Մաստեր քարտ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Մաստերքարտ
Mastercard Inc.
Տեսակբիզնես ձեռնարկություն, քարտային ասոցիացիա, ձեռնարկություն և հանրային ընկերություն
Հիմնադրված է1966
ՎայրԱմերիկայի Միացյալ Նահանգներ Փերչեյս, Նյու Յորք, ԱՄՆ
Երկիր ԱՄՆ[1]
ՏնօրենMichael Miebach?[2]
Գլխավոր անձինքԱջայ Բանկա
(գործադիր նախագահ)
Մայքլ Մայբախ
(նախագահ և գործադիր տնօրեն)
Սպասարկվող տարածքՀամաշխարհային
(բացի Հնդկաստանից և Ռուսաստանից)
Արդյունաբերությունֆինանսական ծառայություններ և Ֆինանսական սպասարկման գործունեություն, բացառությամբ ապահովագրության և կենսաթոշակային ֆինանսավորման[3]
ԱրտադրանքԴեբետային, կրեդիտային քարտեր, վճարման համակարգեր
Ընդհանուր ակտիվներ 37,67 միլիարդ (2021)
Հասույթ 18,88 միլիարդ (2021)
Գործառնական շահույթ 10,08 միլիարդ (2021)
Զուտ շահույթ 8,69 միլիարդ (2021)
Աշխատողների թիվ▲21 000 մարդ (դեկտեմբերի 31, 2020)[4]
Դուստր ընկերություններՄաստեր քարտ (Բելգիա), Մաստեր քարտ (Մեծ Բրիտանիա) և Ekata, Inc.?
Կայքmastercard.com
Մասնակից էՀամացանցի կոնսորցիում[5], FIDO Alliance[6], Mastercard Maestro, BCV, Crédit Agricole, Wirtschaftsforum der SPD[7], Economic Council Germany[7], BITKOM[7] և Q48753637?[7]
ԲորսաNYSE: MA[8]
 Mastercard Վիքիպահեստում

«Մաստեր քարտ կորպորացիա» (անգլ.՝ Mastercard Inc.), ամերիկյան անդրազգային ֆինանսական ծառայությունների կորպորացիա, որի գլխամասը գտնվում է Փերչեյսում (Նյու Յորք)[9]՝ «Mastercard» միջազգային գլոբալ կենտրոնակայանում։ Համաշխարհային օպերացիաների գլխավոր գրասենյակը գտնվում է Միսսուրի նահանգի Օ'Ֆալոն քաղաքի Սենտ Չարլզ շրջանի մունիցիպալիտետում։ Ամբողջ աշխարհում քարտի հիմնական գործն է վճարումներ մշակել առևտրային բանկերի և քարտ թողարկող բանկերի կամ գնորդների վարկային միությունների միջև, ովքեր օգտագործում են «Mastercard» ապրանքանիշի դեբետային, վարկային և կանխավճարային քարտերը գնումներ կատարելու համար։ «Mastercard Worldwide» ընկերությունը հրապարակային առևտրային ընկերություն է 2006 թվականից։ Մինչև իր IPO առաջարկը «Mastercard Worldwide»-ը ավելի քան 25 000 ֆինանսական հաստատությունների համատեղ կոոպերատիվ էր, որոնք թողարկում էին ապրանքանիշային քարտերը։

Մաստեր քարտը, որը 1966-1969 թվականներին ի սկզբանե հայտնի էր որպես Ինտեր բանկ (Interbank) և 1969-1979 թվականներին Մաստեր չարջ (Master Charge)[10], ստեղծվել է մի քանի տարածաշրջանային բանկային քարտերի ասոցիացիաների դաշինքի կողմից՝ ի պատասխան «Bank of America»-ի կողմից թողարկված BankAmericard-ի, որը հետագայում դարձավ Վիզա վարկային քարտ՝ թողարկված «Visa» ընկերության կողմից։

Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

BankAmericard-ի 1958 թվականին սեպտեմբերի դեբյուտը տխրահռչակ աղետ էր, սակայն այն շահութաբեր է դարձել 1961 թվականի մայիսից[11]։ Bank of America-ն միտումնավոր թաքցնում էր շահույթի մասին այդ տեղեկատվությունը և թույլ էր տալիս, որ այն ժամանակ տարածված բացասական կարծիքը մնա՝ մրցակցությունից խուսափելու նպատակով[12]։ Այդ ռազմավարությունը հաջողություն է ունեցել մինչև 1966 թվականը, երբ BankAmericard-ի շահութաբերությունն այնքան էր աճել, որ անհնար էր թաքնվել բացասական կարծիքի տակ։ 1960-1966 թվականներին Միացյալ Նահանգներում ներդրվել էին ընդամենը 10 նոր վարկային քարտեր, սակայն 1966-1968 թվականներին ամբողջ երկրում մեծ ու փոքր բանկերի կողմից ներդրվել են մոտավորապես 440 վարկային քարտ[12]։ Այս նորեկներն անմիջապես միավորվել են տարածաշրջանային բանկային քարտերի ասոցիացիաներում[13]։

Բանկերի մեծամասնության ջանքերը միավորելու պատճառներից մեկն այն էր, որ 16 նահանգներ սահմանափակեցին մասնաճյուղերի միջոցով բանկերի գործելու հնարավորությունները, իսկ 15 նահանգներ ամբողջությամբ արգելում էին մասնաճյուղային բանկային գործունեությունը և պահանջում էին առանձին բանկեր[14]։ Առանձին բանկը կարող է օրինականորեն գործել միայն մեկ վայրում և այդպիսով ստիպված է մնալ շատ փոքր[14]։ Տարածաշրջանային բանկային քարտերի ասոցիացիային միանալով՝ առանձին բանկը կարող է արագ ավելացնել վարկային քարտը իր ֆինանսական ապրանքների շարքին և հասնել մասշտաբից տնտեսման՝ ասոցիացիային փոխանցելով միապաղաղ բեք-օֆիսային խնդիրները, ինչպիսիք են քարտերի սպասարկումը[13]։ Նման ասոցիացիաները նաև հնարավորություն են տվել առանձին բանկերին համախմբել իրենց հաճախորդների բազաները և առևտրական ցանցերը, որպեսզի վարկային քարտը օգտակար լինի ինչպես հաճախորդների, այնպես էլ առևտրականների համար։ Սկզբում վարկային քարտերը ձախողել են, քանի որ դրանք կարող էին օգտագործվել միայն իրենց թողարկող բանկերի շուրջ նեղ շրջանակով[14]։

1966 թվականին Կարլ Հ. Հինքեն՝ Մարին Միդլենդ բանկի (Marine Midland Bank) գործադիր փոխնախագահը, խնդրել է մի քանի այլ բանկերի ներկայացուցիչներին հանդիպել իր հետ Նյու Յորքի Բուֆֆալո քաղաքում[15][16]։ Մարին Միդլենդը հենց նոր էր գործարկել իր սեփական տարածաշրջանային բանկային քարտը Նյու Յորքի հյուսիսային շուկայում այն բանից հետո, երբ Bank of America-ն մերժել էր BankAmericard-ի տարածաշրջանային լիցենզիա ստանալու իր խնդրանքը՝ հիմնավորելով, որ Մարին Միդլենդը չափազանց մեծ է[17]։ Բուֆալոյի հանդիպման արդյունքն այն էր, որ մի քանի բանկեր և տարածաշրջանային բանկային քարտերի ասոցիացիաներ շուտով համաձայնել են միավորել ուժերը որպես Interbankard, որն այնուհետև դարձավ Միջբանկային քարտերի ասոցիացիա (ICA)[13][15][16]։ 1967 թվականի վերջին ICA-ն ուներ 150 անդամ, իսկ Հինքեն դարձել է ICA-ի նախագահը[17]։ Bank of America-ն ի վերջո միավորվել է նաև MasterCard-ի հետ[17]։ (Զավեշտալի է, որ 21-րդ դարում Bank of America-ն վերադարձրել է BankAmericard ապրանքանիշը որպես Mastercard վարկային քարտ, որը գործում է այսօր)։

Միջբանկային բրենդինգը 1966 թվականի սկզբում բաղկացած էր միայն փոքրատառ i-ից՝ միջբանկային քարտի դիմերեսի ներքևի աջ անկյունում, շրջանակի մեջ[18]։ Քարտի դիզայնի մնացած մասը բանկերից յուրաքանչյուրի իրավասություն ներքո էր[18]։ Այս փոքրիկ լոգոն բացարձակապես անբավարար էր բրենդին համազգային ճանաչում ստեղծելու համար, որով հնարավոր կլիներ մրցակցել արդեն կայուն հաստատում գտած BankAmericard-ի հետ։ 1969 թվականին Interbank-ը մշակել է նոր ազգային ապրանքանիշ՝ «Master Charge»[18]։

Այդ նույն տարում First National City Bank-ը միացել է Interbank-ին և միավորվել իր սեփական Everything Card-ը Master Charge-ի հետ։ 1968 թվականին ICA-ն և Eurocard-ը կազմել են ռազմավարական դաշինք, որը փաստացի հնարավոր է դարձրել ICA-ի մուտքը եվրոպական շուկա և Եվրոքարտը ընդունել ICA ցանցում։ Միացյալ Թագավորության Access card համակարգը միացել է ICA/Eurocard դաշինքին 1972 թվականին[19]։ 1979 թվականին «Master Charge. The Interbank Card»-ը վերանվանվել է «MasterCard»[19]: 1997 թվականին MasterCard-ը ստանձնել է Access քարտը։ Access ապրանքանիշն այնուհետև հանվել է։

