Մշտական գնողունակության հաշվառում
| Հաշվապահության մաս |
| Հաշվապահական հաշվառում |
|---|
 |
|
Հիմնական տեսակներ |
|
Մարդիկ և կազմակերպություններ |
|
Առաջընթաց |
|
Խարդախություններ |
Մշտական գնողունակության հաշվառում (անգլ.՝ Constant purchasing power accounting CPPA), հաշվապահական հաշվառման մոդել, որն ավանդական հաշվապահական ծախսերի հաշվառման այլընտրանք է բարձր գնաճի և հիպերգնաճային միջավայրերում[1]։ Այն հաստատվել է Հաշվապահական հաշվառման միջազգային ստանդարտների խորհրդի (IASB) և ԱՄՆ Ֆինանսական հաշվառման ստանդարտների խորհրդի (FASB) կողմից։ Այս Ֆինանսական հաշվետվությունների միջազգային ստանդարտների (IFRS) և ԱՄՆ Հաշվապահական հաշվառման համընդհանուր ընդունված սկզբունքների (GAAP) լիազորված համակարգի համաձայն՝ ֆինանսական կապիտալի պահպանումը միշտ չափվում է մշտական գնողունակության միավորներով (CPP)՝ օրական սպառողական գների ինդեքսի (CPI) առումով ցածր գնաճի, բարձր գնաճի, հիպերինֆլյացիայի և գնանկման ժամանակ, այսինքն՝ բոլոր հնարավոր տնտեսական միջավայրերում։
Բոլոր տնտեսական միջավայրերում այն կարող է չափվել նաև դրամայնացված օրական ինդեքսավորված հաշվի միավորով (օրինակ՝ UF-ն Չիլիում)[2][3] կամ արտարժույթի ամենօրյա համեմատաբար կայուն զուգահեռ փոխարժեքով, հատկապես հիպերինֆլյացիայի ժամանակ, երբ կառավարությունը հրաժարվում է հրապարակել CPI-ի տվյալները։
Սահմանում և մեկնաբանություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Մշտական գնողունակության հաշվառումը հաշվապահական այն մոդելներից մեկն է, որտեղ կազմակերպության ֆինանսական հաշվետվություններում պատմական արժեքի հիման վրա գրանցված բոլոր ոչ դրամական միջոցների գումարները վերահաշվարկվում են՝ կիրառելով հաշվետու ժամանակաշրջանի վերջում գերակշռող գների ընդհանուր ինդեքսը[4]։
Պարզ բառերով ասած, դա այլընտրանք է պատմական ինքնարժեքի հաշվառման մոդելին, որտեղ գնաճի/գնանկման դեպքում՝ օգտագործելով գների ընդհանուր ինդեքսի մեթոդը, վերահաշվարկվում կամ ճշգրտվում են միայն այն միջոցները, որոնք ոչ դրամական են և գրանցվում են պատմական արժեքի հիման վրա։
Սա նշանակում է, որ այն միջոցները, որոնք դրամական են կամ գրանցված չեն պատմական արժեքի հիման վրա[Ն 1], չեն վերահաշվարկվում կամ ճշգրտվում են գնաճի կամ գնանկման դեպքում։
Ոչ բոլոր ակտիվներն են գրանցվում պատմական արժեքի հիման վրա, օրինակ, եթե կազմակերպությունն ընտրել է (կամ պահանջվում է օգտագործել) իրական արժեքի չափումը որոշակի դասի ակտիվների համար, ապա այն արդեն ճշգրտվում է ընթացիկ ժամանակաշրջանի ավարտվող դրամական միավորով։ Հետևաբար, ֆինանսական հաշվետվություններում նման ակտիվների գումարների համար վերակազմակերպում կամ ճշգրտում անհրաժեշտ չէ[4]։
Այլ անվանումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Մշտական գնողունակության հաշվառման (CPPA) մոդելը կոչվում է նաև.
