Մարկոս Յունիոս Բրուտոս (լատին․՝ Marcus Junius Brutus, մոտ մ. թ. ա. 85[1], անհայտ, Հռոմեական Հանրապետություն - հոկտեմբերի 23, մ. թ. ա. 42[2], Ֆիլիպի, Macedonia, Հռոմեական Հանրապետություն), հռոմեական քաղաքական և ռազմական գործիչ Յունիոսների պլեյբեյական ցեղից, առաջին հերթին հայտնի է որպես Հուլիոս Կեսարին սպանող։ Իր կարիերայի վաղ փուլերում՝ 50-ականներին Ք․ա․, նա հայտնի խոսնակ էր և ստացել էր Princeps iuventutis- «առաջինը երիտասարդների մեջ» պատվավոր կոչումը։ Կեսարի և Պոմպեոսի միջև քաղաքացիական պատերազմի ժամանակ Բրուտոսը անցնում է վերջինիս կողմը (Ք․ա․49 թվական )։ Ֆերսալի ճակատամարտից հետո անցնում է Կեսարի կողմը և կարևոր տեղ է զբաղեցնում նրա շրջապատի մեջ։ Ք․ա․ 44 թվականին ստանում է պրետորի պաշտոնը և պետք է դառնար կոնսուլ 41 թվականին։ Չնայած Կեսարի հետ այդ սերտ հարաբերություններին (որոշ աղբյուրներ հայտնում են, որ Գայոս Հուլիոս Կեսարը կարող էր լինել նրա հայրը[5]), Բրուտոսը դարձել է բռնապետի սպանության կազմակերպիչներից և անմիջական մասնակիցներից մեկը, որը տեղի է ունեցել Ք․ ա․ 44 թվականի մարտի 15-ին։ Դավադիրների նպատակն էր հանրապետության վերականգնումը։ Բայց նրանք չստացան աջակցություն Հռոմում և ստիպված էին հեռանալ Իտալիայից։ Բրուտոսը մեկնում է Մակեդոնիա, որտեղ նա հավաքում է բանակ Կեսարի քաղաքական հետնորդների՝ Մարկոս Անտոնիոսի և Օկտավիանոս Կեսարի հետ պայքարելու համար։ Միանալով Գայոս Կասիոս Լոնգինոսի հետ Ք․ա․ 42 թվականի նոյեմբերին նա ճակատամարտում է Ֆիլիպներում, պարտություն է կրում և զոհվում[6]։ Արևմտյան մշակույթում Բրուտոսը դարձավ դավաճանության խորհրդանիշ։
Բրուտոսի կերպարը գեղարվեստական ստեղծագործություններում
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 2, էջ 580)։
Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Մարկոս Բրուտոս (այլ կիրառումներ)
