Մոնրեալի համալսարան

Մոնրեալի համալսարան
Տեսակ	university in Quebec? և հանրային հետազոտությունների համալսարան
Երկիր	Կանադա
Տեղագրություն	Մոնրեալ
Հիմնադրված է	1878
Պաշտոնական կայք

Մոնրեալի համալսարան ( ֆր.՝ Université de Montréal), կրթական կառույց Մոնրեալում (Քվեբեկ, Կանադա), որը հիմնադրվել է 1878 թվականին։ Համալսարանը համարվում է աշխարհի խոշորագույն ֆրանսալեզու ուսումնական հաստատություններից մեկը։ Ներկայումս Մոնրեալի համալսարանն ունի մոտ 55000 ուսանող:

Պատմություն

Համալսարանը հիմնադրվել է այն ժամանակ, երբ 1878 թվականին Քվեբեկ քաղաքի Լավալի համալսարանը հիմնեց նոր մասնաճյուղ Մոնրեալում, որը հայտնի դարձավ որպես Մոնրեալի Լավալ համալսարան: Դա արվեց Մոնրեալի առաջնորդի կամքին հակառակ, որն հանդես էր գալիս իր քաղաքում անկախ համալսարանի օգտին:

Վատիկանը համալսարանին որոշակի վարչական ինքնավարություն է շնորհել 1889 թվականին՝ թույլ տալով ընտրել իր պրոֆեսորներին և դիպլոմներ տալու արտոնագիրը:

1919 թվականի մայիսի 8-ին Հռոմի պապ Բենեդիկտոս XV-ի պապական կանոնադրությունը համալսարանին շնորհեց լիակատար ինքնավարություն։ Այսպիսով, այն դարձավ անկախ կաթոլիկ համալսարան և ստացավ Մոնրեալի համալսարան անվանումը։ Իր գործունեության առաջին տարում համալսարանն ընդունեց 100-ից պակաս ուսանող իր երեք ֆակուլտետներում, որոնք այն ժամանակ գտնվում էին Հին Մոնրեալում: Դրանք էին Աստվածաբանության, Իրավագիտության և Բժշկական ֆակուլտետները: Համալսարան ընդունվող ուսանողների գիտելիքների տարբեր որակի, ինչպես նաև այն ժամանակվա Քվեբեկյան կրթական համակարգում դասավանդման տարբեր մակարդակների պատճառով դիմորդների համար բացվեցին նախապատրաստական դասընթացներ:

Թեև Լավալի մասնաճյուղը նախատեսված էր որպես Մոնրեալի առաջին ֆրանկոֆոն համալսարանը, այն լիարժեք համալսարան չէր մինչև 1920 թվականի փետրվարի 14-ը, երբ ստացավ համալսարանի կոչումը նահանգային կառավարությունից։ Բարձրագույն կրթության նոր քաղաքականությունը, որը սկսվեց 1960-ական թվականներին (Խաղաղ հեղափոխությունից հետո) արձագանք էր ժողովրդական ճնշումներին և համոզմունքներին, որ բարձրագույն կրթությունը սոցիալական արդարության և տնտեսական արդյունավետության բանալին է անհատների, ինչպես նաև հասարակության համար: Երրորդ կանոնադրությունը, որն ընդունվել է 1967 թվականին, սահմանում է Մոնրեալի համալսարանը որպես բարձրագույն կրթության և գիտական հետազոտությունների հասարակական կազմակերպություն, որի կառավարմանը իրավունք ունեն մասնակցել և՛ ուսանողները, և՛ դասախոսները:

Համալսարանի տեղափոխում

1876 - 1895 թվականներին համալսարանի դասերի մեծ մասն անցկացվում էր Մոնրեալի մեծ ճեմարանում։ 1895 թվականից մինչև 1942 թվականը դասերը տեղափոխվեցին Մոնրեալի կենտրոնում գտնվող Սեն Դենի և Սեն Քեթրին փողոցների խաչմերուկը։ Ի տարբերություն անգլալեզու համալսարանների, այն տուժում էր ֆինանսական միջոցների պակասից երկու պատճառով՝ ֆրանսիացի կանադացիների հարաբերական աղքատությունը և Քվեբեկ Սիթիից հեռակա կառավարման հետ կապված բարդությունները:

Մինչեւ 1930 թվականը բավականաչափ գումար էր կուտակվել Մոն Ռոյալում նոր համալսարանի շինարարությունը սկսելու համար։ Բայց 1930-ական թվականների Մեծ ճգնաժամի տնտեսական ցնցումները իրենց ազդեցությունն ունեցան շինարարության վրա։ Շատերը կարծում էին, որ համալսարանը պետք է վաճառի անավարտ շինությունները՝ խնդիրները լուծելու համար։ 1939 թվականին նահանգային կառավարությունը տրամադրեց անհրաժեշտ ֆինանսավորումը։ Շինարարությունն ավարտվել է 1943 թվականի հուլիսի 3-ին։ Համալսարանի նախկին շենքերը հետագայում օգտագործվել են մեկ այլ ֆրանսախոս համալսարանի՝ Մոնրեալի Քվեբեկի համալսարանի կողմից:

