Միխայիլ Բոժի

Միխայիլ Բոժի
Ծնվել է	սեպտեմբերի 7 (20), 1911
Ծննդավայր	Նիկոլաև, Խերսոնի նահանգ, Ռուսական կայսրություն
Վախճանվել է	հունվարի 1, 1990 (78 տարեկան)
Մահվան վայր	Օդեսա, Ուկրաինական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ
Քաղաքացիություն	Ռուսական կայսրություն, Ուկրաինայի Ժողովրդական Հանրապետություն և ԽՍՀՄ
Մասնագիտություն	նկարիչ և քաղաքական գործիչ
Ժանր	դիմապատկեր, բնանկար և նատյուրմորտ
Ուսուցիչ	Danylo Karpowytsch Krajnjew?
Աշակերտներ	Q62083663?
Պարգևներ	; և
Պաշտոն	ԽՍՀՄ գերագույն խորհրդի պատգամավոր
Անդամակցություն	Ուկրաինայի նկարիչների ազգային միություն
Զավակներ	Q62083663?

Միխայիլ Բոժի (ուկրաիներեն՝ Михайло Михайлович Божій, սեպտեմբերի 7 (20), 1911, Նիկոլաև, Խերսոնի նահանգ, Ռուսական կայսրություն^[1] - հունվարի 1, 1990(1990-01-01), Օդեսա, Ուկրաինական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ), ուկրաինացի և խորհրդային նկարիչ-գեղանկարիչ։ ԽՍՀՄ ժողովրդական նկարիչ (1963 թվական)։ Ուկրաինայի Տարաս Շևչենկոյի անվան ազգային մրցանակի դափնեկիր (1974 թվական)։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծնվել է 1911 թվականի սեպտեմբերի 7-ին Նիկոլաև քաղաքում` նավանորոգման գործարանի աշխատողի ընտանիքում։

Նկարչի առաջին նկարները («Ստենկա Ռազին» և «Երմակ»), որոնք նկարված էին յուղաներկերով, մնացել են հայրական տունը ներկելուց հետո։ Սկզբում նկարել է սովորել գրքերից, այնուհետև բնօրինակից է նկարել` թեյնիկ, ճաշաման կամ պրիմուս, որը վառվում է մթնշաղում։

1930-1933 թվականներին սովորել է Նիկոլաևի գեղարվեստական տեխնիկումում` Դ. Կրայնևի մոտ։

1933 թվականից թերթի խմբագրությունում ցինկագիր և նկարիչ է աշխատել, Նիկոլաևում եղել է հրապարակների և փողոցների ձևավորող։ 1935 թվականին Նիկոլաևում մասնակցել է Մասնագետների տան գեղարվեստական ձևավորմանը։

Հաճախ նկարել է մտերիմ մարդկանց դիմանկարներ, ամեն անգամ կատարելագործելով դիմանկարի գրարվեստը։ Նրա տեխնիկան աստիճանաբար դարձել է բազմազան, և նա արդեն նկարել է ոչ միայն յուղաներկով, այլ և փորձել է ածուխով, տիրապետել է պաստելների տեխնիկային։

1936 թվականին Օդեսայի կինոֆաբրիկայի հրավերով ընդունվել է նկարիչ-մուլտիպլիկատորների խումբ և տեղափոխվել է Օդեսա։ Նաև նկարիչ է աշխատել Օդեսայի Միխայիլ Ֆրունզեի անվան մանկական կինոթատրոնում։

Նկարչի նկարների առաջին ցուցահանդեսը կայացել է 1938 թվականին, որտեղ նա ներկայացրել է իր մի քանի դիմանկարային էտյուդները։ Պատերազմի ժամանակ ՏԱՍՍ-ի պատուհաններին նկարել է պլակատներ և երգիծական նկարներ։

Հետպատերազմյան տարիներին եղել է ԽՍՀՄ գեղարվեստական ֆոնդին կից գեղարվեստա-արտադրական արհեստանոցների նկարիչ։

