Միխայիլ Տուխաչևսկի

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Jump to navigation Jump to search
Միխայիլ Տուխաչևսկի
ռուս.՝ Михаѝл Никола̀евич Тухачѐвский
Mikhail Tukhachevsky.jpg
փետրվարի 16, 1893(1893-02-16)[1][2][3][4] կամ փետրվարի 4 (16), 1893 - հունիսի 12, 1937(1937-06-12)[1][2][5][6][7] (44 տարեկանում)
ԾննդավայրՍլեդնևո, Dorogobuzhsky Uyezd, Սմոլենսկի գավառ, Ռուսական կայսրություն
Մահվան վայրՄոսկվա, ԽՍՀՄ[1][8][9][10]
ՔաղաքացիությունԽՍՀՄ
ԶորատեսակՌուսական կայսերական բանակ
ԿոչումԽորհրդային Միության մարշալ
Հրամանատարն էրԲանվորա-գյուղացիական Կարմիր բանակ
Մարտեր/
պատերազմներ		Առաջին համաշխարհային պատերազմ, Ռուսաստանի քաղաքացիական պատերազմ և Խորհրդա-լեհական պատերազմ
ՊարգևներՍուրբ Աննայի 2-րդ աստիճանի շքանշան, Լենինի շքանշան, Կարմիր դրոշի շքանշան, Սուրբ Աննայի 3-րդ աստիճանի շքանշան, Սուրբ Աննայի 4-րդ աստիճանի շքանշան, Սուրբ Վլադիմիրի 4-րդ աստիճանի շքանշան, Սուրբ Ստանիսլավի 3-րդ աստիճանի շքանշան և Սուրբ Ստանիսլավի շքանշան

Տուխաչևսկի, Միխայիլ Նիկոլաևիչ (փետրվարի 16, 1893(1893-02-16)[1][2][3][4] կամ փետրվարի 4 (16), 1893, Սլեդնևո, Dorogobuzhsky Uyezd, Սմոլենսկի գավառ, Ռուսական կայսրություն - հունիսի 12, 1937(1937-06-12)[1][2][5][6][7], Մոսկվա, ԽՍՀՄ[1][8][9][10]), խորհրդային ռազմական գործիչ, զորավար, Խորհրդային Միության մարշալ (1935)։ ՄՄԿԿ անդամ 1918-ից։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծնվել է Սմոլենսկի նահանգում, ազնվականի ընտանիքում։ Ավարտել է Ալեքսանդրյան ռազմական ուսումնարանը (1914 թ.)։ Մասնակցել է Առաջին համաշխարհային պատերազմին (1914 - 1918), 1915-ին գերի է ընկել, 1917-ին փախել Ռուսաստան։ 1918-ին մտել է կարմիր բանակ։ Քաղաքացիական պատերազմի ժամանակ եղել է արևելյան ռազմաճակատի 1-ին, հարավային ռազմաճակատի 8-րդ բանակների, արևելյան ռազմաճակատի 5-րդ բանակի (որը մյուս բանակ ների հետ հաջողությամբ կռվել է Կոլչակի զորքերի դեմ Ուրալն ու Սիբիրն ազատագրելու համար) հրամանատար։ Կովկասյան ռազմաճակատի զորքերի հրամանատարն Էր (1920-ի փետրվար-ապրիլ) դենիկինյան զորքերի ջախջախման ժամանակ, արևմտյան ռազմաճակատի հրամանատարը (1920 - 21) սովետա-լեհական պատերազմում, 7-րդ բանակի հրամանատարը Կրոնշտադտի խռովության ճնշման (1921-ի մարտ) և ջախջախման (1921-ի ապրիլ-մայիս) ժամանակ։

Քաղաքացիական պատերազմից հետո գործուն մասնակցություն է ունեցել 1924 - 25-ի ռազմական ռեֆորմին։ Եղել Է ԲԳԿԲ ռազմական ակադեմիայի պետ (1921), արևմտյան ռազմական օկրուգի զորքերի հրամանատար, 1925 - 28-ին՝ ԲԳԿԲ շտաբի պետ, 1928 - 31-ին՝ Պետերբուրգի ռազմական օկրուգի զորքերի հրամանատար, 1934-ից՝ Տուխաչևսկին եղել է պաշտպանության ժողկոմի տեղակալ, 1936-ից՝ 1-ին տեղակալ և մարտական պատրաստության վարչության պետ։ Մեծ դեր է խաղացել կարմիր բանակի տեխնիկական վերազինման, զորքերի կազմակերպական կառուցվածքի փոփոխման, նոր զորատեսակների և զինված ուժերի տեսակների (ավիացիա, մեքենայացված և օդա-դեսանտային զորքեր, ռազմածովային ուժեր և այլն) զարգացման, բանակի հրամանատարական կազմի պատրաստման գործում։ Եղել է մի շարք ինքնուրույն ռազմական ակադեմիաների (մեքենայացման և մոտորավորման) ստեղծման նախաձեռնող։ Տուխաչևսկին մեծ ներդրում է կատարել ռազմավարության, օպերատիվ արվեստի, տակտիկայի և ընդհանրապես ռազմական գիտության մշակման մեջ։

Տուխաչևսկու գործունեությունը, հատկապես զինվածության պետի և պաշտպանության ժողկոմի տեղակալի պաշտոնում, կարևոր նշանակություն ունեցավ ապագա պատերազմին ԽՍՀՄ Զինված ուժերի կազմակերպական և տեխնիկական նախապատրաստման գործում։ 1934-ից ՀամԿ ԿԿ անդամության թեկնածու։

Պարգևներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Պարգևատրվել է Լենինի և Կարմիր դրոշի շքանշաններով։

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Избр. произв., т. 1 - 2, М., 1964.
  • Тодорский А. И., Маршал Тухачевский, М., 1966.

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 1,7 1,8 German National Library, Berlin State Library, Bavarian State Library et al. Record #118763091 // Gemeinsame Normdatei — 2012—2016.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 data.bnf.fr: տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 Munzinger-Archiv — 1913.
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 Բրոքհաուզի հանրագիտարան
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 http://www.musicweb-international.com/classrev/2006/Jun06/Feinberg_ARBITER146.htm
  6. ↑ 6,0 6,1 6,2 https://en.wiki2.org/wiki/History_of_the_tank
  7. ↑ 7,0 7,1 7,2 http://en.wikiquote.org/wiki/Mikhail_Tukhachevsky
  8. ↑ 8,0 8,1 8,2 http://www.history.army.mil/books/OpArt/russia2.htm
  9. ↑ 9,0 9,1 9,2 http://www.dtic.mil/cgi-bin/GetTRDoc?AD=ADA195053
  10. ↑ 10,0 10,1 10,2 http://www.au.af.mil/au/awc/awcgate/fmso/kipp.htm
 ⛭ 
  Թեմատիկ կայքեր
Բառարաններ և հանրագիտարաններ
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Միխայիլ_Տուխաչևսկի&oldid=6546041» էջից