Յովան Ռայիչ

Յովան Ռայիչ; սերբ.՝ Јован Рајић
Ծնվել է	սեպտեմբերի 21, 1726 կամ նոյեմբերի 22, 1726
Ծննդավայր	Սրեմսկի Կառլովցի, Military Frontier
Վախճանվել է	դեկտեմբերի 22, 1801 (75 տարեկան) կամ դեկտեմբերի 23, 1801 (75 տարեկան)
Վախճանի վայր	Kovilj, Slavonian Military Frontier
Գերեզման	Kovilj monastery
Մասնագիտություն	պատմաբան, աշխարհագրագետ, գրող, փիլիսոփա, դրամատուրգ և բանաստեղծ
Քաղաքացիություն	Ավստրիական կայսրություն
Կրթություն	Ազգային համալսարան «Կիև-Մոգիլայական ակադեմիա»
	Jovan Rajić Վիքիպահեստում

Վարդապետ Յովան կամ Յովան Ռաիչ (սերբ.՝ Јован Рајић, սեպտեմբերի 21, 1726(1726-09-21) կամ նոյեմբերի 22, 1726(1726-11-22)^[1], Սրեմսկի Կառլովցի, Military Frontier - դեկտեմբերի 22, 1801(1801-12-22) կամ դեկտեմբերի 23, 1801(1801-12-23)^[1], Kovilj, Slavonian Military Frontier), սերբ գրող և պատմաբան։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վարդապետ Յովանը ծնվել է Սրեմսկի Կարլովցի գյուղում, սովորել է Կոմորանի ճիզվիտական գիմնազիայում, ապա Շոպրոնի բողոքական գիմնազիայում^[2]։ 1752-1756 թվականներին աստվածաբանություն է սովորել Կիևի աստվածաբանական ակադեմիայում։ Որոշ ժամանակ դասավանդել է Սրեմսկի Կառլովցիում և Նովի Սադում, իսկ 1772 թվականին թագադրվել է Կովիլսկի վանքում, որտեղ հետագայում դարձել է վարդապետ և իր կյանքի մնացած մասը անցկացրել գրական և պատմական երկեր գրելով^[3]։

Ստեղծագործություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Յովանը գրել է տարբեր լեզուներով, այդ թվում՝ ռուսերեն, գերմաներեն, հունգարերեն, եկեղեցական սլավոներեն և լատիներեն։ Յովանին է պատկանում Սլովենիայի տարբեր ժողովուրդների, հիմնականում բուլղարների, խորվաթների և սերբերի պատմությունը, դուրս է եկել մոռացության խավարից աշխատությունը, որը տպագրվել է Վիեննայում 1794-1795 թվականներին, ինչպես նաև Օձի ճակատամարտը արծվի հետ պոեմը (Բոզմայա Օռլովիի հետ)՝ նվիրված Ռուսաստանի և Ավստրիայի միջև թուրքերի հետ պատերազմին^[4]^[5]^[6]։ Նա նաև գրել է կաթողիկոսություն և վանքում կյանքի համար օգտակար կանոնների ժողովածու։

Գործունեություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Յովանը ձեռնարկել է ուսման երկար ճանապարհ, որը նրան բերել է Լեհաստան Վալախիա, Մոլդովա։ Նա հասավ մինչև Կոստանդնուպոլիս և Աթոս լեռան վանքում մնալու ընթացքում, չնայած վանականների անվստահությանը, նա կարողացավ ծանոթանալ թանկարժեք և չհրապարակված փաստաթղթերին, որոնք օգտակար էին իրեն իր պատմական աշխատությունը կազմելու համար։ Տպագրվել է հովանավորի ներդրման շնորհիվ։ Նա երկար ժամանակ ապրել է Մոսկվայում։ Նրան դիմավորեցին որպես Սերբիայի գիտությունների և արվեստի ակադեմիայի անդամ։

