Յորքթաունի ճակատամարտ

Յորքթաունի ճակատամարտ
'
Թվական 1781
Հակառակորդներ
Հրամանատարներ

Յորքթաունի ճակատամարտ (1781, անգլ.՝ Siege of Yorktown), հյուսիսամերիկյան Անկախության պատերազմի վիրջինյան կամպանիայի եզրափակիչ և վճռորոշ դրվագը։ Տեղի է ունեցել 1781 թվականի սեպտեմբերի 26-ից հոկտեմբերի 19-ը։ Այդ ճակատամարտում Միացյալ Նահանգների աշխարհազորայինները, որոնց օգնության էին եկել ֆրանսիական զինված ջոկատներ, Ջորջ Վաշինգտոնի և մարքիզ դը Լաֆայետի հրամանատարությամբ վճռական հաղթանակ են տարել լորդ Կոռնուոլիսի հրամանատարությամբ կռվող բրիտանական զորքի նկատմամբ։

Ֆրանսիական առաջին զորաջոկատները Միացյալ Նահանգներում ափ էին իջել դեռևս 1780 թվականին, որպեսզի 13 գաղութներին պաշտպանեն բրիտանական իշխանությունների դեմ հանուն անկախության նրանց մղած պայքարում։ Օգոստոսին երեք հազար ամերիկացիներից կազմված ջոկատը՝ Ջորջ Վաշինգտոնի գլխավորությամբ, և չորս հազար ֆրանսիացիներ մտել են Վիրջինիա։ Ֆրանսիական գեներալ Ֆրանսուա Ժոզեֆ Պոլ դը Գրասը տարածաշրջան է բերել լրացուցիչ ուժեր։ Ընդ որում՝ Ատլանտյան օվկիանոսը հատելիս նրանք հարկադրված են եղել հաղթահարել խոչընդոտել փորձող բրիտանական ռազմանավերի արգելքը։ Մեկ ամիս անց ֆրանս-ամերիկյան զորքերը պաշարել են Հյուսիսային Ամերիկայում բրիտանացիների գլխավոր բերդը՝ Յորքթաունի անգլիական ամրոցը, որտեղ այդ ընթացքում ամրացել էր բրիտանական բանակի բարձրագույն հրամանատարներից մեկը՝ լորդ Կոռնուոլիսը։

Պաշարողները սեպտեմբերի 28-ին սկսել են ծովից և ցամաքից ռմբակոծել ամրոցը, այնուհետև գրոհի երեք փորձ են ձեռնարկել, որոնք էական հաջողություն չեն բերել։ Սակայն պաշարված բրիտանացիների վիճակն աստիճանաբար վատացել է օր օր ավելացող կորուստների և պակասող պարենի պատճառով։ Հոկտեմբերի 14-ին գեներալ Վաշինգտոնը ևս մեկ գրոհ է ձեռնարկել, որի արդյունքում բրիտանացիների դիրքերը զգալիորեն թուլացել են։ Պաշարված բրիտանացիներին դրանից երեք օր անց ներկայացվել են հանձնվելու առաջարկություն և դրա պայմանները։ Երկու օր անց Կոռնուոլիսն ու իր սպաները հանձնել են իրենց սրերը և ընդունել կապիտուլյացիայի պայմանները։

Յորքթաունում անգլիացիների կրած ծանր պարտությունը նշանավորել է ԱՄՆ-ի անկախությանը Մեծ Բրիտանիայի ցույց տված զինված դիմադրության ավարտը։ 1783 թվականին ԱՄՆ-ի և Մեծ Բրիտանիայի միջև պայմանագիր է ստորագրվել, որով վերջ դնելով ռազմական գործողություններին՝ բրիտանացիները պաշտոնապես ճանաչել են Միացյալ Նահանգների ազատությունն ու անկախությունը և բրիտանական կայսրության մնացած մասից նրանց վերջնական անջատումը։

