Մասնակից:Tat Chobanyan/Ավազարկղ2
Ռոբերտ Ու. Չեմբերս
Ռոբերտ Ուիլյամ Չեմբերսը (մայիսի 26, 1865 - դեկտեմբերի 16, 1933) ամերիկացի նկարիչ և գեղարվեստական գրող էր, որը առավել հայտնի է 1895 թվականին լույս տեսած «The King in Yellow» պատմվածքների իր գրքով:
Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Նա ծնվել է Բրուքլինում, Նյու Յորք, կորպորատիվ և սնանկության հարցերով իրավաբան Ուիլյամ Պ. Չեմբերսի (1827–1911) և Քերոլայն Սմիթ Բութոնի (1842–1913) ընտանիքում: Նրա ծնողները ծանոթացել են այն ժամանակ, երբ Քերոլայնը տասներկու տարեկան էր, իսկ Ուիլյամ Պ.-ն պրակտիկա էր անցնում իր հոր՝ Ջոզեֆ Բութոնի՝ հայտնի կորպորատիվ փաստաբանի մոտ: Ի վերջո, նրանք ստեղծեցին «Չեմբերս և Բութոն» փաստաբանական գրասենյակը, որը շարունակեց զարգանալ նույնիսկ Ջոզեֆի մահից հետո (1861 թվական): Ռոբերտի նախապապը` Ուիլյամ Չեմբերսը (ծնունդն անհայտ է), Մեծ Բրիտանիայի թագավորական նավատորմի լեյտենանտ, ամուսնացած էր Ամելիա Սանդերսի հետ (1765– 1822), Ռոդ Այլենդ նահանգի Ուեսթերլիի Թոբիաս Սունդերսի թոռնուհին: Զույգը տեղափոխվեց Ուեսթերլիից Գրինֆիլդ, Մասաչուսեթս, ապա Գալվեյ, Նյու Յորք, որտեղ ծնվեց նրանց որդին՝ նույնպես Ուիլյամ Չեմբերսը (1798–1874): Երկրորդ Ուիլյամը 18 տարեկան հասակում ավարտեց Ունինի քոլեջը, այնուհետև գնաց Բոստոնի քոլեջ, որտեղ սովորեց բժշկություն: Ավարտելուց հետո նա և իր կինը՝ Էլիզա Պ. Ալլենը (1793–1880), Ռոջեր Ուիլյամսի անմիջական հետնորդը,[1] Ռոդ Այլենդ նահանգի Պրովիդենս քաղաքի հիմնադիրը Նյու Յորքի Բրոդալբինի առաջին վերաբնակիչներից էր: Նրա եղբայրը ճարտարապետ Ուոլտեր Բութոն Չեմբերսն էր:
Ռոբերտը նախ կրթություն է ստացել Բրուքլինի պոլիտեխնիկական ինստիտուտում, իսկ հետո մտել է Արվեստի ուսանողների լիգա՝ մոտ 20 տարեկան հասակում, որտեղ նկարիչ Չարլզ Դանա Գիբսոնը նրա համակուրսեցին էր: Չեմբերսը սովորում էր École des Beaux-Arts-ում, և Académie Julian-ում` Փարիզում 1886-1893 թվականներին, և նրա աշխատանքը ցուցադրվում էր Սալոն-ում դեռ 1889 թվականից: Նյու Յորք վերադառնալուն պես նրան հաջողվեց վաճառել իր նկարները Life-ին՝ Ճշմարտություն և Նորաձևություն ամսագրեր: Ապա, անհասկանալի պատճառներով, նա իր ժամանակը նվիրեց գրավոր աշխատանքներին՝ ստեղծելով իր առաջին վեպը՝ «Հողում» (գրված է 1887 թվականին Մյունխենում): Նրա ամենահայտնի և, թերևս, առավել վաստակաշատ ջանքերը «The King in Yellow» աշխատանքն է, որը Արտ Նուվոյի պատմվածքների ժողովածու է, որը հրատարակվել է 1895 թվականին: Սա ներառում էր մի քանի հայտնի տարօրինակ պատմվածքներ, որոնք կապված են նույն խորագրով հորինված դրամայի թեմայի հետ, որը խելագարեցնում է այն կարդացողներին[2] E. F. Bleiler-ը «The King in Yellow» նկարագրեց որպես ամերիկյան գերբնական գեղարվեստական կարևորագույն գործերից մեկը[3]: Այն նույնպես մեծ հիացմունք է պատճառել Հովարդ Ֆիլիպս Լավքրաֆտին և նրա շրջապատին:
Չեմբերսը վերադարձավ տարօրինակ ժանրի իր ավելի ուշ պատմվածքների «Արձակագործը», «Ընտրության խորհուրդը» և «Երկնքի ծառը» հավաքածուներում, բայց ոչ ոք նրան այնքան հաջողություն չբերեց, որքան «The King in Yellow» աշխատանքը: Չեմբերսի որոշ աշխատանքներ պարունակում են գիտական ֆանտաստիկայի տարրեր, ինչպիսիք են In Search of the Unknown and Police!!!, մի կենդանաբանի մասին, որը հանդիպում է հրեշների[4]:
