Յոհաննա Սիգուրդարդոտիր

	Յոհաննա Սիգուրդարդոտիր
Կուսակցություն՝	Social Democratic Alliance?, Social Democratic Party? և National Awakening?
Կրթություն՝	Commercial College of Iceland?
Մասնագիտություն՝	քաղաքական գործիչ և ուղեկցորդ
Ծննդյան օր	հոկտեմբերի 4, 1942 (80 տարեկան)
Ծննդավայր	Ռեյկյավիկ, Kingdom of Iceland
Քաղաքացիություն	Իսլանդիա
Ամուսին	Jónína Leósdóttir?
Կայք՝	althingi.is/johanna/
Jóhanna Sigurðardóttir

Յոհաննա Սիգուրդարդոտիր (իսլ.՝ Jóhanna Sigurðardóttir [jou̯ːhana ˈsɪːɣʏrðartou̯htɪr], հոկտեմբերի 4, 1942(1942-10-04)^[1]^[2], Ռեյկյավիկ, Kingdom of Iceland^[3]), իսլանդացի քաղաքական գործիչ, պատմության մեջ առաջին բաց բիսեքսուալը, որը գլխավորել է կառավարությունը^[4]։ Համաշխարհային պատմության մեջ կառավարության առաջին ղեկավարը, որը պաշտոնական միասեռ ամուսնություն է կնքել^[5]։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծնվել է Ռեյկյավիկում, 1960 թվականին ավարտել է Առևտրային քոլեջը։ Երկար ժամանակ աշխատել է իսլանդական ավիաուղիներում որպես ուղեկցորդուհի, իսկ ավելի ուշ՝ որպես նույն ավիաուղիների գրասենյակային աշխատող։ Ակտիվ մասնակցություն է ունեցել արհմիութենական շարժմանը։ 1978 թվականին առաջին անգամ ընտրվել է ալտինգի պատգամավոր՝ որպես Սոցիալ-դեմոկրատական կուսակցության անդամ։ Այդ ժամանակից ի վեր մշտապես վերընտրվել Է խորհրդարանի բոլոր հաջորդ ընտրություններում։ Եղել է խորհրդարանի նախագահի տեղակալ 1979 թվականին և 1983-1984 թվականներին։ Սոցիալ-դեմոկրատական կուսակցության նախագահի տեղակալ 1984-1993 թվականներին։ 1987-1994 թվականներին Բազմիցս զբաղեցրել է սոցիալական ապահովության նախարարի պաշտոնը տարբեր աշխատասենյակներում։

Քաղաքական կարիերա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1994 թվականին առաջնորդի ներկուսակցական ընտրություններում անհաջողության պատճառով լքեց Սոցիալ-դեմոկրատական կուսակցությունը և շուտով գլխավորեց նոր շարժում՝ «Þjóðvaki» (թարգմանաբար «Զարթոնք»)։ Եղել է ձախ ընդդիմության ակտիվ անդամ Խորհրդարանում՝ ընդգրկվելով Ալտինգի բազմաթիվ կոմիտեներում։ 2000 թվականին Յոհաննայի գլխավորած շարժումը կոալիցիայի մեջ մտավ Սոցիալ-դեմոկրատական կուսակցության հետ՝ ձևավորելով Սոցիալ-Դեմոկրատական դաշինք։ 2003 թվականի ընտրություններից հետո կրկին զբաղեցրել է Ալտինգի փոխնախագահի պաշտոնը։ 2007 թվականի ընտրությունների արդյունքներով երկրում ձևավորվել է «մեծ կոալիցիայի» կառավարություն անկախության կուսակցության և Սոցիալ-դեմոկրատական դաշինքի ներկայացուցիչներից։ Դրանում Յոհանան զբաղեցրել է սոցիալական ապահովության նախարարի պաշտոնը։ Տնտեսական բարդություններից առաջացած ներքաղաքական լուրջ ճգնաժամի արդյունքում կոալիցիան փլուզվեց։ Capacent Gallup ընկերության հարցման համաձայն, որն անցկացվել է ճգնաժամի թեժ շրջանում, նա դարձել է երկրի ամենատարածված քաղաքական գործիչը՝ հավաքելով 73 % վարկանիշ։ 2009 թվականին Յոհանան ընդգրկվել է Forbes-ի վարկածով աշխարհի 100 ամենաազդեցիկ կանանց ցանկում՝ զբաղեցնելով 75-րդ տեղը^[6]։

