Մեծ վառ ցուցափեղկ (նկար)

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Մեծ վառ ցուցափեղկ
գերմ.՝ Großes helles Schaufenster
«Մեծ վառ ցուցափեղկ»
տեսակգեղանկար
նկարիչԱվգուստ Մակե
տարի1912
բարձրություն106,8
լայնություն82,8
ստեղծման երկիրԳերմանիա
ուղղությունէքսպրեսիոնիզմ
ժանրկենցաղային ժանր
նյութկտավ և յուղաներկ
գտնվում էՇպրենգելի թանգարան
հավաքածուSprengel Museum?
քաղաքՀաննովեր
Ծանոթագրություններ
 Großes helles Schaufenster by August Macke Վիքիպահեստում

«Մեծ վառ ցուցափեղկ» (գերմ.՝ Großes helles Schaufenster), գերմանացի էքսպրեսիոնիստ նկարիչ, նկարիչների «Կապույտ հեծյալ» միավորման անդամ Ավգուստ Մակեի նկարներից։ Կտավը հեղինակը վրձնել է 1912 թվականին։ Յուղաներկով կտավի չափերն են 106,8 × 82,8 սմ[1]։

Այսօր «Մեծ վառ ցուցափեղկ» ստեղծագործությունը պահպանվում և ցուցադրվում է Շպրենգելի թանգարանում (Հաննովեր, Գերմանիա

Ստեղծման պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ամենայն հավանականությամբ «Մեծ վառ ցուցափեղկ» ստեղծագործությունը հեղինակը վրձնել է 1912 թվականի նոյեմբերին։ Այն ստեղծվել է որպես արձագանք այն բանի, երբ հեղինակն առաջին անգամ Հռենոսի սալոնում տեսավ իտալացի ֆուտուրիստների ստեղծագործությունների բնօրինակները։ Հռենոսի սալոնում բերված ֆուտուրիստական աշխատանքները ցուցադրվել էին Փարիզում, Լոնդոնում և Բեռլինում։ Քյոլնում այդ ցուցադրոթյանը հեղինակը գնացել է Ֆրանց Մարկի հետ[2]։

Մեծ քաղաքի ֆուտուրիստական հայացքները հոգեհարազատ դարձան Մակեին։ Նրա մոտ նոր մոտիվ ծնվեց՝ կինը, որը կանգնած է ցուցափեղկի մոտ։ Ավելի ուշ, 1913 թվականին նկարիչն աշխատում է այս թեմայով և բազմաթիվ տարբերակներ մշակում։ 1914 թվականին Հիլտերֆինգենում ստեղծում է «Նորաձև հագուստի խանութ» կտավը[2]։

Նկարագիր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

«Մեծ վառ ցուցափեղկ» ստեղծագործության կոմպոզիցիայի կենտրոնը համարվում է կնոջ ֆիգուրը։ Կոմպոզիցիայի մաս են կազմում նաև կրկնվող և միմյանց ձուլվող տներն ու անցորդները, որոնք, ասես մրրիկ, շրջապատում են կանգնած կնոջը և արտացոլվում են մեծ ու վառ ցուցափեղկին։ Արևի լույսով ողողված ցուցափեղկին երևում են հատվող գծեր, ինչպես նաև մեգապոլիսի փայլուն և ունայն կյանքի արտացոլումը։ Յուղաներկի վրձնահարվածները քաոսային կերպով միաձուլված են, որոնք այլաբանորեն ներկայացնում են փողոցային աղմուկը[2]։

Մակեն կտավի ոճին նաև կուբիստական մոտեցումներ է տվել[3][4]։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. «Կտավի չափերը».
  2. 2,0 2,1 2,2 Moeller, 1988
  3. Тогда Маке и Марк познакомились с Робером Делоне.
  4. «Sprengel Museum Hannover. Marc, Macke und Delaunay. Die Schönheit einer zerbrechenden Welt (1910—1914)». Արխիվացված է օրիգինալից 2018 թ․ մայիսի 23-ին. Վերցված է 2018 թ․ մայիսի 28-ին.

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Moeller, Magdalena M. August Macke. — Köln: DuMont Buchverlag, 1988. — ISBN 3-7701-2209-7