Մարգերիտա Հակ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Մարգերիտա Հակ
իտալ.՝ Margherita Hack
Ծնվել էհունիսի 12, 1922(1922-06-12)[1][2][3]
Ֆլորենցիա, Իտալիայի թագավորություն[4]
Մահացել էհունիսի 29, 2013(2013-06-29)[1][2][3] (91 տարեկան)
Տրիեստ, Իտալիա[4]
ԳերեզմանՏրիեստ
Բնակության վայր(եր)Իտալիա
Քաղաքացիություն Իտալիա և  Իտալիայի թագավորություն
Դավանանքաթեիզմ
Մասնագիտությունաստղաֆիզիկոս, աստղագետ, ոչ գեղարվեստական գրող, secularist, հետազոտող, համալսարանի դասախոս, գիտության մասսայականացնող և թեթևատլետ
Հաստատություն(ներ)Տրիեստի աստղադիտարան և Տրիեստի համալսարան
Գործունեության ոլորտաստղաֆիզիկա, աստղագիտություն[5] և աստղագիտական ​​աստղադիտարան[5]
ԱնդամակցությունԼինչեի ազգային ակադեմիա
Ալմա մատերՖլորենցիայի համալսարան
Տիրապետում է լեզուներինիտալերեն[6][5]
Պարգևներ
 Margherita Hack Վիքիպահեստում

Մարգերիտա Հակ (իտալ.՝ Margherita Hack, հունիսի 12, 1922(1922-06-12)[1][2][3], Ֆլորենցիա, Իտալիայի թագավորություն[4] - հունիսի 29, 2013(2013-06-29)[1][2][3], Տրիեստ, Իտալիա[4]), իտալացի աստղաֆիզիկոս, գիտահանրամատչելի գրքերի հեղինակ։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծնվել է Ֆլորենցիայում, 1945 թվականին ավարտել է Ֆլորենցիայի համալսարանը։ 1947-1954 թվականներին աշխատել է Արչետրի աստղադիտարանում, 1954-1964 թվականներին` Մերատեի աստղադիտարանում։ 1964-1997 թվականներին Տրիեստի համալսարանում աստղագիտության պրոֆեսոր էր, 1964-1987 թվականներին` միաժամանակ տնօրեն էր Տրիեստի աստղադիտարանում։

Դեի Լինչեի ազգային ակադեմիայի անդամ է (1978):

Հիմնական աշխատություններն աստղային սպեկտրասկոպիայի բնագավառում են։ Հետազոտություններ է անցկացրել մթնոլորտում տարբեր տեսակի աստղերի ֆիզիկական պայմանների և քիմիական բաղադրությունների ուսումնասիրման նպատակով։ Ուսումնասիրել է կրկնակի աստղերը, ինչպիսիք են` Էպսիլոնը Կառավար համաստեղությունում, Քնար և Աղեղնավոր համաստեղության աստղերը, առաջարկել է այս աստղերի նոր մոդելներ, որոնք հիմնված են ոչ միայն վիզուալ լուսապատկերային հետազոտությունների, այլև սպեկտրի ուլտրամանուշակագույն համակարգի վրա։ Մշակել է սպեկտրալ դասակարգումը, հաշվարկել է մթնոլորտում աստղերի մեծ քանակությամբ մոդելների ուրվագծերը։ Օտտո Ստրուվեի հետ նախապատրաստել և նրա մահից հետո հրատարակել է «Աստղային սպեկտրասկոպիա» չորս հատորանոց հավաքածուն, ակնարկ հիմնականան հետազոտական տվյալների։

1976-1979 թվականներին եղել է Միջազգային աստղագիտական միության «Աստղային սպեկտրներ» թիվ 29 կոմիսիայի նախագահը։

Լինչեոյի մրցանակի դափնեկիր է` աստղագիտությունից և գեոֆիզիկայից(1980)։

Նրա պատվին է անվանվել թիվ 8558 աստերոիդը։

2002 թվականից հանդիսանում է իտալական Աթեիստներ և ագնոստիկների միության[9] պատվավոր նախագահ, բուսակեր է։

2005 և 2006 թվականներին Լոմբարդիայում անցկացված մարզային և ազգային պառլամենտների ընտրություններում Իտալացի կոմունիստների կուսակցության ցուցակով դարձել է պատգամավոր, սակայն երկու անգամ էլ հրաժարվել է` իրեն նվիրելով աստղագիտությանը։

2009 թվականին Եվրապառլամենտի ընտրություններում առաջադրվել է հակակապիտալիստական ցուցակով, 2010 թվականին մարզային ընտրություններում` Ձախերի ֆեդերացիայի կողմից, 2013 թվականի համապետական ընտրություններում` «Democrazia Atea» կուսակցության կողմից։

Հանդես է եկել Վլադիմիր Պոզների «Նրանց Իտալիան» փաստավավերագրական ֆիլմում (2011):

Մահացել է Տրիեստում։

Հրատարակություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Esplorazioni radioastronomiche — Trattato teorico e pratico. Torino, Boringhieri, 1964.
  • L’universo violento della radioastronomia, Mondadori, 1983;
  • L’universo alle soglie del 2000. Dalle particelle alle galassie, Rizzoli, Milano, 1992;
  • Dalle particelle alle Galassie, Rizzoli, 1992;
  • Cataclysmic Variables and Related Objects, con C. la Dous, Pier Luigi Selvelli, H. Duerbeck, M. Friedjung, A. Bianchini, R. Viotti), *Alla scoperta del sistema solare con A. Braccesi e G. Caprara, Mondadori, Milano, 1993;
  • Sette variazioni sul cielo, Raffaele Cortina, 1999;
  • L’Universo alle soglie del terzo millennio, Rizzoli, 1997;
  • L’amica delle stelle. Storia di una vita, Rizzoli, 2000;
  • Etica, biodiversità, biotecnologie, emergenze ambientali con Gino Ditadi Trisonomia, 2002;
  • Storia dell’astronomia. Dalle origini al duemila e oltre, Edizioni dell’Altana, 2002;
  • Origine e fine dell’universo con Pippo Battaglia, Walter Ferreri, Utet libreria, 2004;
  • Vi racconto l’astronomia, Laterza, 2004;
  • Una vita fra le stelle, Di Renzo Editore, Roma, 1995, 2005;
  • Idee per diventare astrofisico — osservare le stelle per spiegare l’universo (i misteri della scienza a cura di Lisa Vozza), Zanichelli, 2005;

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Internet Speculative Fiction Database — 1995.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 Scienza a due voci — 1999.
  4. 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 Deutsche Nationalbibliothek Record #124084621 // Gemeinsame Normdatei (գերմ.) — 2012—2016.
  5. 5,0 5,1 5,2 Չեխիայի ազգային գրադարանի կատալոգ
  6. Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  7. quirinale.it (իտալ.)
  8. Dettaglio decorato (իտալ.)presidenza della Repubblica Italiana.
  9. UAAR official site

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Колчинский И.Г., Корсунь А.А., Родригес М.Г Астрономы: Биографический справочник. — 2-е изд., перераб. и доп.. — Киев: Наукова думка, 1986. — 512 с.

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Մարգերիտա Հակ» հոդվածին։