Մամիկոն Գևորգյան

Մամիկոն Գևորգյան
Ծնվել է	նոյեմբերի 17 (29), 1877
Ծննդավայր	Քաղաքիկ
Վախճանվել է	հունիսի 17, 1962 (84 տարեկան)
Վախճանի վայր	Երևան, Հայկական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ
Մասնագիտություն	դրամատուրգ, թարգմանիչ և բառարանագիր
Ազգություն	հայ
Քաղաքացիություն	Ռուսական կայսրություն և ԽՍՀՄ
Կրթություն	Ագուլիսի հայոց հոգևոր դպրոց, Լազարյան ճեմարան (1897) և Մոսկվայի պետական համալսարանի իրավաբանական ֆակուլտետ (1901)
Գիտական աստիճան	բանասիրական գիտությունների թեկնածու
Ուշագրավ աշխատանքներ	Գիքոր
Անդամակցություն	ԽՍՀՄ Գրողների միություն
Աշխատավայր	Երևանի բանվորական թատրոն, Ալեքսանդր Սպենդիարյանի անվան օպերայի և բալետի ազգային ակադեմիական թատրոն և ՀՀ ԳԱԱ Հրաչյա Աճառյանի անվան լեզվի ինստիտուտ
	Մամիկոն Գևորգյան Վիքիդարանում

Վիքիպեդիայում կան հոդվածներ Գևորգյան ազգանունով այլ մարդկանց մասին։

Մամիկոն Հարությունի (Արտեմի) Գևորգյան (նոյեմբերի 17 (29), 1877^[1], Քաղաքիկ^[1] - հունիսի 17, 1962(1962-06-17)^[1], Երևան, Հայկական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ^[1]), հայ դրամատուրգ, թատերական գործիչ, թարգմանիչ, բառարանագիր, բանասիրական գիտությունների թեկնածու, ԽՍՀՄ գրողների միության անդամ 1934 թվականից։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծնվել է Քաղաքիկ գյուղում (այժմ Նախիջևանի ԻՄ)։ Սովորել է Ագուլիսի դպրոցում, 1897 թվականին ավարտել է Մոսկվայի Լազարյան ճեմարանը։ 1901-1903 թվականներին Մոսկվայում, 1903-1912 թվականներին՝ Թիֆլիսում և 1912-1916 թթ.՝ Կոկանդում աշխատել է որպես դատապաշտպան։ 1921 թվականին տեղափոխվել է Երևան։ 1921-1928 թվականներին որոշ ընդմիջումներով եղել է Երևանի Գ. Սունդուկյանի անվան դրամատիկական թատրոնի, 1933 թվականին՝ Երևանի օպերայի ու բալետի թատրոնի տնօրեն։

Գրել է «Փառանձեմ» և «Վարդազար» պատմական պիեսները, «Գիքոր» կինոնկարի սցենարը (համահեղինակ՝ Ամասի Մարտիրոսյան)։ Հայերեն է թարգմանել Ալեքսանդր Օստրովսկու «Անօժիտը», «Եկամտավոր պաշտոնը» դրամաները։ Հայերենից ռուսերեն է թարգմանել Փավստոս Բուզանդի «Հայոց պատմություն»-ը, Գաբրիել Սունդուկյանի «Խաթաբալա»-ն, Շիրվանզադեի «Պատվի համար»-ը։

1928 թվականին Երվանդ Թաղիանոսյանից հետո նշանակվել է Ալ. Մյասնիկյանի անվան պետական հանրային գրադարանի տնօրեն, որտեղ աշխատել է մինչև 1931 թվականի հունիսի 16-ը^[2]։

1943-1960 թվականներին աշխատել է ՀԽՍՀ ԳԱ լեզվի ինստիտուտում, մասնակցել ռուս-հայերեն քառահատոր բառարանի ստեղծմանը (Երևան, 1954-1958)։ 1950 թվականին «Փավստոս Բուզանդի «Հայոց պատմությունը» թեմայով դիսերտացիա է պաշտպանել և ստացել բանասիրական գիտությունների թեկնածուի աստիճան։ Մահացել է Երևանում^[3]։

Երկեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հիշողություններ Եղիշե Չարենցի մասին (գրքում տեղ է գտել Մ. Գևորգյանի «Միասին անցկացրած օրեր» հուշագրությունը), Ե., Հայպետհրատ, 1961, 395 էջ։

Թարգմանություններ (ռուսերենից)[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ալեքսանդր Պուշկին, Ճանապարհորդություն դեպի Արզրում, Երևան, Պետհրատ, 1937, 59 էջ։
Ալեքսանդր Պուշկին, Ճանապարհորդություն դեպի Արզրում (2-րդ տպագրություն), Երևան, Պետհրատ, 1937, 54 էջ։
Ալեքսանդր Պուշկին, Հեքիաթներ, բանաստեղծություններ, արձակ էջեր։ Միհատորյակ մանուկների և պատանիների համար (գրքի մեջ մտնող «Ճանապարհորդություն դեպի Արզրում» երկի հատվածը թարգմանել է Մ. Գևորգյանը), Ե., Պետհրատ, 1937, 215 էջ։
Ալեքսանդր Պուշկին, Ընտիր երկեր 3 հատորով, հատոր 2, Արձակ էջեր (գրքի մեջ մտնող «Ճանապարհորդություն դեպի Արզրում» երկը թարգմանել է Մ. Գևորգյանը), Ե., Պետհրատ, 1937, 215 էջ։
Ալեքսանդր Օստրովսկի, Ընտիր երկեր (գրքի մեջ մտնող «Արդյունավետ պաշտոն»-ը թարգմանել է Մ. Գևորգյանը, «Անօժիտը» երկը՝ Արշալույս Տեր-Հովնանյանն ու Մ. Գևորգյանը), Ե., Հայպետհրատ, 1948, 420 էջ։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ ^1,00 ^1,01 ^1,02 ^1,03 ^1,04 ^1,05 ^1,06 ^1,07 ^1,08 ^1,09 ^1,10 ^1,11 ^1,12 ^1,13 ^1,14 ^1,15 Հայկական սովետական հանրագիտարան (հայ.) / Վ. Համբարձումյան, Կ. Խուդավերդյան — Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 1974.
↑ Հայկական գրադարան. Երևան: Հայկական գրադարանային ասոցիացիա. 2008. էջեր 93–102. ISBN 978-99930-65-60-9.
↑ Գրական տեղեկատու. Երևան: «Սովետական գրող». 1981. էջ 90-91.

Վիքիդարանն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Մամիկոն Գևորգյան» հոդվածին։

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 3, էջ 20)։

[_5e5775e65518eefb-1] 1,00 ^1,01 ^1,02 ^1,03 ^1,04 ^1,05 ^1,06 ^1,07 ^1,08 ^1,09 ^1,10 ^1,11 ^1,12 ^1,13 ^1,14 ^1,15 Հայկական սովետական հանրագիտարան (հայ.) / Վ. Համբարձումյան, Կ. Խուդավերդյան — Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 1974.

[2] Հայկական գրադարան. Երևան: Հայկական գրադարանային ասոցիացիա. 2008. էջեր 93–102. ISBN 978-99930-65-60-9.

[3] Գրական տեղեկատու. Երևան: «Սովետական գրող». 1981. էջ 90-91.

[1]

[2]

[3]