Մարդու ճակատագիրը (պատմվածք)

Մարդու ճակատագիրը; ռուս.՝ Судьба человека
Տեսակ	գրական ստեղծագործություն
Ժանր	պատմվածք
Ձև	պատմվածք
Հեղինակ	Միխայիլ Շոլոխով
Երկիր	Ռուսաստան
Բնագիր լեզու	ռուսերեն
Գրվել է	1956
Հրատարակչություն	«Դոն» ամսագիր
Հրատարակվել է	1956
Վիքիքաղվածք	Մարդու ճակատագիրը

Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Մարդու ճակատագիրը (այլ կիրառումներ)

«Մարդու ճակատագիրը», խորհրդային ռուս գրող Միխայիլ Շոլոխովի պատմվածքը` գրված 1956 թվականին։ Առաջին անգամ հրապարակվել է «Պրավդա» թերթում, 1956 թվականի դեկտեմբերի 31-ի և 1957 թվականի հունվարի 1-ի համարներում^[1]։

Սյուժե[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հայրենական մեծ պատերազմի սկզբում վարորդ Անդրեյ Սոկոլովը ստիպված էր թողնել ընտանիքն և գնալ ռազմաճակատ։ Պատերազմի առաջին իսկ ամիսներին նա վիրավորվում է և գերի ընկնում նացիստների մոտ։ Գերության մեջ նա տանում է համակենտրոնացման ճամբարի բոլոր դժվարությունները, իր քաջության շնորհիվ խուսափում է կրակոցներից և փախչում ճակատային գծից դեպի յուրայինների կողմը։ Կարճ արձակուրդի ժամանակ նա տեղեկանում է, որ իր սիրելի կինը` Իրինան և երկու դուստրերը ռմբակոծության ժամանակ զոհվել են։ Նա անմիջապես վերադառնում է ռազմաճակատ` այլևս անկարող մնալու իր հայրենի քաղաքում։ Հարազատներից միայն երիտասարդ սպա որդին էր կենդանի մնացել։ Հաղթանակի օրն Անդրեյը լուր է ստանում, որ որդին սպանվել է պատերազմի վերջին օրը։ Պատերազմից հետո միայնակ Անդրեյ Սոկոլովն աշխատում է օտար վայրերում։ Այնտեղ նա հանդիպում է մի փոքրիկ տղայի` Վանյային, որը որբ էր մնացել։ Նրա մայրը մահացել էր, իսկ հայրը անհետացել էր։ Սոկոլովը տղային ասում է, որ ինքն է նրա հայրը, դրանով տղային (և իրեն) նոր կյանքի հույս տալիս։

Ստեղծման պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Պատմվածքի սյուժեն հիմնված է իրական իրադարձությունների վրա։ 1946 թվականի գարնանը որսի ժամանակ Շոլոխովը հանդիպել է մի մարդու, որը նրան պատմել է իր տխուր պատմությունը։ Շոլոխովին գրավել է այս պատմությունը, և նա որոշել է. «Ես սրա մասին պատմվածք կգրեմ, անպայման կգրեմ»։ Տասը տարի անց Հեմինգուեյի, Ռեմարկի և այլ օտար գրողների պատմությունները կարդալուց հետո Շոլոխովը յոթ օրվա ընթացքում գրել է «Մարդու ճակատագիրը» պատմվածքը^[2]։

Էկրանավորում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1959 թվականին պատմվածքի հիման վրա խորհրդային ռեժիսոր Սերգեյ Բոնդարչուկը նկարահանել է ««Մարդու ճակատագիրը» ֆիլմը, որը 1959 թվականին Մոսկվայի կինոփառատոնում արժանացել է գլխավոր մրցանակի և ռեժիսորի համար ճանապարհ հարթել դեպի մեծ կինո։

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Лейдерман Н. Л. «Монументальный рассказ» М. Шолохова // Русская литературная классика XX века. — Екатеринбург, 1996. — С. 217—245. — ISBN 5-7186-0083-X.
Павловский А. Русский характер (о герое рассказа М. Шолохова «Судьба человека») // Проблема характера в современной советской литературе. — М.—Л., 1962.
Ларин Б. Рассказ М. Шолохова «Судьба человека» (Опыт анализа формы) // Нева. — 1959. — № 9.