Մոնիկ Վիտտիգ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Մոնիկ Վիտտիգ
ֆր.՝ Monique Wittig
Դիմանկար
Ծնվել էհուլիսի 13, 1935(1935-07-13)[1][2][3][…]
ԾննդավայրDannemarie[4]
Մահացել էհունվարի 3, 2003(2003-01-03)[1][4][2][…] (67 տարեկան)
Մահվան վայրԹուսոն, ԱՄՆ[5]
ԳերեզմանՊեր Լաշեզ և Grave of Wittig
Քաղաքացիություն Ֆրանսիա
Մայրենի լեզուֆրանսերեն
ԿրթությունՍորբոն
ԵրկերL'Opoponax?[6], Les Guérillères?[7], The Lesbian Body?[8] և The Straight Mind and Other Essays?
Մասնագիտությունակնարկագիր, վիպասան, փիլիսոփա, համալսարանի դասախոս, գրող և ակտիվիստ
ԱշխատավայրԱրիզոնայի համալսարան
ԱմուսինSande Zeig?
Պարգևներ և
մրցանակներ
ԱնդամությունGouines rouges?[10], Daisies?, Mouvement de libération des femmes? և Front homosexuel d'action révolutionnaire?
Կայքmoniquewittig.com
 Monique Wittig Վիքիպահեստում

Մոնիկ Վիտտիգ (ֆր.՝ Monique Wittig, հուլիսի 13, 1935(1935-07-13)[1][2][3][…], Dannemarie[4] - հունվարի 3, 2003(2003-01-03)[1][4][2][…], Թուսոն, ԱՄՆ[5]), Ֆրանսիացի հեղինակ և ֆեմինիզմի տեսաբան։ Գրել է սոցիալապես պարտադրված գենդերային դերերը հաղթահարելու մասին, հորինել է «հետերոսեքսուալ պայմանագիր» տերմինը։ Առաջին վեպը՝ «Օպոպոնաքս» (ֆր.՝ «L'Opoponax»), լույս է տեսել 1964 թվականին, երկրորդը՝ «Գերիլերները» (ֆր.՝ Les Guérillères), թողարկվել է 1969 թվականին, որն էլ շրջադարձային կետ դարձավ լեսբիական ֆեմինիզմի մեջ։

Հայացքներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Մոնիկ Վիտտիգն իրեն անվանել է արմատական լեսբուհի[11]։ Իր գրքերում նա պատկերում էր բացառապես կանանց։ Խառնաշփոթությունից խուսափելու համար նա հայտարարել է.

Ինձ համար կանանց գրականություն չկա, այն գոյություն չունի։ Գրականության մեջ ես կանանց և տղամարդկանց չեմ առանձնացնում։ Սա հոգեկան տարածք է, որտեղ սեռը որոշիչ չէ։ Մարդը պետք է որոշակի տարածք ունենա ազատության համար։ Լեզուն դա թույլ է տալիս։ Ես խոսում եմ չեզոք գաղափարի կառուցման մասին, որը կարող է խուսափել գենդերային տարանջատումից։

Որպես մատերիալիստական ֆեմինիզմի տեսաբան, նա դատապարտում էր «կանանց մասին առասպելը»` հետերոսեքսուալությունն անվանելով քաղաքական ռեժիմ, ինչպես նաև նշում էր սոցիալական պայմանագրի հիմքերը, որոնք լեսբուհիները մերժում էին.

... և սխալ կլինի ասել, որ լեսբուհիները շփվում են, սիրով են զբաղվում, ապրում են կանանց հետ, քանի որ« կանայք»կարևոր են միայն մտքի հետերոսեքսուալ համակարգերում և հետերոսեքսուալ տնտեսական համակարգերում։ Լեսբուհիները կին չեն։ (1978)

Վիտտիգի համար «կին» կատեգորիան գոյություն ունի միայն «տղամարդ» կատեգորիայի հետ կապի միջոցով, իսկ «կինն» առանց «տղամարդու» հետ կապի, կդադարի գոյություն ունենալ։

Վիտտիգը քննադատաբար էր ուսումնասիրում մարքսիզմը, որը խոչընդոտում էր ֆեմինիստական պայքարին։ Նա նաև քննադատում էր ֆեմինիզմը, որը պատասխան չէր առաջադրում հետերոսեքսուալ դոգմային։

