Մոուրո կղզի

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Մուորո կղզի
Տեսակկղզի
Երկիր Իսպանիա
Վարչատարածքային միավորԿանտաբրիա[1]
Մակերես2 հեկտար
Քարտեզ
Քարտեզ

Մոուրո կղզի (իսպ.՝ Isla de Mouro), ի սկզբանե Մոգրո կղզի, (Իսլա դե Մոգրո), փոքրիկ անմարդաբնակ կղզի, Բիսկայան ծոց՝ Մագդալենայի թերակղզուց դուրս։ Այն գտնվում է Իսպանիայի հյուսիսային ափի երկայնքով ձգվող Կանտաբրիա քաղաքի մերձակայքում գտնվող Սանտանդեր ծոցի մուտքի մոտ։ Կղզին գտնվում է մոտավորապես 2 հա (0,02 կմ²) տարածքի վրա և գտնվում է նավահանգստի մուտքից՝ 0,75 կմ հեռավորության վրա։

Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Մուրո կղզին հյուսիս-արևելքից

Կղզու իրական անվանումը, որը հայտնաբերվել է 16-րդ դարի փաստաթղթերում, եղել է Մոգրո։ 18-րդ դարում, քարտեզագրիչ Վիսենտե Տոֆիշո դե Սան Միգելի կողմից անունը փոխեց՝ Մուրո կղզի[2]։

1812-ի հուլիսին՝ Պիրենեյան թերակղզու պատերազմի ժամանակ, Իսպանիայի դաշնակից Մեծ Բրիտանիան գրավեց կղզին Նապոլեոնից՝ թույլ տալով, որ իսպանական նավերը հանգրվանեն Սարդիներոյում։

Կղզու միակ կառույցը 19-րդ դարի փարոսն է, որն այժմ կանգուն է։ Մինչև 1921 թվականը այն պաշտպանում էին երկու փարոս պահողներ, որոնք հաճախ մեկուսացված էին փոթորիկներից։ 1865-ին պահապաններից մեկը փոթորկի ժամանակ խեղդվեց։ 1895-ին պահապաններից մեկը հանկարծամահ եղավ, բայց փոթորկի պատճառով նրա մարմինը որոշ ժամանակ չկարողացավ տարհանվել։ Մեկ այլ մահ գրանցվեց, երբ փարոսի տան պահապանի որդին սայթաքեց, երբ պատրաստվում էր ոտք դնել ժայռոտ կղզու մոտ և մահացավ[2]։

2014-ի փետրվարին, աշխարհի տարբեր թերթերում, ներառյալ Նյու Յորքի գլխավոր թերթի շապիկին, հայտնվեց վթարային լուսանկար[2]։

Բույսեր և վայրի բնություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ալիքները Մուրո կղզում

Մոուրո կղզին իր ջրերում ունի ձկների և բույսերի բարձր կենսաբազմազանություն, մոտակայքում հայտնաբերված է ավելի քան 39 տեսակ ձուկ։ 1986 թվականին այն հայտարարվել է ծովային արգելոց, որի պարագիծը տարածվում է կղզու շրջակայքում 300 մետրով։ Կղզում հայտնաբերված բույսերից են ջրիմուռները (genisteae) և արծվի պտերը (Pteridium aquilinum)[3]: Քարբոպրատուս Էդուիլսը նույնպես գտնվել է այս կղզում, որը ենթադրվում է, որ այնտեղ բերվել է փարոսի պահակների կողմից։

Մոուրո կղզին կարևոր միջավայր է ծովեզների, մասնավորապես եվրոպական փոթորիկների համար նախատեսված կենդանիների և ծովատառեխի համար։ 2014 թվականին Իսպանիայի գյուղատնտեսության, սննդի և շրջակա միջավայրի նախարարությունը հայտարարեց Մոուրո կղզին Հատուկ պահպանության տարածք (SPA)` այս տարածքում բնակվող թռչունների պահպանությունն ապահովելու համար։ Հաշվարկվել է, որ տարածքում փոթորկից տուժել է 150 կենդանատեսակ։ Անօրինական է համարվում կղզի բերել կատուներ, առնետներ և այլ կաթնասուներ։ Հյուսիս-արևմուտքից փոքր կղզին՝ Իսլոտե Լե Քարբերան, նույնպես պաշտպանված տարածքի մի մասն է[4]։

Օվկիանոսների համաշխարհային օր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Յուրաքանչյուր հունիս ամսվա ընթացքում, օվկիանոսների համաշխարհային օրը նշելու համար Մոուրո կղզու շրջակայքում անցկացվում է ամենամյա լողի և սուզանավի միջոցառումներ։ Այն ներկայացնում է կղզու «գրկախառնման» միջոցառում, որի ընթացքում սերֆերներն ու քայաքերները ամբողջությամբ շրջապատում են կղզին։ Միջոցառումն անցկացվում է ծովերի և օվկիանոսների պահպանման կարևորության վերաբերյալ իրազեկության բարձրացման համար[5]։

Պատկերասրահ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. OpenStreetMap(բազմ․) — 2004.
  2. 2,0 2,1 2,2 Méndez, Julián (2014 թ․ փետրվարի 16). «El faro que se ve en todo mundo» (եվրոպական իսպաներեն). Վերցված է 2016 թ․ սեպտեմբերի 4-ին.
  3. «Boletín Oficial de Cantabria». cantabria.es. 2012 թ․ սեպտեմբերի 29. Վերցված է 2016 թ․ սեպտեմբերի 4-ին.
  4. «La isla de Mouro ya es oficialmente refugio de aves». El Diario Montanes (եվրոպական իսպաներեն). 2014 թ․ հուլիսի 17. Վերցված է 2016 թ․ սեպտեմբերի 4-ին.
  5. «La travesía a nado y un abrazo a la Isla de Mouro, este domingo por el Día de los Océanos». El Diario. 2015 թ․ հունիսի 3. Վերցված է 2016 թ․ սեպտեմբերի 4-ին.
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Մոուրո կղզի» հոդվածին։