Մշակույթների ազգային թանգարան

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Մշակույթների ազգային թանգարան
Տեսակազգային թանգարան
Երկիր Մեքսիկայի Միացյալ Նահանգներ
ՏեղագրությունՄեխիկո
ՎայրՄեխիկո
Ղեկավարության նստավայրՄեխիկո, Մեքսիկայի Միացյալ Նահանգներ
Հիմնադրվել էդեկտեմբեր 1965
Կայքmuseodelasculturas.mx
Քարտեզ
Քարտեզ

Մշակույթների ազգային թանգարան (իսպ.՝ Museo Nacional de las Culturas), անցյալի և ներկայի համաշխարհային մշակույթների ուսումնասիրությանը նվիրված ազգային թանգարան Մեխիկոյում։ Տեղակայված է գաղութային ժամանակաշրջանի շենքում, որը նախկինում եղել է դրամահատարանի շենք, իսկ մինչև դրամահատարանի շենք դառնալը եղել է Մոնտեսումա II-ի «Սև տանը» վայրը։ 1850 թվականին դրամահատարանը տեղափոխվել է Ապարտադո փողոց, իսկ շենքը մինչև 1966 թվականն օգտագործվել է տարբեր նպատակներով[1]։

Ացտեկական վայր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Թանգարանը տեղակայված է ացտեկական կառույցում, որը եղել է Մոնտեսումա II-ի «Նոր պալատներ» համալիրի մաս և իսպանացի նվաճողների կողմից կոչվել է «Casa Denegrida» (Սև տուն), ովքեր այն նկարագրում էին որպես սև ներկված առանց պատուհանների սենյակ, որտեղ Մոնտեսումա II-ը խորհրդածում էր, ինչպես նրան խորհուրդ էին տվել շամանները[2]։ Իսպանական նվաճումների ժամանակ «Սև տունը» և Մոնտեսումա II-ի Նոր պալատների մնացած մասը գրեթե ոչնչացվել են[3]։ Այս վայրը այլ հողատարածքների հետ միասին Իսպանական միապետության կողմից հանձնվել է Էռնան Կորտեսին որպես Մեքսիկան նվաճելու պարգև[4]:Կորտեսը վերակառուցել է Նոր պալատներ/Սև տուն համալիրը իսպանական ոճով՝ օգտագործելով հին ացտեկական շենքերի շինանյութեր[3]։ Հետագայում պալատը ժառանգել է Կորտեսի որդին, այնուհետև այն հետ է վաճառել Ֆիլիպ V-ին՝ փոխարքայական պալատ հիմնելու համար[4]։

Վերջին պեղումների ժամանակ այստեղ հայտնաբերվել են «Սև տան» պատի և բազալտե հատակի մասեր[2]։

Գաղութային ժամանակաշրջանի դրամահատարան[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Թանգարանի/դրամահատարանի ճակատային հատվածը

Քաղաքապետարանի շենքում ի սկզբանե եղել է դրամահատարան[5]։ Սակայն դրամահատման անհրաժեշտությամբ պայմանավորված՝ 1731 թվականին դրամահատարանը տեղափոխվեց այս շենք։ Դրամահատարանի տնօրեն Նիկոլաս Պեինադոն, ով նաև ճարտարապետ էր, ձեռնարկեց նախնական քայլերը։ Աշխատանքներ կատարվեցին նաև Պեդրո դե Առիետայի և Լորենցո Ռոդրիգեսի կողմից։ Վերամոդելավորման գործընթացի պատճառով Պեինադոն հայտնվեց բանտում, և աշխատանքներն ավարտին հասցրեց Լուիս Դիես Նավառոն[1]։

Փողոցը, որտեղ տեղակայված է կառույցը, կոչվեց «Մոնեդա» (դրամ)[4]։ 1722-1779 թվականներին շենքն ընդլայնվեց Միգել Կոնստանցոյի, Լորենցո Ռոդրիգեսի, Խոսե Դամյան Օրտիսդե Կաստրոյի կողմից[1]։

Թանգարան[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1850 թվականին դրամահատարանը տեղափոխվեց Ապարտադո փողոց և այս շենքն օգտագործվեց տարբեր նպատակներով՝ որպես Փորագրության դպրոց, Գերագույն դատարան և այլն[6]։

