Մարտական մեքենա

Գերմանական զրահապատ մեքենա 75-մմ Կրուպպի հրանոթով, 1915 թվական

Երկրորդ փորձարարական զրահամեքենա Դ-2 «Վեչեսլավ Մենժինսկի»: 1931 թվականի փետրվար

Աշխարհում առաջին կամրջատեղադրիչ տանկ ԻՏ-28

Խորհրդային արտադրության զրահափոխադրիչ ԲՏՌ-60: Դասվում է զրահատանկային մարտական մեքենաների շարքին

Խորհրդային արտադրության զենիթային ինքնագնաց կայանք «Շիլկա»

Անվանական մարտական ​​մեքենաներ: Մոսկվայի մարզի կոլտնտեսականները խորհրդային զինվորներին են հանձնում КВ-1С տանկերը

Նույնականացման գծեր Տ-55 մարտական մեքենայի վրա, «Դանուբ» ռազմական գործողության ժամանակ, 1968 թվական

Մարտական մեքենա (ՄՄ)՝ ցամաքային անվավոր կամ թրթուրավոր (երբեմն՝ կիսաթրթուրավոր, անվա-թրթուրավոր և նմանատիպ), սպառազինությամբ զինված, հիմնականում ամբողջությամբ կամ մասամբ զրահապատ ինքնագնաց մեքենա, որը նախատեսված է մարտ վարելու, մարտական գործողությունների ապահովման կամ զորքերի ղեկավարման համար: Նախկինում մարտական մեքենաների շարքին էին դասում նաև զրահապատ գնացքները, շարժիչային զրահապատ վագոնները և զրահապատ երկաթուղասայլակները:
Նավատորմում կիրառվում է նավ, օդագնացության մեջ՝ մարտական ինքնաթիռ, մարտական ուղղաթիռ, թռչող սարք կամ ԱԹՍ տերմինները: ԽՍՀՄ Զինված ուժերում անվավոր և թրթուրավոր տեխնիկան բաժանվում էր ավտոտրակտորային և զրահատանկային տեխնիկայի.:

Պատմություն

1930-ական թվականներին գրականությունը ցույց էր տալիս, որ իրականում մարտական մեքենա է հանդիսանում նաև սովորական գնդացիր, թնդանոթ և զինված մարտերի համանման միջոցներ, որոնք տեղաշարժվում են մարդկանց և կենդանիների մկանային ուժի միջոցով, իսկ համընդհանուր ընդունված իմաստով մարտական մեքենան զգալի ինքնավարության մարտական զենք է և պետք է բավարարի հետևյալ հիմնական բնորոշումը՝ մարտական մեքենայի անձնակազմը մարտը վարում է առանց մեքենայից դուրս գալու՝ մարտի ժամանակ ցանկացած դիրքի դեպքում: Ավելի ուշ ղեկավար փաստաթղթերում նշվել էր՝

Մարտական են կոչվում այն մեքենաները, որոնք նախատեսված են մարտ վարելու համար և որոնք իրենց վրա կրում են սպառազինություն: - Կարմիր բանակի զրահապատ և մեքենայացված զորքերի մարտական կանոնակարգ 1944, մաս 1 (տանկ, տանկային դասակ, տանկային վաշտ)

Խմբեր, տեսակներ և տիպեր

1930-ական թվականներին ցամաքային մեքենայացված զորքերում մարտական մեքենաների դասակարգումն արվում էր հետևյալ խմբերով.

• տանկեր՝ թեթև, միջին, ծանր և գերծանր (գերհզոր);
• զրահապատ ավտոմեքենաներ՝ թեթև, միջին և ծանր;
• զրահապատ երկաթուղային մեքենաներ՝ զրահապատ թեթև և ծանր մոտոերկաթուղասայլակներ, զրահապատ մոտովագոններ, զրահապատ թեթև և ծանր գնացքներ,
• ինքնագնաց հրետանային կայանքներ տարբեր տրամաչափի հրանոթներով, մասնակի զրահապատ ծածկույթով և առանց զրահապատ ծածկույթի,
• երկաթուղային հրետանային կայանքներ տարբեր տրամաչափի հրանոթներով, բայց հիմնականում ծանր տրամաչափի և հեռահար համակարգերի հրանոթներով, ներառյալ ափամերձ պաշտպանության համար երկաթուղային կայանքների ծովային հրանոթներ,
• քիմիական զրահապատ մարտական մեքենաներ,
• սակրավորային մեքենաներ՝ կամրջատեղադրիչ տանկեր, ականապատ դաշտերի ականազերծման համար տանկեր և զրահապատ ծածկույթով նմանատիպ մեքենաներ,
• տարբեր նշանակության սակրավորային մեքենաներ առանց զրահապատ ծածկույթի թրթուրավոր և անվավոր ընթացքով,
• տանկային կամ զրահապատ ավտոմեքենաների տիպի զրահափոխադրիչներ, որոնք հնարավորություն են տալիս անձնակազմին կրակ վարել առանց մեքենայից դուրս գալու (հետևակի զրահափոխադրիչներ, բեռնատար տանկեր, սպառազինության մատակարարման համար տանկեր և այլն),
• կապի ծառայության համար զրահապատ մեքենաներ (տելետանկեր և այլն):

