Յոթ առաքինություններ

Յոթ առաքինություններ, արևմտյան քրիստոնեության մեջ մարդկային բնավորության հիմնական դրական հատկությունների ընդհանրություն^[1]։ Առաքինությունները լինում են հիմնական (կարդինալ) և աստվածաբանական, որոնք ավանդաբար հակադրվում են յոթ մահացու մեղքերին։

Չորս հիմնական առաքինությունները (քաջություն, չափավորություն, արդարություն, ողջախոհություն) հնագույն էթիկայի հիմնական առաքինություններն են, որոնք առաջին անգամ առանձնացվել են Էսքիլեսի կողմից (մ.թ.ա. 6-5-րդ դարեր), իսկ ավելի ուշ՝ ներառվել հնագույն ավանդույթների մեջ Պլատոնի (մ.թ.ա. 5-4-րդ դարեր), Արիստոտելի (մ.թ.ա. 4-րդ դար) և ստոիկների կողմից։

Օգոստինոս Երանելին (4-5-րդ դարեր) դրանց ավելացրել է ևս երեք աստվածաբանական առաքինություն՝ հույս, հավատ, սեր, որոնց մասին տեսությունները մշակվել են արևելյան քրիստոնյաների կողմից։

Ցանկ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ողջախոհություն (լատ.՝ Prudentia)
Քաջություն (լատ.՝ Fortitudo)
Արդարություն (լատ.՝ Justitia)^[2]
Չափավորություն (լատ.՝ Temperantia)^[3]
Հավատ (լատ.՝ Fides)
Հույս (լատ.՝ Spes)
Սեր (լատ.՝ Caritas)

Ավելի ուշ հայտնվեց առաքինությունների մեկ այլ ցուցակ՝ կազմված յոթ հիմնական մեղքերի հակապատկերներից.

Կուսություն (լատ.՝ Castitas)
Չափավորություն (լատ.՝ Temperantia)
Սեր (լատ.՝ Caritas)
Ջանք (լատ.՝ Industria)
Համբերություն (լատ.՝ Patientia)
Բարություն (լատ.՝ Humanitas)
Հնազանդություն (լատ.՝ Humilitas)

Սյուժետային թեման արվեստում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Արդարությունը (լատ.՝ Justitia) Սկրոբենի մատուռում

Մարդկային հոգում առաքինությունների և մեղքերի պայքարը գեղարվեստորեն նկարագրել է Պրուդենտիոսը «Հոգեբուժություն» աշխատությունում։
15-րդ դարի իտալացի բանաստեղծ Անտոնիո Ֆրեգոսոն «Սպիտակ եղնիկ» (իտալերեն՝ «Cerva bianca») պոեմում գրված 7 երգերում պատմում է, թե ինչպես է ինքը, հետևելով սպիտակ էգ եղնիկին, գնացել Ամորեի թագավորություն՝ այն տաճար, որտեղ թևածում է իրական, հոգևոր սերը, և զոհասեղանին զոհաբերությունը կատարվում էր յոթ առաքինություններով^[4]։