Միննա
| Բնակավայր | ||
|---|---|---|
| Միննա | ||
 | ||
| Երկիր |  Նիգերիա | |
| Համայնք | Նիգեր նահանգ, Northern Region? և North-Western State? | |
| ԲԾՄ | 331 մետր | |
| Բնակչություն | 322 163 մարդ (2010) | |
| Ժամային գոտի | UTC+1 | |
| ||
Միննա, քաղաք Նիգերիայի Միջին գոտում: Այն Նիգեր նահանգի մայրաքաղաքն է, Նիգերիայի 36 դաշնային նահանգներից մեկը։ Նրա սկզբնական երկու հիմնական էթնիկ խմբերն են Գբագի և Նուպե ժողովուրդները[1]։
Պատմություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Հնագիտական պեղումները ցույց են տալիս, որ բնակավայրը այդ տարածքում հիմնվել է մոտ 47,000–37,000 տարի առաջ: Մուսուլմանական մշակույթը շատ ավելի ուշ է մտել Միննա՝ հնագույն Սահարայի առևտրային ուղիներով, և քաղաքն ունի բազմաթիվ մզկիթներ, ներառյալ Միննայի կենտրոնական մզկիթը և մուսուլմանական կազմակերպություններ, ինչպիսիք են՝ Իսլամական կրթության միությունը, Միննան, Նիգերիայի մուսուլման ուսանողների միությունը, Միննայի տարածքային խորհուրդը և այլն: Երկրում գործում է շարիաթի օրենքը: Քրիստոնեությունը քաղաքում երկրորդ ամենատարածված կրոնն է: Հանրաճանաչ եկեղեցիներն են՝ Հավատքի եկեղեցին, Շնորհի բապտիստական եկեղեցին, Նուպե Կալվարի եկեղեցիներ, Անգլիկան եկեղեցիներ, Ավետարանական եկեղեցիներ, բապտիստական եկեղեցիները, Հաղթանակ քրիստոնեական եկեղեցին, Առաքելական եկեղեցի և շատ ուրիշ եկեղեցիներ[2]։
Միննան Նիգերիայի նախկին ռազմական նախագահ գեներալ Իբրահիմ Բաբանգիդայի և պետության նախկին ղեկավար գեներալ Աբդուլսալամի Աբուբաքարի հայրենի նահանգն է:
Աղտոտում
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Կատարված հետազոտությունների հիման վրա հաղորդվել է, որ Միննան տուժում է հողի աղտոտվածությունից, որն առաջացել է կոշտ թափոնների ոչ պատշաճ հեռացման հետևանքով: Սա մի քանի հիվանդություններ է առաջացրել, ինչպիսիք են մալարիայի տենդը, դեղին տենդը, Լասսայի տենդը և այլն[3]։
Կլիմա
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Միննան ունի բնորոշ միջին գոտու արևադարձային սավաննայի կլիմա երկու սեզոնով. չոր սեզոն՝ գերիշխում է չոր, փոշոտ, հարավաֆրիկյան պասսատներով եղանակ, տևում է նոյեմբերից ապրիլ, իսկ խոնավ սեզոնը, որտեղ գերակշռում են մուսոնային օդային զանգվածները, լինում են մայիսից հոկտեմբեր: Ջերմաստիճանը տաք է ամբողջ տարվա ընթացքում, բացառությամբ խոնավ սեզոնի գագաթնակետին, երբ օդի ջերմաստիճանը պարզապես շոգ է, բայց բարձր խոնավությունը այն դարձնում է ավելի անհարմար, քան ավելի տաք չոր սեզոնը: Մուսսոնի պատճառով ամռանը (հունիս, հուլիս, օգոստոս) ավելի զով է, քան գարնանը, աշնանը և ձմռանը:
| Միննա (1961–1990)-ի կլիմայական տվյալները | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Ամիս | հունվ | փետ | մարտ | ապր | մայ | հուն | հուլ | օգոս | սեպ | հոկ | նոյ | դեկ | Տարի |
| Միջին բարձր °C (°F) | 34.7 (94.5) |
36.8 (98.2) |
37.1 (98.8) |
35.7 (96.3) |
32.8 (91) |
30.7 (87.3) |
