Մարիսոլ Էսկոբար

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Jump to navigation Jump to search
Մարիսոլ Էսկոբար
անգլ.՝ Marisol Escobar
Marisol Escobar NYWTS.jpg
Ծնվել էմայիսի 22, 1930(1930-05-22)[1][2][3][…]
ԾննդավայրՓարիզ, Ֆրանսիա[1][4]
Վախճանվել էապրիլի 30, 2016(2016-04-30)[5][1][6][…] (85 տարեկան)
Մահվան վայրՆյու Յորք, Նյու Յորք, ԱՄՆ[4]
ՔաղաքացիությունFlag of the United States.svg ԱՄՆ և Flag of Venezuela.svg Վենեսուելա[7]
ԿրթությունJepson Art Institute?, Նյու Յորքի արվեստի ուսանողական լիգա, Նոր Դպրոց, Օտիսի արվեստի և դիզայնի քոլեջ, Հարվարդ-Ուեստլեյք դպրոց և Էկոլ դը Բո Արթ
Մասնագիտությունքանդակագործ, նկարչուհի, արվեստների գործիչ, դիզայներ, assemblage artist և գծագրող
Ոճփոփ արտ[8]
Ժանրֆիգուրատիվիզմ[9] և Ասամբլյաժ[9]
Թեմաներքանդակագործություն
ՊարգևներWomen's Caucus for Art Lifetime Achievement Award?
ԱնդամակցությունԱրվեստի և գրականության ամերիկյան ակադեմիա
Marisol Escobar Վիքիպահեստում

Մարիա Սոլ «Մարիսոլ» Էսկոբար (իսպ.՝ María Sol «Marisol» Escobar, մայիսի 22, 1930(1930-05-22)[1][2][3][…], Փարիզ, Ֆրանսիա[1][4] - ապրիլի 30, 2016(2016-04-30)[5][1][6][…], Նյու Յորք, Նյու Յորք, ԱՄՆ[4]), վենեսուելական արմատներով ֆրանսիացի քանդակագործ, որը աշխատել և ստեղծագործել է Նյու Յորքում[10]։

Կենսագրություն և տեղծագործական գործունեություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Մարիսոլ Էսկոբարը ծնվել է Փարիզում 1930 թվականի մայիսի 22-ին, ծնողները՝ վենեսուելացի Գուստավո Էսկոբար (Gustavo Escobar) և Խոզեֆինա Հերնանդես (Josefina Hernández)[11]։ Ավագ եղբայրը՝ Մարիսոլ Գուստավոն տնտեսագետ էր, ապրում էր Վենեսուելայում[11]։ Մարիսոլների ընտանիքն ապրել է Եվրոպայում, Վենեսուելայում և ԱՄՆ-ում։ Ֆինանսական կարողությունները, որոնք ստացվել են Վենեսուելայի նավթային բիզնեսից և անշարժ գույքի առևտրից, ապահովել են ընտանիքի բարեկեցությունը և հարմարավետ կյանքը[11], որն էլ նրանց հնարավորություն է տվել հաճախ ճանապարհորդել Եվրոպայում, ԱՄՆ-ում և Վենեսուելայում[11]։ Որոշ ժամանակ անց Մարիա Սոլ անունը փոխարինվում է իսպանական տարածված Մարիսոլ մականվամբ[11]։

Խոզեֆինա Էսկոբարը մահացել է 1941 թվականին Նյու Յորքում, երբ Մարիսոլն ընդամենը 11 տարեկան էր[11]։ Նրա մահից հետո, Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի տարիներին, ընտանիքն ապրել է Կարակասում։ Պատերազմի ավարտին Գուստավո Էսկոբարն ընտանիքը տեղափոխում է Լոս Անջելես, որտեղ Մարիսոլը ընդունվում է օրիորդաց դպրոց։ Փափագելով դառնալ նկարիչ, Մարիսոլը սկզբում արվեստ է ուսումնասիրում, հաճախում է Լոս Անջելեսում գտնվող Ջեփսոնի անվան դպրոցի նկարչական երեկոյան դասընթացներին[11]։ Կաթոլիկությունը նպաստում է իր հավատքին դեպի առեղծվածը և հրաշքները, հոգևոր և գերբնական դրսևորումների մասին իրազեկությանը, որոնք ազդեցություն են ունենում իր բնավորության և ստեղծագործական գործունեության վրա։

Հոր աջակցությամբ, որը խրախուսում է արվեստի նկատմամբ հետաքրքրասիրությունը, 1949 թվականին Մարիսոլը մեկնում է Փարիզ[12]։ Գեղարվեստի հեղինակավոր École des Beaux-Arts դպրոցում նրան հանձնարարվում է նմանակել Պիեռ Բոնարի գեղանկարչության ոճը։ Ավելի ստեղծագործ մոտեցումների որոնման նպատակով Մարիսոլը 1950 թվականին մեկնում է Նյու Յորք։ Ողջ տարվա ընթացքում Մարիսոլը Նյու Յորքի ուսանող նկարիչների լիգայում հաճախում է նկարիչ Յասուո Կունիյոշիի (Yasuo Kuniyoshi) դասերին[13]։ 1951 թվականից 1954 թվականներին մասնակցում է Հանս Հոֆմանի ղեկավարությամբ Սոցիալական հետազոտությունների նոր դպրոցի (New School for Social Research) դասընթացներին։ Մասսաչուսեթսի Գրինվիչ Վիլիջում գտնվող Հոֆմանի դպրոցում Մարիսոլը ծանոթանում է «հրել և քաշել» («push and pull») դինամիկայի հասկացությանը։ Այդ ժամանակահատվածում նա ծանոթանում է բազմաթիվ աբստրակտ էքսպրեսիոնիստներիի հետ, այդ թվում Վիլեմ դե Կունինգի հետ։

