրվել է «Արիության համար» երկրորդ մեդալով։ 1944 թվականին Բոնդարևը կռել է Կարմիր դրոշի 121-րդ շարքերում, Ռիմ-Կիև հետևակային դիվիզիայում Լեհաստանում, և Չեխոսլովակիայում դարձել ՍՄԿԿ-ի անդամ 1944 թվականին։ Հոկտեմբերին նա ուղարկվում է Չկալովսկիի հրետանային դպրոց ավարտելուց հետո 1945 թվականի դեկտեմբերին հայտարարվում է, որ պիտանի է ծառայությանը և ազատվում է վերքերից։ Նա 1945-1951 թվականներին ավարտել է Մաքսիմ Գորկու անվան գրական ինստիտուտը )[10]։ Առաջին ժողովածուն «Մեծ գետի պատմությունները դուրս եկավ» տպագրվել է 1953 թվականին։ Գրել է մի շարք պատմվածքներ, դրանցից են ` «Ուշ երեկոյան» (1962), «Երիտասարդների հրամանատար» (1956), «Այն գումարտակներն են խնդրել ազատել» (1957), «Վերջին հազարամյակին» (1959), «Բարեկամները» (1969)։ Իր վեպերի պատճառով 20-րդ դարի 70-ական թվականներին գրողը ծանր մտածելով Խորհրդային Միության և Ռուսաստանի ճակատագրի մասին ակնկալում էր պատճառները փլուզումից հետո, հետագա արտացոլումը հասարակության վրա, վտանգների մասին հարմարվողականությունը, ճակատագրական պահերը անձնական և սոցիալական հասարակության մեջ։ Նամակը ստորագրվել է մի խումբ գրողների «Պրավդա» թերթում 1973 թվականի օգոստոսի 31-ին, որը ստորագրել է Սոլժենիցինը և Սախարովը[11]։ Բոնդարևը դարձել է Գերագույն Ազգությունների խորհրդի ԽՍՀՄ-ի 11-րդ գումարման (1984-1989) կողմից և Չերքեզիայում ինքնավար մարզի պատվիրակ Համամիութենական գիտաժողովի ՍՄԿԿ-ի (1988) անդամ[12]։ 1988 թվականի հունիսի 29-ին Համամիութենական կուսակցության կոնֆերանսին Յուրի Բոնդարևը և Գորբաչովը ինքնաթիռում վայրէջք կատարեց, չիմանալով թե արդյոք այն կա։ Նա դատապարտվեց խորհրդային անցյալի և խորհրդային իրականության մեջ, որն այնուհետև տպագրվեց թերթերում և հեռուստատեսությունում[13]։ 1990-1991 թվականներին նա եղել է ՀՀ կենտրոնական կոմիտեի Կոմունիստական կուսակցության ՌՍՖՍՀ անդամ։ 1992 թվականի հունվարին վառել է մի խումբ խորհրդային գրողների պատկերներ, ինչպես նաև` Եվգենիայի նկարը ի նշան բողոքի]][14]։ 1991-1994 թվականները եղել է գրողների միության նախագահ։ Պատվավոր անդամ է եղել Սանկտ Պետերբուրգի հասարակական կազմակերպության և ռուսական գեղարվեստի և գրականության ակադեմիայում։ Յուրի Բոնդարևը բավական դժվար է գնահատել ժամանակակից ռուսական իրականությունը։ Ըստ նրա, մենք ապրում ենք դժվար ժամանակներում, և առանց մեծ գաղափարների, առանց բարոյականության և բնական բարության, համեստության ու խոնարհության։ «Մեր ազատությունը մի ազատություն է երբ կործանվել է անցյալը, ներկան և ապագան, որը սրբազան, անձեռնմխելի և մաքուր է»։ Բայց ես չեմ կորցնում իմ հույսը Ռուսաստանի ապագայի համար։
Մրցանակներ և կոչումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Սոցիալիստական աշխատանքի հերոս (14.03.1984)
- Լենինի երկու շքանշան (22.06.1971, 14.03.1984)
- Հոկտեմբերյան հեղափոխության շքանշան (08.07.31981)
- Առաջին համաշխարհային պատերզամի 1-ին կարգի մեդալ (11.03.1985)
- Աշխատանքային Կարմիր դրոշի շքանշան (18.03.1974)
- Ժողովորդների բարեկամության աստղ շքանշան (14.03.1994)
- «Պատվոնշան» մրցանակ (28.10.1967)
- Երկու մեդալ «Արիության համար» (14.10.1943, 21.06.1944)
- Մեդալ «Հանուն պաշտպանության Ստալինգրադի»
- «Հայրենական մեծ պատերազմում) Գերմանիայի դեմ տարած հաղթանակի համար» մեդալ
- Լենինյան մրցանակ (1972թվական)
- ՌՍՖՍՀ պետական մրցանակ (1975 թվական)
- ԽՍՀՄ պետական մրցանակ (1977 թվական)
- ԽՍՀՄ պետական մրցանակ (1983 թվական)
- Ալեքսանդր Ֆադեևի անվան մեդալ
- Ոսկե մեդալ Դովժենկոի անունով (1973 թվական)
- Լև Տալստոյի մրցանակ (1993 թվական)
- Միջազգային մրցանակ Շոլոխովոյի անվան գրանակության և արվեստի ինստիտուտից (1944թվական)
- «Ստալինգրադ» ռուսական գրական մրցանակ
- Հուշամեդալ ՀՀ կենտրոնական կոմիտեի Կոմունիստական կուսակցության «90 տարի է Մեծ Հոկտեմբերի Սոցիալիստական հեղափոխությունը»
- Վոլգոգրադի պատվավոր քաղաքացի հերոսի մեդալ (2004 թվական)