29.5 (85.1) |
28.8 (83.8) |
30.0 (86) |
32.0 (89.6) |
34.4 (93.9) |
34.7 (94.5) |
33.1 (91.6) |
| Միջին օրական °C (°F) | 27.6 (81.7) |
29.3 (84.7) |
30.2 (86.4) |
28.9 (84) |
27.3 (81.1) |
26.0 (78.8) |
25.1 (77.2) |
25.2 (77.4) |
24.9 (76.8) |
26.3 (79.3) |
26.9 (80.4) |
26.7 (80.1) |
27.0 (80.6) |
| Միջին ցածր °C (°F) | 20.4 (68.7) |
22.8 (73) |
24.5 (76.1) |
24.8 (76.6) |
23.7 (74.7) |
22.3 (72.1) |
22.1 (71.8) |
21.8 (71.2) |
21.6 (70.9) |
21.5 (70.7) |
19.4 (66.9) |
19.3 (66.7) |
22.0 (71.6) |
| Անձրևի տեղումներ մմ (դյույմ) | 1.4 (0.055) |
5.4 (0.213) |
11.9 (0.469) |
60.9 (2.398) |
135.9 (5.35) |
174.5 (6.87) |
206.6 (8.134) |
271.9 (10.705) |
239.9 (9.445) |
100.0 (3.937) |
1.2 (0.047) |
0.1 (0.004) |
1209,7 (47,626) |
| Միջ. անձրևոտ օրեր (≥ 1.0 mm) | 0.1 | 0.2 | 1.3 | 4.2 | 9.4 | 12.3 | 14.0 | 16.2 | 16.9 | 8.6 | 0.3 | 0.1 | 83.6 |
| % խոնավություն | 21.2 | 20.6 | 28.3 | 42.0 | 57.5 | 65.4 | 71.4 | 74.0 | 69.9 | 60.3 | 34.2 | 25.2 | 47.5 |
| Միջին ամսական արևային ժամ | 226.3 | 215.6 | 220.1 | 210.0 | 226.3 | 189.0 | 155.0 | 148.8 | 180.0 | 248.0 | 267.0 | 269.7 | 2555,8 |
| Միջին օրական արևային ժամ | 7.3 | 7.7 | 7.1 | 7.0 | 7.3 | 6.3 | 5.0 | 4.8 | 6.0 | 8.0 | 8.9 | 8.7 | 7.01 |
| աղբյուր: NOAA[4] | |||||||||||||
Գրական փառատոն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]1995 թվականի մայիսից Նիգերիայի Միննա քաղաքում կազվակերպվում են գրականության և գրքի արվեստի փառատոններ[5]։
Տնտեսություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Բամբակը, գվինեա եգիպտացորենը (սորգում), եգիպտացորենը և կոճապղպեղը քաղաքի հիմնական գյուղատնտեսական արտադրանքներն են: Տնտեսության զարգացած ճյուղերից են խոշոր եղջերավոր անասունների առևտուրը, գարեջրագործությունը, շի ընկույզի վերամշակումը և ոսկու արդյունահանում[6]: Ավանդական արդյունաբերություններն ու արհեստները Միննայում ներառում են կաշեգործությունը և մետաղագործություն:
Տրանսպորտ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Միննան ճանապարհով կապված է հարևան քաղաքների հետ։ Երկրի մայրաքաղաք Աբուջան ընդամենը 150 կմ հեռավորության վրա է գտնվում։ Միննան նաև երկաթգծով միացված է ինչպես հյուսիսում՝ Կանոյին, այնպես էլ հարավում՝ Իբադանին և Լագոսին: Քաղաքը սպասարկում է Միննա օդանավակայանը։
Կրթություն և առողջություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Միննան ունի բազմաթիվ կրթական հաստատություններ, այդ թվում՝ Ֆաթի Լամի Աբուբաքարի Իրավական և Վարչական հետազոտությունների ինստիտուտ, Միննա տեխնոլոգիայի դաշնային համալսարան, Նիգերի առողջապահական պետական դպրոց, Նիգերի պետական բուժքույրական և մանկաբարձական դպրոց, Նիգերի պետական կրթության համալսարան և այլն: Կան բազմաթիվ ավագ դպրոցներ, ինչպիսիք են Հայր Օ'Քոնելի գիտական քոլեջը, Վազիրիի հիմնական դպրոցը, Չիրոմայի տարրական դպրոցը, DSS