Այսպիսով, Վիտտիգը ստանձնել էր ունիվերսալիստի դիրքորոշում՝ պնդելով, որ անհատականության բարձրացումը և ցանկության ազատումը պահանջում են վերացնել գենդերային կատեգորիաները։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Մոնիկ Վիտտիգը ծնվել է 1935 թվականին Ֆրանսիայում։ Նա Mouvement de Libération des Femmes-ի (MLF) (Կանանց ազատագրական շարժում) հիմնադիրներից մեկն էր։ 1970 թվականի օգոստոսի 26-ին, այլ կանանց ուղեկցությամբ, նրանք ծաղիկներ դրեցին Փարիզի Հաղթական կամարի տակ՝ ի պատիվ Անհայտ զինվորի կնոջ հիշատակի, որն էլ համարվում է ֆրանսիական ֆեմինիզմի հիմնադրման ամսաթիվը[12][13]։

Հասարակագիտական գիտությունների բարձրագույն դպրոցում[14]՝ ներկայացնելով «Le Chantier littéraire» («Գրական արհեստանոց») դիսերտացիան ստացել է Ph.D. աստիճան[15]։ 1971 թվականին նա հաճախել է Փարիզի Gouines rouges (Red Dykes), առաջին լեսբիական խմբիդասընթացներին[12] և մասնակցել Féministes Révolutionnaires («Հեղափոխական ֆեմինիստներ») արմատական ֆեմինիստական խմբավորման գործունեությանը[12]։

1976 թվականին նա Փարիզից տեղափոխվեց ԱՄՆ, որտեղ դասավանդում էր տարբեր բուհերում, մասնավորապես՝ Вассар քոլեջում «կանանց ուսումնասիրության» ծրագրով մատերիալիստական միտք։ Նա զբաղեցնում էր կանանց ուսումնասիրության և ֆրանսերեն լեզվի պրոֆեսորի պաշտոնը Արիզոնայի Տուսոնի համալսարանում, որտեղ էլ մահացել է 2003 թվականի հունվարի 3-ին[14]։

Մատենագիտություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Նորավեպեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Wittig, Monique (1964). L'Opoponax. Paris: Union générale d'éditions. OCLC 299952008. (Winner of the Prix Médicis.)
  • Wittig, Monique (1971). Les guérillères. New York: Viking Press. ISBN 9780670424634.
  • Wittig, Monique (1973). Le corps lesbien [The lesbian body]. Paris: Les éditions de Minuit. ISBN 9782707300973.
  • Wittig, Monique; Zeig, Sande (1976). Brouillon pour un dictionnaire des amantes [Lesbian peoples: material for a dictionary]. Paris: Grasset. ISBN 9782246004011.
  • Wittig, Monique (1985). Virgile, non [Across the acheron]. Paris: Les éditions de Minuit. ISBN 9782707310217.
  • Wittig, Monique (1999). Paris-la-politique et autres histoires. Paris: P.O.L. ISBN 9782867446979.

Պիեսներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Wittig, Monique (1967). L'amant vert. (Unpublished.)
  • Wittig, Monique (1972). Le grand-cric-jules. (Radio Stuttgart.)
  • Wittig, Monique (1972). Récréation. (Radio Stuttgart.)
  • Wittig, Monique (1972). Dialogue pour les deux frères et la soeur. (Radio Stuttgart.)
  • Wittig, Monique (1985). Le Voyage sans fin. Paris. (Vlasta 4 supplement.)

Արձակ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Wittig, Monique (1965). "Banlieues". Nouveau Commerce. 5: 113–117.
  • Wittig, Monique (1967). "Voyage: Yallankoro". Nouveau Commerce. 177: 558–563.
  • Wittig, Monique (1973). "Une partie de campagne". Nouveau Commerce. 26: 13–31.
  • Wittig, Monique (1978). "Un jour mon prince viendra". Questions Féministes. 2: 31–39.
  • Wittig, Monique (1983). "Les Tchiches et les Tchouches". Le Genre Humaine. 6: 136–147.
  • Wittig, Monique (1985). "Paris-la-Politique". Vlasta. 4: 8–35.

Թարգամանություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Barnes, Djuna (1982). La passion [Spillway and other stories]. Monica Wittig (translator). Paris: Flammarion. ISBN 9782080644602.
  • Marcuse, Herbert (1968). L'Homme unidimensionnel: essai sur l'idéologie de la société industrielle avancée [One dimensional man]. Monica Wittig (translator). Paris: Les éditions de minuit. ISBN 9782707303738.
  • Barreno, Maria; Horta, Teresa; Velho Da Costa, Fatima (1975). Novas cartas portuguesas [The Three Marias: New Portuguese Letters]. Monica Wittig (translator), Evelyne Le Garrec (translator) and Vera Prado (translator). Garden City, New York: Doubleday. ISBN 9780385018531.

