Յան Ցիոնգլինսկի
Յան Ցիոնգլինսկի լեհ.՝ Jan Ciągliński | |
|---|---|
 | |
| Ծնվել է | փետրվարի 8 (20), 1858 |
| Ծննդավայր | Վարշավա, Ռուսական կայսրություն |
| Վախճանվել է | դեկտեմբերի 24 1912 (հունվարի 6 1913) (54 տարեկան) |
| Մահվան վայր | Սանկտ Պետերբուրգ, Ռուսական կայսրություն |
| Քաղաքացիություն | .svg){kind=small} Լեհաստան և  Ռուսական կայսրություն |
| Կրթություն | Սանկտ Պետերբուրգի գեղարվեստի ակադեմիա (1885) և Վարշավայի համալսարան |
| Մասնագիտություն | նկարիչ, համալսարանի դասախոս և նկարչության ուսուցիչ |
| Ոճ | սիմվոլիզմ[1] |
| Թեմաներ | գեղանկարչություն[2] և Կերպարվեստ[2] |
| Աշակերտներ | Pyotr Kotov?, Alex Coquel? և Vladimir Denissov? |
 Jan Ciągliński Վիքիպահեստում | |
Յան (Իվան) Ֆրանցևիչ Ցիոնգլինսկի (ռուս.՝ Ционглинский[3], ռուս.՝ Ционглиньский[4], լեհ.՝ Jan Ciągliński, փետրվարի 8 (20), 1858, Վարշավա, Ռուսական կայսրություն - դեկտեմբերի 24 1912 (հունվարի 6 1913), Սանկտ Պետերբուրգ, Ռուսական կայսրություն), լեհ և ռուս նկարիչ։
Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ծնվել է 1858 թվականի փետրվարի 8 (20)-ին Վարշավայում ազնվականների ընտանիքում։ 1876 թվականին ավարտել է Վարշավայի 3-րդ գիմնազիան։ 1876-1878 թվականներին սովորել է Վարշավայի համալսարանի սկզբում բժշկական ֆակուլտետում, այնուհետև ֆիզիկա-մաթեմատիկական ֆակուլտետի բնական գիտությունների բաժնում[5]։ Միաժամանակ նա սովորել է Վոյցեխ Գերսոնի արվեստանոցում, այնուհետև Վարշավայի նկարչական դասարանում։ 1879 թվականից մշտական բնակություն հաստատեց Սանկտ Պետերբուրգում, 1879-1885 թվականներին սովորել է Կայսերական արվեստի ակադեմիայում (նախ՝ ազատ ունկնդիր, այնուհետև՝ ակադեմիկոս)։ 1894 թվականին որոշ ժամանակ աշխատել է Փարիզում՝ Ժան Ժոզեֆ Բենժամեն-Կոնստանի արվեստանոցում։
1894 թվականին Ցիոնգլինսկին մի խումբ համախոհ նկարիչների հետ կազմակերպում է «Refusés» («Անկախներ» կամ «Թշվառներ») նկարների ցուցահանդեսը, որը գործեց Պետերբուրգում հինգ տարի (1894-1898):
1898-1899 թվականներին նա ակտիվ մասնակցություն է ունեցել «Արվեստի աշխարհ» միավորման կազմակերպման գործում, եղել է նրա ցուցահանդեսների կազմակերպիչը։ 1903 թվականից մինչև 1910 թվականը եղել է «Ռուս նկարիչների միության» ցուցահանդեսների կազմակերպիչը։ Եղել է տաղանդավոր մանկավարժ նորարար։ Դասավանդել է Արվեստի խրախուսման կայսերական ընկերությանը կից Նկարչության դպրոցում (1886 թվականից), Գեղարվեստի ակադեմիային կից Բարձրագույն արվեստի ուսումնարանում (1902 թվականից) և ղեկավարել է Լիտեյնի պողոտայում գտնվող (տուն № 59) մասնավոր դպրոց- արվեստանոցը։ Ցիոնգլինսկին մի քանի անգամ եղել է Իտալիայում, Իսպանիայում և Կենտրոնական Եվրոպայում, ինչպես նաև Եգիպտոսում, Հունաստանում, Հնդկաստանում, Թունիսում, Թուրքիայում, Մարոկկոյում, Պաղեստինում և այլ երկրներում։ Քննադատները Ցիոնգլինսկուն համարում էին իմպրեսիոնիզմի գաղափարների կայուն հետևորդներից մեկը։
Ցիոնգլինսկու գեղարվեստական ժառանգությունը հաշվվում է ավելի քան հազար աշխատանք։ Ցիոնգլինսկու վերջին կամքն է եղել, որ իր բոլոր աշխատանքները հանձնվեն Լեհաստանին և 1922 թվականից հետո ժառանգության մեծ մասը բաշխվեց Լեհաստանի և Ուկրաինայի թանգարանների միջև։ Նրա աշակերտներն են եղել Ի. Յա. Բիլիբինը, Լև Բրունին, Պյոտր Բուչկինը, Ելենա Գուրոն, Վիկտոր Վեսնինը, Պյոտր Գերմանովիչը, Եվգենի Լանսերեն, Միխայիլ Մատյուշինը, Պավել Ֆիլոնովը, Իվան Շուլգան, Ելիզավետա Գովորովան և շատ ուրիշներ։
Պատկերասրահ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
-
![«Ֆրեդերիկ Շոպենի դիմանկարը»[6] (1909)](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1e/Ci%C4%85gli%C5%84ski_Portret_Chopina_1909.jpg/158px-Ci%C4%85gli%C5%84ski_Portret_Chopina_1909.jpg)
«Ֆրեդերիկ Շոպենի դիմանկարը»[6] (1909) -
