Յոհան Քրիստոֆ Բրոտցե

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Յոհան Քրիստոֆ Բրոտցե
գերմ.՝ Johann Christoph Brotze
Դիմանկար
Ծնվել էսեպտեմբերի 12, 1742(1742-09-12)[1]
ԾննդավայրԳյորլից, Lower Silesia[2]
Մահացել էօգոստոսի 16, 1823(1823-08-16)[2] (80 տարեկան)
Մահվան վայրՌիգա, Ռուսական կայսրություն[2]
ԳերեզմանՄեծ գերեզմանատուն
Քաղաքացիություն Ռուսական կայսրություն
ԿրթությունԼայպցիգի համալսարան
Մասնագիտությունմարդաբան, պատմաբան, ազգագրագետ և ուսուցիչ
 Johann Christoph Brotze Վիքիպահեստում

Յոհան Քրիստոֆ Բրոտցե (նաև՝ Բրոցե[3]; գերմ.՝ Johann Christoph Brotze, լատիշ․՝ Johans Kristofs Broce. սեպտեմբերի 12, 1742(1742-09-12)[1], Գյորլից, Lower Silesia[2] - օգոստոսի 16, 1823(1823-08-16)[2], Ռիգա, Ռուսական կայսրություն[2]), գերմանացի մանկավարժ, պատմաբան, ազգագրագետ։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծնվել է 1742 թվականի սեպտեմբերի 12-ին սաքսոնական Գյոռլից քաղաքում։ Սովորել է Լայպցիգի համալսարանում (1764—1767), 1768 թվականին ավարտել Վիտենբերգի համալսարանը, ստացել փիլիսոփայության դոկտորի աստիճան (1768)։ 1769 թվականից սկսած՝ 46 տարի շարունակ դասավանդել է Ռիգայի կայսերական լիցեյում[4], 1801-1804 թվականներին եղել դրա ռեկտորը, այնուհետև՝ ավագ դասախոսը (1804—1815)։

Այդ ընթացքում հանգամանալի տեղեկություններ է հավաքել, մատիտանկարներում ու գունանկարներում մանրամասնորեն պատկերել ամենօրյա կենցաղում իր շուրջը տեսած և հետաքրքրություն ներկայացնող ամեն բան՝ ամրոցներ, եկեղեցիներ, կամուրջներ, հասարակական ու հանրային շինություններ, տներ և դրանց բնակիչներին՝ իրենց տարազներով, զբաղմունքներով և այլն[5]։ Հետագայում հրատարակել է այդ նկարների ժողովածուն՝ պատկերներին կցելով հանգամանալի բացատրություններ։ Ներկայումս նրա այդ կոթողային ժողովածուն, որ երեք հազարից ավելի թերթերից է բաղկացած, համարվում է տեղեկատվական չափազանց արժեքավոր աղբյուր պատմաբանների համար։

Մահացել է 1823 թվականի օգոստոսի 4-ին Ռիգայում։

Հիշատակ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Յոհան Քրիստոֆ Բրոտցեին նվիրված հուշատախտակը՝ Ռիգայի կայսերական լիցեյի ճակատային պատին
  • Ռիգայի հին քաղաքամասում գտնվող կայսերական լիցեյի շենքի ճակատին փակցվել է Յոհան Բրոտցեին նվիրված հուշատախտակ։

Աշխատանքներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Zeichnungen und deren Beschreibungen[6]

Գրքեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Sammlung verschiedener Liefländischer Monumente, Prospecte, Münzen, Wappen, etc.[7]
    • Johans Kristofs Broce։ Zīmējumi un apraksti 1. Rīgas skati, ļaudis un ēkas (Rigaer Ansichten, Menschen und Gebäude). Red. Teodors Zeids. (456 Seiten lettisch / deutsch), Verlag Zinātne, Rīga 1992. ISBN 5-7966-0313-2
    • Johans Kristofs Broce։ Zīmējumi un apraksti 2. Rīgas priekšpilsētas un tuvākā apkārtne (Die Vorstädte und die Umgebung Rigas). Red. Teodors Zeids. (592 Seiten lettisch / deutsch), Verlag Zinātne, Rīga 1996. ISBN 5-7966-1017-1
    • Johans Kristofs Broce։ Zīmējumi un apraksti 3. Latvijas mazās pilsētas un lauki (Lettlands Kleinstädte und Land). Red. Teodors Zeids, Rita Brambe und Gvido Straube. (496 Seiten lettisch / deutsch), Verlag Zinātne, Rīga 2002. ISBN 9984-698-01-7
    • Johans Kristofs Broce։ Zīmējumi un apraksti 4. Latvijas mazās pilsētas un lauki (Lettlands Kleinstädte und Land). Herausgegeben von Muntis Auns. (488 Seiten lettisch / deutsch), Verlag Latvijas Vēstures Institūta āpgāds, Rīga 2007. ISBN 5-7966-0313-2
    • Johann Christoph Brotze։ Estonica. Herausgegeben von Ants Hein, Ivar Leimus, Raimo Pullat und Ants Viires. (619 Seiten estnisch / deutsch), Verlag Estopol OÜ, Tallinn 2006. ISBN 978-9985-9722-0-5