Լիմավա, Կովա դպրոցները, Էլ-Բեթել ակադեմիան, Ջոսիս դպրոցները, Հիլթոփ մոդելային դպրոցը, Մայփա դպրոցները, Հիմմա միջազգային դպրոցը, ոստիկանության միջնակարգ դպրոցը, Էլ-ամին միջազգային դպրոցը, ՖՈՄՈՒԱՆ դպրոցները, Նոր Հորիզոն քոլեջը, Աստվածային գերազանցության միջազգային դպրոցներ և այլ միջազգային դպրոցներ և այլն: Վերոհիշյալ դպրոցները Միննայի առաջատար ավագ դպրոցներն են։ Միննան ունի բազմաթիվ առաջնային առողջապահական կլինիկաներ՝ գլխավոր հիվանդանոցով, որը ծառայում է ընդհանուր առողջապահական խնամքի համար[7][8]։
Համալսարաններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Միննայի դաշնային տեխնոլոգիական համալսարան
- Նիգերի պետական կրթության քոլեջ
- Բուժքույրական և մանկաբարձության դպրոց
- Նյու Գեյթ գիտություն և տեխնոլոգիա
- Նիգերի պետական պոլիտեխնիկ
- Դաշնային պոլիտեխնիկական բիդա
Պատկերասրահ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ծանոթագրություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- ↑ Uthman, Ibraheem (2023-09-09). «History Of Minna». Minna City of Literature (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է 2024-07-05-ին.
- ↑ «List Of Churches in Minna | SmartScrapers». SmartScraper (անգլերեն). Վերցված է 2024-07-05-ին.
- ↑ Christopher Ileanwa, Abdul; Macaulay Atahchegbe, Egwuma; Andrew Ekule, Adejoh (2020-06-01). «Impact of land pollution on the wellbeing of neighborhoods in Minna Metropolis of Nigeria». Central Asian Journal of Environmental Science and Technology Innovation (անգլերեն). 1 (3): 143–149. doi:10.22034/CAJESTI.2020.03.03. ISSN 2717-4034.
- ↑ «Minna Climate Normals 1961–1990». National Oceanic and Atmospheric Administration. Վերցված է 22 July 2016-ին.
- ↑ «Annual School Carnival of Arts and Festival of Songs».
- ↑ «The Concice Britannica Encyclopaedia». Վերցված է 2007-02-20-ին.
- ↑ ALFA, M T (2019). «Perceived Indoor Environmental Quality of Hospital Wards and Patients' Outcomes: A Study of a General Hospital, Minna, Nigeria». Applied Ecology and Environmental Research. 17 (4). doi:10.15666/aeer/1704_82358259. ISSN 1589-1623.
- ↑ Annual Engineering Conference of the School of Engineering and Engineering Technology (6th : 2005 : Federal University of Technology, Minna, Nigeria) (2005). Book of proceediings : theme: engineering and technology for wealth creation in the spirit of needs, date: 15th - 17th June, 2005 : 6th Annual Engineering Conference, School of Engineering and Engineering Technology, Federal University of Technology, Minna. [The University]. ISBN 978-36536-2-8. OCLC 154725099.
{{cite book}}: CS1 սպաս․ բազմաթիվ անուններ: authors list (link) CS1 սպաս․ թվային անուններ: authors list (link)
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Միննա» հոդվածին։ |
| ||||||||||