- Մրցանակ Ալեքսանդր Նևսկի «Հավատարիմ որդիները Ռուսաստանում»
- Մեծ գրական ռուսական մրցանակ (2012 թվական)
- Մրցանակ «Կյանքի ծառը» (2012 թվական)
- Պետական մրցանակ Ռուսաստանի Մարշալ Ժուկովայի գրականության և արվեստի ինստիտուտից (2014 թվական)
- Պատրիարքական գրական մրցանակ Կիրիլից և Մեֆոդիից (2015 թվական)
Վեպերը[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Բատալիոնները կրակ են խնդրում (1957)
- Լռություն (1962)
- Երկուսը (1964)
- Տաք ձյուն (1970)
- Ափ (1975)
- Ընտրություն (1981)
- Խաղեր (1985)
- Փորձություն (1992)
- Անդիմադրելի (1996)
- Առանց ողորմության (2004)
Պատմվածքները[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Երիտասարդ հրամանատարներ (1956)
- Վերջին կրակոց (1959)
- Բարեկամները (1969)
ժողովածու[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Պահեր (1977)
Գրքեր և գրական հոդվածներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Հայացք կենսագրությանը (1971)
- Ճշմարտության որոնում(1976)
- Արժեքների պահապանները (1978)
- Երկխոսություններ բանաձևերի և գեղեցկության մասին (1990)
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Бондарев Юрий Васильевич // Большая советская энциклопедия (ռուս.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
- ↑ 2,0 2,1 filmportal.de — 2005.
- ↑ 3,0 3,1 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)
- ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 https://iz.ru/992997/vladislav-krylov/nepokorennyi-umer-iurii-bondarev
- ↑ http://kremlin.ru/acts/bank/5650
- ↑ http://www.podvignaroda.ru/?#id=21140164&tab=navDetailDocument
- ↑ http://www.podvignaroda.ru/?#id=33390374&tab=navDetailDocument
- ↑ http://www.patriarchia.ru/db/text/4100478.html
- ↑ 9,0 9,1 Бондарев Юрий Васильевич // Общедоступный электронный банк документов «Подвиг Народа в Великой Отечественной войне 1941—1945 гг.»
- ↑ [https://web.archive.org/web/20161024084913/http://itrk-smi.ru/authors/bondarev-yuriy-vasilevich/ Archived 2016-10-24 at the Wayback Machine. Издательство ИТРК: Бондарев Юрий Васильевич]]
- ↑ Травля Солженицына и Сахарова. Официальные публикации и документы
- ↑ «Список депутатов Верховного Совета СССР 11 созыва»։ Արխիվացված է օրիգինալից 2013-04-28-ին։ Վերցված է 2017-06-01
- ↑ Текст выступления Ю. Бондарева на партконференции
- ↑ Евгений Евтушенко сгорел на работе
Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Յուրի Բոնդարև «Երկրի հերոսներ» կայքում
| ||||||||||||||||
- Մարտի 15 ծնունդներ
- 1924 ծնունդներ
- Ռուսաստանում ծնվածներ
- Մարտի 29 մահեր
- 2020 մահեր
- Մոսկվա քաղաքում մահացածներ
- Տրոեկուրովյան գերեզմանատանը թաղվածներ
- Մաքսիմ Գորկու անվան գրականության ինստիտուտի շրջանավարտներ
- ԽՄԿԿ անդամներ
- ԽՍՀՄ Պետական մրցանակի դափնեկիրներ
- Լենինի շքանշանի ասպետներ
- «1941-1945 թթ. Հայրենական մեծ պատերազմում Գերմանիայի դեմ տարած հաղթանակի համար» մեդալակիրներ
- Հոկտեմբերյան հեղափոխության շքանշանով պարգևատրվածներ
- «Պատվո նշան» շքանշանի ասպետներ
- Հայրենական պատերազմի 1-ին աստիճանի շքանշանակիրներ
- Աշխատանքային կարմիր դրոշի շքանշանի ասպետներ
- Ժողովուրդների բարեկամության շքանշանի դափնեկիրներ
- «Խիզախության համար» մեդալով պարգևատրվածներ (ԽՍՀՄ)
- «Աշխատանքի վետերան» մեդալակիրներ
- ՌԽՖՍՀ Վասիլև եղբայրների անվան պետական մրցանակի դափնեկիրներ
- Լենինյան մրցանակի դափնեկիրներ
- Սոցիալիստական աշխատանքի հերոսներ
- ԽՍՀՄ գրողների միության անդամներ
- ԽՍՀՄ կինեմատոգրաֆիստների միության անդամներ
- Ռուսաստանի գրողների միության անդամներ
- Անձինք այբբենական կարգով
- Խորհրդային տղամարդ գրողներ
- ԽՄԿԿ 27-րդ համագումարի պատվիրակներ
- Խորհրդային սցենարիստներ
- 20-րդ դարի տղամարդ գրողներ
- Խորհրդային վիպասաններ
- Խորհրդային պատմվածքագիրներ