Մել Բոնի

Մել Բոնի
Բնօրինակ անուն	ֆր.՝ Mélanie Bonis
Ի ծնե անուն	ֆր.՝ Mélanie-Hélène Bonis
Նաև հայտնի է որպես	Mel Bonis
Ծնվել է	հունվարի 21, 1858; Փարիզ
Երկիր	Ֆրանսիա
Մահացել է	մարտի 18, 1937 (79 տարեկան); Սարսել
Գերեզման	Մոնմարտր գերեզմանատուն
Մասնագիտություն	կոմպոզիտոր
Կրթություն	Փարիզի կոնսերվատորիա
Ամուսին	Albert Domange?
Կայք	mel-bonis.com
Ստորագրություն
	Mélanie Bonis Վիքիպահեստում

Մել Բոնի (ֆր.՝ Mel Bonis), իրական անունը Մելանի էլեն Բոնի (ֆր.՝ Mélanie Hélène Bonis, հունվարի 21, 1858(1858-01-21)^[1]^[2]^[3], Փարիզ^[4] - մարտի 18, 1937(1937-03-18)^[1]^[2]^[3], Սարսել^[4]), ֆրանսիացի կոմպոզիտոր։ Ստեղծագործել է «Մել Բոնի» կեղծանունով, որպեսզի թաքցնի կին լինելու հանգամանքը^[6]^[7]։

Կյանք և գործունեություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Մելանի էլեն Բոնին ծնվել է 1858 թվականին Փարիզում^[8]։ Դաստիարակվել է խիստ միջավայրում և ստացել է կրոնական կրթություն։ Չնայած ծնողների դեմ լինելուն՝ նա ինքնուրույն սկսել է երաժշտություն սովորել։ Ընտանիքի ընկերներից մեկը, նկատելով Մելանիի հնարավորությունները, ներկայացրել է նրան Սեզար Ֆրանկին և մեկ տարի անց՝ 19 տարեկանում, ընդունվել է Փարիզի կոնսերվատորիա, որտեղ Ֆրանկի մոտ սովորել է երգեհոն։ Միևնույն շրջանում այդտեղ սովորել են Դեբյուսին և Պերնեն։ Մելանին աչքի էր ընկնում ուսման մեջ^[6]։

Կոնսերվատորիայում նա ծանոթացել է երգիչ և երաժշտական քննադատ Ամեդե էտիխի հետ և ցանկանում էր ամուսնանալ նրա հետ, բայց աղջկա ծնողները դեմ էին այդ ամուսնությանը, և ստիպեցին նրան թողնել ուսումը կոնսերվատորիայում, որպեսզի խոչընդոտեն նրանց հետագա հանդիպումներին։ 1883 թվականին Մելանին ծնողների պնդմամբ ամուսնացել է այրի և հինգ երեխաների հայր Ալբերտ Դոմանգեի հետ, որն իրենից 25 տարով մեծ էր։ Այս ամուսնությունից ունեցել է 3 երեխա^[8]։

Մելանին դադարել է զբաղվել երաժշտությամբ, բայց մի քանի տարի անց կրկին հանդիպելով Էտիխին, նրա ազդեցությամբ վերադարձել է երաժշտությանը։ Մելանին և Ամեդեն դեռ սիրահարված էին միմյանց, և Մելանիի համար սկսվել էր ներքին պայքարի դժվար շրջան նրա հանդեպ ունեցած զգացմունքների և կրոնական համոզմունքների միջև։ Նա իր 4-րդ երեխային՝ Մադլենին, ապօրինի է ունեցել և երբեք չի կարողացել պաշտոնապես ճանաչել^[7]։ Աղջկան մեծացրել է Մելանիի նախկին սպասուհին։ Երբ նա դարձել է 13 տարեկան, Էտիխը, որն այդ ժամանակ ամուրի էր, աղջկան ճանաչել է որպես իր զավակ։

Առաջին համաշխարհային պատերազմից հետո մահացել է Մադլենի խորթ մայրը, և Մելանին վերցրել է աղջկան իր մոտ՝ ներկայացնելով նրան իբրև սանիկ և որբ։ 1918 թվականին մահացել է Մելանիի ամուսինը։ Միևնույն ժամանակ նրա ավագ որդին՝ Էդուարը, վերադառնալով զինվորական գերությունից, սիրահարվել է Մադլենին։ Չունենալով մերժման այլ հիմքեր՝ մայրը ստիպված է եղել որդուն և Մադլենին ներկայացնել աղջկա ծագման գաղտնիքը։ Դա խորը ցնցում էր երեքի համար էլ, և Մելանին մինչև կյանքի վերջը այդպես էլ չի կարողացել վերականգնվել։ Այնուամենայնիվ, նա մտերմացել է դստեր հետ, որը նույնպես ունակ երաժիշտ էր։ 1923 թվականին Մադլենը ամուսնացել է և դարձել 3 երեխաների մայր^[7]։