Չեմերսի պատմական գեղարվեստական գլխավոր աշխատանքը Ֆրանս-պրուսական պատերազմի ընթացքում տեղ գտած վեպերի եռագրությունն էր: Այս վեպերն էին՝ «Կարմիր հանրապետությունը» (1895, կենտրոնը՝ Փարիզի կոմունա), «Լորենը» (1898) և «Կայսրության մոխիրը» (1898)[5][6]։ Չեմբերսը գրել է նաև Cardigan (1901) պատմական վեպը, որը նկարահանվել է Ամերիկյան հեղափոխության բռնկման ժամանակ[6]: Ավելի ուշ Չեմբերսը գումար վաստակելու համար դիմեց ռոմանտիկ գեղարվեստական գրեր գրելուն: Ըստ որոշ գնահատականների, Չեմբերսն ունեցել է իր ժամանակաշրջանի ամենահաջողակ գրական կարիերաներից մեկը: Նրա հետագա վեպերը լավ են վաճառվել և մի բռնաչափ հասել լավագույն վաճառվող կարգավիճակի: Նրա շատ աշխատանքներ սերիական տեսքով տպագրվեցին նաև ամսագրերում:
Նրա «Մարդը, որին կախեցին» վեպը, կապիտան Քիդի մասին էր, և պնդում էր, որ Քիդը ծովահեն չէ, բայց իրեն քավության նոխազ էր դարձրել բրիտանական կառավարությունը[1]:
Առաջին համաշխարհային պատերազմի տարիներին նա գրում էր պատերազմական արկածային վեպեր և պատերազմական պատմություններ, որոնցից մի քանիսը ցույց տվեցին ուժեղ վերադարձ իր հին տարօրինակ ոճին, ինչպիսին է «Վայրեջքը» Բարբարոսների մեջ (1917): 1924 թվականից հետո նա նվիրվեց բացառապես պատմական գեղարվեստական գրականությանը:
Մի քանի տարի շարունակ Չեմբերսը Նյու Յորքի Բրոդալբին քաղաքը դարձրեց իր ամառանոցը: Նրա որոշ վեպերում խոսվում է Բրոդալբինում և Ջոնսթաունում գաղութային կյանքի մասին:
1898 թվականի հուլիսի 12-ին նա ամուսնացավ Էլզա (Էլզի) Վոն Մոլլերի հետ (1872–1939): Նրանք որդի ունեցան՝ Ռոբերտ Էդվարդ Ստյուարտ Չեմբերսը (1899–1955) (որը երբեմն օգտագործում էր Ռոբերտ Հյուսթ Չեմբերս անունը):
Ռոբերտ Ու. Չեմբերսը մահացավ 1933 թվականի դեկտեմբերի 16-ին՝ երեք օր շուտ աղիքային վիրահատություն անցնելուց հետո[1]:
Քննադատություն և Ժառանգություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ք.Քլարկ Էշթոն Սմիթին ուղղված մի նամակում Հ.Պ.Լավքրաֆտն ասել է Չեմբերսի մասիՆ:
Պալատները նման են Ռուպերտ Հյուզին և մի քանի այլ ընկած տիտանների ՝ հագեցած ճիշտ ուղեղով և կրթությամբ, բայց միանգամայն դուրս ՝ դրանք օգտագործելու սովորությունից[7]
:
Չնայած այն բանին, որ ավելի ուշ Չեմբերսը վճռականորեն հրաժարվել է տարօրինակ գերբնական պատմությունից, այս վաղ ստեղծագործություններն այն ամենն են, ինչ մնացել է մամուլում 20-րդ դարի մեծ մասի ընթացքում՝ «գրականության գերբնական սարսափը» քննադատական հետազոտության մեջ նրանց Lovcraft-ի ներառման շնորհիվ: Ֆրեդերիկ Թաբեր Կուպերը մեկնաբանեց:
Պրն. Չեմբերսի աշխատանքի այնքան մեծ մասը անհանգստացնում է, քանի որ մենք զգում ենք, որ նա այդքան հեշտությամբ կարող էր այն ավելի լավը դարձնե"[8]
:
Չեմբերսի սարսափների և ֆանտազիայի քննադատական ուսումնասիրությունները ներառում են լի Վայնշտեյնի էսսեները գերբնական ֆանտաստիկներում[9] Բրայան Սթեյբլֆորդի էսսեն «Սենթ Ջեյմսի սարսափի, ուրվականների և գոտիկների գրողների ուղեցույցում»[10] և ս.թ. Ջոշիի "տարօրինակ պատմության էվոլյուցիան" (2004) գրքում: Չեմբերսի «Կորած մարդկանց հետքը» վեպը հարմարեցվել է երկարատև (1937–54) ռադիո-քրեական դրամայի մեջ, Միստր Քին «Կորած մարդկանց հետքը» սերիալներ արտադրողներ Ֆրենկ և Էն Համերտները[11]:
Չեմբերսի «The King in Yellow» աշխատանքը ոգեշնչել է շատ ժամանակակից հեղինակների՝ Կարլ Էդվարդ Վագներին, Ջոզեֆ Ս. Պուլվերին, Լին Քարթերին, Ջեյմս Բլիշին, Նիկ Պիցոլատտոյին, Մայքլ Սիսկոյին, Սթիվեն Քինգին, Էն Ք. Շվադերին, Ռոբերտ Մ. Փրայսին, Գալադ Էլֆլանդսոնին և Չարլզ Ստրոսին:
Մատենագիտություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Վեպեր և պատմվածքների ժողովածուներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- In the Quarter (1894)
- The King in Yellow (1895) – short stories
- The Red Republic (1895)
- The Maker of Moons (1896) – short stories
- A King and A Few Dukes (1896)
- With the Band (1896)
- The Mystery of Choice (1897) – short stories
- Lorraine (1898)
- Ashes of Empire (1898)
- The Haunts of Men (1898) – short stories
- Outsiders (1899)
- The Cambric Mask (1899)
- The Conspirators (1899)
- Cardigan (1901)
- The Maid-at-Arms (1902)
- The Maids of Paradise (1903)
- In Search of the Unknown (1904)
- A Young Man in a Hurry (1904) – short stories
- The Reckoning (1905)
- Iole (1905)
- The Tracer of Lost Persons (1906)
- The Fighting Chance (1906)
- The Tree of Heaven (1907) – short stories
- The Younger Set (1907)
- Some Ladies in Haste (1908)
- The Firing Line (1908)
- Special Messenger (1909)
- The Danger Mark (1909)
- The Green Mouse (1910)
- Ailsa Paige (1910)
- The Common Law (1911)
- The Adventures of a Modest Man (1911)
- Blue-Bird Weather (1912)
- The Streets of Ascalon (1912)
- The Japonette (1912) – serialized in Cosmopolitan under the title The Turning Point
- The Gay Rebellion (1913)
- The Business of Life (1913)
- Quick Action (1914)
- The Hidden Children (1914)
- Anne's Bridge (1914)
- Between Friends (1914)
- Who Goes There! (1915)
- Athalie (1915)
- Police!!! (1915) – short stories
- The Girl Philippa (1916)
- The Better Man (1916) – short stories
- The Dark Star (1917)
- The Barbarians (1917)
- The Laughing Girl (1918)
- The Restless Sex (1918)
- The Moonlit Way (1919)
- In Secret (1919)
- The Crimson Tide (1919)
- A Story of Primitive Love (1920)
- The Slayer of Souls (1920)
- The Little Red Foot (1920)
- Eris (1922)
- The Flaming Jewel (1922)
- The Talkers (1923)
- The Hi-Jackers (1923)
- America; or, The Sacrifice (1924)
- The Mystery Lady (1925)
- Marie Halkett (1925 UK, 1937 US)
- The Girl in Golden Rags (1925 UK, 1936 US)
- The Man They Hanged (1926)
- The Drums of Aulone (1927)
- The Gold Chase (1927)
- The Sun Hawk (1928)
- The Rogue's Moon (1928)
- The Happy Parrot (1929)
- The Painted Minx (1930)
- The Rake and the Hussy (1930)