Գրականություն

• Alden John (1969)։ A History of the American Revolution։ New York: Da Capo Press։ ISBN 978-0-306-80366-6 
• Anderson Dale (2004)։ The Battle of Yorktown։ Gareth Stevens Publishing 
• Chávez Thomas E. (2002)։ Spain and the Independence of the United States: An Intrinsic Gift։ Albuquerque: University of New Mexico Press։ ISBN 0-8263-2794-X 
• Cronau Rudolf (2010)։ Drei Jahrhunderte deutschen Lebens in Amerika (գերմաներեն)։ Hamburg: Severus Verlag։ ISBN 978-3-942382-31-1։ OCLC 649506358 
• Davis Burke (2007)։ The Campaign that Won America։ New York: HarperCollins։ ISBN 978-0-8368-5393-3 
• Ferling John E (2007)։ Almost a miracle: the American victory in the War of Independence։ New York: Oxford University Press US։ ISBN 978-0-19-518121-0 
• Fleming Thomas (1970)։ The Perils of Peace։ New York: The Dial Press։ ISBN 978-0-06-113911-6 
• Grainger John (2005)։ The Battle of Yorktown, 1781: a reassessment։ Woodbridge: Boydell Press։ ISBN 978-1-84383-137-2։ OCLC 232006312 
• Greene Jerome A. (2005)։ The Guns of Independence: The Siege of Yorktown, 1781։ New York: Savas Beattie։ ISBN 1-932714-05-7 
• Herring George C. (2011)։ From Colony to Superpower: U.S. Foreign Relations since 1776։ New York: Oxford University Press։ ISBN 978-0199765539 
• Hibbert Christopher (2002)։ Redcoats and Rebels։ W. W. Norton & Company Paperbacks 
• Idzerda Stanley (Autumn 1981)։ «Indispensable Allies: The French at Yorktown»։ The Wilson Quarterly 5 (4): 166–177։ JSTOR 40256531 
• Johnston Henry Phelps (1881)։ The Yorktown Campaign and the Surrender of Cornwallis, 1781։ Harper & Brothers 
• Lengel Edward (2005)։ General George Washington։ New York: Random House Paperbacks։ ISBN 0-8129-6950-2։ «General George Washington Lengel.» 
• Mitchell Barbara (Spring 2007)։ «Bankrolling the Battle of Yorktown: Gold and silver from Havana enabled Washington's troops to trap Lord Cornwallis»։ MHQ: The Quarterly Journal of Military History: 16–24 
• Reeves Thomas C (1975)։ Gentleman Boss։ American Political Biography Press։ ISBN 978-0-945707-03-5 
• Morrissey Brendan (1997)։ Yorktown 1781: the World Turned Upside Down։ London: Osprey։ ISBN 978-1-85532-688-0։ OCLC 39028166 
• Sawicki James A. (1981)։ Infantry Regiments of the US Army։ Dumfries, VA: Wyvern Publications։ ISBN 978-0-9602404-3-2 
• Wickwire Franklin and Mary (1970)։ Cornwallis: The American Adventure։ Boston: Houghton Mifflin։ OCLC 62690 

• Thacher James (1827)։ A military journal of the American Revolution։ Boston, Cottons & Barnard  See search: Articles of capitulation
• Johnston Henry P. (1881)։ The Yorktown Campaign and the surrender of Cornwallis, 1781։ New York, Harper & Brothers 
• Patton Jacob Harris (1882)։ Yorktown: a compendious account of the campaign of the allied French and American forces, resulting in the surrender of Cornwallis and the close of the American revolution;։ New York, Fords, Howard, & Hulbert 

Արտաքին հղումներ

• Yorktown Battlefield (National Park Service)
• 1931 Army War College history of the siege republished by the United States Army Center of Military History
• Siege of Yorktown at Xenophon Group Military History Database
• Articles of Capitulation at Yorktown.
• The French Army in the American Revolution at the John Carter Brown Library
• Animated History of The Siege of Yorktown
• The Role of the Spanish and Cubans in the Siege of Yorktown Archived 2013-04-21 at the Wayback Machine.
• The Yorktown Campaign (George Washington's Mount Vernon)
• Yorktown: Now or Never (George Washington's Mount Vernon)
• Alexander Hamilton's report to Lafayette following the assault on Redoubt 10.