Մովսես (Միքելանջելո)
 | |
|---|---|
.jpg) | |
| տեսակ | քանդակ |
| նկարիչ | Միքելանջելո[1] |
| տարի | 1513 և 1513[1] |
| բարձրություն | 235 սանտիմետր |
| ուղղություն | Բարձր վերածնունդ[1] |
| ժանր | քանդակ |
| նյութ | մարմար |
| գտնվում է | Սան Պիետրո ին Վինկոլի, Իտալիա[1], Հռոմ[1] և San Pietro in Vincoli (Ravenna)?[1] |
| քաղաք | Հռոմ |
| մասն է | Tomb of Pope Julius II? |
պատկերված են
| |
| Michelangelo's Moses Վիքիպահեստում | |
«Մովսես», հինկտակարանային մարգարեի մարմարե քանդակ՝ 235 մ բարձրությամբ, որը կենտրոնական տեղ է զբաղեցնում Հուլիոս II պապի դամբարանի քանդակախմբում Սան Պիետրո ին Վինկոլի բազիլիկում։ Այդ քանդակի վրա Միքելանջելոն աշխատել է 1513-1515 թվականներին։ Մովսեսի երկու կողմերում տեղադրված են մեծ վարպետի աշակերտների կողմից ստեղծված Լիայի և Ռաքելի քանդակները։
«Մովսես»-ը Հուլիոս II-ի դամբարանի հոյակապ մտահղացման մասն էր կազմում, որը չիրականացավ ֆինանասկան խնդիրների պատճառոով։
Սկզբնապես դամբարանը նախատեսվում էր տեղադրել Սուրբ Պետրոսի բազիլիկում։ Քանդակագործը դամբարանի համար նախատեսել էր ևս մի քանի կերպար, այդ թվում և «Ըմբոստ ստրուկը», «Մեռնող ստրուկը», որոնք չմտան դամբարանի վերջնական հորինվածքի մեջ չափերի փոփոխության պատճառով։
Արվեստաբանները քանդակում տեսնում են Դոնատելլոյի «Հովհաննես Ավետարանիչի» (Ֆլորենցիայի Օպերա դել Դուոմոյից) մտահղացման վերաիմաստավորում և այն պլաստիկան, որով Միքելանջելոն պատկերել է մարգարեներին Սիքստինյան կապելլայի առաստաղին։
Մարգարեն պատկերված է եղջյուրներով, որն աստվածաշնչյան «Ելք» գլխի մի քանի տողի Վուլգաթայի ոչ ճիշտ թարգմանության արդյունքն է[2]։ Եբրայերեն տեքստում ասվում է, որ հրեաների համար դժվար էր նայել Մովսեսի դեմքին
כי קרן עור פניו:
קרניים բառը եբրայերենում ունի մի քանի նշանակություն։ Այն կարելի է թարգմանել և՛ որպես «եղջյուր» և՛ որպես «ճառագայթ»։ Հետևաբար כי קרן עור פניו արտահայտությունը կարելի է թարգմանել «քանի որ երեսը լույս էր ճառագում», այլ ոչ թե «դեմքը եղջյուրավոր էր»։
Համարվում է, որ սա առաջին քանդակն է, որի ընկալման համար նշանակալի է ժամանակային ասպեկտը[3]։ Շրջանցելով քանդակը՝ դիտորդը բացահայտվում է նրա մեջ թաքնված ուժը և շարժումը:
Իր ստեղծման պահից «Մովսեսը» համարվում է մարդկային հանճարի մեծագույն հղացումներից մեկը «գուցե մարդկային ուժի և հասունության մեծագույն կերպար ողջ արևմտյան քանդակագործության մեջ»։ Հինկտակարանային հերոսի վիթխարի հոգևոր ուժն արտահայտված է քանդակի լեզվով, որն իր հարստությամբ և ուժով համարվում է կերպարվեստի մեծագույն ձեռքբերումներց մեկը[4]։
Մովսեսի քանդակի մոտ իր անվանակցի հետ համր երկխոսությանն է նվիրված է Միքելանջելո Անտոնիոնիի «Միքելանջելոյի հայացքը» ֆիլմը (2004)։ ««Մովսես» Միքելանջելո» աշխատության մեջ (1914) կերպարին հոգեվերլուծական մեկնաբանություն էտալիս Զիգմունդ Ֆրոյդը:
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 Make Lists, Not War — 2013.
- ↑ Легкость и тяжесть — Моисей и рога
- ↑ Микеланджело Буонарроти հոդվածը Սովետական մեծ հանրագիտարանում
- ↑ Баренбойм, Петр. Образ Моисея в творчестве Микеланджело, ЛУМ, М., 2017. ISBN 978-5-906072-25-2.
Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Sigmund Freud, Il Mosè di Michelangelo, Bollati Boringhieri, 1975
- Corrado Augias, I Segreti di Roma, Mondadori, 2005