Միջուկային հետազոտություն

1943 թվականին համալսարանը մասնակցել է պատերազմի հետազոտությանը` տրամադրելով իր լաբորատորիաները։ Համալսարանի գիտնականներն աշխատում էին ծանր ջրի միջուկային ռեակտորի ստեղծման վրա։ Հետազոտությունն ավելի մեծ Մանհեթենի նախագծի մի մասն էր, որի հիմնական նպատակը միջուկային զենքի ստեղծումն էր: Քվեբեկի մասնակից գիտնականներից մեկը՝ Պիեռ Դեմերը, հայտնաբերել է մի շարք ռադիոակտիվ տարրեր, որոնք ստացվում են նեպտունիումից։

20-րդ դարի երկրորդ կես

1965 թվականին առաջին աշխարհիկ ռեկտոր Ռոժե Գոդրին սկսեց արդիականացնել համալսարանը։ Համալսարանը մեծահասակների կրթության ծրագիր բացեց ֆրանս-կանադացիների համար 1968 թվականին: 2002 թվականից համալսարանը ձեռնամուխ է եղել մի շարք խոշոր շինարարական նախագծերի՝ կառուցելով հինգ նոր շենք, որպեսզի հետագայում ընդլայներ հետազոտությունները դեղագիտության, ճարտարագիտության, տիեզերագնացության, քաղցկեղի հետազոտության և կենսատեխնոլոգիայի ոլորտներում:

Վարկանիշ

Մոնրեալի համալսարանը մշտապես դասվել է մի շարք համալսարանների վարկանիշային աղյուսակներում: Աշխարհի բուհերի ակադեմիական վարկանիշային ցանկում 2022 թվականին համալսարանը զբաղեցրել է 101–150-րդ տեղը աշխարհում, իսկ վեցերորդը՝ Կանադայում^[4]

2023 QS World University Rankings-ը համալսարանը դասեց 116-րդն աշխարհում և հինգերորդը Կանադայում^[5]

Times Higher Education World University Rankings-ում 2023 թվականին համալսարանը զբաղեցրել է 111-րդ տեղում աշխարհում, իսկ հինգերորդը՝ Կանադայում^[6]

U.S. News & World Report-ի 2022–2023 թվականների Աշխարհի բուհերի ակադեմիական վարկանիշային ցանկում համալսարանը զբաղեցրել է 156-րդ տեղը իր համաշխարհային վարկանիշում, իսկ վեցերորդը՝ Կանադայում^[7]։

Maclean's-ի 2023 թվականի կանադական համալսարանների վարկանիշային աղյուսակում համալսարանը զբաղեցրել է 10-րդ տեղը Բժշկական-դոկտորական համալսարանի կատեգորիայում^[8]:

Ֆակուլտետներ

Լանդշաֆտային ճարտարապետության, դիզայնի և քաղաքաշինության ֆակուլտետ
Արվեստի և գիտության ֆակուլտետ
Իրավագիտության ֆակուլտետ
Շարունակական կրթության ֆակուլտետ
Ասպիրանտուրայի ֆակուլտետ
Բժշկական ֆակուլտետ
Ստոմատոլոգիական ֆակուլտետ
Անասնաբուժության ֆակուլտետ
Երաժշտության ֆակուլտետ
Դեղագիտության ֆակուլտետ
Կրթության ֆակուլտետ
Բուժքույրական ֆակուլտետ
Աստվածաբանության և կրոնագիտության ֆակուլտետ
Կինեզիոլոգիայի ամբիոն
Օպտոմետրիայի դպրոց

Կից դպրոցներ

Կառավարման դպրոց
Պոլիտեխնիկական դպրոց

Հայտնի անձինք

Միկաել Ժան, Կանադայի 27-րդ գլխավոր նահանգապետ
Պիեռ Էլիոթ Թրյուդո, Կանադայի 15-րդ վարչապետ
Ռոբերտ բուսուա, Քվեբեկի 22-րդ վարչապետ
Պիեր Պելադյու, Quebecor ընկերության նախագահ
Լուիզա Արբուր, ՄԱԿ-ի մարդու իրավունքների գերագույն հանձնակատարի գրասենյակի ներկայացուցիչ
Իշֆաք Ահմադ, միջուկային ֆիզիկոս, որը հայտնի է Պակիստանի միջուկային զենքի հետ իր աշխատանքով
Յոշուա Բենջիո, կանադացի մաթեմատիկոս, կիբեռնետիկ
Ժիլ Բրասսար, կանադացի ֆիզիկոս