Մասնակից:Tsakanyanliana/Օդային լուսանկարչություն

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
1858. Առաջին լուսանկարը օդից:

Օդային լուսանկարչություն — լուսանկարել տարածքը բարձրության հարյուր մետր մինչև տասնյակ կիլոմետր բարձրությունից օդային տեսախցիկի օգնությամբ , որը տեղադրվում է մթնոլորտային ինքնաթիռներում ,ինքնաթիռում, ուղղաթիռում,դիրիժաբլերում և այլն , կամ նրանց անօդաչու անալոգներում:

(Նկարահանումների տեսակները, տիեզերական ապարատների արդյունավետ օգնությամբ (KA), հատկացնում են առանձին բաժին "Տիեզերքից արված լուսանկարնէ:)

Օդային լուսանկարչությունից ստացված լուսանկարները հատկապես կիրառվում են քարտեզագրության մեջ, որոշելիս տերությունների սահմանները  (տես Հողային կադաստր), հնագիտության, շրջակա միջավայրի ուսումնասիրության,ֆիլմերի արտադրության , գովազդային հոլովակների նկարման մեջ և այլն:

Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծաղրանկար Honoré Daumier

Առաջին օդային լուսանկարչությունը  կայացել է 1858 թ. " Փարիզում: Այն հաըտնագործել է իր ֆրանսիացի լուսանկարիչ և օդագնաց Գասպար-Ֆելիքս Տուրնաշոն, ավելի հայտնի կեղծանունով Նադար:

1887 թվականին ֆրանսիացի լուսանկարիչ Արթուր Թրամպոլին է մշակել և կատարել  լուսանկար օդային օձի օգնությամբ:

Աղավնի օդային լուսանկարի համար տեսախցիկով

Օդային լուսանկարչության  տարբեր ձեւերում կան բավականին էկզոտիկները: Քանի որ XX-րդ դարի սկզբին գերմանացի դեղագործ Յուլիուս Նայբրոները արտոնագրել է իր "Միջոցներ թե ինչպես լուսանկարել լանդշաֆտները վերևից" օգտագործելով փոստային աղավնիներ: Այս միջոցը մեծ հաջողություն ունեցավ և մրցանակներ նվաճեց միջազգային ցուցահանդես Դրեզդենում, Ֆրանկֆուրտում և Փարիզում :1909-1911 թթ աղավնային լուսանկարահանում օգտագործվել է Առաջին համաշխարհային պատերազմի համար օդային հետախուզության համար և հանդիսացել տեսակ ժամանակակից "կենդանի տեսախցիկների" սահմանվող վայրի և ընտանի կենդանիների վրա:

1898 թ.Թիլե Ռ. Յ. ՝ օդային լուսանկարչության պիոներ , հորինել է Դիտել գրաֆիկ, օգտագործվող օդապարիկի հետ: Արժանացել է ոսկե Ռուսական աշխարհագրական ընկերության ոսկե մեդալին:

Առաջին օգտագործումը кинокамеры, вмонтированной-ի թռչող սարքը ծանր է օդից, տեղի է ունեցել ապրիլի 24-ին 1909 թ." հայաստան-Իտալիա, նկարահանումների ժամանակ կարճամետրաժ (3 րոպե 28 վրկ.) համր киноролика "Wilbur Wright եւ նրա ինքնաթիռը" (Wilbur Wright und seine Flugmaschine).

Առաջին semi ավտոմատ տեսախցիկ, որը հատուկ նախատեսված է аэрофотосъемки, մշակվել է ռուսական ռազմական ինժեներ, գնդապետ Վ. Ֆ. Потте է 1911 թ.[1] Այս аэрофотоаппарат օգտագործվել ժամանակ Առաջին համաշխարհային պատերազմի.

Առաջին համաշխարհային պատերազմին օդային լուսանկարչությունը ռազմական նպատակների համար վարժեցրել է բազմաթիվ օդաչուների. այդ օդաչուներից էր լեգենդար ամերիկացի Ֆրեդ Զիննը:Առաջին հայտնի մարտերից, որոնց ժամանակ օգտագործվել էր օդային լուսնկարչությունը դա,Նեվ-Ցեպելի ճակատամարտն էր (1915 թ.):

