Մերի Սիկոլ
 | |
|---|---|
 | |
| Ծնվել է | 1805[1][2][3][…] |
| Ծննդավայր | Քինգստոն, Colony of Jamaica, Մեծ Բրիտանիայի և Իռլանդիայի միացյալ թագավորություն[1] |
| Մահացել է | մայիսի 14, 1881[4] |
| Մահվան վայր | Լոնդոն, Մեծ Բրիտանիայի և Իռլանդիայի միացյալ թագավորություն |
| Քաղաքացիություն | .svg){kind=small} Մեծ Բրիտանիայի և Իռլանդիայի միացյալ թագավորություն |
| Ազգություն | աֆրոամերիկացի |
| Մասնագիտություն | բուժքույր, ինքնակենսագիր, գրող և traditional healer |
| Ամուսին | Edwin Horatio Hamilton Seacole? |
Մերի Ջեյն Սիկոլ (անգլ.՝ Mary Jane Seacole, 1805[1][2][3][…], Քինգստոն, Colony of Jamaica, Մեծ Բրիտանիայի և Իռլանդիայի միացյալ թագավորություն[1] - մայիսի 14, 1881[4], Լոնդոն, Մեծ Բրիտանիայի և Իռլանդիայի միացյալ թագավորություն), երբեմն անվանում են Մայր Սիկոլ կամ Մերի Գրանտ, ճամայացի բուժքույր, որն առավել հայտնի է Ղրիմի պատերազմում ներգրավված լինելու համար։ Պանամայում և Ղրիմում հիմնադրել և ղեկավարել է հիվանդանոցներ՝ հիվանդներին խնամելու և բուժելու համար։
Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Սիկոլը բուսաբուժությունը և ժողովրդական բժշկությունը սովորել է մորից, որը հաշմանդամ եվրոպացի զինվորների և նավաստիների գիշերօթիկ տան ղեկավարն էր։
Լսելով Ղրիմի պատերազմի ընթացքում վիրավորված զինծառայողների առողջության վատ խնամքի մասին և վստահ լինելով, որ արևադարձային բժշկության մասին իր գիտելիքները կարող են օգտակար լինել նրանց՝ մեկնել է Լոնդոն՝ ռազմաճակատում կամավոր բուժքույր աշխատելու համար։ Հիմնվելով Կենտրոնական Ամերիկայում և Կարիբյան կղզիներում ձեռք բերած փորձի վրա՝ դիմել է Ռազմական նախարարություն և խնդրել իրեն որպես ռազմական բուժքույր ուղարկել Ղրիմ։ Նրան մերժել են այն ժամանակ բժշկությունում կանանց մասնակցությանը նաշապաշարմունքային վերաբերմունքի պատճառով։
Բրիտանական կառավարությունը հետագայում որոշել է կանանց թույլ տալ մեկնեն ռազմական գոտիներ, սակայն Մերին չի ներառվել Ֆլորենս Նայթինգեյլի կողմից ընտրված 38 բուժքույրերի խմբում։ Փոխարենը ինքնուրույն 4000 մղոն (մոտ 6500 կմ) ճանապարհ անցնելու համար պարտքով գումար է վերցրել։ Հայտնի է դարձել վիրավորներին բուժելու, հաճախ վիրավորներին երկու կողմից կրակի տակ բուժելու շնորհիվ։
1856 թվականին՝ պատերազմն ավարտվելուց հետո գրեթե աղքատացել է և մնացել առանց գումարի։ Աղքատությունից փրկվել է Ղրիմի պատերազմի իր գործընկերների շնորհիվ, որոնք կազմակերպել են բարեգործական համերգ։ Հաջորդ տարիներին՝ 1857 թվականի հնդկական ապստամբությունից հետո ցանկություն է հայտնել աշխատել Հնդկաստանում, բայց չի կարողացել ճանապարհորդության համար անհրաժեշտ միջոցները հավաքել։
Սիկոլը Ֆլորենս Նայթինգեյլի նման կյանքի ընթացքումպարգևատրվել է, սակայն մահից հետո մոռացվել է գրեթե մեկ դար։ Այժմ նրան մեծարում են քաջության և բժշկական հմտությունների համար, ինչպես նաև որպես «կին, որը չնայած վիկտորիանական հասարակության ազդեցիկ հատվածի ռասայական նախապաշարմունքներին հաջողակ էր»։
Երկեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
«Տիկին Սիկոլի զարմանալի արկածները տարբեր երկրներում» (1857 թ.) ինքնակենսագրությունը նրա փորձի վկայությունն է և միևնույն ժամանակ խառը ծագում ունեցող կնոջ ամենավաղ ինքնակենսագրությունը։
Մատենագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Ziggi Alexander & Audrey Dewjee, Mary Seacole: Jamaican National Heroine and Doctress in the Crimean War, Brent Library Service 1982 (ISBN 0-9503227-5-X p/b)
- Ziggi Alexander, «Let it Lie Upon the Table: The Status of Black Women’s Biography in the UK», Gender & History, Vol. 2 No. 1 Spring 1990, p. 22-33 (ISSN 0953-5233)
- Elizabeth N Anionwu: A short history of Mary Seacole. A resource for nurses and students, Royal College of Nursing 2005 (ISBN 1-904114-16-4)
- Mark Bostridge, Florence Nightingale. the Woman and Her Legend, Viking 2008.
- Mark Bostridge, 'Ministering on Distant Shores', The Guardian, 14 February 2004. [1]
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Blain V., Grundy I., Clements P. The Feminist Companion to Literature in English: Women Writers from the Middle Ages to the Present — 1990. — P. 961.
- ↑ 2,0 2,1 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
- ↑ 3,0 3,1 Միջազգային տիպօրինակ անունների նույնացուցիչ — 2012.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 Encyclopædia Britannica