Նշանավոր գործեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1790 թվական, Տերունական տոների բանաստեղծություններ (Վիեննա)
Կանտը մահվան հիշատակի մասին, կանտատ
Ճակատամարտ վիշապի և արծիվների միջև, էպիկական պոեմ
Տարբեր սլավոնական ժողովուրդների, հատկապես բուլղարների, խորվաթների և սերբերի պատմությունը բուլղարների, խորվաթների և սերբերի, առաջին համակարգված աշխատությունը խորվաթների և սերբերի պատմության վերաբերյալ, չորս հատորով
Սերբական Կատեխեզիա
Ուրոշ V (վերամշակված դրաման՝ Էմանուել Կոզաչինսկու՝ նրա ուսուցչի կողմից)

Տես նաև[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Արկադիե Պեժիչ
Մարկո Ելիսեջիչ
Անտոնիե Հաջիչ
Յոակիմ Վուջիչ
Դոսիտե Օբրադովիչ
Ստեֆան ֆոն Նովակովիչ
Էմանուել Կոզաչինսկի
Վիսարիոն Պավլովիչ
Սիմեոն Կոնչարևիչ
Զաքարիա Օրֆելին
Վիկենտիե Յովանովիչ
Գերասիմ Զելիչ

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 Wurzbach D. C. v. Raič, Johann (գերմ.) // Biographisches Lexikon des Kaiserthums Oesterreich: enthaltend die Lebensskizzen der denkwürdigen Personen, welche seit 1750 in den österreichischen Kronländern geboren wurden oder darin gelebt und gewirkt haben — Wien: 1856. — Vol. 24. — S. 249.
↑ «Большая Школьная Энциклопедия «Руссика». История Нового времени. 16–18 вв» (ռուսերեն)։ ОЛМА Медиа Групп։ Վերցված է 2022-04-22
↑ «PATRIOT»։ web.archive.org։ 2007-03-10։ Արխիվացված է օրիգինալից 2007-03-10-ին։ Վերցված է 2022-04-22
↑ Boia Lucian, Historiography International Committee of Historical Sciences Commission of the History of (1989)։ «Great Historians from Antiquity to 1800: An International Dictionary» (անգլերեն)։ Greenwood Press։ Վերցված է 2022-04-22
↑ «Journal of Central European Affairs» (անգլերեն)։ 1956։ Վերցված է 2022-04-22
↑ Trencsényi Balázs, Janowski Maciej, Baar Monika, Falina Maria, Kopecek Michal (2016-02-26)։ «A History of Modern Political Thought in East Central Europe: Volume I: Negotiating Modernity in the 'Long Nineteenth Century'» (անգլերեն)։ Oxford University Press։ Վերցված է 2022-04-22

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վիքիպահեստ նախագծում կարող եք այս նյութի վերաբերյալ հավելյալ պատկերազարդում գտնել Յովան Ռայիչ կատեգորիայում։

[_46fe04e4329d9001-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 Wurzbach D. C. v. Raič, Johann (գերմ.) // Biographisches Lexikon des Kaiserthums Oesterreich: enthaltend die Lebensskizzen der denkwürdigen Personen, welche seit 1750 in den österreichischen Kronländern geboren wurden oder darin gelebt und gewirkt haben — Wien: 1856. — Vol. 24. — S. 249.

[2] «Большая Школьная Энциклопедия «Руссика». История Нового времени. 16–18 вв» (ռուսերեն)։ ОЛМА Медиа Групп։ Վերցված է 2022-04-22

[3] «PATRIOT»։ web.archive.org։ 2007-03-10։ Արխիվացված է օրիգինալից 2007-03-10-ին։ Վերցված է 2022-04-22

[4] Boia Lucian, Historiography International Committee of Historical Sciences Commission of the History of (1989)։ «Great Historians from Antiquity to 1800: An International Dictionary» (անգլերեն)։ Greenwood Press։ Վերցված է 2022-04-22

[5] «Journal of Central European Affairs» (անգլերեն)։ 1956։ Վերցված է 2022-04-22

[6] Trencsényi Balázs, Janowski Maciej, Baar Monika, Falina Maria, Kopecek Michal (2016-02-26)։ «A History of Modern Political Thought in East Central Europe: Volume I: Negotiating Modernity in the 'Long Nineteenth Century'» (անգլերեն)։ Oxford University Press։ Վերցված է 2022-04-22

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]