1865 թվականին Մեքսիկայի կայսր Մաքսիմիլիան I-ը որոշեց այս շենքում բացել Ազգային պատմության, հնաբանության և պատմության հանրային թանգարան։ Թանգարանը հիմնադրվեց 1825 թվականին Գվադալուպե Վիկտորիա թագավորի կողմից[1]։ 20-րդ դարի սկզբում նկարիչ Ռուֆինո Տամայոն նկարեց "La Revolución" (Հեղափոխություն) որմնանկարը, որտեղ պատկերեց Մեքսիկական հեղափոխությունը[4]։ Այս որմնանկարը կախված է թանգարանի նախասրահում։ Գործունեության սկզբում թանգարանը հաջողություններ է արձանագրել, բայց հետզհետե հավաքածուն սկսել են տեղափոխել տարբեր հաստատություններ[1] : Բնական պատմությանն առնչվող հավաքածուն 1909 թվականին տեղափոխվել է Մեքսիկայի ազգային ինքնավար համալսարանի Չոպո թանգարան, մեքսիկական պատմական առարկաներին առնչվող հավաքածուն՝ Չապուլտեպեկ ամրոց 1944 թվականին։ Հավաքածուի մնացած մասը 1964 թվականին տեղափոխվեց Մեխիկոյի Անթրոպոլոգիայի ազգային թանգարան[4]։

Ազգային մշակութային թանգարան[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հատված Ինդոնեզական թատրոնի ցուցադրությունից

1931 թվականին գաղութային շրջանի այս կառույցը համարվել է ազգային հուշարձան։ 1966 թվականին շենքը դարձել է Մշակութային թանգարան, որի սրահների ցուցանմուշները ներկայացնում են աշխարհի տարբեր մշակույթների արժեքներ[1]։ Ներկայի և անցյալի համաշխարհային մշակույթներին նվիրված այս թանգարանն իր տեսակի մեջ եզակի է Լատինական Ամերիկայում[7]։ Թանգարանն ունի 16 մշտական և 3 ժամանակավոր ցուցասրահներ։ Որոշ սրահներ նվիրված են նախապատմական մշակույթների արժեքներին, ինչպիսիք են՝ քարանձավային նկարչությունը, նստակյաց, գյուղատնտեսական հասարակություններին առնչվող գործիքներ և այլն։ Մյուս սրահները նվիրված են Միջագետքին, Հին Հունաստանին և Հին Հռոմին։

Հետազոտությունների դարաշրջան սրահում ներկայացված են ամերիկացիների հետ շփման նախաեվրոպական ժամանակաշրջանի տարրեր։ Ժամանակակից մշակույթի ցուցադրություններ կան բոլոր մայրցամաքներից, այդ թվում և մեքսիկացիներին քիչ հայտնի Սամոայից կամ Նոր Իռլանդիայից[4][8]։ Հիմնադրումից ի վեր թանգարանը ստացել է 12,000 նմուշ աշխարհի տարբեր ծայրերից։ Նմուշները ներառում են գործվածք, ապակե առարկաներ, ճենապակի, լուսանկարներ, կիմանո, դիմակներ, ոսկեղեն, քանդակներ։ Դրանց հիմնական մասը բնօրինակներ են և բավականին հին։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 Galindo, Carmen; Magdalena Galindo (2002). Mexico City Historic Center. Mexico City: Ediciones Nueva Guia. էջ 66. ISBN 968-5437-29-7.
  2. 2,0 2,1 Siddique, Haroon (2008 թ․ հունիսի 10). «Archaeologists uncover Aztec palace in Mexico City». The Guardian. Վերցված է 2008 թ․ սեպտեմբերի 22-ին.
  3. 3,0 3,1 Jose Rogelio Alvarez, ed. (1993). «Palacio Nacional». Enciclopedia de Mexico. Vol. 10. Mexico City: Encyclopædia Britannica. էջեր 6141–2. ISBN 968-457-180-1.
  4. 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 «Museo Nacional de las Culturas, En la Ciudad de Mexico, Una ventana al Mundo» (Spanish). Արխիվացված է օրիգինալից 2009 թ․ ապրիլի 8-ին. Վերցված է 2009 թ․ մարտի 26-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
  5. «El Antiguo Palacio de Ayuntamiento» (Spanish). Արխիվացված է օրիգինալից 2003 թ․ օգոստոսի 18-ին. Վերցված է 2008 թ․ հոկտեմբերի 6-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
  6. «Museo Nacional de las Culturas» (Spanish). Արխիվացված է օրիգինալից 2009 թ․ մարտի 3-ին. Վերցված է 2009 թ․ մարտի 26-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
  7. «Destinos en Mexico: Museo de las Culturas» (Spanish). Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ սեպտեմբերի 27-ին. Վերցված է 2009 թ․ մարտի 26-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
  8. Escalona M., Iván. «México: Museo de las Culturas» (Spanish). Վերցված է 2009 թ․ մարտի 26-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Մշակույթների ազգային թանգարան» հոդվածին։