Օդային լուսանկարչություն կիրառումը քարտեզագրման մեջ առաջին անգամ տեղի է ունեցել էլ ճակատներում Առաջին համաշխարհային պատերազմի ճակատներում : 1918 թ.հունվարին  գեներալ Ալլենբի հինգի հրամանով  ավստրալական օդաչուների ջոկատի թիվ 1 Թագավորական ռազմաօդայինը Ավստրալիայի ուժերը լուսանկարել են տեղանքը մակերեսով 1 620 կմ2 է Պաղեստինին թուրքական ճակատի մասին նպատակով ճշգրտումներ և բարելու նպատակով։ Ենթասպաներ Լեոնարդ Տեպլին, Ալլան Բրաունը, Խ. Լ. Ֆրեզերը, Էդվարդ Պատրիկ Քեննին և Լ. Վ. Ռոջերսը նկարահանել են տարածք, որը ձգվում էր թուրքական ճակատից 51 կմ խորությամբ հետևի շրջաններ ։ Սկսած հունվարի 5-ից, նրանք թռան կործանիչներով "Ռոյալ Էեիրքրավթ Ֆեքթորի E. B. 2" և "Մարթինսայդի" (Martinsyde) ուղեկցությանբ թշնամու մարտական ինքնաթիռների վրա հարձակումների նպատակով: Օդաչուներին անհրաժեշտ էր ոչ միայն ծեծի են կատաղի ծեծել  թշնամու ավիացիան, բայց նաև հաղթահարել քամու 29 մ/վ արագությունը, հակառակորդի հակաօդային կրակը , ինչպես նաև հաղթահարել վատ աշխատող սարքավորումները: Դրված խնդիրը կատարված էր: ենթադրվում է հունվարի 19-ին, 1918 թ.[2]

Մեկն է առավել հաջողված նախաձեռնողներից օդայի լուսանկարչության կոմերցիոն օգտագործման գաղափարը Շերման Ֆեիրչաիլդիններ, որը հիմնեց սեփական ընկերությունը Ֆեիրչայլդ Էիրքրաֆթ" ,որի նախագծած և արտադրած ինքնաթիռների համար նախատեսված էր թռիչք բարդ տեղանքի պայմաններում: "1935 թվականին ինքնաթիռում տեղադրվել է եղել մի բլոկ երկու տեսախցիկներով աշխատող սինխրոն:Յուրաքանչյուր տեսախցիկ, հագեցած հինգ 6 դյույմանոց, ինչպես նաեւ 10 դյումանոց ոսպնյակներ, արել են լուսանկարներ 23 000 ֆուտ (7 010,4 մ) բարձրությունից : Մեկ կրակոցի ուսումնասիրու էր 580 կմ2 տարածք։Առաջին պետական պատվերներից մեկի ժամանակ  ընկերությունը նախատեսում  էր օդային տեղագրման միջոցով կրակել Նյու Մեքսիկո նահանգին ուսումնասիրության համար հողի էրոզիային: մեկ տարի Անց Ֆեիրչաիլդը կիրառել է ավելի կատարելագործված տեսախցիկ օդային լուսանկարչության մեջ բարձրլեռնային բնակավայրերի համար նա ունեցել է ինը ոսպնյակներ մեկ բլոկում, եւ կարող է նկարահանել 30 000 ֆուտ (9 144 մ) բարձրությունից, ընդ որում, յուրաքանչյուր պատկերը ցույց էր տալիս 1 600 կմտարածք ։ [3]

ֆոտո հետախուզում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Երկաթուղային կայարան 

Առաջին համաշխարհային պատերազմի տարիներին Գերմանիայում ստեղծվել է հատուկ ավիացիոն ստորաբաժանում հայտնի է որպես "խումբը Ռովել"(գերմ.՝ Kommando Rowehl):Խումբը ունեցել է սպառազինության նավատորմ բարձրահարկ ռմբակոծիչներ (Do 215 B-2, He 111, Ju 88, Ju 86 P),օդային լուսանկարչությունը ձևափոխված վարելու համար : Նախօրեին ԽՍՀՄ-ում, բարձունքների մի խումբ կատարել է ծավալուն կեցվածքներ ռազմավարական օբյեկտների արեւմտյան մասում ԽՍՀՄ-ում, այդ թվում ռազմական օդանավակայաններում: Լուսանկարները թույլ են տվել պլանավորել և իրականացնել մեծ հարձակումներ ամն բազայի վրա, որ սկզբնական փուլում գրեթե պլանավորած չէր:

Օդային Լուսանկարի Ուղիներ [խմբագրել | խմբագրել կոդը]

 թռչող սարքի.

Երբ նկարահանում են տվյալ տեղանքը առանցք օպտիկական ոսպնյակի օդային լուսանկարը կարող է զբաղեցնել խիստ ուղղահայաց կամ վիճակ: Ընդ որում, օդային լուսանկար կոչվում է պլանային կամ հեռանկարային համապատասխանությունը: Հնարավոր է նաև, որ լուսանկարել է գլանաձև մակերեսը մանող ոսպնյակով: Նման նկարահանումը կրում պանորամային անվանումը:.[4]

Հիմնականում, օդային լուսանկարը կատարվում է թվային տեսախցիկ մեկ ոսպնյակի, բայց եթե անհրաժեշտ է ավելացնել մակ պատկերը, օգտագործվում են բազմաֆունկցիոնալ օդային տեսախցիկներ:.[4]