1951 թվականին Մարիսոլն իր համար բացահայտում է «Նախակոլումբական» մշակույթը, որը հետագայում հանգեցնում է ավանդական նկարչությունից հրաժարմանը։ Նա անցում է կատարում դեպի թրծակավը, փայտե քանդակը, Բրուքլինի թանգարանի արվեստի դպրոցի դասընթացների ժամանակ ուսումնասիրում է կավի հետ աշխատանքը, ինչպես նաև գիպսի հետ աշխատանքի տեխնիկայի դասեր է ստանում քանդակագործ Ուիլյամ Քինգի մոտ (William King)։ Մարիսոլի, թրծակավով առաջին աշխատանքները, որոնք ցուցադրվել էին Թանագեր պատկերասրահում, գրավում են Լեո Կաստելիի ուշադրությունը։ Մարիսոլի առաջին անհատական ցուցահանդեսը տեղի է ունենում 1958 թվականին Լոե Կաստելիի պատկերասրահում։

Կաստելիի պատկերասրահում տեղի ունեցած ցուցահանդեսից և դրան հաջորդող հաջողությունից հետո, Մարիսոլին պատում են լուրջ կասկածներ, և նա 1959 թվականին լքում է Նյու-Յորքը և հաջորդ մեկ տարին ապրում է Իտալիայում։ Հռոմում նա ուսումնասիրում է Վերածննդի դարաշրջանի վարպետների ստեղծագործությունները և վերաիմաստավորում է սեփական աշխատանքը և գեղարվեստական նպատակները։ Իր մեջ զգալով ստեղծագործելու ազատություն, Մարիսոլը վերադառնում է Նյու Յորք, որտեղ ստեղծում է տպավորիչ աշխատանքների շարք, որը հանգեցնում է բազմաթիվ կարևոր ցուցահանդեսների և առաջատար թանգարանների հավաքածուներում իր աշխատանքների ձեռքբերմանը։ Մարիսոլը ընդլայնում է օգտագործվող նյութերի շրջանակը, սկսում է աշխատանքում ներառել գտնված օբյեկտներ։

Մարիսոլ Էսկոբարի աշխատանքներից

1960-ական թվականներին Մարիսոլը շփվում էր փոփ արտի աստղեր՝ Ռոյ Լիխտենշտայնի և Էնդի Ուորհոլի հետ։ Նա մասնակցություն է ունենում Ուորհոլի «Համբույրը» և «13 ամենագեղեցիկ աղջիկները» ֆիլմերում[14][15]։ Հանրաճանաչ մշակույթին դիմելը նրա ստեղծագործական գործունեության միակ ուղղությունը չէր. սոցիալական դիտողություններն ու հեգնանքները մշտապես եղել են նրա քանդակների մի մասը։ Այդ ժամանակաշրջանի ամենահայտնի աշխատանքներից մեկը Խնջույքն է (իրական չափերով քանդակների խումբ)։

1960 թվականից 1970-ական թվականներին նկարիչը ընդլայնում է թեմատիկան՝ ներառելով ընկերների, ընտանիքի, համաշխարհային առաջնորդների և հայտնի նկարիչների դիմանկարներ[16]։ 1960-ական թվականների վերջին սոցիալ-քաղաքական փոփոխությունները վշտացնում են Մարիսոլին, որը մասնակցել էր Վիետնամի պատերազմի դեմ բողոքներին։ 1968 թվականին նա մեկնում է և գրեթե երկու տարի ճանապարհորդում է։ Տահիտիում Մարիսոլը զբաղվում է դայվինգով, 1968 թվականից 1972 թվականներին լինում է տարբեր օվկիանոսներում։ Ստորջրյա աշխարհը ոգեշնչում է Մարիսոլին ստեղծելու մի շարք քանդակներ կարմիր փայտից։ Նրան դուր էր գալիս վտանգավոր և գեղեցիկ ձկները՝ հատկապես շնաձկները։

Առավել առաջնորդվելով Դա Վինչիի հանդեպ իր հիացմունքով, քան կրոնական զգացմունքներով 1980-ական թվականներին Մարիսոլը կերտում է քանդակագործական ստեղծագործություններ՝ «Խորհրդավոր ընթրիք» և «Սուրբ Աննան Մարիամի և մանուկ Քրիստոսի հետ» նկարների մոտիվներով[17][18]։