Նա շատ է աշխատել Խորհրդային բանակի ներկայացուցիչների, պետական գործիչների, մշակույթի աշխատակիցների դիմանկարների վրա (Խորհրդային Միության հերոս Ռոստիսլավ Կուշլյանսկու (1945 թվական), Դիմիտրի Մանուիլսկու (1947 թվական), Ուկրաինական Խորհրդային Սոցիալիստական Հանրապետության վաստակավոր դերասանուհի` Օլգա Կուսենկոյի (1952 թվական) և այլոց դիմանկարներ։

Դիմանկարներում նա բացահայտել է մարդու ներքին նշանակալիությունը` «Իմ մտածմունքները, մտածմունքները» (1959-1960 թվական), «Վլադիմիր Լենին» (1959-1961 թվական), «Բեթհովեն» (1968-1969 թվական)։

Նկարչի ստեղծագործական ուղին անընդհատ նոր, անզուսպ իդեալ աշխատանքի որոնումն է, որը կապված է նկարչի` իր հանդեպ ունեցած ահռելի պահանջների հետ^[2]։

Եղել է ԽՍՀՄ 6-7 գումարման Գերագույն խորհրդի պատգամավոր (1962-1970 թվական)։ Եղել է ԽՍՀՄ գեղարվեստի ակադեմիայի իսկական անդամ (1962 թվական)։ Եղել է ԽՍՀՄ նկարիչների միության անդամ (1958 թվականից)^[3]։

Մահացել է 1990 թվականի հունվարի 1-ին, Օդեսայում։ Թաղված է Օդեսայի երկրորդ քրիստոնեական գերեզմանատանը։

Մրցանակներ և կոչումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ուկրաինական Խորհրդային Սոցիալիստական Հանրապետության վաստակավոր նկարիչ (1957 թվական)^[4]
Ուկրաինական Խորհրդային Սոցիալիստական Հանրապետության ժողովրդական նկարիչ (1960 թվական)
ԽՍՀՄ ժողովրդական նկարիչ (1963 թվական)
Ուկրաինայի Տարաս Շևչենկոյի անվան ազգային մրցանակ (1974 թվական)` «Վլադիմիր Լենին», «22-րդ դար», «Նոր ժամանակ» նկարների համար
Աշխատանքային կարմիր դրոշի շքանշան
Ժողովուրդների բարեկամության շքանշան
«Պատվո նշան» շքանշան
Մեդալ «1941-1945 թվականների Հայրենական մեծ պատերազմի անձնվեր աշխատանքի համար»
Մեդալներ
ԽՍՀՄ մշակույթի մինիստրության արծաթե մեդալ` «Բուժքույրը» կտավի համար
Բրյուսելի Համաշխարհային գեղարվեստական ցուցահանդեսի բրոնզե մեդալ (1958 թվական)` «Բուժքույր» կտավի համար

Աշխատանքներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

«Մերձմոսկովյան վայրեր», 1955 թվական
«Դերասանուհի` Լիդիա Մացիսկու դիմանկարը», 1947 թվական
«Էտյուդ», 1948 թվական
«Վլադիմիր Լենին», 1949 թվական
«Կանացի դիմանկար», 1960 թվական
«Տանյա, մի թարթիր», 1954 թվական
«Մերկը», 1957 թվական
«Երեկոն», 1950 թվական
«Կեսօրը», 1955 թվական
«Աստիճանների վրա», 1955 թվական
«Հանգիստը», 1958 թվական
«Հարևանուհիները», 1959 թվական
«Սպիտակ կոֆտայով աղջիկը», 1961 թվական

Նկարչի աշխատանքները պահվում են Ուկրաինայի կերպարվեստի թանգարանում (Կիև), Ռուսաստանի արվեստի թանգարանում (Կիև), նախկին ԽՍՀՄ գեղարվեստական խոշոր թանգարաններում։