Պատկերասրահ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Ռիգայի համայնապատկերը. 1650
    Ռիգայի համայնապատկերը. 1650
  • Մարդիկ Ռիգայի փողոցներում
    Մարդիկ Ռիգայի փողոցներում
  • Ռուս մոմավաճառ
    Ռուս մոմավաճառ
  • Ռիգացի տղաներ՝ ամառային հագուստով
    Ռիգացի տղաներ՝ ամառային հագուստով
  • Ռիգացի տղաներ՝ ձմեռային հագուստով
    Ռիգացի տղաներ՝ ձմեռային հագուստով

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. ↑ 1,0 1,1 Artists of the World Online, Allgemeines Künstlerlexikon Online, AKL Online (գերմ.) / Hrsg.: A. Beyer, B. Savoy — B: K. G. Saur Verlag, Verlag Walter de Gruyter, 2009. — ISSN 2750-6088 — doi:10.1515/AKL
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 2,7 2,8 Deutsche Nationalbibliothek Record #124102441 // Gemeinsame Normdatei (գերմ.) — 2012—2016.
  3. ↑ См. напр. в газете XVIII века «Санктпетербургские Ведомости» Արխիվացված 2016-11-08 Wayback Machine
  4. ↑ Garber, Klaus. «Brotze, Joachim Christoph». OstDeutsche Biographie. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ մարտի 16-ին. Վերցված է 2012 թ․ փետրվարի 4-ին.
  5. ↑ Johans Kristofs Broce // Latvijas Enciklopēdija. — Rīga: SIA «Valērija Belokoņa izdevniecība», 2007. — ISBN 9984-9482-0-X.
  6. ↑ Rogge, Jörg (2011). CULTURAL HISTORY IN EUROPE: INSTITUTION-THEMES-P. ranscript Verlag. էջ 115. ISBN 978-3-8376-1724-5.
  7. ↑ «Sammlung verschiedener Liefländischer Monumente, Prospecte, Wapen, etc». University of Latvia.{{cite web}}: CS1 սպաս․ url-status (link)

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Рига: Энциклопедия = Enciklopēdija «Rīga» / Гл. ред. П. П. Еран. — 1-е изд.. — Рига: Главная редакция энциклопедий, 1989. — С. 206. — 880 с. — 60 000 экз. — ISBN 5-89960-002-0
  • Bernhard Hollander։ Dr. Johann Christoph Brotze als Pädagog und als Geschichtsforscher. In։ Mitteilungen aus der Livländischen Geschichte, Jg. 23 (1924–1926), S. 268–295.
  • Johann Friedrich von Recke, Karl Eduard Napiersky։ Allgemeines Schriftsteller- und Gelehrten-Lexicon der Provinzen Livland, Esthland und Kurland. Band 1։ A–F, Mitau 1827, S. 277–283 (Digitalisat)
  • Aija Taimiņa։ Johana Kristofa Broces (Brotze, 1742–1823) dzīvesgājums un viņa rokrakstu kolekcija LU Akadēmiskajā bibliotēkā. Diss. Latvijas Universitāte, Riga 2013 (lettisch; Übersetzung des Titels։ Johann Christoph Brotze, 1742–1823, Biographie und Sammlung seiner Manuskripte in der Akademischen Bibliothek der Universität Lettlands)

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Յոհան Քրիստոֆ Բրոտցե» հոդվածին։
 ⛭ 
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Յոհան_Քրիստոֆ_Բրոտցե&oldid=9768929» էջից