1983 թվականին MasterCard International -ը դարձել է առաջին բանկը, որն օգտագործել է հոլոգրամները որպես իրենց քարտի անվտանգության մաս[20]։ 2002 թվականին MasterCard International-ը միավորվել է Europay International-ի վարկային քարտերի թողարկողների մեկ այլ խոշոր ասոցիացիայի հետ, որի մի մասն է դարձել Eurocard-ը 1992 թվականին[21]։

2006 թվականի կեսերին MasterCard International-ը փոխել է իր անունը MasterCard Worldwide-ի։ Սա պետք է առաջարկեր ավելի գլոբալ մասշտաբ։ Բացի այդ, ընկերությունը ներկայացրել է նոր կորպորատիվ լոգո՝ ավելացնելով երրորդ շրջանակը երկուսին, որոնք նախկինում էին օգտագործվել (քարտի ծանոթ լոգոն, որը հիշեցնում է Վեննի դիագրամը, մնացել էր անփոփոխ)։ Միևնույն ժամանակ ներկայացվելէ նոր կորպորատիվ ապրանքանիշ՝ «Առևտրի սիրտը»[22]։

2010 թվականի օգոստոսին MasterCard-ն ընդլայնել է իր էլեկտրոնային առևտրի առաջարկը՝ ձեռք բերելով Միացյալ Թագավորությունում գործող վճարումների մշակման և խարդախության/ռիսկերի կառավարման՝ DataCash-ը[23][24]։

2012 թվականի մարտին MasterCard-ը հայտարարել է բջջային հեռախոսով անհպում վճարումների իր ծրագրի ընդլայնման մասին՝ ներառյալ Մերձավոր Արևելքի շուկաները[25]։

2014 թվականի գարնանը MasterCard-ը ձեռք է բերել Ավստրալիայի առաջատար պարգևների ծրագրերի մենեջեր Pinpoint ընկերությունը չբացահայտված գումարի դիմաց[26]։

Mastercard-ը համագործակցել է Apple-ի հետ 2014 թվականի սեպտեմբերին՝ ներառելով բջջային դրամապանակի նոր գործառույթ Apple-ի նոր iPhone-ի և Apple Watch-ի մոդելներում, որոնք հայտնի են որպես Apple Pay՝ թույլ տալով օգտվողներին ավելի հեշտությամբ օգտագործել իրենց Mastercard-ը և այլ վարկային քարտերը[27]։

2016 թվականի հուլիսին Mastercard-ը ներկայացրել է իր նոր ռեբրենդինգը՝ նոր կորպորատիվ տարբերանշանի հետ միասին։ Բացի այդ, նրանք փոխել են իրենց ծառայության անունը «MasterCard»-ից «mastercard»-ի[28]։

2017 թվականի օգոստոսին Mastercard-ը ձեռք է բերել Brighterion-ը՝ Դելավեր կորպորացիան, որի կենտրոնակայանը գտնվում է Սան Ֆրանցիսկոյում (Կալիֆորնիա), որն ապահովում է արհեստական ինտելեկտի և մեքենայական ուսուցման տեխնոլոգիաների պորտֆոլիո[29]։ Brighterion-ը մի քանի արտոնագրեր ունի[30]։

2019 թվականի հունվարին Mastercard-ը իր լոգոտիպից հանել է իր անունը՝ թողնելով միայն համընկնող սկավառակները[31]։

2021 թվականի ապրիլին Mastercard-ը ստեղծել է հաշվիչ, որը հավաքում է տեղեկատվություն և չափում հաճախորդների ածխածնի հետքերը, որպեսզի օգնի նրանց իմանալ, թե որքանով են դրանք նպաստում ածխածնի արտանետումների և գլոբալ տաքացմանը[32]։ Նաև 2021 թվականին Mastercard-ը Morning Consult-ի ամենավստահելի ապրանքանիշերի ցանկում զբաղեցրել է 13-րդ տեղը[33]։

2022 թվականին, երբ Ռուսաստանը ներխուժեց Ուկրաինա, Mastercard-ը մարտ ամսին հայտարարել է, որ կդադարեցնի բոլոր բիզնես գործունեությունը Ռուսաստանում[34]։

Քարտի դարձերեսի տեսք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Մաստեր քարտի տարբերանշանների էվոլյուցիա
Մաստեր Չարջ քարտի տարբերանշանը 1969 -1979 թվականներին, ներքևի աջ անկյունում՝ Ինտերբանկի 1966 թվականի բնօրինակ տարբերանշանով Մաստեր քարտի առաջին տարբերանշանը 1979–1990 թվականներին Մաստեր քարտի տարբերանշանը 1990–1996 թվականներին Մաստեր քարտի տարբերանշանը կորպորատիվ բրենդինգի և քարտերի վրա 1996–2006 թվականներին,2016 թվականի հուլիսի 14-ից միայն քարտերի վրա
Մաստեր քարտի կորպորատիվ տարբերանշանը 2006 թվականից մինչև 2016 թվականի հուլիսի 14 Մաստեր քարտի տարբերանշանը 2016 թվականի հուլիսի 14–․ից մինչև 2019 թվականի հունվարի 7 Դեբետային քարտի դուստր ձեռնարկության տարբերանշանը՝ Մաեստրոն Միջբանկային ձեռնարկության դուստր տարբերանշանը՝ Սիրուսը

IPO[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ընկերությունը, որը կազմակերպվել էր որպես բանկերի կոոպերատիվ, 2006 թվականի մայիսի 25-ին անցկացրել է բաժնետոմսերի առաջին հրապարակային առաջարկ (Initial Public Offering)՝ վաճառելով 95,5 միլիոն բաժնետոմս յուրաքանչյուրը 39 դոլարով[35]։ Բաժնետոմսերը վաճառվել են NYSE-ում MA նշանի ներքո՝ 2021 թվականի մայիսի դրությամբ 367,1 միլիարդ դոլար շուկայական կապիտալիզացիայով[36]։

Դատական հայցերի պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Բանկոմատների օպերատորների կողմից հակամենաշնորհային հայց[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Բանկոմատների օպերատորները Master- և Visa քարտերի դեմ կոլեկտիվ հայց են ներկայացրել, որը պնդում է, որ վարկային քարտերի ցանցի կանոններն արդյունավետորեն ամրագրում են բանկոմատների մուտքի վճարները։ Հայցը պնդում է, որ սա առևտրի սահմանափակում է, որը խախտում է դաշնային օրենքը։ Հայցը ներկայացվել է Բանկոմատների ազգային խորհրդի և ավտոմատ գանձապահ մեքենաների անկախ օպերատորների կողմից։ Մասնավորապես, պնդվում է, որ Master- և Visa քարտերի ցանցային կանոնները բանկոմատների օպերատորներին արգելում են ավելի ցածր գներ առաջարկել PIN-կոդով դեբետային ցանցերի տրանսգործարքների համար, իսկ դրանք կապված չեն Visa կամ Master քարտերի հետ։ Հայցում ասվում է, որ այս գնի ֆիքսումն արհեստականորեն բարձրացնում է սպառողների կողմից բանկոմատների միջոցով վճարվող գինը, սահմանափակում է բանկոմատների օպերատորների եկամուտը և խախտում է Շերմանի օրենքով արգելքը առևտրի անհիմն սահմանափակումների դեմ։ Հայցվորների փաստաբան Ջոնաթան Ռուբինն ասում է. «Visa-ն և Mastercard-ը ԱՄՆ բանկերի միջև դավադրության պարագլուխները, կազմակերպիչները և իրականացնողներն են, որնց նպատակն է սահմանել բանկոմատների մուտքի վճարների գինը՝ մրցակցությունը սահմանափակելու համար»[37]։

Դեբետային քարտի swipe վճարի գնի ամրագրում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1996 թվականի հունվարին հարուցված խմբակային հայցի արդյունքում Master- և Visa քարտերը փոխհատուցել են մոտավորապես 3 մլրդ դոլարի վնաս[38]։ Դատարան դիմած հայցվորների թվում էին մանրածախ առևտրի մի քանի հսկաներ, այդ թվում՝ Wal-Mart, Sears, Roebuck & Co և Safeway[39]:

ԱՄՆ արդարադատության նախարարության հետ հակամենաշնորհային կարգավորում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

2010 թվականի հոկտեմբերին Mastercard-ը և Visa-ն համաձայնության են եկել ԱՄՆ արդարադատության նախարարության հետ, մեկ այլ հակամենաշնորհային գործով։ Ընկերությունները համաձայնեցին իրենց լոգոները ցուցադրող առևտրականներին թույլ տալ հրաժարվել որոշակի տեսակի քարտերից (որովհետև փոխանակման վճարները տարբերվում են) կամ սպառողներին զեղչեր առաջարկեն ավելի էժան քարտեր օգտագործելու համար[40]։

Վճարային քարտերի փոխանակման վճար և առևտրական զեղչի հակամենաշնորհային դատավարություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

2012 թվականի նոյեմբերի 27-ին դաշնային դատավորը որոշում է կայացրել, որով նախնական հավանություն է տրվել 2005 թվականին առևտրականների և առևտրային միությունների կողմից Mastercard-ի և Visa-ի դեմ խմբակային հայցի վերաբերյալ առաջարկվող կարգավորմանը[41]։ Հայցը ներկայացվել է Mastercard-ի և Visa-ի կողմից կիրառվող գների ֆիքսման ենթադրյալ պրակտիկայի պատճառով։ Նշված դասի հայցվորների մոտ մեկ չորրորդը որոշել է հրաժարվել կարգավորումից։ Հակառակորդները դեմ են դրույթներին, որոնք արգելում են ապագա դատական հայցերը և թույլ չեն տալիս առևտրականներին հրաժարվել առաջարկվող կարգավորման զգալի մասերից[42]։

