Միխայիլ Տուխաչևսկի
| Միխայիլ Տուխաչևսկի | |
|---|---|
| ռուս.՝ Михаѝл Никола̀евич Тухачѐвский | |
 | |
| փետրվարի 16, 1893[1][2] - հունիսի 12, 1937[1][2][3][4][5] (44 տարեկանում) | |
| Ծննդավայր | Սլեդնևո, Q4166807?, Սմոլենսկի գավառ, Ռուսական կայսրություն |
| Մահվան վայր | Մոսկվա, ԽՍՀՄ[1][6][7][8] |
| Քաղաքացիություն | ԽՍՀՄ |
| Զորատեսակ | Ռուսական կայսերական բանակ |
| Կոչում | Խորհրդային Միության մարշալ |
| Հրամանատարն էր | Բանվորա-գյուղացիական Կարմիր բանակ |
| Մարտեր/ պատերազմներ | Առաջին համաշխարհային պատերազմ, Ռուսաստանի քաղաքացիական պատերազմ և Խորհրդա-լեհական պատերազմ |
| Պարգևներ | Սուրբ Աննայի 2-րդ աստիճանի շքանշան, Լենինի շքանշան, Կարմիր դրոշի շքանշան, Սուրբ Աննայի 3-րդ աստիճանի շքանշան, Սուրբ Աննայի 4-րդ աստիճանի շքանշան, Սուրբ Վլադիմիրի 4-րդ աստիճանի շքանշան, Սուրբ Ստանիսլավի 3-րդ աստիճանի շքանշան և Սուրբ Ստանիսլավի շքանշան |
Տուխաչևսկի, Միխայիլ Նիկոլաևիչ (փետրվարի 16, 1893[1][2], Սլեդնևո, Q4166807?, Սմոլենսկի գավառ, Ռուսական կայսրություն - հունիսի 12, 1937[1][2][3][4][5], Մոսկվա, ԽՍՀՄ[1][6][7][8]), խորհրդային ռազմական գործիչ, զորավար, Խորհրդային Միության մարշալ (1935)։ ՄՄԿԿ անդամ 1918-ից։
Բովանդակություն
Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ծնվել է Սմոլենսկի նահանգում, ազնվականի ընտանիքում։ Ավարտել է Ալեքսանդրյան ռազմական ուսումնարանը (1914 թ.)։ Մասնակցել է Առաջին համաշխարհային պատերազմին (1914 - 1918), 1915-ին գերի է ընկել, 1917-ին փախել Ռուսաստան։ 1918-ին մտել է կարմիր բանակ։ Քաղաքացիական պատերազմի ժամանակ եղել է արևելյան ռազմաճակատի 1-ին, հարավային ռազմաճակատի 8-րդ բանակների, արևելյան ռազմաճակատի 5-րդ բանակի (որը մյուս բանակ ների հետ հաջողությամբ կռվել է Կոլչակի զորքերի դեմ Ուրալն ու Սիբիրն ազատագրելու համար) հրամանատար։ Կովկասյան ռազմաճակատի զորքերի հրամանատարն Էր (1920-ի փետրվար-ապրիլ) դենիկինյան զորքերի ջախջախման ժամանակ, արևմտյան ռազմաճակատի հրամանատարը (1920 - 21) սովետա-լեհական պատերազմում, 7-րդ բանակի հրամանատարը Կրոնշտադտի խռովության ճնշման (1921-ի մարտ) և ջախջախման (1921-ի ապրիլ-մայիս) ժամանակ։
Քաղաքացիական պատերազմից հետո գործուն մասնակցություն է ունեցել 1924 - 25-ի ռազմական ռեֆորմին։ Եղել Է ԲԳԿԲ ռազմական ակադեմիայի պետ (1921), արևմտյան ռազմական օկրուգի զորքերի հրամանատար, 1925 - 28-ին՝ ԲԳԿԲ շտաբի պետ, 1928 - 31-ին՝ Պետերբուրգի ռազմական օկրուգի զորքերի հրամանատար, 1934-ից՝ Տուխաչևսկին եղել է պաշտպանության ժողկոմի տեղակալ, 1936-ից՝ 1-ին տեղակալ և մարտական պատրաստության վարչության պետ։ Մեծ դեր է խաղացել կարմիր բանակի տեխնիկական վերազինման, զորքերի կազմակերպական կառուցվածքի փոփոխման, նոր զորատեսակների և զինված ուժերի տեսակների (ավիացիա, մեքենայացված և օդա-դեսանտային զորքեր, ռազմածովային ուժեր և այլն) զարգացման, բանակի հրամանատարական կազմի պատրաստման գործում։ Եղել է մի շարք ինքնուրույն ռազմական ակադեմիաների (մեքենայացման և մոտորավորման) ստեղծման նախաձեռնող։ Տուխաչևսկին մեծ ներդրում է կատարել ռազմավարության, օպերատիվ արվեստի, տակտիկայի և ընդհանրապես ռազմական գիտության մշակման մեջ։
Տուխաչևսկու գործունեությունը, հատկապես զինվածության պետի և պաշտպանության ժողկոմի տեղակալի պաշտոնում, կարևոր նշանակություն ունեցավ ապագա պատերազմին ԽՍՀՄ Զինված ուժերի կազմակերպական և տեխնիկական նախապատրաստման գործում։ 1934-ից ՀամԿ ԿԿ անդամության թեկնածու։
Պարգևներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Պարգևատրվել է Լենինի և Կարմիր դրոշի շքանշաններով։
Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Избр. произв., т. 1 - 2, М., 1964.
- Тодорский А. И., Маршал Тухачевский, М., 1966.
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 1,7 1,8 German National Library, Berlin State Library, Bavarian State Library et al. Record #118763091 // Gemeinsame Normdatei — 2012—2016.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 data.bnf.fr: տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 http://www.musicweb-international.com/classrev/2006/Jun06/Feinberg_ARBITER146.htm
- ↑ 4,0 4,1 4,2 https://en.wiki2.org/wiki/History_of_the_tank
- ↑ 5,0 5,1 5,2 http://en.wikiquote.org/wiki/Mikhail_Tukhachevsky
- ↑ 6,0 6,1 6,2 http://www.history.army.mil/books/OpArt/russia2.htm
- ↑ 7,0 7,1 7,2 http://www.dtic.mil/cgi-bin/GetTRDoc?AD=ADA195053
- ↑ 8,0 8,1 8,2 http://www.au.af.mil/au/awc/awcgate/fmso/kipp.htm
| ||||||||||
- Փետրվարի 16 ծնունդներ
- 1893 ծնունդներ
- Հունիսի 12 մահեր
- 1937 մահեր
- Ռուսական կայսրությունում ծնվածներ
- Մոսկվա քաղաքում մահացածներ
- Անձինք այբբենական կարգով
- Ռազմական գործիչներ
- Խորհրդային Միության մարշալներ
- Ռուս զինվորականներ
- Առաջին համաշխարհային պատերազմի մասնակիցներ
- Առաջին համաշխարհային պատերազմին մասնակցած ռուսական ռազմական գործիչներ
