Յոհան Վոլֆգանգ Դյոբերայներ
Յոհան Վոլֆգանգ Դյոբերայներ Johann Wolfgang Döbereiner | |
|---|---|
 | |
| Ծնվել է | դեկտեմբերի 13, 1780 կամ դեկտեմբերի 15, 1780[1] Հոֆ, Վերին Ֆրանկոնիա, Բավարիա[2] |
| Մահացել է | մարտի 24, 1849[3][4][5][…] (68 տարեկան) Ենա[2] |
| Բնակության վայր(եր) | Գերմանիա |
| Քաղաքացիություն | .svg){kind=small} Գերմանիա |
| Մասնագիտություն | համալսարանի դասախոս, քիմիկոս և դեղագործ |
| Հաստատություն(ներ) | Ենայի համալսարան |
| Գործունեության ոլորտ | քիմիա |
| Անդամակցություն | Սաքսոնիայի գիտությունների ակադեմիա, Լեոպոլդինա, Պրուսիայի գիտությունների ակադեմիա և Բավարիական գիտությունների ակադեմիա |
| Ալմա մատեր | Ենայի համալսարան |
| Տիրապետում է լեզուներին | գերմաներեն |
| Եղել է գիտական ղեկավար | Ֆրիդրիխ Շիլլեր |
| Հայտնի աշակերտներ | Heinrich Hlasiwetz? |
 Johann Wolfgang Döbereiner Վիքիպահեստում | |
Յոհան Վոլֆանգ Դյոբերայներ (գերմ.՝ Johann Wolfgang Döbereiner) (դեկտեմբերի 13, 1780 կամ դեկտեմբերի 15, 1780[1], Հոֆ, Վերին Ֆրանկոնիա, Բավարիա[2] - մարտի 24, 1849[3][4][5][…], Ենա[2]), գերմանացի քիմիկոս։ Ենայի համալսարանի պրոֆեսոր (1810 թվական)։
Զբաղվել է պլատինային մետաղների ուսումնասիրությամբ։ 1821-1823 թվականներին պարզել է, որ պլատինի փոշին խթանում է որոշ քիմիական ռեակցիաներ (օդում էթիլսպիրտի գոլորշիների օքսիդացումը, քացախաթթվի, ջրածնի և թթվածնի խառնուրդի պայթյունը)։ 1832 թվականին ցույց է տվել, որ մանրացված պլատինի առկայությամբ ծծմբային գազը օքսիդանում է ծծմբական անհիդրիդի։ 1835 թվականին Ի․ Բերցելիուսն այդ երևույթներն անվանեց կատալիզ։ Դյոբերայները նկատել է, որ ատոմական զանգվածների աճման կարգով դասավորված երեք քիմիապես նման տարրերի խմբերում՝ տրիադներում (Ca-Sr-Ba, Zi-Na-К, S-Se-Те, U-Br-Y), միջին անդամի ատոմական զանգվածը մոտավորապես հավասար է ծայրանդամների ատոմական զանգվածների կիսագումարին։ Սա տարրերը ըստ ատոմական զանգվածների դասակարգելու առաջին փորձն էր։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ 1,0 1,1 German National Library, Berlin State Library, Bavarian State Library, Austrian National Library Record #118526189 // Gemeinsame Normdatei — 2012—2016.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 Дёберейнер Иоганн Вольфганг // Большая советская энциклопедия (ռուս.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 Encyclopædia Britannica
- ↑ 4,0 4,1 4,2 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.) / Hrsg.: Bibliographisches Institut & F. A. Brockhaus, Wissen Media Verlag
- ↑ 5,0 5,1 5,2 Proleksis enciklopedija (хорв.) — 2009.
| ||||||||||||||||
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 3, էջ 423)։ 
|
|
Սա անձի մասին անավարտ հոդված է։ Դուք կարող եք օգնել Վիքիպեդիային՝ ուղղելով և լրացնելով այն։ |