Չնայած իրավիճակի դրամատիզմին՝ այս տարիները Մելանիի համար չափազանց արդյունավետ էին ստեղծագործելու առումով^[6]։ Նա ստեղծել է մոտ 60 դաշնամուրային պիես, ինչպես նաև մի շարք դուետներ, երկու դաշնամուրային և ուսումնական պիեսների ստեղծագործություններ, մոտ 30 պիես երգեհոնի համար, մոտ քսան կամերային ստեղծագործություն, այդ թվում՝ երեք սոնատ ֆլեյտայի, ջութակի, թավջութակի և դաշնամուրի համար, երկու քառյակ դաշնամուրային և լարային նվագախմբերի համար, յոթ՝ փողային գործիքների համար, սեպտետ դաշնամուրի, երկու ֆլեյտայի և լարային քառյակի համար, տասնմեկ նվագախմբային պիես և այլն։

Բոնին առանձնանում է ժանրային և ոճային բազմազանությամբ. նրա երաժշտության մեջ առկա են պոստրոմանտիզմի տարրեր։ Բոնիի ստեղծագործությունները հրատարակել են Ֆրանսիայի խոշորագույն երաժշտական հրատարակչությունները։ Նա հաճախ է հանդես եկել համերգներով, նրա ստեղծագործությունները կատարվել են ֆրանսիացի և շվեդ երաժիշտների կողմից^[8]։

Մել Բոնիի անունը լայն ճանաչում է ունեցել, սակայն ընտանիքում աջակցություն չունենալով և մշտական ներքին կոնֆլիկտ ապրելով՝ նա աստիճանաբար հեռացել է ստեղծագործությունից և մեկուսի ապրել՝ մխիթարություն գտնելով կրոնում։ Նա մահացել է 1937 թվականի մարտի 18-ին Սարսելում^[8]։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)
↑ ^3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 Երաժշտություն (ֆր.)
↑ ^4,0 ^4,1 ^4,2 ^4,3 ^4,4 ^4,5 Deutsche Nationalbibliothek Record #122261836 // Gemeinsame Normdatei (գերմ.) — 2012—2016.
↑ LIBRIS — 2018.
↑ ^6,0 ^6,1 ^6,2 Women Composers of Classical Music, 2011, էջ 100
↑ ^7,0 ^7,1 ^7,2 Christine Géliot. «Biography». mel-bonis.com (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2021 թ․ հունվարի 12-ին. Վերցված է 2022 թ․ մարտի 11-ին.
↑ ^8,0 ^8,1 ^8,2 ^8,3 Christine Géliot. «Biographie résumée». mel-bonis.com (ֆրանսերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2021 թ․ հունվարի 10-ին. Վերցված է 2022 թ․ մարտի 11-ին.

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Christine Géliot Mel Bonis, femme et compositeur, 1858-1937. — L'Harmattan, 2009. — 317 p.
Mary F. McVicker Bonis, Mélanie // Women composers of classical music: 369 biographies from 1550 into the 20th century. — McFarland & Company, 2011. — P. 100. — ISBN 978-0-7864-4397-0

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

«Մել Բոնիին նվիրված կայք» (ֆրանսերեն).

[_2e4278ba80afd6a7-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.

[_1db676cfa14f1597-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)

[_361158e71eaec58f-3] 3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 Երաժշտություն (ֆր.)

[_e5adfcb26fff7b4b-4] 4,0 ^4,1 ^4,2 ^4,3 ^4,4 ^4,5 Deutsche Nationalbibliothek Record #122261836 // Gemeinsame Normdatei (գերմ.) — 2012—2016.

[_b9c0ba80bca2ca2d-5] LIBRIS — 2018.

[Women_Composers_of_Classical_Music—2011——100-6] 6,0 ^6,1 ^6,2 Women Composers of Classical Music, 2011, էջ 100

[Biography-7] 7,0 ^7,1 ^7,2 Christine Géliot. «Biography». mel-bonis.com (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2021 թ․ հունվարի 12-ին. Վերցված է 2022 թ․ մարտի 11-ին.

[Biographie_résumée-8] 8,0 ^8,1 ^8,2 ^8,3 Christine Géliot. «Biographie résumée». mel-bonis.com (ֆրանսերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2021 թ․ հունվարի 10-ին. Վերցված է 2022 թ․ մարտի 11-ին.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]