Հայցվորները պնդում են, որ Visa Inc.-ը և Mastercard-ը ֆիքսել են փոխանակման վճարներ, որոնք հայտնի են նաև որպես swipe վճարներ, որոնք գանձվում են վաճառականներից վճարային քարտեր ընդունելու արտոնության համար։ Իրենց բողոքում հայցվորները նաև պնդեցին, որ ամբաստանյալներն անարդարացիորեն միջամտում են առևտրականներին՝ խրախուսելով հաճախորդներին օգտվել ավելի էժան վճարման ձևերից, ինչպիսիք են էժան քարտերը, կանխիկ գումարը և չեկերը[42]։

6,24 միլիարդ դոլարի հաշտություն է ձեռք բերվել, և դատարանը պետք է հաստատի կամ մերժի համաձայնագիրը 2019 թվականի նոյեմբերի 7-ին[43]։

Ֆինանսներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Զարգացումը 2005 թվականից[44]
Տարի Եկամուտներ մլն․ ԱՄՆ դոլար ($) Գործառնական եկամուտ

միլ. ԱՄՆ դոլար ($)

Գինը մեկ բաժնետոմսի համար

ԱՄՆ դոլարով

Աշխատակիցներ
2005 2,938 393
2006 3,326 229
2007 4,068 1,108 13.65
2008 4,992 −534 20.33
2009 5,099 2,260 17.99
2010 5,539 2,752 22.01
2011 6,714 2,713 28.73
2012 7,391 3,937 41.58
2013 8,312 4,503 59.34 8,200
2014 9,441 5,106 75.33 10,300
2015 9,667 5,078 90.62 11,300
2016 10,776 5,761 94.50 11,900
2017 12,497 6,622 126.54 13,400
2018 14,950 7,282 186.16 14,800
2019 16,883 9,664 300.74 18,600
2020 15,301 8,081 370.00 21,000

2020 թվականի դրությամբ Mastercard-ը զբաղեցրել է 191-րդ տեղը Միացյալ Նահանգների խոշորագույն կորպորացիաների Fortune 500 ցուցակում ըստ եկամուտների[45]։

Վարկային քարտի տվյալների վաճառք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

2018 թվականին Bloomberg News-ը հայտնել էր, որ Google-ը միլիոնավոր դոլարներ է վճարել Mastercard-ին իր օգտատերերի վարկային քարտի տվյալների համար՝ գովազդային նպատակներով։ Գործարքի մասին հրապարակավ չէր հայտարարվել[46][47]։

Կրիպտոարժույթ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

2021 թվականի փետրվարի 10-ին Mastercard-ը հայտարարեց կրիպտոարժույթների աջակցության մասին՝ ասելով, որ ավելի ուշ՝ 2021 թվականին Mastercard-ը կսկսի աջակցել ընտրված կրիպտոարժույթներին անմիջապես իրենց ցանցում։ Հիմնական շեշտադրման ոլորտներից մեկը, որին Mastercard-ը ցանկանում է աջակցել, թվային ակտիվների օգտագործումն է վճարումների համար, և որ կրիպտո ակտիվները պետք է ապահովեն կայունություն, որն անհրաժեշտ է մարդկանց ծախսերի, այլ ոչ թե ներդրումների համար[48][49]։ 2021 թվականի հոկտեմբերին Mastercard-ը հայտարարեց, որ Bakkt-ի հետ իր գործընկերության միջոցով իր ցանցի ցանկացած բանկ կամ առևտրական շուտով կկարողանա առաջարկել կրիպտո ծառայություններ[50]։

Քննադատություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

ԱՄՆ-ում հակամենաշնորհային խնդիրներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Քիչ ընկերություններ են բախվել ավելի շատ հակամենաշնորհային հայցերի հետ ինչպես ԱՄՆ-ում, այնպես էլ արտերկրում[51]։

Mastercard-ը, Visa-ի հետ միասին, 1980-ականներին և 1990-ականներին համակարգված զուգահեռաբար բացառում էր American Express-ի դեմ։ Mastercard-ն իր պայմանագրերում և սև ցուցակներում օգտագործել է բացառիկության դրույթներ՝ կանխելու բանկերին American Express-ի հետ առևտուր անելը։ Նման բացառող դրույթները և այլ գրավոր ապացույցները օգտագործվել են Միացյալ Նահանգների Արդարադատության նախարարության կողմից Mastercard-ի և Visa-ի դեմ կարգավորող գործողություններում[52]։ Discover-ը դատի է տվել Mastercard-ին նմանատիպ խնդիրների համար[51]։

1996 թվականին մոտ 4 միլիոն առևտրականներ դատի տվեցին Mastercard-ին դաշնային դատարան՝ ստիպելու նրանց ընդունել դեբետային քարտեր, եթե նրանք ցանկանում էին ընդունել վարկային քարտեր և կտրուկ ավելացնում էին կրեդիտ քարտի սայթաքման վճարները։ Այս գործը լուծվեց 2003 թվականին բազմամիլիարդանոց վճարումով։ Սա պատմության մեջ ամենամեծ հակամենաշնորհային մրցանակն էր[51]։

1998 թվականին Արդարադատության նախարարությունը դատի է տվել Mastercard-ին այն կանոնների համար, որոնք արգելում են իրենց թողարկող բանկերին առևտուր անել American Express-ի կամ Discover-ի հետ։ Արդարադատության դեպարտամենտը հաղթեց 2001 թվականին, և վճիռը չդիմացավ բողոքարկմանը։ Հայց է ներկայացրել նաև American Express-ը[51]։

2001 թվականի օգոստոսի 23-ին Mastercard International Inc.-ին դատի են տվել Ֆլորիդայի խաբուսիկ և անարդար առևտրային պրակտիկաների մասին օրենքը խախտելու համար[53]։

2004 թվականի նոյեմբերի 15-ին Mastercard Inc.-ը վնաս է վճարել American Express-ին հակամրցակցային գործելակերպի պատճառով, որը թույլ չի տվել American Express-ին քարտեր թողարկել ԱՄՆ բանկերի միջոցով[54], և վճարել է 1,8 միլիարդ դոլար վճարման համար[55]։

Հակամենաշնորհային հետաքննություններ Եվրոպայում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Եվրամիությունը բազմիցս քննադատել է Mastercard-ին առևտրային մենաշնորհային պրակտիկայի համար։ 2009 թվականի ապրիլին Mastercard-ը համաձայնության եկավ Եվրամիության հետ հակամենաշնորհային գործի շուրջ՝ խոստանալով նվազեցնել դեբետային քարտի սայթաքման վճարները մինչև գնումների 0,2 տոկոսը[56]։ 2010 թվականի դեկտեմբերին Եվրոպական կենտրոնական բանկի բարձրաստիճան պաշտոնյան կոչ արեց քանդել Visa/Mastercard դուոպոլիան՝ ստեղծելով նոր եվրոպական դեբետային քարտ՝ միասնական եվրո վճարումների տարածքում (SEPA) օգտագործելու համար[57]։

WikiLeaks-ը հրապարակել է փաստաթղթեր, որոնք ցույց են տալիս, որ ամերիկյան իշխանությունները լոբբինգ են իրականացրել Ռուսաստանում՝ պաշտպանելու Visa-ի և Mastercard-ի շահերը[58]։ Ի պատասխան Mastercard-ն արգելափակել է վճարումները WikiLeaks-ին։ Եվրախորհրդարանի անդամները մտահոգություն հայտնեցին, որ եվրոպացի քաղաքացիների կողմից եվրոպական կորպորացիայի վճարումները, ըստ երևույթին, կարող են արգելափակվել Միացյալ Նահանգների կողմից, և կոչ արեցին հետագա կրճատել Visa-ի և Mastercard-ի գերակայությունը եվրոպական վճարային համակարգում[59]։

2013-ին Mastercard-ը Եվրամիության կողմից հետաքննվում էր ԵՄ-ից դուրս թողարկված քարտերի ընդունման համար առևտրականներից բարձր վճարների, ինչպես նաև այլ հակամրցակցային պրակտիկայի համար, որոնք կարող էին խոչընդոտել էլեկտրոնային առևտուրը և միջազգային առևտուրը։, և բարձր վճարներ՝ կապված պրեմիում վարկային քարտերի հետ։ ԵՄ մրցակցության կարգավորող մարմինը նշել է, որ այս վճարները հատուկ մտահոգություն են առաջացնում անկանխիկ վճարումների աճող դերի պատճառով։ Mastercard-ին արգելվել է վճարներ գանձել ամբողջությամբ ԵՄ-ի ներսում իրականացվող անդրսահմանային գործարքների համար՝ Եվրոպական հանձնաժողովի որոշմամբ 2007 թվականին[60]։ Եվրահանձնաժողովը հայտնել է, որ իրենց հետաքննությունը ներառում է նաև ազգային սահմաններից դուրս վճարների մեծ տարբերություններ։ Օրինակ՝ 50 եվրո վճարումը կարող է արժենալ 0,10 եվրո Նիդեռլանդներում, իսկ Լեհաստանում՝ ութ անգամ։ Հանձնաժողովը պնդում է, որ Mastercard-ի կանոնները, որոնք արգելում են առևտրականներին օգտվել ավելի լավ պայմաններից, որոնք առաջարկվում են ԵՄ այլ երկրներում, կարող են հակամենաշնորհային օրենքին հակասել։

