Յոզեֆ Սուդեկ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Յոզեֆ Սուդեկ
Դիմանկար
Ծնվել էմարտի 17, 1896(1896-03-17)[1][2][3][…]
ԾննդավայրԿոլին, Ավստրո-Հունգարիա[4][5][6]
Մահացել էսեպտեմբերի 15, 1976(1976-09-15)[1][2][3][…] (80 տարեկան)
Մահվան վայրՊրահա, Չեխոսլովակիա[4][7][6]
Քաղաքացիություն Չեխոսլովակիա
Մասնագիտությունլուսանկարիչ և հավաքորդ
Պարգևներ և
մրցանակներ
Աշխատանքի շքանշան
 Josef Sudek Վիքիպահեստում

Յոզեֆ Սուդեկ (չեխ․՝ Josef Sudek, մարտի 17, 1896(1896-03-17)[1][2][3][…], Կոլին, Ավստրո-Հունգարիա[4][5][6] - սեպտեմբերի 15, 1976(1976-09-15)[1][2][3][…], Պրահա, Չեխոսլովակիա[4][7][6]), չեխ լուսանկարիչ, սուբյեկտիվ լուսանկարչության ուղղության ներկայացուցիչ[8]։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Յոզեֆ Սուդեկը երեք տարեկանում կորցրել է հորը։ 1910 թվականին եկել է Պրահա։ 1913 թվականից զբաղվել է սիրողական լուսանկարչությամբ։ Առաջին համաշխարհային պատերազմի մասնակից, կռվել է իտալական ճակատում, ծանր վնասվածքից հետո կորցրել է աջ ձեռքը[9]։ Նա լուսանկարչություն է սովորել Յարոմիր Ֆանկեի մոտ՝ սկսելով նկարչականությանը մոտ ձևով։ 1924 թվականին նա դարձավ Չեխիայի լուսանկարչական ընկերության հիմնադիրներից մեկը։ 1924 թվականին նա դարձավ Չեխիայի լուսանկարչական ընկերության հիմնադիրներից մեկը։ 1927-1936 թվականներին աշխատել է չեխական հրատարակչությունում[10][11]։ Նրա ընկերներից էին ականավոր արվեստագետներ Էմիլ Ֆիլան, Ֆրանտիշեկ Տիխին։ 1974 թվականից ցուցադրել է արտասահմանում (Ռոչեստեր, Նյու Յորք, Լոնդոն և այլն)։ Թողարկվել է ավելի քան 20 ալբոմ։ Սուդեկի մահախոսականը գրել է Յարոսլավ ՍԵյֆերտը[12][13]։

Ստեղծագործություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Յոզեֆ Սուդեկը հայտնի է Պրահայի դիմանկարներով, նատյուրմորտներով և հատկապես՝ լուսանկարներով։

Խոստովանություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Պրահայի մրցանակ (1954, 1961 թվականներ)։ 4176 աստերոիդն անվանվել է լուսանկարչի պատվին։Սուդեկի հարյուրամյակի և նրա մահվան քսանամյակի առթիվ թողարկվել է փոստային նամականիշ՝ վարպետի դիմանկարով։ 1961 թվականին նրան շնորհվել է արվեստի վաստակավոր գործչի կոչում, իսկ 1966 թվականին՝ Աշխատանքային շքանշան։ Սուդեկի 1952 թվականի նկարը 2010 թվականին Փարիզի Սոթբիսում վաճառվել է 300750 եվրոյով։

Հետաքրքիր փաստեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ջոն Բանվիլ Պրահայի վեպը։ Կախարդական Էսքիզներ (2003, ռուսերեն թարգմանություն 2005) ոգեշնչված Սուդեկի լուսանկարներից

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Josef Sudek (նիդերլ.)
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 Benezit Dictionary of ArtistsOUP, 2006. — ISBN 978-0-19-977378-7
  4. 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 Չեխիայի ազգային գրադարանի կատալոգ
  5. 5,0 5,1 5,2 Կերպարվեստի արխիվ — 2003.
  6. 6,0 6,1 6,2 6,3 6,4 6,5 Regional Database of the Central Bohemian Research Library in Kladno
  7. 7,0 7,1 7,2 Կերպարվեստի արխիվ — 2003.
  8. «СУБЪЕКТИВНАЯ ФОТОГРАФИЯ». foto.webtalk.ru. Վերցված է 2019 թ․ սեպտեմբերի 3-ին.
  9. «SUDEK, Josef - Le Delarge -Le dictionnaire des arts plastiques modernes et contemporains». www.ledelarge.fr. Վերցված է 2022 թ․ մայիսի 17-ին.
  10. «AUT - Úplné zobrazení záznamu». aleph.nkp.cz. Վերցված է 2022 թ․ մայիսի 17-ին.
  11. «Josef Sudek». cs.isabart.org. Վերցված է 2022 թ․ մայիսի 17-ին. {{cite web}}: Text "abart" ignored (օգնություն)
  12. «Discover photographer Josef Sudek». rkd.nl (անգլերեն). Վերցված է 2022 թ․ մայիսի 17-ին.
  13. «Sudek, Josef». Benezit Dictionary of Artists (անգլերեն). doi:10.1093/benz/9780199773787.001.0001/acref-9780199773787-e-2254484. Վերցված է 2022 թ․ մայիսի 17-ին.

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Fárová A. Josef Sudek, poet of Prague: a photographer’s life. New York: Aperture Foundation, 1990

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]