- War Paint and Rouge (1931)
- Gitana (1931)
- Whistling Cat (1932)
- Whatever Love Is (1933)
- Secret Service Operator 13 (1934) – short stories published in Cosmopolitan between 1930 and 1932
- The Young Man's Girl (1934) – serialized in The Delineator, 1933
- Love and the Lieutenant (1935) – serialized in The Woman's Home Companion, 1934
- Beating Wings (1936) – serialized in McCall's, 1927
- The Fifth Horseman (1937) – serialized in McCall's, 1930
- Smoke of Battle (1938) – this novel was possibly finished by Rupert Hughes.
Մանկական գրքեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Outdoorland (1902) Illustrated by Reginald Bathurst Birch
- Orchard-Land (1903) Illustrated by Reginald Bathurst Birch
- River-Land (1904) Illustrated by Elizabeth S. Green
- Forest-Land (1905) Illustrated by Emily Benson Knipe
- Mountain-Land (1906) Illustrated by Frederick Richardson & Walter King Stone
- Garden-Land (1907) Illustrated by Harrison Cady
- The Happy Parrot (1931) Illustrated by Norman Price
Վերատպված հավաքածուները[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- The King in Yellow and Other Horror Stories, edited by E. F. Bleiler, Dover 1970
- The Yellow Sign and Other Stories, edited by S.T. Joshi, Chaosium 2004
Ռոբերտ Վ. Չեմբերսի վերատպված աշխատանքը պարունակող անթոլոգիաներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Sporting Blood: The Great Sports Detective Stories, edited by Ellery Queen, Little, Brown and Company 1942 – contains "The Purple Emperor"
- Sleep No More, edited by August Derleth, Rinehart & Company 1944 – contains "The Yellow Sign"
- The Faded Banners, edited by Eric Solomon, T. Yoseloff 1960 – contains "Pickets"
- The Dark Descent, edited by David G. Hartwell, Tor 1987 – contains "The Repairer of Reputations"
- The Horror Hall of Fame, edited by Robert Silverberg and Martin H. Greenberg, Carroll & Graf 1991 – contains "The Yellow Sign"
- The Hastur Cycle, edited by Robert M. Price, Chaosium 1993 – contains "The Repairer of Reputations" and "The Yellow Sign"
- Detection by Gaslight, edited by Douglas G. Greene, Dover Publications 1997 – contains "The Purple Emperor"
- The Innsmouth Cycle, edited by Robert M. Price, Chaosium 1998 – contains "The Harbor-Master" (the first five chapters of In Search of the Unknown)
- American Supernatural Tales, edited by S. T. Joshi, Penguin Classics 2007 – contains "The Yellow Sign"
- The Tindalos Cycle, edited by Robert M. Price, Hippocampus Press 2010 – contains "The Maker of Moons"
Ֆիլմեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- The Reckoning (1908), silent short film adaptation of novel. Directed by D. W. Griffith
- The Common Law (1916), silent film adaptation of novel. Directed by Albert Capellani
- The Fighting Chance (1916), silent film adaptation of novel.