2019 թվականի հունվարին Եվրահանձնաժողովը 570,566,000 եվրոյի չափով հակամենաշնորհային տուգանք է սահմանել Mastercard-ին «առևտրականների մուտքը միջսահմանային քարտային վճարումների ծառայություններին խոչընդոտելու համար»՝ Mastercard-ի կանոնների պատճառով, որոնք պարտավորեցնում են ձեռք բերող բանկերին կիրառել այն երկրի փոխանակման վճարները, որտեղ մանրածախ առևտրականը գտնվում է։ գտնվում է. Հանձնաժողովը եզրակացրեց, որ Mastercard-ի կանոնները թույլ չեն տալիս մանրածախ առևտրականներին օգտվել ավելի ցածր վճարներից և սահմանափակել մրցակցությունը բանկերի միջև՝ խախտելով ԵՄ հակամենաշնորհային կանոնները։ Հակամենաշնորհային կանոնների խախտումն ավարտվեց, երբ Mastercard-ը փոփոխեց իր կանոնները՝ 2015 թվականին բորսայական վճարների կանոնակարգի ուժի մեջ մտնելու պատճառով, որը սահմանեց բորսայական վճարների սահմանափակումներ։ Հանձնաժողովը Mastercard-ին տրամադրել է տուգանքի 10%-ով նվազեցում, սակայն Mastercard-ի կողմից փաստերն ընդունելու և հակամենաշնորհային հետաքննության հետ համագործակցելու դիմաց[61]։

2021 թվականի փետրվարին, Միացյալ Թագավորության վճարային համակարգերի կարգավորող մարմնի հետաքննության արդյունքում, Mastercard-ն ընդունել է պատասխանատվությունը կանխավճարային քարտերի հետ կապված մրցակցության կանոնները խախտելու համար[62]։

Կարգավորող գործողություն Ավստրալիայում և Նոր Զելանդիայում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

2003 թվականին Ավստրալիայի Պահուստային բանկը պահանջեց, որ փոխանակման վճարները կտրուկ նվազեցվեն՝ գործարքի մոտ 0,95%-ից հասնելով մոտավորապես 0,5%-ի։ Ավստրալիան նաև արգելեց «առանց հավելավճարի» կանոնը՝ մի քաղաքականություն, որը հաստատվել է կրեդիտ քարտերի ցանցերի կողմից, ինչպիսիք են Visa-ն և Mastercard-ը, որպեսզի վաճառողները կանխեն քարտապանից վարկային քարտի օգտագործման վճար գանձելը։ Հավելավճարը կմեղմացնի կամ նույնիսկ կգերազանցի վաճառողի կողմից վճարվող զեղչը, բայց նաև կստիպի քարտապանին ավելի դժկամորեն օգտագործել քարտը որպես վճարման եղանակ։ Ավստրալիան նաև փոփոխություններ է կատարել դեբետային քարտերի փոխանակման դրույքաչափերում և քննարկել է փոխանակման վճարներն ընդհանրապես վերացնելու հարցը։

2006 թվականի նոյեմբերի դրությամբ Նոր Զելանդիան դիտարկում էր նմանատիպ գործողություններ՝ հետևելով Առևտրի հանձնաժողովի հայցին՝ Visa-ի և Mastercard-ի կողմից գների ֆիքսման վերաբերյալ։ Նոր Զելանդիայում առևտրականները վճարում են 1,8% վճար յուրաքանչյուր վարկային քարտի գործարքի համար։

WikiLeaks-ին վճարումների արգելափակում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

2010 թվականի դեկտեմբերին Mastercard-ն արգելափակել է WikiLeaks-ի բոլոր վճարումները՝ պատճառաբանելով, որ նրանք անօրինական գործունեություն են ծավալում[63]։ Ի պատասխան՝ իրենց «Անոնիմուս» անվանող առցանց ակտիվիստների խումբը կազմակերպել էր ծառայությունից հրաժարվելու հարձակում, արդյունքում Mastercard-ի վեբկայքը չաշխատեց 2010 թվականի դեկտեմբերի 8-9-ը[64]։ 2010 թվականի դեկտեմբերի 9-ին Mastercard-ի սերվերները ենթարկվեցին զանգվածային հարձակման՝ որպես Avenge Assange օպերացիայի մաս՝ WikiLeaks-ի ազդարար հարթակի կանխավճարները փակելու համար։ Ըստ մի քանի լրատվական կայքերի, այդ հարձակման ժամանակ հազարավոր վարկային քարտերի անվտանգությունը վտանգվել է հարձակվողների կողմից ստեղծված ֆիշինգ կայքի պատճառով[65]։ Սակայն Mastercard-ը հերքել է դա՝ նշելով, որ «քարտապանի հաշվի տվյալները վտանգի չեն ենթարկվել»[66]։ WikiLeaks-ի ներկայացուցիչն ասել է. «Մենք ոչ դատապարտում ենք, ոչ էլ ողջունում ենք այդ հարձակումները»[67]։ ՄԱԿ-ի Մարդու իրավունքների գերագույն հանձնակատար Նավի Փիլայն ասել է, որ WikiLeaks-ին նվիրատվությունների համար վարկային գծերի փակումը «կարող է մեկնաբանվել որպես տեղեկատվության հրապարակումը գրաքննության փորձ՝ այդպիսով պոտենցիալ խախտելով WikiLeaks-ի խոսքի ազատության իրավունքը»[68]։

DataCell ընկերությունը, որը WikiLeaks-ին հնարավորություն է տալիս ընդունել վարկային և դեբետային քարտերի նվիրատվությունները, հայտարարել է, որ իրավական միջոցներ կձեռնարկի Visa Europe-ի և Mastercard-ի դեմ[69]։ Իսլանդիայում հիմնված DataCell ՏՏ ընկերությունն ասել է, որ անմիջապես կփորձի ստիպել երկու ընկերություններին վերսկսել վճարումների թույլտվությունը վեբկայքի համար։ իրենց հաճախորդներին. 2011 թվականի հուլիսի 14-ին DataCell-ը հայտարարեց, որ իրենք բողոք են ներկայացրել Եվրոպական հանձնաժողով՝ պնդելով, որ Visa-ի և Mastercard-ի կողմից Datacell-ի մուտքը վճարային քարտերի ցանցեր փակելը խախտում է Եվրոպական համայնքի մրցակցության կանոնները[70]։

2012 թվականի հուլիսի 12-ին Ռեյկյավիկի դատարանը վճռեց, որ Valitor-ը՝ Visa-ի և Mastercard-ի գործընկեր Իսլանդիայում, պետք է սկսեր նվիրատվությունների մշակումը տասնչորս օրվա ընթացքում կամ վճարել օրական տուգանքներ՝ 800,000 ISK (մոտ 6000 ԱՄՆ դոլար) չափով յուրաքանչյուր օրվա համար այդ ժամանակից հետո, որպեսզի բացվի։ վճարման դարպասը։ Valitor-ը նաև պետք է վճարեր DataCell-ի դատական ծախսերը՝ 1,500,000 ISK[71][72]:

Նիգերիայի բոլոր ID քարտերի կորպորատիվ բրենդավորում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

2014 թվականին, Mastercard-ի և Նիգերիայի կառավարության միջև համաձայնագրի համաձայն, որը գործում է Ազգային ինքնության կառավարման հանձնաժողովի միջոցով, Նիգերիայի նոր ID քարտերը կկրեն Mastercard-ի պատկերանշանը, կպարունակեն տվյալների բազայի անձնական տվյալները և կկրկնվեն որպես վճարային քարտեր՝ անդառնալիորեն կապելով նման վճարումները ֆիզիկական անձանց հետ, առաջացնելով Քաղաքացիական իրավունքների կոնգրեսի քննադատությունը՝ պնդելով, որ այն «ներկայացնում է նիգերիացու կնիքված սեփականությունը ամերիկյան ընկերության կողմից... հիշեցնում է լոգոտիպը, որը փակցված է Ատլանտյան օվկիանոսով տեղափոխված աֆրիկացի ստրուկների մարմինների վրա»[73]։

Կարգավորող արգելք Հնդկաստանում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

2021 թվականի հուլիսի 14-ին Հնդկաստանի պահուստային բանկը (RBI) անորոշ ժամանակով արգելեց Mastercard-ին նոր դեբետային կամ կրեդիտ քարտեր տրամադրել ներքին հնդիկ հաճախորդներին 2021 թվականի հուլիսի 22-ից սկսած՝ տվյալների տեղայնացման և պահպանման կանոնները խախտելու համար, ինչպես սահմանված է RBI-ի կողմից 2018 թվականի ապրիլի 6-ին, համաձայն։ Վճարումների և հաշվարկների համակարգերի մասին օրենք, 2007 (PSS Act), Այս արգելքը չի ազդում Հնդկաստանում արդեն թողարկված և աշխատող քարտերի վրա։ Mastercard-ը երրորդ խոշոր վճարային համակարգերի մատակարարն է, որը սահմանափակված է Հնդկաստանում American Express և Diners Club International-ից հետո[74]։

Արգելք Ռուսաստանում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

2022 թվականին Ուկրաինան խնդրեց, որ Mastercard-ն արգելվի Ռուսաստանում ՝ Ռուսաստանի Ուկրաինա ներխուժման պատճառով։ Mastercard-ը համապատասխանեց՝ արգելելով քարտերի թողարկումը կամ օգտագործումը Ռուսաստանում, ներառյալ այլ երկրների օտարերկրյա քարտերը[75]։

Կանխավճարային դեբետային քարտեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Mastercard-ը, Comerica Bank-ը և ԱՄՆ ֆինանսների նախարարությունը միավորվել են 2008 թվականին՝ ստեղծելու Direct Express Debit Mastercard կանխավճարային դեբետային քարտը։ Դաշնային կառավարությունն օգտագործում է «Express Debit» արտադրանքը՝ էլեկտրոնային վճարումներ տրամադրելու այն մարդկանց, ովքեր չունեն բանկային հաշիվներ, որոնք հաճախ կոչվում են «unbanked»: Comerica Bank-ը դեբետային քարտի թողարկող բանկն է։