Էսսեներ և քննադատություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Wittig, Monique (1967). «A propos de "Bouvard et Pécuchet"». Cahiers de la Compagnie Madeleine Renaud-Barrault Jean Louis Barrault. 59: 113–122.
  • Wittig, Monique (1979), «Paradigm», in Stambolian, George; Marks, Elaine (eds.), Homosexualities and French literature: cultural contexts, critical texts, Ithaca, New York: Cornell University Press, էջեր 114–121, ISBN 9780801497667. {{citation}}: Invalid |ref=harv (օգնություն)
  • Wittig, Monique (1980 թ․ փետրվար). «La pensée straight» [The straight mind]. Questions Féministes. Nouvelles Questions Féministes & Questions Feministes via JSTOR. 7 (7): 45–53. JSTOR 40619186.
Reprinted as: Wittig, Monique (1985). «La pensée straight» [The straight mind]. Amazones d'Hier, Lesbiennes d'Aujourd'hui (AHLA) (Amazons of Yesterday, Lesbians of Today). 3 (4): 5–18.
  • Wittig, Monique (1980 թ․ մարտ). «The straight mind». Feminist Issues. 1 (1): 103–111. doi:10.1007/BF02685561.
  • Wittig, Monique (1980 թ․ մայիս). «On ne naît pas femme» [One is not born a woman]. Questions Féministes. Nouvelles Questions Féministes & Questions Feministes. 8 (8): 75–84. JSTOR 40619199.
Reprinted as: Wittig, Monique (1985). «On ne naît pas femme» [One is not born a woman]. Amazones d'Hier, Lesbiennes d'Aujourd'hui (AHLA) (Amazons of Yesterday, Lesbians of Today). 4 (1): 103–118.
  • Wittig, Monique (1982), «"Avant-note" pour La Passion», in Barnes, Djuna (ed.), La passion [Spillway and other stories], Monica Wittig (translator), Paris: Flammarion, ISBN 9782080644602. {{citation}}: Invalid |ref=harv (օգնություն)
  • Wittig, Monique (1982 թ․ հունիս). «The category of sex». Feminist Issues. 2 (2): 63–68. doi:10.1007/BF02685553.
  • Wittig, Monique (1983). «Les questions féministes ne sont pas des questions lesbiennes». Amazones d'Hier, Lesbiennes d'Aujourd'hui (AHLA) (Amazons of Yesterday, Lesbians of Today). 2 (1): 10–14.
  • Wittig, Monique (1983 թ․ հունիս). «The point of view: universal or particular?». Feminist Issues. 3 (2): 63–69. doi:10.1007/BF02685543.
Translation of: Wittig, Monique (1982), «"Avant-note" for La Passion», in Barnes, Djuna (ed.), La passion [Spillway and other stories], Monica Wittig (translator), Paris: Flammarion, ISBN 9782080644602. {{citation}}: Invalid |ref=harv (օգնություն)
  • Wittig, Monique (1984). «Le lieu de l'action» [The place of action]. Digraphe. Galilee. 32: 69–75.
  • Wittig, Monique (1984 թ․ հունիս). «The Trojan horse». Feminist Issues. 4 (2): 45–49. doi:10.1007/BF02685548.
Reprinted as: Wittig, Monique (1985). «Le cheval de troie». Vlasta. 4: 36–41.
  • Wittig, Monique (1985 թ․ հունիս). «The mark of gender». Feminist Issues. 5 (2): 3–12. doi:10.1007/BF02685575.
Reprinted as: Wittig, Monique (1986), «The mark of gender», in Miller, Nancy K. (ed.), The poetics of gender, New York: Columbia University Press, էջեր 63–73, ISBN 9780231063111. {{citation}}: Invalid |ref=harv (օգնություն)
  • Wittig, Monique (1986), «The place of action», in Oppenheim, Lois (ed.), Three decades of the French new novel, Lois Oppenheim (translator) and Evelyne Costa de Beauregard (translator), Urbana: University of Illinois Press, էջեր 132–140, ISBN 9780252011580. {{citation}}: Invalid |ref=harv (օգնություն)
  • Wittig, Monique (1989 թ․ մարտ). «On the social contract». Feminist Issues. 9 (1): 3–12. doi:10.1007/BF02685600.
  • Wittig, Monique (Winter 1994). «Quelques remarques sur Les Guérillères». L'Esprit Créateur. Johns Hopkins University Press. 34 (4): 116–122. doi:10.1353/esp.1994.0008.
  • Wittig, Monique (1996), «The straight mind», in Jackson, Stevi; Scott, Sue (eds.), Feminism and sexuality: a reader, New York: Columbia University Press, էջեր 144–149, ISBN 9780231107082. {{citation}}: Invalid |ref=harv (օգնություն)
  • Wittig, Monique (1996 թ․ մարտ). «"The Constant Journey": an introduction and a prefatory note». Modern Drama. 39 (1): 156–159. doi:10.3138/md.39.1.156.
  • Wittig, Monique (1996 թ․ հուլիսի 15). «Lacunary films». New Statesman. Progressive Media International. 102.
  • Wittig, Monique (Summer 1996). «Le déambulatoire. entretien avec Nathalie Sarraute» [The ambulatory: interview with Nathalie Sarraute]. L'Esprit Créateur. 36 (2): 3–8. doi:10.1353/esp.0.0053. Alternative version.
  • Wittig, Monique (Summer 1996). «Avatar». L'Esprit Créateur. 36 (2): 109–116. doi:10.1353/esp.0.0097. Alternative version.
  • Wittig, Monique (1997), «L'ordre du poème», in Cardy, Michael; Evans, George; Jacobs, Gabriel (eds.), Narrative voices in modern French fiction: studies in honour of Valerie Minogue on the occasion of her retirement, Cardiff: University of Wales Press, էջեր 7–12, ISBN 9780708313947. {{citation}}: Invalid |ref=harv (օգնություն)
  • Wittig, Monique (1997), «One is not born a woman», in Nicholson, Linda (ed.), The second wave: a reader in feminist theory, New York: Routledge, էջեր 265–271, ISBN 9780415917612. {{citation}}: Invalid |ref=harv (օգնություն)
  • Wittig, Monique (2005), «Some Remarks on "Les Guérillères"», in Shaktini, Namascar (ed.), On Monique Wittig: theoretical, political, and literary essays, Urbana: University of Illinois Press, էջեր 37–43, ISBN 9780252072314. {{citation}}: Invalid |ref=harv (օգնություն)
  • Wittig, Monique (2005), «Some Remarks on "The Lesbian Body"», in Shaktini, Namascar (ed.), On Monique Wittig: theoretical, political, and literary essays, Urbana: University of Illinois Press, էջեր 44–48, ISBN 9780252072314. {{citation}}: Invalid |ref=harv (օգնություն)