Իսլանդիայի վարչապետ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

2009 թվականի փետրվարի 1-ին Յոհանան, որը համեմատաբար չվարկաբեկված էր աջերի^[7] հետ կոալիցիայում իր կուսակցության հետ գլխավորել Է երկրի ժամանակավոր կառավարությունը^[8]^[9]։ Կառավարության ձևավորման շուրջ բանակցությունները բավականին կարճ էին^[10]^[11]։ Համաձայն պայմանավորվածության, կառավարությունն աշխատել է ընդհուպ մինչև նոր Ալտինգի ձևավորումը, արտահերթ ընտրությունները, որոնք տեղի են ունեցել 2009 թվականի ապրիլի 25-ին։

Ընտրությունների նախաշեմին Յոհանան ընտրվել էր 2009 թվականի մարտի 28-ին Սոցիալ-Դեմոկրատական դաշինք կուսակցության առաջնորդ։

2009 թվականի ապրիլի 25-ի ընտրությունների արդյունքում Յոհաննայի գլխավորած կոալիցիան ստացավ ձայների մեծամասնությունը, ինչի շնորհիվ 2009 թվականի մայիսի 10-ին ձևավորվեց երկրի նոր մշտական կառավարությունը։ Դրանում առանցքային դիրքեր են զբաղեցրել նույն անձինք, ինչ Յոհաննայի առաջին անցումային կառավարությունում։

Վարչապետի պաշտոնում գործունեության գլխավոր գերակայություններից է համարել 1 տարվա ընթացքում Իսլանդիայի անդամակցությունը ԵՄ-ին և մինչև 2012 թվականը 4 տարվա ընթացքում եվրոգոտուն միանալը։

2012 թվականի սեպտեմբերին հայտարարել էր, որ չի հասնելու վերընտրության և կհեռանա քաղաքականությունից։ 2013 թվականի փետրվարի 26-ին զիջել է Սոցիալ-դեմոկրատական դաշինքի առաջնորդ Արնի Փալ Առնասոնի պաշտոնը։ 2013 թվականի ապրիլի 27-ին Սոցիալ-դեմոկրատները ջախջախիչ պարտություն կրեցին ընտրություններում՝ կորցնելով ձայների և պատգամավորական տեղերի կեսից ավելին։

Անձնական կյանք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Յոհան Սիգուրդարդոտիրը երեք որդի ունի՝ Թոռվալդուր Յոհանեսոնի հետ առաջին ամուսնությունից երկուսը և 1981 թվականին ծնված խորթ որդին։ Յոհաննայի երկրորդ քաղաքացիական ամուսնությունը կնքվել է 2002 թվականին լրագրող Յոնինա Լեոսդոտիրի հետ։ Այսպիսով, Յոհանան աշխարհում կառավարության առաջին ղեկավարն է, որը չի թաքցնում իր ոչ ավանդական կողմնորոշումը^[12]^[13]։2010 թվականի հունիսի 27-ին Յոհաննա Սիգուրդարդոտիրը ամուսնացավ Յոնինա Լեոսդոտիրի հետ, երբ Իսլանդիայի խորհրդարանը 2010 թվականի հունիսի 12-ին օրինականացրեց միասեռ ամուսնությունները^[14]^[15]։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ ^1,0 ^1,1 FemBio database (գերմ.)
↑ ^2,0 ^2,1 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.) / Hrsg.: Bibliographisches Institut & F. A. Brockhaus, Wissen Media Verlag
↑ ^3,0 ^3,1 ^3,2 Deutsche Nationalbibliothek Record #105135756X // Gemeinsame Normdatei (գերմ.) — 2012—2016.
↑ Кто вы, госпожа премьер-министр-лесбиянка?
↑ Icelandic leader in milestone gay marriage.(անգլ.) // Associated Press, 2 июля 2010 (Ստուգված է 2 Հուլիսի 2010)
↑ Открытая лесбиянка — премьер Исландии — в списке самых влиятельных женщин по версии Forbes
↑ Денис Пилаш. Левые на краю света. Часть 2: Исландия // Спільне. — 12.01.2017.
↑ Iceland's coalition government resigns, Ministry of Foreign Affairs, 26 January 2009, http://eng.utanrikisraduneyti.is/speeches-and-articles/nr/4746
↑ New Icelandic government under negotiation, IceNews, 27 January 2009, արխիվացված օրիգինալից 27 October 2012-ին, https://web.archive.org/web/20121027135210/http://www.icenews.is/index.php/2009/01/27/new-icelandic-government-being-negotiated/, վերցված է 10 March 2020
↑ No new Icelandic government this weekend, IceNews, 31 January 2009, արխիվացված օրիգինալից 13 May 2012-ին, https://web.archive.org/web/20120513120959/http://www.icenews.is/index.php/2009/01/31/no-new-icelandic-government-this-weekend/, վերցված է 10 March 2020
↑ Stjórnun mynduð á morgun, Morgunblaðið, 31 January 2009, 12:05 (UTC), http://mbl.is/mm/frettir/innlent/2009/01/31/stjornin_myndud_a_morgun/
↑ Sigurdardóttir Ready to Become Iceland's PM, Iceland Review, 27 January 2009, արխիվացված օրիգինալից 14 January 2010-ին, https://web.archive.org/web/20100114072010/http://www.icelandreview.com/icelandreview/daily_news/?cat_id=16567&ew_0_a_id=319005, վերցված է 10 March 2020
↑ Премьер-министром Исландии стала лесбиянка. Теперь — по воле народа
↑ Regierungschefin heiratet ihre Freundin(գերմ.)
↑ Lenta.ru: Из жизни: Премьер-министр Исландии сочеталась браком со своей подругой