Direct Express քարտերը ստացողներին տալիս են սպառողների մի շարք պաշտպանություն։

2013 թվականի հունիսին Mastercard-ը հայտարարեց British Airways-ի հետ համագործակցության մասին՝ անդամներին առաջարկելու Executive Club Multi-currency Cash Passport, որը թույլ կտա անդամներին լրացուցիչ միավորներ վաստակել և կատարել բազմարժութային վճարումներ։ Անձնագրային քարտը թույլ է տալիս օգտվողներին բեռնել մինչև տասը արժույթ (եվրո, ֆունտ, ԱՄՆ դոլար, թուրքական լիրա, շվեյցարական ֆրանկ, ավստրալիական դոլար, կանադական դոլար, նորզելանդական դոլար, ԱՄԷ դիրհամ և հարավաֆրիկյան ռանդ) փակ փոխարժեքով։ Երբ օգտագործվում է, քարտը ընտրում է տեղական արժույթը՝ լավագույն փոխարժեքն ապահովելու համար, և եթե տեղական արժույթն արդեն բեռնված չէ քարտի վրա, միջոցներն օգտագործվում են այլ արժույթներից։

Գովազդ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Mastercard-ի ընթացիկ գովազդային արշավի նշանաբանն անգնահատելի է։ Արշավի հետ կապված կարգախոսն է՝ «Կան բաներ, որ փողով չի կարելի գնել։ Մնացած ամեն ինչի համար կա Mastercard»: «Անգնահատելի» ակցիան ավելի վերջին կրկնություններում կիրառելի է ինչպես Mastercard-ի վարկային քարտերի, այնպես էլ դեբետային քարտերի արտադրանքների համար։ Նրանք նաև օգտագործում են Priceless նկարագրությունը՝ գովազդելու այնպիսի ապրանքներ, ինչպիսիք են իրենց «անգին ճանապարհորդություն» կայքը, որտեղ ներկայացված են գործարքներ և առաջարկներ Mastercard-ի սեփականատերերի համար[76], և «անգին քաղաքներ», առաջարկներ նշված վայրերում մարդկանց համար[77]։

Mastercard MarketPlace[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ինտերնետային ընկերության հետ համագործակցության միջոցով, որը մասնագիտացած է անհատականացված գնումների մեջ, Mastercard-ը 2010 թվականի ապրիլի 16-ին ներկայացրեց վեբ առևտրի կենտրոն, որը, ըստ նրա, կարող է զգալի ճշգրտությամբ նշել, թե ինչ կարող են գնել իր քարտապանները[78]։

Mastercard բիզնեսի վճարման ծառայություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

2020 թվականի մայիսին Mastercard-ը հայտարարեց, որ գործարկում է Mastercard Track Business Payment Service-ը։ Ծառայությունը կտրամադրի բիզնեսից բիզնես (B2B) վճարումներ գնորդների և մատակարարների միջև։ Համաշխարհային առևտրային ապրանքների Mastercard EVP-ի Ջեյմս Անդերսոնի խոսքերով, «Ծառայությունը ստեղծում է մատակարարների գրացուցակ, որը մատակարարներին հնարավորություն է տալիս հրապարակել իրենց վճարման կանոնները, որպեսզի նրանք կարողանան ավելի լավ վերահսկել, թե ինչպես են ստանում վճարումները՝ միաժամանակ հեշտացնելով գնորդներին գտնել մատակարարներ և հասկանալ նրանց։ պահանջները»[79]։

Սպորտային հովանավորություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Mastercard-ը հովանավորում է խոշոր սպորտային իրադարձություններ և թիմեր ամբողջ աշխարհում։ Դրանք ներառում են ռեգբիի Նոր Զելանդիան, MLB-ն, ՈՒԵՖԱ-ի Չեմպիոնների լիգան և PGA Tour-ի Arnold Palmer Invitational-ը։ Նախկինում այն նաև հովանավորում էր ՖԻՖԱ-ի Աշխարհի գավաթը, սակայն դատական կարգով հետ կանչեց իր պայմանագիրը, իսկ նրա մրցակիցը՝ Visa-ն, ստորագրեց պայմանագիրը 2007 թվականին[80]։ 1997 թվականին Mastercard-ը Mastercard Lola Formula 1 թիմի գլխավոր հովանավորն էր, որը դուրս եկավ Ֆորմուլա 1 թիմից[81]։ 1997 Ֆորմուլա 1 սեզոն՝ ֆինանսական խնդիրների պատճառով իր առաջին մրցարշավից հետո[81][82]։

Mastercard-ը նաև Alamo Bowl խաղի տիտղոսային հովանավորն էր 2002 թվականից մինչև 2005 թվականը։

2018 թվականի վերջին Mastercard-ը դարձավ League of Legends esports-ի առաջին խոշոր հովանավորը։ Ընկերությունը հովանավորում է League of Legends World Championship, Mid-Season Invitational և All-stars միջոցառումը League of Legends-ի համար[83]։

Մինչև 2018 թվականը Mastercard-ը հովանավորն էր Memorial Cup-ը՝ CHL-ի ամենամյա առաջնությունը իր 3 լիգաների միջև։

Կորպորատիվ գործեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Գլխամասային գրասենյակ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Mastercard միջազգային գլոբալ գլխամասային գրասենյակը գտնվում է Փորչեյսում (Նյու Յորք)[84]։ Գլոբալ օպերացիոն կենտրոնը գտնվում է Օ'Ֆալոնում (Միսսուրի) Սենթ Լուիսի արվարձանում։

Ղեկավարություն և տնօրենների խորհուրդ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հիմնական գործադիրներն են[85]․

  • Մայքլ Միեբախ - նախագահ և գլխավոր գործադիր տնօրեն
  • Ուոլթ Մաքնի - փոխնախագահ
  • Ռոբերտ Ռիգ - գլոբալ տեխնոլոգիաների և գործառնությունների նախագահ
  • Ռաջա Ռաջամաննար - գլոբալ մարքեթինգի գլխավոր տնօրեն
  • Գարի Ֆլուդ - ապրանքների և ծառայությունների նախագահ
  • Նոա Հենֆթ - գլխավոր խորհրդական, արտոնագրման գլխավոր տնօրեն և կորպորատիվ նախագահ
  • Մայքլ Ֆրակկարո - մարդկային ռեսուրսների գլխավոր տնօրեն
  • Քրիս ՄաքՎիլթոն - Հյուսիսային Ամերիկայի շուկաների նախագահ
  • Անն Քերնս - միջազգային շուկաների նախագահ
  • Խավիեր Պերես - Եվրոպայի նախագահ
  • Քևին Սթենթոն - փոխակերպումների գլխավոր տնօրեն
  • Վիկի Բինդրա՝ Ասիա-Խաղաղօվկիանոսյան տարածաշրջանի նախագահ
  • Բեթի Դևիտա - Կանադայի նախագահ
  • Ժիլբերտո Կալդարտ - Լատինական Ամերիկա և Կարիբյան ավազանի նախագահ

Մինչև 2006 թվականի IPO-ն, Mastercard-ը ասոցիացիա էր, որն ուներ բանկերի տնօրեններից կազմված խորհուրդ։ Գործող տնօրենների խորհուրդը հետևյալն է[86]․

  • Աջայ Բանգա - գործադիր նախագահ
  • Սիլվիո Բարզի - UniCredit Group-ի նախկին ավագ խորհրդական և գործադիր տնօրեն
  • Դեյվիդ Ռ. Կարլուչի - IMS Health Incorporated-ի նախկին նախագահ և գլխավոր գործադիր տնօրեն
  • Սթիվեն Ջ. Ֆրայբերգ - The Boston Consulting Group-ի ավագ խորհրդական
  • Նենսի Ջ․ Կարչ - McKinsey & Company-ի պատվավոր տնօրեն
  • Մարկ Օլիվի - W.C. Bradley Co-ի նախագահ և գլխավոր գործադիր տնօրեն
  • Ռիմա Քուրեշի - Ericsson-ի ռազմավարական ծրագրերի ավագ փոխնախագահ
  • Խոսե Օկտավիո Ռեյես Լագունես - Coca-Cola Export Corporation-ի, The Coca-Cola Company-ի փոխնախագահ
  • Մարկ Շվարց, The Goldman Sachs Group Inc.-ի փոխնախագահ, Goldman Sachs Asia Pacific-ի նախագահ
  • Էդվարդ Սունինգ Թիան - China Broadband Capital Partners-ի նախագահ, L.P.
  • Ջեքսոն Փ․ Թայլ - DBS Group և DBS Bank Ltd.-ի նախկին փոխնախագահ և գլխավոր գործադիր տնօրեն։

2013 թվականի հունիսին Mastercard-ը հայտարարել է Լատինական Ամերիկայի և Կարիբյան ավազանի ստորաբաժանումների ղեկավարի պաշտոնում Ժիլբերտո Կալդարտի նշանակման մասին։ Կալդարտը Mastercard էր եկել Citi Brazil-ից 2008 թվականին, որտեղ նա ծառայել է բիզնեսի մենեջեր և ղեկավարել մանրածախ բանկը, սպառողների ֆինանսավորումը և քարտային բիզնեսը։ Նա բիզնեսի կառավարման և հաշվապահության բակալավրի կոչում ունի, ինչպես նաև Դյուկի համալսարանի մագիստրոսի կոչում։]

Ընկերության մշակույթ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Mastercard-ը 2013 թվականին Forbes-ի կողմից ճանաչվել է լավագույն ընկերություններից մեկը՝ աշխատելու համար[87]։

2016 թվականին Mastercard UK դարձել է 144 ընկերություններից մեկը, որոնք ստորագրել են HM Treasury-ի Կանայք ֆինանսներում կանոնադրությունը, որը ընկերությունում գենդերային հավասարությամբ ներկայացվածության գրավականն էր[88]։