Կարող են կատարվել միայնակ օդային լուսանկարներ, բացի այդ, կարող է կատարվել լուսանկար որոշակի ուղղվածության վրա: Ընդ որում, օդային լուսանկարը կրում է երթուղային կամ հրապարակային անվանեւմ, համապատասխանաբար:.[4]

Օդային Լուսանկարի Վարում [խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Օդային լուսանկարչության ժամանակ երթուղու ճիշտ անցկացման համար որոշակի տարածքի մի մասը որը երևվում է մի լուսանկարոում նրա մի մասը պարտադիր պետք է երևա նաև մյուս լուսանկարում:Այս առանձնահատկությունը կոչվում է երկայնական համընկնում : Սովորաբար երկայնական համընկման նշանակությունը երկայնական ծածկի վրա օդային լուսանկարում կազմում է 60 %, չնայած հատուկ դեպքերում տվյալների արժեքները կարող են փոփոխվել պահանջներին համապատասխան:ն[4]

Եթե օդային լուսանկարը անհրաժեշտ է իրականացնել լայնացված՝տարածքի լայնությանբ,ապա տարացքիր լուսանկարահանումը տեղի է ունենում երթուղիներով:Այսպիսի լուսանկարում սովորաբար ծածկի նորմալ նշանակությունը կազմում է մոտ 30 %:

Օդային լուսանկար անցկացնելում համար տրվում թռիչքի բարձրությունը կախված նկարահանվող տարածքից , կիզակետային հեռավորությունից, օդային տեսախցիկներից , սեզոնից, ժամանակից, և երթուղիների ամբողջություն:.[4]


Կոորդինատների Որոշումը Նկարված Կետից[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Նկարված Կետից Տարածական կոորդինատները որոշելու համար նկարված կետերից  նախ գտնում  են տարրեր արտաքին կողմնորոշվելու կրակոցներով:  Որոշելու համար Այդ կետը կարող է դառնալ որոշակի հավաստի համակարգում գեոդեզիական կամ այլ օբյեկտ, որը հստակ երեւում է լուսանկարներում: 

  • ստատոսկոպ — արձանագրում է թռիչքի ժամանակ բարձրությունը փոփոխմումը, օդի ճնշման;
  • ռադիո բարձրաչափ — սահմանում է բարձրության լուսանկարչության վերաբերյալ տեղանքի բարձրությունը:
  •  գեոդեզիական կայանը հնարավորություն է տալիս որոշելու հեռավորությունը ինքնաթիռից մինչև կայաններ, որոնք գտնվում են երկրի մակերեւույթի կետերում, որոնք ունեն ճշգրիտ գեոդեզիական կոորդինատները.[4]

Չփի բոլոր տվյալները թույլ են տալիս հաշվարկել կոորդինատները կենտրոնի նախագծման կոորդինատները:Գեովերտիկալ ցուցմունքները հնարավորություն են տալիս գտնել անկյուններից պատկերը:Այդ նույն անկյունները կարելի է որոշել լուսանկարների մշակմամբ, որոնց վրա պատկերված է աստղային երկինքը, Արևի դիրքը կամ գիծը հորիզոնում:.[4]

Օդային Լուսանկարներ Մեկնաբանումը[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ներկայումս մշակումից (այդ թվում ' дешифрирование) ստացված պատկերների վարում, օգտագործվում են հատուկ համակարգչային համալիրներումում  օրինակ, Intergraph ImageStation կամ PHOTOMOD. Ընդ 

Նաև[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Տեխնիկա և Սարքավորումներ Օդային Նկարահանման Համար[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Ան-30 ինքնաթիռը օդային վերահսկողության :
  • Ուլտրա-թեթև  ավիացիա— պարագլայդերներ, , գիրոս,մոտոդելտապլաններ
  • Ուրան — բարձրորակ ոսպնյակներ 
  • Օրտոն — հատուկ  ոսպնյակներ համար аэрофотокамер.
  • Տարբեր անօդաչու թռչող սարքեր (ԱԹՍ)

Примечания[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. Большая Советская Энциклопедия, статья «Аэрофотоаппарат» (eng. aerial camera).
  2. Биография лейтенанта Леонарда Тэплина (англ.
  3. «Nine Lens Aerial Camera Films 600 Square Miles» Popular Mechanics, April 1936
  4. 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 4,6 Аэрофотосъёмка — статья из Большой советской энциклопедии.

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Алексей Исаев Неизвестный 1941. Остановленный блицкриг. — М.: Яуза, Эксмо, 2010. — 488 с. — ISBN ISBN 978-5-699-41198-6
  • Монетчиков. Ս. Всевидящее աչքն аэрофоторазведки // Братишка : ամսագիրը հատուկ նշանակության ստորաբաժանումների. — Մ.: ՍՊԸ "Վիտյազ-Братишка", 2013. — Թիվ 1. — Ս. 36-42.

Հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Կատեգորիա:Քարտեզագրություն