[_31364cd6f2e7c3b2-1] 1,0 ^1,1 FemBio database (գերմ.)

[_dd39a3bee18badf0-2] 2,0 ^2,1 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.) / Hrsg.: Bibliographisches Institut & F. A. Brockhaus, Wissen Media Verlag

[_8ccae69eaf3ab85c-3] 3,0 ^3,1 ^3,2 Deutsche Nationalbibliothek Record #105135756X // Gemeinsame Normdatei (գերմ.) — 2012—2016.

[gay.ru-4] Кто вы, госпожа премьер-министр-лесбиянка?

[Gay.ru_2010_Премьер-5] Icelandic leader in milestone gay marriage.(անգլ.) // Associated Press, 2 июля 2010 (Ստուգված է 2 Հուլիսի 2010)

[6] Открытая лесбиянка — премьер Исландии — в списке самых влиятельных женщин по версии Forbes

[7] Денис Пилаш. Левые на краю света. Часть 2: Исландия // Спільне. — 12.01.2017.

[8] Iceland's coalition government resigns, Ministry of Foreign Affairs, 26 January 2009, http://eng.utanrikisraduneyti.is/speeches-and-articles/nr/4746

[9] New Icelandic government under negotiation, IceNews, 27 January 2009, արխիվացված օրիգինալից 27 October 2012-ին, https://web.archive.org/web/20121027135210/http://www.icenews.is/index.php/2009/01/27/new-icelandic-government-being-negotiated/, վերցված է 10 March 2020

[10] No new Icelandic government this weekend, IceNews, 31 January 2009, արխիվացված օրիգինալից 13 May 2012-ին, https://web.archive.org/web/20120513120959/http://www.icenews.is/index.php/2009/01/31/no-new-icelandic-government-this-weekend/, վերցված է 10 March 2020

[11] Stjórnun mynduð á morgun, Morgunblaðið, 31 January 2009, 12:05 (UTC), http://mbl.is/mm/frettir/innlent/2009/01/31/stjornin_myndud_a_morgun/

[IceRev-12] Sigurdardóttir Ready to Become Iceland's PM, Iceland Review, 27 January 2009, արխիվացված օրիգինալից 14 January 2010-ին, https://web.archive.org/web/20100114072010/http://www.icelandreview.com/icelandreview/daily_news/?cat_id=16567&ew_0_a_id=319005, վերցված է 10 March 2020

[13] Премьер-министром Исландии стала лесбиянка. Теперь — по воле народа

[14] Regierungschefin heiratet ihre Freundin(գերմ.)

[15] Lenta.ru: Из жизни: Премьер-министр Исландии сочеталась браком со своей подругой

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]