Մարտական մեքենաները բաժանվում են հետևյալ տեսակների՝

• տանկեր՝ թեթև, միջին, ծանր և հիմնական, հատուկ,
• զրահամեքենաներ,
• քարշակներ (զրահապատ, ոչ զրահապատ),
• ոչ զրահապատ մեքենաներ, որոնց վրա տեղադրված է սպառազինություն (զենիթային գնդացիր, ականների տեղադրման հավաքածու և այլն),
• մոտոհրաձիգների, օդային դեսանտավորների և ծովային հետևակի մարտական մեքենաները՝ զրահափոխադրիչներ, հետևակի մարտական մեքենաներ, մարտական հետախուզութան մեքենաներ և այլն:
• հրետանու մարտական մեքենաներ՝ հրետանային ինքնագնաց կայանքներ, ռեակտիվ հրետանու մարտական մեքենաներ, ինքնագնաց հակատանկային կառավարվող հրթիռներ և այլն:
• ՀՕՊ զորքերի մարտական մեքենաներ՝ զենիթային հրթիռային համալիրների, զենիթային հրթիռաթնդանոթային համալիրների մեքենաներ, զենիթահրետանային ինքնագնաց կայանքներ և այլն:
• հրթիռային զորքերի մարտական մեքենաներ՝ ինքնագնաց հրթիռակիրներ և «երկիր-երկիր» դասի հրթիռների հրթիռակիրների քարշակներ:
• հերթապահ ուժերի մարտական մեքենա՝ նախատեսված է մարտական հերթապահություն իրականացնող ուժերի (հերթապահ ուժեր) անձնակազմը տեղափոխելու համար։ Այն ծառայության մեջ է ռազմավարական հրթիռային ուժերի հետ։
• և այլն:

Զրահամեքենաների բոլոր տեսակները համարվում են մարտական մեքենաներ և համարյա բոլորն ունեն սպառազինություն: Օրինակ՝

• Ականազերծման զրահապատ մեքենա՝ ինժեներական զորքերում:
• Վերանորոգման և տարհանման համար նախատեսված զրահապատ մեքենա՝ տանկային, մոտոհրաձգային, օդադեսանտային զորքերում և ծովային հետևակում:

Մարտական մեքենաները սպասարկվում են անձնակազմի կողմից: Տանկի հրամանատարը միաժամանակ անձնակազմի հրամանատարն է: ՀՄՄ-ի, զրահափոխադրիչի, ՄՀՄ-ի, ԴՄՄ-ի անձանակազմը ղեկավարում է մեքենայի հրամանատարը, որը միաժամանակ մոտոհրաձգային կամ հետախուզական կամ պարաշյուտադեսանտային ստորաբաժանման հրամանատարն է: Ինքնագնաց հրետանային կայանքներում նույն պաշտոնը կոչվում է հրանոթի հրամանատար:

Տես նաև

• Հետևակի մարտական մեքենա
• Զրահատանկային տեխնիկա

Գրականություն

• Устав бронетанковых войск РККА, часть первая (УТВ-1-38 г.)
• Боевой устав бронетанковых и механизированных войск Красной Армии 1944 года, часть 1 (танк, танковый взвод, танковая рота).
• Постановление Государственного Комитета Обороны Союза ССР № ГКО-9488сс «О доукомплектовании Бронетанковых и Механизированных войск Красной Армии», от 9 июля 1945 года.
• Боевая машина // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978.
• Военный энциклопедический словарь / Пред. Гл. ред. комиссии С. Ф. Ахромеев, и. о. глав. ред. С. Г. Шапкин. — 2-е изд. — М.: Воениздат, 1986. — 863 с. — 150 000 экз.
• Словарь военных терминов / Сост. А. М. Плехов, ред. С. Г. Шапкин. — М.: Воениздат, 1989. — 335 с. — 65 000 экз. — ISBN 5-203-00175-8