Անհպում Mastercard[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

«Անկոնտակտ» քարտի խորհրդանիշը
PayPass RFID չիպ Mastercard-ից
Mastercard-ը թողարկված է Ավստրալիայի Համագործակցության բանկի կողմից: Կիսաթափանցիկությունը ցույց է տալիս PayPass ալեհավաքը, որը միանում է RFID չիպին:

Mastercard Contactless (նախկին ապրանքանիշով PayPass[89]) EMV-ի հետ համատեղելի, անհպում վճարման գործառույթ է, որը նման է American Express-ի ExpressPay-ին և Visa Contactless-ին։ Երեքն էլ օգտագործում են նույն նշանը, ինչպես ցույց է տրված աջ կողմում։ Այն հիմնված է ISO/IEC 14443 ստանդարտի վրա, որը քարտապաններին տրամադրում է վճարման ավելի պարզ եղանակ՝ հպելով վճարային քարտին կամ վճարման այլ սարքին, օրինակ՝ հեռախոսին կամ բանալիին, վաճառքի կետի տերմինալի ընթերցողի վրա, այլ ոչ թե սահեցնելով կամ քարտի տեղադրում. Առանց կոնտակտը ներկայումս կարող է օգտագործվել մինչև 45 GBP, 50 EUR, 40 CHF, 50 USD, 100 CAD, 200 SEK, 200 NOK, 100 PLN, 200 DKK, 80 NZD, 100 AUD, 1000 RUB, 100 AUD, 1000 RUB, 500 UAH ներառյալ գործարքների համար։ 500 TRY[90] կամ 2000 INR:

2003 թվականին Mastercard-ն ավարտեց ինը ամիս տևողությամբ PayPass շուկայական փորձարկումը Օռլանդոյում (Ֆլորիդա), JPMorgan Chase-ի, Citibank-ի և MBNA-ի հետ։ Ավելի քան 16,000 քարտապաններ և ավելի քան 60 մանրածախ վաճառողներ մասնակցել են շուկայական փորձարկմանը:Կաղապար:Update inline Բացի այդ, Mastercard-ն աշխատել է Nokia-ի և Nokia 6131-ի[91], AT&T Wireless-ի և JPMorgan Chase-ի հետ՝ Mastercard PayPass-ը բջջային հեռախոսներում ներառելու համար՝ օգտագործելով մոտ դաշտային հաղորդակցություն տեխնոլոգիա, Դալլասում (Տեխաս)։ 2011-ին Google-ը և Mastercard-ը գործարկեցին Google Wallet-ը՝ Android հավելվածը, որը թույլ է տալիս բջջային սարքին վարկային/դեբետային քարտի տեղեկությունները ուղարկել անմիջապես Paypass-ով միացված վճարային տերմինալին՝ շրջանցելով ֆիզիկական քարտի անհրաժեշտությունը, մինչև Android Pay-ի ստեղծումը։

2015-ի վերջին Citicards-ն ԱՄՆ-ում դադարեցրեց Paypass-ով ապահովված պլաստիկի թողարկումը, բայց առանց պահանջի բանալին դեռ հասանելի էր։ 2016 թվականի հուլիսի 16-ից Citicards-ն ամբողջությամբ դադարեցրել է Paypass-ի աջակցությունը։ Թեև գոյություն ունեցող պլաստիկն ու ստեղնաշարերը շարունակում էին աշխատել մինչև դրանց ժամկետի ավարտը, այդ ամսաթվից հետո ԱՄՆ-ի հաճախորդներին ոչ մի նոր սարքավորում չտրամադրվեց Paypass-ով միացված։

World Beyond Cash[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

2017 թվականին գործադիր տնօրեն Աջայ Բանգան ամրապնդեց ընկերության նպատակը՝ ընդլայնել ֆինանսական ծառայությունները գործող համակարգից դուրս գտնվողներին՝ թվային վճարային համակարգերը հասցնելով առանց բանկային մարդկանց ամբողջ աշխարհում։ Ընկերությունը 500 մլն դոլար է ներդրել Հնդկաստանում՝ Պունեում և Վադոդարայում գտնվող գրասենյակներով՝ օգնելու Mastercard-ին անկանխիկ գործարքներ իրականացնել աշխարհի 2-րդ ամենամեծ բնակչության համար։ Ընկերությունը նախատեսվում է նաև լրացուցիչ 750 միլիոն դոլար ներդնել անկանխիկ հավելվածների և տեխնոլոգիաների մեջ, հատկապես կենտրոնացած Հնդկաստանի վրա 2017-ից 2020 թվականներին[92]։

QkR[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

QkR-ն բջջային վճարումների հավելված է, որը մշակվել է Mastercard-ի կողմից՝ սմարթֆոնի միջոցով ապրանքներ և ծառայություններ պատվիրելու նպատակով՝ կապված վարկային քարտից գանձվող վճարումներով։ Այն կիրառվում է լայնածավալ միջոցառումներում օգտագործելու համար, ինչպիսիք են սպորտային միջոցառումները, համերգները կամ կինոթատրոնները։ Ի տարբերություն Mastercard բջջային վճարման այլ հավելվածների, ինչպիսիք են Pay Pass-ը, QkR-ն հեռախոսից չի օգտագործում NFC, այլ ավելի շուտ ինտերնետ կապ։

Օգտատերերը կարող են բացել հավելվածը, սկանավորել QR կոդը, որը գտնվում է իրենց առջևի նստարանի հետևի մասում և պատվիրել իրենց նախընտրած ըմպելիքները։ Պատվերը ուղարկվում է մոտակա կոնցեսիոն ստենդ, որտեղից վազորդը իրերը առաքում է հաճախորդների նստատեղերին։ Այն արդեն տեղադրված է Ավստրալիայի կինոթատրոններում և փորձարկվում է Յանկի մարզադաշտում։

QkR-ն վաճառվում է վաճառողներին որպես փոխարինող այլ բջջային վճարման հավելվածների և բջջային պատվերների հավելվածի, որը կամ տարածվում է վաճառողի կողմից (օրինակ՝ Starbucks-ի, McDonald's-ի կամ Chipotle-ի բջջային պատվերի հավելվածի) կամ երրորդ կողմի կողմից, օրինակ՝ Square-ի կողմից, որը գլխավորում է Twitter-ի համահիմնադիր Ջեք Դորսին։

Բանկային ցանց[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Mastercard-ը գործում է Banknet-ը՝ հեռահաղորդակցության համաշխարհային ցանց, որը միավորում է Mastercard քարտերի բոլոր թողարկողներին, ձեռքբերողներին և տվյալների մշակման կենտրոնները մեկ ֆինանսական ցանցի մեջ։ Գործողությունների կենտրոնը գտնվում է Միսսուրի նահանգի (Սենտ Լուիս քաղաքում)։ Բանկն օգտագործում է ISO 8583 արձանագրությունը։

Mastercard-ի ցանցը զգալիորեն տարբերվում է Visa-ից։ Visa's-ը աստղերի վրա հիմնված համակարգ է, որտեղ բոլոր վերջնակետերը ավարտվում են մի քանի հիմնական տվյալների կենտրոններից մեկում, որտեղ բոլոր գործարքները մշակվում են կենտրոնացված կարգով։ Mastercard-ի ցանցը եզրերի վրա հիմնված, հավասարազոր ցանց է, որտեղ գործարքները ցանցային ցանցով անցնում են ուղղակիորեն դեպի այլ վերջնակետեր՝ առանց մեկ կետ անցնելու անհրաժեշտության։ Սա թույլ է տալիս Mastercard-ի ցանցին լինել շատ ավելի ճկուն, քանի որ մեկ ձախողումը չի կարող մեկուսացնել մեծ թվով վերջնակետեր[93]։

COVID-19–ի օգնություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Mastercard-ը մոտեցավ TrustStamp-ին 2018 թվականին և հրավիրեց նրանց միանալ Mastercard Start Path ծրագրին։ Համագործակցության նպատակն է ինտեգրել TrustStamp-ի կենսաչափական և դեմքի ճանաչման տեխնոլոգիան Mastercard Well Pass հարթակում։ Այս համագործակցությունը հնարավորություն կտա պատվաստումների կենսաչափական հետևել, հատկապես երեխաների համար[94]։ Ծրագիրը հիմնված է TrustStamp Evergreen Hash-ի վրա, որն անհատական թվային նշան է, որը կապված է մատնահետքի, ափի կամ դեմքի հետ։ AI ծրագրաշարը ստեղծում է 3D «դիմակ», այնուհետև բնօրինակ տվյալները ոչնչացվում են։ Այնուհետև նշանը կհարմարվի այնպես, ինչպես անհատն է անում՝ ստեղծելով ցմահ նույնականացման համակարգ[95]։

Այս համակարգը այժմ ներդրվում է Արևմտյան Աֆրիկայում Պատվաստումների և իմունիզացիայի գլոբալ դաշինքի (GAVI), Բիլ և Մելինդա Գեյթս հիմնադրամի և NuData-ի հետ համագործակցության միջոցով։ Mastercard առողջության ծրագիրը հարմարեցվել է ի պատասխան COVID-19 ճգնաժամի[96], և այժմ Mastercard-ն աշխատում է TrustStamp-ի և GAVI-ի հետ՝ պատվաստանյութերի ստուգման և վճարման ինտեգրված համակարգերը աշխարհի զարգացող երկրներ բերելու համար[97]