- The Girl Philippa (1917), silent film adaptation of novel. Directed by S. Rankin Drew
- The Hidden Children (1917), silent film adaptation of novel. Directed by Oscar Apfel
- The Fettered Woman (1917), silent film adaptation of Anne's Bridge. Directed by Tom Terriss
- Who Goes There? (1917), silent film adaptation of novel. Directed by William P. S. Earle
- The Woman Between Friends (1918), silent film adaptation of Between Friends. Directed by Tom Terriss
- The Business of Life (1918), silent film adaptation of novel. Directed by Tom Terriss
- The Danger Mark (1918), silent film adaptation of novel. Directed by Hugh Ford
- The Girl of Today (1918), silent film adaptation of short story. Directed by John S. Robertson
- The Cambric Mask (1919), silent film adaptation of novel. Directed by Tom Terriss
- The Firing Line (1919), silent film adaptation of novel. Directed by Charles Maigne
- The Dark Star (1919), silent film adaptation of novel. Directed by Allan Dwan
- The Black Secret (1919), silent film serial adaptation of In Secret. Directed by George B. Seitz
- Even as Eve (1920), silent film adaptation of short story "The Shining Band". Directed by Chester De Vonde and B. A. Rolfe
- The Turning Point (1920), silent film adaptation of The Japonette. Directed by J. A. Barry
- The Fighting Chance (1920), silent film adaptation of novel. Directed by Charles Maigne
- The Restless Sex (1920), silent film adaptation of novel. Directed by Leon D'Usseau and Robert Z. Leonard
- Unseen Forces (1920), silent film adaptation of Athalie. Directed by Sidney A. Franklin
- Cardigan (1922), silent film adaptation of novel. Screenplay by Chambers. Directed by John W. Noble
- The Common Law (1923), silent film adaptation of novel. Directed by George Archainbaud
- America (1924), silent film adaptation of The Reckoning. Screenplay by Chambers. Directed by D. W. Griffith
- Between Friends (1924), silent film adaptation of novel. Directed by J. Stuart Blackton
- The Common Law (1931), film adaptation of novel. Directed by Paul L. Stein
- Operator 13 (1934), film adaptation of short stories from Secret Service Operator 13. Directed by Richard Boleslawski
- A Time Out of War (1954), short film adaptation of short story "Pickets". Directed by Denis Sanders
- The Yellow Sign (2001), film adaptation of short story. Directed by Aaron Vanek
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 «Robert Chambers, Novelist, Is Dead». New York Times. 17 December 1933. էջ 36.
- ↑ :Brian Stableford, "The King in Yellow" in Frank N. Magill, ed. Survey of Modern Fantasy Literature, Vol 2. Englewood Cliffs, NJ: Salem Press, Inc., 1983. 0893564508 (pp. 844–847).
- ↑ Quoted in "Chambers, Robert W(illiam)" by T.E.D. Klein, in Jack Sullivan. The Penguin Encyclopedia of Horror and the Supernatural, Penguin/Viking, New York. 1986 0670809020 (p. 74-6).
- ↑ Bleiler, Everett Franklin and Bleiler, Richard. Science-Fiction: The Early Years. Kent State University Press, 1990. 0873384164. p. 129-132.
- ↑ Albert Boime, "Olin Levi Warner's Defense of the Paris Commune", Archives of American Art Journal, Vol. 29, No. 3/4 (1989), (pp. 4, 13).
- ↑ 6,0 6,1 Nield, Jonathan (1925), A Guide to the Best Historical Novels and Tales. G. P. Putnam's Sons, (pp. 91,114)
- ↑ Lovecraft, Selected Letters vol. 2, ed. August Derleth and Donald Wandrei (Arkham House, 1968), p. 148.
- ↑ Cooper, Some American Story Tellers (Henry Holt, 1911), p.81. Quoted in Joshi, The Evolution of the Weird Tale, p.18.
- ↑ Բրայան Սթեյբլֆորդի էսսեները «Սենտ Ջեյմս սարսափ ուղեցույց, ուրվական և գոթական գրողներում» 0-684-17808-7
- ↑ Brian Stableford, "Chambers, Robert W(illiam)" in David Pringle, ed., St. James Guide to Horror, Ghost & Gothic Writers (London: St. James Press, 1998) 1558622063 (pp. 130–2).
- ↑ Cox, Jim (May 2004). Mr. Keen, Tracer of Lost Persons: A Complete History and Episode Log of Radio's Most Durable Detective. Jefferson, North Carolina: McFarland & Company. ISBN 0-7864-1738-2.