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Internet Speculative Fiction Database — 1995.
  3. ↑ 3,0 3,1 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 Encyclopædia Britannica
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 Martin D. Monique Wittig, 67, Feminist Writer, Dies // The New York Times / J. Kahn — Manhattan, NYC: New York Times Company, A. G. Sulzberger, 2003. — ISSN 0362-4331; 1553-8095; 1542-667X
  6. ↑ http://www.worldcat.org/oclc/2743497
  7. ↑ http://www.worldcat.org/oclc/415268
  8. ↑ http://www.worldcat.org/oclc/55754147
  9. ↑ Reynolds M. Monique Wittig // The Guardian — UK: GMG, 2003. — ed. size: 161152 — ISSN 0261-3077
  10. ↑ http://ladiesroom.fr/2008/06/24/les-gouines-rouges/
  11. ↑ Kirkup, James (2003 թ․ հունվարի 9). «Monique Wittig». The Independent. Արխիվացված է օրիգինալից 2007 թ․ հոկտեմբերի 1-ին. Վերցված է 2007 թ․ հունիսի 8-ին. {{cite web}}: Invalid |url-status=404 (օգնություն)
  12. ↑ 12,0 12,1 12,2 Balén, Julia. In Memoriam: Monique Wittig, The Women’s Review of Books, January 2004, Vol. XXI, No. 4., quoted in Trivia Magazine, Wittig Obituary Արխիվացված 2008-06-19 Wayback Machine
  13. ↑ L’Homond, Bridgitte. France.—Feminism And The Women’s Liberation Movement, Women’s Studies Encyclopedia, ed: Helen Tierney, quoted in Gem Women’s Studies Encyclopedia Արխիվացված 2011-07-11 Wayback Machine
  14. ↑ 14,0 14,1 Monique Wittig, 67, Feminist Writer, Dies, by Douglas Martin, January 12, 2003, New York Times
  15. ↑ "(…)Word by Word Monique Wittig completed The Literary Workshop (Le chantier littéraire) in Gualala, California, in 1986, as her dissertation for the Diplôme de l’École des Hautes Études en Sciences Sociales in Paris. Gérard Genette was the director, and Louis Marin and Christian Metz were readers. Wittig wrote The Literary Workshop at a time of immense productivity.(…) Արխիվացված 2016-03-04 Wayback Machine; Monique Wittig, Catherine Temerson, Sande Zeig. «The Literary Workshop: An Excerpt», in "GLQ: A Journal of Lesbian and Gay Studies — Volume 13, Number 4, 2007, pp. 543—551
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Մոնիկ Վիտտիգ» հոդվածին։
 ⛭ 
  Թեմատիկ կայքեր
Բառարաններ և հանրագիտարաններ
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Մոնիկ_Վիտտիգ&oldid=9513873» էջից