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. ↑ Global Research Identifier Database — 2015.
  2. ↑ https://www.mastercard.com/news/press/executive-bios/
  3. ↑ 20th Century Press Archives — 1908.
  4. ↑ Mastercard Incorporated Annual Report 10-K 2020
  5. ↑ https://www.w3.org/Consortium/Member/List
  6. ↑ https://fidoalliance.org/members/
  7. ↑ 7,0 7,1 7,2 7,3 Bundestag Lobby Register (գերմ.) / Hrsg.: Deutscher Bundestag — 2022.
  8. ↑ Polygon.io
  9. ↑ «MasterCard Incorporated Reports Fourth-Quarter and Full-Year 2016 Financial Results». MasterCard. Արխիվացված է օրիգինալից 2020 թ․ հոկտեմբերի 24-ին. Վերցված է 2022 թ․ ապրիլի 23-ին.
  10. ↑ «MasterCard Corporate Milestones». Արխիվացված օրիգինալից 2013 թ․ մայիսի 14. Վերցված է 2019 թ․ նոյեմբերի 13-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ unfit URL (link)
  11. ↑ Stearns, David L. (2011). Electronic Value Exchange: Origins of the Visa Electronic Payment System. London: Springer. էջ 24. ISBN 978-1-84996-138-7. Available through SpringerLink.
  12. ↑ 12,0 12,1 Stearns, David L. (2011). Electronic Value Exchange: Origins of the Visa Electronic Payment System. London: Springer. էջ 25. ISBN 978-1-84996-138-7. Available through SpringerLink.
  13. ↑ 13,0 13,1 13,2 Stearns, David L. (2011). Electronic Value Exchange: Origins of the Visa Electronic Payment System. London: Springer. էջ 27. ISBN 978-1-84996-138-7. Available through SpringerLink.
  14. ↑ 14,0 14,1 14,2 Stearns, David L. (2011). Electronic Value Exchange: Origins of the Visa Electronic Payment System. London: Springer. էջ 19. ISBN 978-1-84996-138-7. Available through SpringerLink.
  15. ↑ 15,0 15,1 Jennings, Robert (1995 թ․ սեպտեմբերի 8). «Credit Card Industry to Salute Three Pioneers». American Banker. էջ 12. Available through ProQuest.
  16. ↑ 16,0 16,1 Loomis, Jay (2006 թ․ նոյեմբերի 28). «MasterCard Turns 40». The Journal News. էջ C7. Available through ProQuest.
  17. ↑ 17,0 17,1 17,2 «Karl H. Hinke, Pioneer Of The MasterCard». Associated Press. 1990 թ․ դեկտեմբերի 24. Վերցված է 2021 թ․ նոյեմբերի 28-ին.
  18. ↑ 18,0 18,1 18,2 Stearns, David L. (2011). Electronic Value Exchange: Origins of the Visa Electronic Payment System. London: Springer. էջ 28. ISBN 978-1-84996-138-7. Available through SpringerLink.
  19. ↑ 19,0 19,1 «History of MasterCard International Inc». Funding Universe. Վերցված է 2020 թ․ հունիսի 13-ին.
  20. ↑ Harper, Gavin (2010 թ․ հուլիսի 12). Holography Projects for the Evil Genius. McGraw-Hill. էջ 4. ISBN 978-0-07-162400-8.
  21. ↑ «MasterCard And Europay Merge To Form a Global Payments Company». BankTech. 2002 թ․ հուլիսի 16. Վերցված է 2020 թ․ հունիսի 13-ին.
  22. ↑ Loomis, Jay (2006 թ․ հունիսի 28). «MasterCard changing name». The Journal News. White Plains, NY. Արխիվացված է օրիգինալից 2007 թ․ հոկտեմբերի 16-ին. Վերցված է 2006 թ․ հուլիսի 5-ին.
  23. ↑ Spillane, Chris (2010 թ․ օգոստոսի 19). «MasterCard to Acquire DataCash for 333 Million Pounds». Bloomberg.com. Bloomberg. Վերցված է 2012 թ․ մարտի 7-ին.
  24. ↑ Farrell, Sean (2010 թ․ օգոստոսի 19). «MasterCard pays £333m for British online payments firm DataCash». The Independent. London. Արխիվացված է օրիգինալից 2018 թ․ նոյեմբերի 30-ին. Վերցված է 2012 թ․ մարտի 7-ին.
  25. ↑ Rima Ali Al Mashni (2012 թ․ մարտի 7). «QNB Group, Qtel, Oberthur and MasterCard introduce first mobile Near Field Communication payments program in Qatar». AMEinfo.com. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ մարտի 9-ին. Վերցված է 2012 թ․ մարտի 7-ին.
  26. ↑ «Mastercard to acquire Business Reward Services Provider Pinpoint». Biharprabha.com. 2014 թ․ ապրիլի 17. Վերցված է 2014 թ․ ապրիլի 17-ին.
  27. ↑ «Apple teams with payment networks to turn iPhone into wallet». SanDiegoNews.net. 2014 թ․ սեպտեմբերի 1. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ նոյեմբերի 7-ին. Վերցված է 2014 թ․ սեպտեմբերի 1-ին.
  28. ↑ Olenski, Steve. «The Story Behind Mastercard's New Logo». Forbes (անգլերեն). Վերցված է 2018 թ․ մայիսի 7-ին.
  29. ↑ «Mastercard Enhances Artificial Intelligence Capability with the Acquisition of Brighterion, Inc. – Global Hub». newsroom.mastercard.com. Արխիվացված է օրիգինալից 2020 թ․ նոյեմբերի 29-ին. Վերցված է 2017 թ․ սեպտեմբերի 23-ին.
  30. ↑ «Patents by Assignee Brighterion, Inc». Justia Patents Search. 2017 թ․ օգոստոսի 7. Վերցված է 2017 թ․ սեպտեմբերի 23-ին.
  31. ↑ Diaz, Ann-Christine (2019 թ․ հունվարի 21). «From 'Priceless' to Wordless: In dropping the moniker from its brandmark, Mastercard highlights the pitfalls and positives of going name-free». Advertising Age. Vol. 90, no. 2. էջ 20.
  32. ↑ Alexis Benveniste. «Mastercard launches carbon calculator in its latest attempt to go green». CNN. Վերցված է 2021 թ․ ապրիլի 12-ին.
  33. ↑ «Morning Consult's Most Trusted Brands 2021». Morning Consult (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է 2021 թ․ մայիսի 31-ին.
  34. ↑ Paybarah, Azi (2022 թ․ մարտի 5). «Mastercard and Visa suspend operations in Russia». The New York Times. Վերցված է 2022 թ․ մարտի 6-ին.
  35. ↑ «MasterCard IPO rises 40% from discounted price». MarketWatch. 2006 թ․ մայիսի 25. Վերցված է 2017 թ․ հունիսի 3-ին.
  36. ↑ «Yahoo Finance». Yahoo.com. Վերցված է 2021 թ․ մայիսի 25-ին.
  37. ↑ «ATM Operators File Antitrust Lawsuit Against Visa and MasterCard» (Press release). PR Newswire. 2011 թ․ հոկտեմբերի 12.
  38. ↑ Visa/MasterCard Litigation Արխիվացված Ապրիլ 26, 2009 Wayback Machine, January 1, 1996
  39. ↑ www.inrevisacheckmastermoneyantitrustlitigation.com Արխիվացված Օգոստոս 9, 2013 Wayback Machine. Retrieved July 13, 2011.
  40. ↑ Vanek, Stacey. (October 4, 2010) Visa, Mastercard settlement means more flexibility for merchants | Marketplace From American Public Media Արխիվացված Հուլիս 27, 2011 Wayback Machine. marketplace.publicradio.org. Retrieved July 13, 2011.
  41. ↑ «Class Settlement Preliminary Approval Order pg.11» (PDF). United States District Court for the Eastern District of New York. 2012 թ․ նոյեմբերի 27. Վերցված է 2019 թ․ հուլիսի 9-ին.
  42. ↑ 42,0 42,1 Longstreth, Andrew (2013 թ․ դեկտեմբերի 13). «Judge approves credit card swipe fee settlement». NBC News. Վերցված է 2019 թ․ հուլիսի 9-ին.
  43. ↑ «Visa, Mastercard $6.24B settlement gets preliminary okay from court». Seeking Alpha. 2019 թ․ փետրվարի 22. Վերցված է 2019 թ․ հուլիսի 9-ին.
  44. ↑ «Mastercard Financial Statements 2005–2018 | MA». Վերցված է 2018 թ․ հոկտեմբերի 22-ին.
  45. ↑ «Fortune 500». Fortune (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է 2021 թ․ մայիսի 21-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ url-status (link)
  46. ↑ Liao, Shannon (2018 թ․ օգոստոսի 30). «Google reportedly bought Mastercard data to link online ads with offline purchases». The Verge (անգլերեն).
  47. ↑ «Google and Mastercard Cut a Secret Ad Deal to Track Retail Sales». Bloomberg.com (անգլերեն). 2018 թ․ օգոստոսի 30.
  48. ↑ «Bitcoin's big moment: Mastercard jumps on the bandwagon». CNN. 2021 թ․ փետրվարի 11. Վերցված է 2021 թ․ փետրվարի 11-ին.
  49. ↑ «Why Mastercard is bringing crypto onto its network». MasterCard. 2021 թ․ փետրվարի 10. Վերցված է 2021 թ․ փետրվարի 11-ին.
  50. ↑ Son, Hugh (2021 թ․ հոկտեմբերի 25). «Mastercard says any bank or merchant on its vast network can soon offer crypto services». CNBC (անգլերեն). Վերցված է 2021 թ․ նոյեմբերի 28-ին.
  51. ↑ 51,0 51,1 51,2 51,3 Duncan, Mallory (2012 թ․ հուլիսի 10). «Credit Card Market Is Unfair, Noncompetitive». Roll Call.
  52. ↑ T-Mobile, Wireless Carriers, and the Way to Fight Oligopolies. The New Yorker. Retrieved on October 30, 2013.
  53. ↑ «Joshua Rubin and Joseph Phillips et al. v. MasterCard International, LLC». Արխիվացված է օրիգինալից 2018 թ․ հուլիսի 10-ին. Վերցված է 2021 թ․ օգոստոսի 8-ին.