![«Կնոջ դիմանկար»[6] (1890-ական թթ.)](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b6/Ci%C4%85gli%C5%84ski_Redhead_woman.jpg/178px-Ci%C4%85gli%C5%84ski_Redhead_woman.jpg)
«Կնոջ դիմանկար»[6] (1890-ական թթ.) -
«Էտյուդ Կոստանդնուպոլիս կատարած ուղևորությունից»(1893) -
![«Սիլմվոլիկ պար»[6] (1898)](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/35/Ci%C4%85gli%C5%84ski_Symbolic_dance.jpg/170px-Ci%C4%85gli%C5%84ski_Symbolic_dance.jpg)
«Սիլմվոլիկ պար»[6] (1898) -
![«Կույրը»[6] (1899-1910)](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/2a/Jan_Ci%C4%85gli%C5%84ski._Ociemniala.jpg/180px-Jan_Ci%C4%85gli%C5%84ski._Ociemniala.jpg)
«Կույրը»[6] (1899-1910) -
Սուրբ Մարկոսի հրապարակը(1894)
![«Ֆրեդերիկ Շոպենի դիմանկարը»[6] (1909)](/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Ci%C4%85gli%C5%84ski_Portret_Chopina_1909.jpg)
![«Կնոջ դիմանկար»[6] (1890-ական թթ.)](/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Ci%C4%85gli%C5%84ski_Redhead_woman.jpg)
![«Սիլմվոլիկ պար»[6] (1898)](/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Ci%C4%85gli%C5%84ski_Symbolic_dance.jpg)
![«Կույրը»[6] (1899-1910)](/wiki/%D5%8A%D5%A1%D5%BF%D5%AF%D5%A5%D6%80:Jan_Ci%C4%85gli%C5%84ski._Ociemniala.jpg)
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ RKDartists (նիդերլ.)
- ↑ 2,0 2,1 Չեխիայի ազգային գրադարանի կատալոգ
- ↑ Прижизненный вариант записи фамилии согласно существовавшей в то время традиции передачи на русский язык польских имён.
- ↑ Вариант записи фамилии согласно современным правилам польско-русской практической транскрипции
- ↑ Яков Владимирович Брук, Лидия Ивановна Иовлева. Государственная Третьяковская галерея: Живопись XVIII-XX веков. 2005
- ↑ 6,0 6,1 6,2 6,3 Վարշավայի ազգային թանգարան
Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- С. Н. Кондаков Юбилейный справочник Императорской Академии художеств. 1764-1914. — Спб.: Товарищество Р.Голике и А.Вильборг, 1915. — Т. 2. — С. 214. — 454 с.
- Гуренович М. А. Выставки «независимых» в Петербурге (1894-1898 годы) // Антикварное обозрение. 2010. № 2 (Май). С. 16-25.
- Гуренович М. А. Марьино (имение Строгановых-Голицыных) в творчестве художников Я. Ционглинского и А. Рубцова // Антикварный мир: отражение сути. Вестник антикварного рынка / Авторский проект Татьяны Гармаш. № 8/9. Декабрь 2015-январь 2016. Москва. С. 132-137.
- Гуренович М. А. Педагогическая деятельность Яна Францевича Ционглинского // Научные труды (Институт им. И. Е. Репина). Вопросы художественного образования. СПб., 2015. Вып. 34. С. 115-126.
- Гуренович М. А. Петербуржский живописец с сердцем Шопена : К 150-летию со дня рождения Яна Ционглинского // Наше наследие. 2008. N 2(86). С. 136-143 : ил. http://www.nasledie-rus.ru/podshivka/8613.php
- Гуренович М. А. Путешествия художника Я. Ф. Ционглинского на Восток // Gazeta Petersburska, 2016
- Гуренович М. А. Ранний период творчества Я. Ф. Ционглинского // Научные труды (Институт им. И. Е. Репина). Проблемы развития отечественного искусства. СПб., 2016. Вып. 36. С. 116-132.
- Турчинская Е. Ю. Ян Ционглинский и русская авангардная живопись начала XX века (Y. F. Tsionglinsky (Jan Ciągliński) and the Russian Avant-garde painting) // Искусство Восточной Европы. Т. II. Польша-Россия: искусство и история. Polski Instytut Studiów nad Sztuką Świata & Wydawnictwo Tako Warszawa-Toruń 2014.
- Гуренович М. «Ян Ционглинский - восторженный пионер импрессионизма» // Филокартия. - 2017. - № 4 (54) с. 21 - 23.
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Յան Ցիոնգլինսկի» հոդվածին։ |
| ||||||||||||||||
