Յան Բոլոզ Անտոնևիչ

Յան Բոլոզ Անտոնևիչ; լեհ.՝ Jan Antoniewicz-Bołoz
Ծնվել է	մայիսի 3, 1858; Սկոմորոխի, Բուչաչի շրջան, Տերնոպոլի մարզ, ԽՍՀՄ
Մահացել է	սեպտեմբերի 29, 1922 (64 տարեկան); Բադ Էլստեր, Ֆոգտլանդ, Գերմանիա
Քաղաքացիություն	Ավստրիական կայսրություն և Ավստրո-Հունգարիա
Մասնագիտություն	արվեստագետ
Հաստատություն(ներ)	Լվովի համալսարան
Ալմա մատեր	Կրակովի համալսարան
Գիտական աստիճան	փիլիսոփայության դոկտոր
Տիրապետում է լեզուներին	գերմաներեն
	Jan Bołoz Antoniewicz Վիքիպահեստում

Անտոնևիչ Յան Բոլոզ (կեղծանունը՝ Պերեգրիմուս) (մայիսի 3, 1858(1858-05-03), Սկոմորոխի, Բուչաչի շրջան, Տերնոպոլի մարզ, ԽՍՀՄ - սեպտեմբերի 29, 1922(1922-09-29), Բադ Էլստեր, Ֆոգտլանդ, Գերմանիա), լեհական արվեստաբան, գրականագետ, լեզվաբան, երաժշտագետ-քննադատ, ծագումով հայ։

Ծնվել է Սկոմորոխ գյուղում։ 1876 –1880 թվականին սովորել է Կրակովի համալսարանում։ Եղել է Լվովի համալսարանի պրոֆեսոր, Լեհական գիտությունների ակադեմիայի (Կրակով) թղթակից-անդամ (1897), ակադեմիկոս (1914), Գեղեցիկ արվեստների ընկերության (Լվով) նախագահ, Վիեննայի կոնսերվատորիայի կենտրոնական հանձնաժողովի և Ավստրիական արտիստական խորհրդի անդամ (1914 թվականից)։ 1893 թվականից ղեկավարել է Լվովի համալսարանի արվեստի պատմության ամբիոնը, 1894 –1922 թվականներին պաշտոնավարել է որպես արվեստի պատմության ինստիտուտի տնօրեն։ Լվովի գիտական ընկերության համահիմնադիրներից էր (1920 թ.), այդ ընկերության արվեստի պատմության բաժանմունքի ստեղծողը (1922 թ.)^[1]: Անտոնևիչի բազմամյա ուսումնասիրության արդյունքն է լեհ նկարիչ Արթուր Գրոտգերի մասին մենագրությունը, որ լույս է տեսել 1910 թվականին։ Հոդվածներ է հրատարակել իտալական Վերածննդի վարպետների, մասնավորապես Լեոնարդո դա Վինչիի մասին։ Անտոնևիչ ուսումնասիրել է Լեհաստանի հայ գաղութի եկեղեցական և քաղաքացիական ճարտարապետությունը, Գալիցիայի և Բուկովինայի հայկական արձանագրագիտական հուշարձանները։ 1895 թվականին և 1896 թվականին Լվովում հանդես է եկել Լեհաստանի հայերի քաղաքացիական ճարտարապետության ու արվեստի մասին զեկուցումներով, ցույց է տվել լեհ-ուկրաինական և հայ արվեստի կապերը։ Անտոնևիչ հետաքրքրվել է նաև XX դարի արվեստով։ Ուսումնասիրել է արվեստի տեսության հիմնախնդիրները, լեհական գրականության ու արվեստի պատմությունը, մասնավորապես՝ վերածնության և մոդեռնիզմի դարաշրջանները։ Եղել է Լվովում սրբոց Օլգայի և Ելիզավետայի եկեղեցու (1903)^[2], на проект памятника Анджею Потоцкому во Львове (1910)^[3], Անջեյ Պոտոցկու հուշարձանի (1910)^[3], Լվովի համալսարանի նոր շենքի (1913)^[4] կառուցման համար հայտարարված մրցույթներին ներկայացված նախագծերը քննող ժյուրիի անդամ։

Երկեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Poezya polska w Ameryce(չաշխատող հղում) (1881)
O średniowiecznych źródłach do rzeźb, znajdujących się na szkatułce z kości słoniowej w skarbcu Katedry na Wawelu(չաշխատող հղում) (1885)
«Ostatni» Krasińskiego(չաշխատող հղում) (1889)
Ikonographisches zu Chrestien de Troyes(չաշխատող հղում) (1890)
Młodość Krasińskiego: próba syntezy(չաշխատող հղում) (1891)
Katalog Wystawy sztuki polskiej 1764—1886(չաշխատող հղում) (1894)
Bohater ostatniej powieści Sienkiewicza: studyum nad «Bez dogmatu»(չաշխատող հղում) (1896)
Historya, filologia i historya sztuki: odczyt wygłoszony na IV Walnem Zgromadzeniu Towarzystwa filologicznego we Lwowie d. 23 maja 1896 r.(չաշխատող հղում) (1897)
Cele i drogi sztuki kościelnej(չաշխատող հղում) (1897)
O malarstwie polskiem: z powodu dzieła J. Mycielskiego(չաշխատող հղում) (1898)
Świątynia zagadkowa Lionarda da Vinci(չաշխատող հղում) (1900)
O wieczerzy Lionarda da Vinci: (Das Abendmahl Lionardos)(չաշխատող հղում) (1904)
Senae Triplices: uwagi o sztuce syeneńskiej i florentyńskiej z powodu «Sieny» Kazimierza Chłędowskiego(չաշխատող հղում) (1905)
Raz jeszcze «Nasz Raffael» (?)(չաշխատող հղում) (1908)
Grottger(չաշխատող հղում) (1910)
«Wojna» Artura Grottgera(չաշխատող հղում) (1911)
Stance Zygmunta Krasińskiego(չաշխատող հղում) (1911)
Wykład Jana Bołoza Antoniewicza Klasycy i romantycy wobec sztuki […] 15 marca 1917(չաշխատող հղում) (1917)
Leonardo da Vinci: w czterechsetletnią rocznicę jego śmierci 2 maja 1519(չաշխատող հղում) (1919)
«Lament» opatowski i jego twórca"(չաշխատող հղում) (1921)

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ "Helena d'Abancourt". Antoniewicz Jan Bołoz (1858-1922)... — S. 138.
↑ Kościoł św. Elżbiety // Słowo Polskie. — 18 marca 1903. — № 129. — S. 1.
↑ ^3,0 ^3,1 Rozstrzygnięcie konkursu ścisłego na projekt pomnika Andrzeja Potockiego we Lwowie // Architekt. — 1910. — № 6-7-8. — S. 126.
↑ Konkurs na budowę nowego gmachu uniwersyteckiego we Lwowie // Architekt. — 1912. — № 11-12. — S. 134; Rozstrzygnięcie konkursu na gmach uniwersytetu we Lwowie (wyciąg z protokołu) // Architekt. — 1913. — № 5-6. — S. 69.

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

"Панчук". Тернопольщина в именах. Справочник. — Тернополь : Учебники и пособия, 2006.
"Ханас В." Антоневич-Ян Болоз // Կաղապար:ТЭС
"d'Abancourt H". Antoniewicz Jan Bołoz (1858-1922) // Polski Słownik Biograficzny. — Warszawa — Kraków — Łódź — Pozna — Wilno — Zakopane : Nakładem Polskiej Akademji Umiejętności, Skład Główny w Księgarniach Gebethnera i Wolffa, 1935. — Т. 1, zeszyt 1.— S. 137-139. — Reprint: Kraków : Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1989. — ISBN 8304034840. (լեհ.)
"Bryl M." Jan Bołoz Antoniewicz (1858-1922) // Rocznik История Sztuki. — PAN WDN, 2011. — Т. XXXVI. — S. 7-20. (լեհ.)
Biogramy uczonych polskich. Część I: Nauki społeczne, zeszyt 1: A–J. Wrocław 1983.
Polski Słownik Biograficzny, tom 1, wydawca =[Polska Akademia Umiejętności – Skład Główny w Księgarniach Gebethnera i Wolffa, miejsce = Kraków, rok = 1935, autor - Helena d’Abancourt de Franqueville, Antoniewicz Jan Bołoz (1858—1922). Reprint: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Kraków 1989, ISBN|8304034840

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

An das k. k. Ministerium für Cultus und Unterricht in Wien! в библиотеке Polona.
Jan Antoniewicz-Bołoz. [dostęp 2017-02-08]
Dzieła Jana Bołoza Antoniewicza w bibliotece Polona

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 1, էջ 455)։

[1] "Helena d'Abancourt". Antoniewicz Jan Bołoz (1858-1922)... — S. 138.

[2] Kościoł św. Elżbiety // Słowo Polskie. — 18 marca 1903. — № 129. — S. 1.

[ReferenceA-3] 3,0 ^3,1 Rozstrzygnięcie konkursu ścisłego na projekt pomnika Andrzeja Potockiego we Lwowie // Architekt. — 1910. — № 6-7-8. — S. 126.

[4] Konkurs na budowę nowego gmachu uniwersyteckiego we Lwowie // Architekt. — 1912. — № 11-12. — S. 134; Rozstrzygnięcie konkursu na gmach uniwersytetu we Lwowie (wyciąg z protokołu) // Architekt. — 1913. — № 5-6. — S. 69.

[1]

[2]

[3]

[4]