Մուհու

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
HS Disambig.svg Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Մուհու (այլ կիրառումներ)


Picto infobox map.png
Մուհու
NorthMuhuCoast.JPG
Տեսակկղզի
ԵրկիրFlag of Estonia.svg Էստոնիա
Վարչատարածքային միավորՄուհու
Մասն էԱրևմտաէստոնական կղզեխումբ
Մակերես204,86 կմ²[1]
Բնակչություն1476 մարդ (դեկտեմբերի 31, 2011)[2]

Մուհու (էստ․՝ Muhu, նաև Muhumaa), կղզի Բալթիկ ծովում։ Էստոնիայի՝ մեծությամբ երրորդ կղզին է Սաարեմաայից ու Հիյումաայից հետո։ Կղզու ընդհանուր մակերեսը 204 քառ. կմ է[3]։

Մուհու կղզին հարևան ավելի փոքր չորս կղզիների՝ Կեսելեյդի, Վիրելեյդի, Վոյլեյդի ու Սուրլեյդի հետ կազմում է Մուհու ծխական համայնքը՝ գյուղական ինքնավարությունը, որ մտնում է Սաարե կոմսության (էստ․՝ Saare maakond) կազմի մեջ։ Կղզին մայրցամաքից բաժանված է Սուուր նեղուցով (Moonsund), որը ձմռանը սառչում է։ Սառույցի վրա ընկած ճանապարհով էլ Մուհու կղզու բնակիչները ձմռանը հաղորդակցվում են մայրցամաքի հետ։

Կղզու բնակչությունը 1822 մարդ (2004)։ Բնակչությունը հիմնականում զբաղվում է ձկնորսությամբ ու ձկան վերամշակմամբ, երկրագործությամբ ու տավարաբուծությամբ։

Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Մուհու կղզու՝ ծովի մակերևույթից բարձրանալու գործընթացն սկսվել է 8000 տարի առաջ և շարունակվում է մինչև օրս[4]։ Առաջին բնակիչները կղզի են տեղափոխվել մ.թ. 2500 տարի առաջ։

1227 թ. Սուսերակիրների Լիվոնյան եղբայրության անդամները ներխուժել են Մուհու, ռազմական գործողությունները շարունակվել են 7 օր[4]։ Մուհուի գրավումը Լիվոնյան խաչակրաց արշավանքի վերջին կռիվն է, որից հետո Էստոնիան մի քանի դար մնաց օտարների լծի տակ[4]։

1629-1721 թվականներին կղզին մտել է Շվեդական Լիվոնիայի կազմի մեջ։ 1721 թվականին՝ Հյուսիսային պատերազմի ավարտին, Մուհու կղզին Լիվոնիայի մյուս տարածքների հետ միասին անցել է Ռուսական կայսրությանը։ 19-րդ դարի կեսերին Մուհուի բնակչության 70 տոկոսը դարձավ ուղղափառ, ինչը կղզու առանձնահատկություններից է։

Ռուսաստանի ժամանակավոր կառավարութան՝ 1917 թվականի մարտի 30-ի որոշման համաձայն ձևավորվել է Էսլյանդական ինքնավար նահանգը, որի կազմի մեջ էր մտնում նաև Մուհու կղզին։ 1918 թվականի փետրվարի 24-ին Էստոնիան հռչակվեց անկախ հանրապետություն։

Պատկերասրահ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. Estonian Nature Information System
  2. Rahvaloenduse tulemused näitavad asustatud saarte arvu kasvuStatistics Estonia, 2013.
  3. Encyclopædia Britannica.Chicago: Encyclopædia Britannica, 2012: Encyclopædia Britannica
  4. 4,0 4,1 4,2 «History of Muhu Island» (անգլերեն)։ Koguva-home.ee։ Արխիվացված է օրիգինալից 2013-04-17-ին։ Վերցված է 2013 թ․ ապրիլի 13