Մոռացված հիվանդություններ

Մոռացված հիվանդություններ

Մոռացված հիվանդություններ (անգլ.՝ neglected diseases, բառացի՝ «անտեսված հիվանդություններ»), արևադարձային վարակիչ և մակաբուծային հիվանդությունների խումբ, որոնք սպառնում են հիմնականում Ասիայի, Աֆրիկայի և Լատինական Ամերիկայի առավել հետամնաց շրջանների ամենաաղքատ և մարգինալացված հատվածների բնակչությանը։

Պատմական ակնարկ

Առողջապահության համաշխարհային կազմակերպության հիմնական ցուցակն ընդգրկում է ավելի քան տասնյոթ հիվանդություն, որոնցից առնվազն յոթը առաջանում է մակաբույծ որդերից, երեքը՝ նախակենդանիների մակաբույծներից, երեքն էլ՝ մանրէներից։ Սրանք հիվանդությունների ամենաբարձր մակարդակ են ներկայացնում։ Կան ևս քսան հիվանդություններ, որոնք նույնպես համարվում են անտեսված և պայմանավորված են սնկերով, վիրուսներով և էկտոպարազիտներով։

Երկու ցուցակներից յոթ հիվանդություն բնութագրվում է նրանով, որ դրանց կանխարգելման և բուժման մեթոդները հայտնի են, բայց մատչելի չեն ամենաաղքատ երկրների բնակչության համար, որտեղ դրանք առավել տարածված են։ Այսօր աշխարհում անտեսված հիվանդություններով տառապում են ավելի քան մեկ միլիարդ մարդ։ Այդ հիվանդությունները տարեկան մոտ կես միլիոն մարդու մահվան պատճառ է դառնում։ Անտեսված հիվանդությունները հակադրվում են «երեք մեծ մարդասպաններին»՝ ՁԻԱՀ-ին, տուբերկուլյոզին և մալարիային, որոնք մշտապես գտնվում են համաշխարհային հասարակության ուշադրություն կենտրոնում, և դրա դեմ տարվող պայքարի դիմաց զգալի ֆինանսավորում են պահանջում։

Հիվանդությունների ցուցակ

Անտեսված հիվանդությունների պատճառը տարբեր խմբերի պատկանող հարուցիչներն են, որոնք ԱՀԿ հիմնական ցուցակում ներկայացնում են կիսաթավ տառերով, այլ հիվանդությունների անվանումները ներկայացվա են PLoS ցուցակից։

Հելմինթների ներխուժում

• Ասկարիդոզ - (Ascaridosis)

• Տրիխոցեֆալոզ - (Trichuris trichiura)

• Անկիլոստոմիդոզ - (Ancylostoma duodenale)

• Ստրոնգիլոզ - (Strongyloidosis)

• Տոքսոկարոզ - (Toxocariasis)

• Ֆիլյարիատոզ - (Filariatoses)

• Օնխոցերկոզ - (Onchocerca volvulus)

• Դրակունկուլոզ - (Dracunculus medinensis)

• Շիստոսոմոզ -(Schistosomatidae)

• Տրեմատոդոզ - (Sarcopsyllosis, TungiasisTrematodoses), Սննդով փոխանցվող տրեմատոդոզին

• Տենիոզ - (Taeniosis)

• Ցիստիցերկոզ - (Cysticercosis)

• Էնտերոբիոզ - (Enterobiosis)

• էխինոկոկոզ - (Echinococcosis)

Պրոտոզոիդների ներխուժում

• Լեյշմանիոզ - (Leishmaniasis)

• Շագասի հիվանդություն - (Trypanosoma cruzi)

• Տրիպանոսոմոզ - (Trypanosoma brucei)

• Ամեոբիազ - (Entamoeba histolytica)

• Լյամբլիոզ - (Diplomonadida)

• Բալանտիդիազ - (Balantidium coli)

• Տոքսոպլազմոզ - (Toxoplasma gondii)

Բակտերիալ վարակներ

• Բարտոնելլոզ - (Bartonella bacilliformis)

• Տուբերկուլոզ - (Mycobacterium tuberculosis)

• Բուրուլի խոց - (Mycobacterium ulcerans)

• Բորոտություն - (Mycobacterium leprae)

• Լեպտոսպիրոզ - (Leptospira)

• Բծավոր տիֆ - (Typhus recurrens)

• Սուր ռևմատիկ տենդ - (Acute rheumatic fever)

• Տրախոմա - (Chlamydia trachomatis)

Վիրուսային վարակներ

• Դենգեի տենդ - (Flaviviridae- Flavivirus)

• Դեղին տենդ - (Yellow fever)

• Ճապոնական էնցեֆալիտ - (Encephalitis)

• Կատաղություն - (Rabies)

• Հեմոռագիկ տենդ - (Viral haemorrhagic fevers, CDC, Viral Hemorrhagic Fevers)

Սնկային ինֆեկցիաներ

• Միցետոմա - (Maduro foot)

• Կոկցիդիոմիկոզ - (Coccidimikoz)

• Կանդիդոզ - (Candida albicans)

Էկտոպարազիտոզներ

• Քոս-(Sarcoptes scabiei)

• Միազ-(Myasis)

• Սարկոպսիլոզ-(Sarcopsyllosis, Tungiasis)

Պատկերասրահ

Ինֆեկցիաներ ու վարակներ առաջ բերող պարազիտներ

• 
  Շիստոսոմոզի թրթուր
• 
  Անկիլոստոմիդոզ հիվանդության մակաբույծ
• 
  Օնխոցերկոզի հելմիթ
• 
  Լեյշմանիոզ հիվանդության առաջացման սխեման
• 
  Շագասի հիվանդության մակաբույծը մանրադիտակի տակ
• 
  Բծավոր տիֆ
• 
  Տրախոմայի բակտերիան մանրադիտակի տակ
• 
  Բուրուլի բակտերիայից առաջացած խոց
• 
  Տրիխոցեֆալոզի մակաբույծ

Արտաքին հղումներ

• Сайт Инициативы по лекарствам от забытых болезней (Անգլ․)

Մեդիա ֆայլեր

Վիքիպահեստ նախագծում կարող եք այս նյութի վերաբերյալ հավելյալ պատկերազարդում գտնել Մոռացված հիվանդություններ կատեգորիայում։