  54. ↑ «American Express sues Visa, MasterCard». NBC News. 2004 թ․ նոյեմբերի 15.
  55. ↑ Dash, Eric (2008 թ․ հունիսի 26). «MasterCard Will Pay $1.8 Billion to American Express». The New York Times. Վերցված է 2015 թ․ փետրվարի 10-ին.
  56. ↑ «Antitrust: Commissioner Kroes takes note of MasterCard's decision to cut cross-border Multilateral Interchange Fees (MIFs) and to repeal recent scheme fee increases». European Commission (Press release). 2009 թ․ ապրիլի 1. Վերցված է 2020 թ․ սեպտեմբերի 27-ին.
  57. ↑ «Forexhound.com». Արխիվացված է օրիգինալից 2020 թ․ հոկտեմբերի 7-ին. Վերցված է 2010 թ․ դեկտեմբերի 12-ին.
  58. ↑ Remy, Pauline de Saint (2010 թ․ դեկտեմբերի 8). «WIKILEAKS – En Russie, Visa et Mastercard au coeur de troublantes révélations». Le Point.
  59. ↑ Zorgen over dominantie Visa en Mastercard in Europa – Nieuws – TROUW. www.trouw.nl (February 28, 2011). Retrieved July 13, 2011.
  60. ↑ Chee, Foo Yun (2013 թ․ ապրիլի 9). «MasterCard under EU fire over payment card fees». Fox Business. Reuters. Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ հունիսի 29-ին. Վերցված է 2020 թ․ սեպտեմբերի 27-ին.
  61. ↑ «Antitrust: Commission fines Mastercard €570 million for obstructing merchants' access to cross-border card payment services». europa.eu. Brussels: European Commission. 2019 թ․ հունվարի 22. Վերցված է 2019 թ․ հունվարի 23-ին.
  62. ↑ «The PSR provisionally finds five companies broke the law by engaging in cartel behaviour in the pre-paid cards market». UK Payment Systems Regulator.
  63. ↑ McCullagh, Declan. (December 9, 2010) MasterCard pulls plug on WikiLeaks payments | Privacy Inc. – CNET News Արխիվացված Դեկտեմբեր 29, 2013 Wayback Machine. news.cnet.com. Retrieved July 13, 2011.
  64. ↑ Addley, Esther (2010 թ․ դեկտեմբերի 8). «MasterCard site partially frozen by hackers in WikiLeaks 'revenge'». The Guardian. London.
  65. ↑ «MasterCard Deemed Unsafe? 'Anonymous' WikiLeaks Supporters Claim Privacy Breach». Huffington Post. 2010 թ․ դեկտեմբերի 8. Վերցված է 2011 թ․ հուլիսի 13-ին.
  66. ↑ «Wikileaks 'data war' gathers pace». BBC News. 2010 թ․ դեկտեմբերի 7.
  67. ↑ http://wikileaks.ch/articles/2010/Statement-on-DDOS-attacks.html Արխիվացված Դեկտեմբեր 10, 2010 Wayback Machine
  68. ↑ UN rights chief concerned about pressure on WikiLeaks | Expatica Switzerland Արխիվացված 2014-01-04 Wayback Machine. expatica.com. Retrieved July 13, 2011.
  69. ↑ News – DataCell – Coolest Datacenter on the Planet Արխիվացված 2015-12-02 Wayback Machine. DataCell (March 24, 2011). Retrieved July 13, 2011.
  70. ↑ "DataCell files a complaint with the European Commission Արխիվացված 2016-01-06 Wayback Machine", datacell.com, July 14, 2011. Retrieved 5 Augusti 2012.
  71. ↑ "Judgement Reykjavík District Court, 12 July 2012 in case number E-561/2012: Datacell ehf.", English translation of judgment. Retrieved November 9, 2012.
  72. ↑ WikiLeaks Wins Icelandic Court Battle Against Visa for Blocking Donations | Threat Level. Wired.com.
  73. ↑ «SCANDALOUS: Outrage in Nigeria as government brands National ID Card with MasterCard's logo». Premium Times. 2014 թ․ օգոստոսի 29. «The new ID card with a MasterCard logo does not represent an identity of a Nigerian. It simply represents a stamped ownership of a Nigerian by an American company," said Shehu Sani of the Civil Rights Congress of Nigeria. "It is reminiscent of the logo pasted on the bodies of African salves [sic] transported across the Atlantic.»
  74. ↑ «Mastercard India news: RBI restricts Mastercard from onboarding new customers in India | India Business News – Times of India». The Times of India (անգլերեն). 2021 թ․ հուլիսի 14. Վերցված է 2022 թ․ մարտի 6-ին.
  75. ↑ Ponnezhath, Maria (2022 թ․ մարտի 1). «Visa, Mastercard block Russian financial institutions after sanctions». Reuters (անգլերեն). Վերցված է 2022 թ․ մարտի 6-ին.
  76. ↑ «Priceless Travel». MasterCard UK. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ սեպտեմբերի 5-ին. Վերցված է 2011 թ․ հուլիսի 13-ին.
  77. ↑ MasterCard Priceless Cities Արխիվացված Ապրիլ 21, 2013 archive.today. Mastercard.co.uk (August 30, 2012).
  78. ↑ Martin, Andrew (2010 թ․ ապրիլի 8). «MasterCard Set to Open an Online Shopping Mall». The New York Times.
  79. ↑ Keyes, Daniel. «Mastercard launches its B2B payments service». Business Insider. Վերցված է 2020 թ․ մայիսի 13-ին.
  80. ↑ Visa signs $170m deal with Fifa. BBC News (June 28, 2007). Retrieved July 13, 2011.
  81. ↑ 81,0 81,1 Collins, S. S. (2007). Unraced...: Formula One's Lost Cars (անգլերեն). Veloce Publishing Ltd. ISBN 9781845840846.
  82. ↑ «Copa Libertadores – Noticias, marcadores en vivo, resultados y partidos Copa Libertadores». www.copalibertadores.com (իսպաներեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2020 թ․ դեկտեմբերի 30-ին. Վերցված է 2019 թ․ հունիսի 15-ին.
  83. ↑ «Mastercard signs with League of Legends as first global partner of the world's largest esport». Mastercard Newsroom. Արխիվացված է օրիգինալից 2021 թ․ հունվարի 8-ին. Վերցված է 2018 թ․ սեպտեմբերի 19-ին.
  84. ↑ "Contact Us." MasterCard. Retrieved February 2, 2011. "MasterCard Advisors 2000 Purchase Street Purchase, NY 10577."
  85. ↑ «Executive Management». Mastercard Worldwide Investor Relations. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ հունիսի 29. Վերցված է 2020 թ․ մարտի 25-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ unfit URL (link)
  86. ↑ «Board of Directors». MasterCard Worldwide Investor Relations. Արխիվացված օրիգինալից 2010 թ․ հունիսի 15. Վերցված է 2020 թ․ մարտի 25-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ unfit URL (link)
  87. ↑ Smith, Jacquelyn (2012 թ․ դեկտեմբերի 12). «The Best Companies To Work For In 2013». Forbes. Վերցված է 2017 թ․ նոյեմբերի 10-ին.
  88. ↑ Chinwala, Yasmine; Spaarwater, Esther; Asimakopoulos, Panagiotis (2016 թ․ դեկտեմբեր). «HM Treasury Women in Finance Charter: Leading the Way» (PDF). gov.uk. Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2018 թ․ հուլիսի 11-ին. Վերցված է 2018 թ․ հուլիսի 10-ին.
  89. ↑ «ALERT: Due to licensing changes and rebranding efforts, the Mastercard Contactless (formerly known as PayPass) documentation has been moved». Mastercard. 2015 թ․ մարտի 8. Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ մայիսի 8-ին.
  90. ↑ «Temassız Şifre Limiti Yenilendi | Bankalararası Kart Merkezi». Bkm.com.tr. Արխիվացված է օրիգինալից 2022 թ․ մարտի 14-ին. Վերցված է 2022 թ․ մարտի 19-ին.
  91. ↑ «Nokia 6131 NFC – touch to pay credit card mobile phones start trickling onto the market». 2007 թ․ նոյեմբերի 22.
  92. ↑ «Mastercard Reinforces Commitment to Creating a "World Beyond Cash"». Արխիվացված է օրիգինալից 2020 թ․ հոկտեմբերի 28-ին. Վերցված է 2022 թ․ մայիսի 8-ին.
  93. ↑ «Peer-to-Peer Network Architecture of Banknet» (PDF). Fact Sheet from MasterCard website. Retrieved April 4, 2013.
  94. ↑ «Trust Stamp integrating biometric hash solution with Mastercard on children's vaccine record system | Biometric Update». 2020 թ․ հուլիսի 6.
  95. ↑ «Signed, sealed, encrypted: This digital ID is all yours». Արխիվացված է օրիգինալից 2020 թ․ նոյեմբերի 29-ին. Վերցված է 2022 թ․ մայիսի 8-ին.
  96. ↑ «Private sector partners strengthen Gavi programmes with more than US$ 70 million in contributions».
  97. ↑ «Africa to Become Testing Ground for "Trust Stamp" Vaccine Record and Payment System – Citizen Truth».
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Մաստեր քարտ» հոդվածին։
Ֆոտո, վիդեո և աուդիո
Չափորոշչային վերահսկողություն
GND: 2163660-6 · ISNI: 0000000404025440 · LCCN: n94105244 · NKC: ko2014812612 · VIAF: 156094705 · WorldCat VIAF: 156094705
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Մաստեր_քարտ&oldid=9744385» էջից