- ընթացիկ գնողունակության հաշվառում
- ընդհանուր գների մակարդակի հաշվառում կամ ընդհանուր գնողունակության հաշվառում
- մշտապես դոլարով հաշվառում[4]։
Օրինակներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Կազմակերպություն ամորտիզացնում է իր ակտիվները գծային մեթոդով 10 տարի շարունակ։ 2017 թվականի դեկտեմբերի վերջի դրությամբ կազմակերպության մեքենաների հաշիվը կազմել է 150,000։ Տարվա ընթացքում նոր տեխնիկա ձեռք չի բերվել։
Գների ինդեքսների վերաբերյալ հասանելի են հետևյալ տեղեկությունները.
- 2017 թվականի հունվարի 1 - 125
- 2017 թվականի դեկտեմբերի 31 - 135
Լուծում:
Տարեկան մաշվածություն = 150,000 / 10 = 15,000
CPPA ճշգրտված մաշվածություն՝ 15,000 x 135/125 = 16,200
CPPA մեթոդով կգրանցվի 16200 մաշվածություն։
- Եկամուտների հաշվետվության ծախսեր
2018 թվականի դեկտեմբերին ավարտված տարվա համար կազմակերպության ծախսերի վերաբերյալ հասանելի է հետևյալ տեղեկատվությունը.
- Վարչական ծախսեր 100000
- Վաճառքի ծախսեր 120000
- Վարձակալության ծախսեր 60000
- Տոկոսային ծախսեր 35000
Բոլոր ծախսերը հավասարապես բաշխվում են ժամանակաշրջանի վրա, բացառությամբ վարձակալության ծախսերի, որոնք նախապես վճարվում են տարվա սկզբին և տոկոսային ծախսերից, որոնք գոյանում են ժամանակաշրջանի վերջում, այսինքն՝ տարվա վերջին օրը։
Գների ինդեքսի տեղեկատվությունը հետևյալն է.
2018 թվականի հունվարի 1 - 110
2018 թվականի դեկտեմբերի 31 - 125
Տարվա միջինը՝ 120։
Լուծում:
Ստորև ներկայացված են յուրաքանչյուր ծախսի ճշգրտումները.
Վարչական ծախսեր = 100,000 x 125/120 = 104,167
Վաճառքի ծախսեր = 120,000 x 125/120 = 125,000
Վարձակալության ծախսեր = 60,000 x 125/110 = 68,182
Տոկոսային ծախսեր = 35,000 x 125/125 = 35,000։
Նշումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ Ապրանքային փողը այն կանխիկ դրամն է, դրամական միջոցների համարժեքները կամ ապրանքները, որոնք հեշտությամբ փոխարկվում են համընդհանուր կանխիկ դրամի։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ IFRS. «IAS 29 Financial Reporting in Hyperinflationary Economies» (PDF). IFRS. էջեր 5–22. Վերցված է 2022 թ․ մարտի 27-ին.
{{cite web}}: CS1 սպաս․ url-status (link) - ↑ «Valor UF, Unidad de fomento hoy». Valor Uf (իսպաներեն). Վերցված է 2022 թ․ ապրիլի 19-ին.
- ↑ Koning, Jp (2013 թ․ սեպտեմբերի 23). «Moneyness: Ghost Money: Chile's Unidad de Fomento». Moneyness. Վերցված է 2022 թ․ ապրիլի 19-ին.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 «Constant Purchasing Power Accounting | Definition | Explanation | Examples». PakAccountants.com (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է 2022 թ․ ապրիլի 23-ին.
Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Irving Fisher (1911) The Purchasing Power of Money
- «ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ՕՐԵՆՔԸ ՀԱՇՎԱՊԱՀԱԿԱՆ ՀԱՇՎԱՌՄԱՆ ՄԱՍԻՆ». www.parliament.am. Վերցված է 2022 թ․ ապրիլի 24-ին.
|