Մարիսոլը մշտապես մասնակցել է բազմաթիվ անհատական և խմբակային ցուցահանդեսների։ 1963 թվականին ստացել է ԱՄՆ-ի քաղաքացիություն, սակայն ընտրվել է ներկայացնելու Վենեսուելան 1968 թվականի Վենետիկի բիենալեում։

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Avis Berman, "A Bold and Incisive Way of Portraying Movers and Shakers." Smithsonian, February 14, 1984: pp. 14–16.
  • De Lamater, Peg. "Marisol's Public and Private De Gaulle." American Art, vol. 10, no. 1, 1996, pp. 91–93.
  • Diehl, Carol. "Eye Of The Heart." Art In America 96.3 (2008): 158-181. Academic Search Complete. Web. 29 Oct. 2016
  • Dreishpoon, Douglas. "Marisol Portrait Sculpture." Art Journal, vol. 50, no. 4, 1991, pp. 94–96.
  • "Escobar, Marisol." The Hutchinson Encyclopedia. September 22, 2003
  • Gardner, Paul "Who is Marisol?" ARTnews 88 May 1989: pp. 12–15.
  • Irigaray, Luce. This Sex Which Is Not One. Ithaca: Cornell UP. 1985. Print
  • "Marisol." The Columbia Encyclopedia. Sixth Edition; April 22, 2004.
  • Potts, Alex. "The Image Valued 'As Found' And The Reconfiguring Of Mimesis In Post-War Art." Art History 37.4 (2014): 784-805. Art & Architecture Source. Web. 5 Dec. 2016.
  • Walsh, Laura. "Life of JFK depicted through art at Bruce Museum Exhibit", AP Worldstream September 19, 2003: pg. 8.
  • Westmacott, Jean. Marisol Escobar, Pop Art. New York: W. W. Norton & Company, 1989.
  • Whiting, Cécile. "Figuring Marisol's Femininities." RACAR: Revue d'Art Canadienne / Canadian Art Review, vol. 18, no. 1/2, 1991, pp. 73–90.
  • Williams, Holly. "Name One Female Pop Artist ..... Go." The Independent (2015): n. pag.
  • 'Marisol Escobar- Biography", Rogallery, n.d. Web. September 21, 2015..

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 1,7 http://www.britannica.com/EBchecked/topic/365481/Marisol
  2. ↑ 2,0 2,1 Marisol
  3. ↑ 3,0 3,1 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 https://rkd.nl/explore/artists/52687
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 http://www.noticias24.com/gente/noticia/138177/fallecio-la-escultora-venezolana-marisol-escobar-a-sus-86-anos-de-edad/
  6. ↑ 6,0 6,1 6,2 Grove Art Online / J. Turner — [Oxford, England], Houndmills, Basingstoke, England, New York: OUP, 1998. — ISBN 978-1-884446-05-4
  7. ↑ Ժամանակակից արվեստի թանգարանի առցանց հավաքածու
  8. ↑ https://www.britannica.com/biography/Marisol
  9. ↑ 9,0 9,1 http://www.artnet.com/artists/marisol-escobar/
  10. ↑ «Falleció la escultora venezolana Marisol Escobar a sus 86 años de edad»։ noticias24.com։ May 2016։ Արխիվացված է օրիգինալից 2016-05-03-ին։ Վերցված է մայիսի 2, 2016 
  11. ↑ 11,0 11,1 11,2 11,3 11,4 11,5 11,6 Pacini Marina (2014)։ «Marisol: A Biographical Sketch»։ in Pacini Marina։ Marisol: Sculptures and Works on Paper։ New Haven, CT: Yale University Press։ էջ 12։ ISBN 978-0-300-20379-0 
  12. ↑ Grimes, William (2 May 2016), «Marisol, an Artist Known for Blithely Shattering Boundaries, Dies at 85», The New York Times (The New York Times), https://www.nytimes.com/2016/05/03/arts/design/marisol-an-artist-known-for-blithely-shattering-boundaries-dies-at-85.html, վերցված է 3 May 2016 
  13. ↑ Boime Albert (Spring 1993)։ «The Postwar Redefinition of Self: Marisol's Yearbook Illustrations for the Class of '49»։ American Art 7 (2): 6–21։ JSTOR 3109119 
  14. ↑ Smee Sebastian (հուլիսի 5, 2014)։ «Revisiting Marisol, years after her heyday»։ Boston Globe (Boston Globe Media Partners LLC)։ Վերցված է 2014-07-06 
  15. ↑ "Escobar, Marisol." The Hutchinson Encyclopedia. September 22, 2003
  16. ↑ Whiting, Cécile. "Figuring Marisol's Femininities." Pg. 76
  17. ↑ «Self–Portrait Looking at The Last Supper»։ The Metropolitan Museum of Art։ The Metropolitan Museum of Art։ Վերցված է 2014-07-06 
  18. ↑ Gardner, Paul. "Who is Marisol?" ARTnews 88 May 1989, pp. 12-15.

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Անգլերենով՝

 ⛭ 
  Թեմատիկ կայքեր
Բառարաններ և հանրագիտարաններ
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Մարիսոլ_Էսկոբար&oldid=7820138» էջից