Մասնակից:Gor Minasyan/Ավազարկղ

Գրել եմ 557 հոդված Լավագույն հոդվածները շատ են(Ռուսաստան (զարգացրել եմ), Մերսեդես-Բենց (զարգացրել եմ),ՀՀ զինված ուժերի զինանշան ,Հայկական բարձրավանդակի լեռնագրություն, Հերմիտի բազմանդամներ​ և այլն), 4-ը ստացել են օրվա հոդված անվանակարգը(ՀՀ բուսաբուծություն, ՀՀ անասնապահություն, Հայաստանի եկեղեցական ճարտարապետություն,​Լամարկի էվոլուցիոն տեսություն)​ Ունեմ 18 շքանշան( <<10 հոդված>>,<<Ավտոմոբիլային շքանշան>>,<<Ժպիտ>>,<<Վայոց Ձորի շքանշան>>,<<50 հոդված շքանշան>>,<<Վիքիմոլ շքանշան​>>,<<Թեմատիկական շքանշան>>,<<Աֆրիկա շքանշան>>,<<Աշխարհագրական շքանշան>>,<ՀՍՀ-ի շքանշան>>,<<30 հոդված 45 օրում>>,<<Ռուսական շքանշան>>,<<Արագածոտնի շքանշան>><<Մեծ Հայքի շքանշան>>,<<Հանրագիտարանային Շարվածքի շքանշան>>,<<Շիրակի շքանշան>>,<<Վիքիընդլայնում շքանշան>>,<<Վիքիներդրող շքանշան​>>,<<Բարձունք նվաճող շքանշան​>> Ունեմ 2 վկայական՝1-ը վիքի ճամբարի մասնակցության համար, մյուսը դպրոցում կայացաց Վորքշոփի համար Մասնակցել եմ 1 Վիքի ճամբարներին ^_^ Իմ մասնակցային էջը Վիքիպեդիայում` https://hy.wikipedia.org/wiki/%D5%84%D5%A1%D5%BD%D5%B6%D5%A1%D5%AF%D5%AB%D6%81:Gor_Minasyan​

ՀԿՀՀ 9Ա52-2 «Սմերչ»
Արտադրող	Ռուսաստան
Արտադրման տարիներ	1987 - մեր օրեր

ՀԿՀՀ 9Կ58 «Սմերչ» — 300 մմ տրամաչափով ռուսական համազորային կրակի հրթիռային հմակարգ:

Հիմնական օգտագործողներ

• Ռուսաստան
• Հայաստան
• Ադրբեջան
• Ալժիր
• Բելառուս
• Վրաստան
• Ուկրաինա
• Ադրբեջան

---

Եթե արդյունաբերության վառելիքաէներգետիկ համալիրն ապահովում է պետությունների ազգային տնտեսությունների կենսունակությունը և մրցունակությունը, իսկ մետաղաձուլական համալիրը կանխորոշում է դրանց հզորությունը և հումքային բազան, ապա մետաղամշակման և մեքենաշինական համալիրով են պայմանավորվում ողջ տնտեսության տեխնիկական վերազինումը, արտադրության մեքենայացումը և արտադրողականության աճը, պետությունների ռազմական հզորությունը և պաշտպանվածությունը, ազգաբնակչության կենսամակարդակի բարձրացումը, տնտեսավարման և կառավարման արդյունավետությունը:

Արդյունաբերական համալիրների շարքում մետաղամշակման և մեքենաշինական համալիրն առաջինն է իր ճյուղային կառուցվածքի բազմազանությամբ, համախառն արտադրանքի ծավալով, արժեքով և տեսականիով, տեղաբաշխման սկզբունքների տարատեսակությամբ, զբաղվածների թվաքանակով, միջպետական և միջճյուղային տնտեսական կապերի զարգացման տեմպերով:

Նախախորհրդային Հայաստանում մեքենաշինական համալիրը դեռևս ձևավորված չէր, և դրա բաժինը արդյունաբերության համախառն արտադրանքի կառուցվածքում կազմում էր ընդամենը 1% (մետաղաձուլություն' 60%, թեթև և սննդի արդյունաբերություն' 28%, էներգետիկա֊ 9%)' զբաղվածների մինչև 250-300 մարդ թվաքանակով:

Զարգացման նախադրյալները

Մետաղամշակման և մեքենաշինական համալիրի զարգացումը Հայաստանի Հանրապետությունում սկսվեց միայն 1920 թ.հետո: Որպես առաջին նախապայման' մշակվեց ինդուստրացման տեղական առանձնահատկություններից բխող այնպիսի քաղաքականություն, որի ծրագրային դրույթներից առաջնահերթությունը տրվում է հայ֊թուրքական կռիվներից տուժած, ավերված ու քայքայված տնտեսական ենթակառուցվածքների (ձեռնարկությունների, ճանապարհների, պահեստների և այլն) վերականգնմանը, նախկինում գործող մեխանիկական, փականագործական, թիթեղագործական և օպտիկական մանր արհեստանոցների փոխարեն' մեքենաշինական խոշոր միավորումների (կոոպերացիաների) կազմավորմանը, բոլորովին նոր ձեռնարկությունների (հաստոցաշինական, սարքաշինական, գործիքաշինական) շինարարությանը և այլն, որոնք պետք է լուծեին արտադրության մեքենայացման ու ավտոմատացման տարեցտարի աճող պահանջարկը:

• Երկրորդ նախապայմանն էլեկտրաէներգետիկ և մետաղաձուլական համալիրների զարգացման տեմպերի կայունացումն էր:

• Երրորդ ազդեցիկ գործոնը գիտահետազոտական հիմնարկությունների և բարձրակարգ մասնագիտություն ապահովող կրթօջախների ցանցի ընդարձակումն ու համալրումն էր:

• Չորրորդ նախադրյալը հայրենադարձների ակտիվ հոսքն էր Մայր Հայաստան, քանի որ նրանց շարքերում մեծ թիվ էին կազմում ինժեներական և տեխնիկական կրթություն, փորձ ու հմտություն ունեցող աշխատանքային կադրերը:

Համալիր քաղաքականության իրականացման շնորհիվ' հնարավոր դարձավ Հայաստանի Հանրապետության արդյունաբերության համախառն արտադրանքի կառուցվածքում մետաղամշակման և մեքենաշինական համալիրի համախառն արտադրանքի բաժինը 1940 թ. հասցնել 4%, 1960 թ.' 13%, 1980 թ.' 24%, իսկ 1990 թ.' 35%:

Ներկայումս մեր հանրապետության արդյունաբերության համախառն արտադրանքի ծավալում մետաղամշակման և մեքենաշինական համալիրի համախառն արդյունքի բաժինը կազմում է 7,8% (վառելիքա֊էներգետիկ համալիր' 17,5%, մետաղաձուլական համալիր' 34%):

Ենթաճյուղերը: Հայաստանի Հանրապետության մետաղամշակման և մեքենաշինական համալիրի հիմնական ենթաճյուղերն են էլեկտրատեխնիկական արդյունաբերությունը, սարքաշինությունը, ռա-դիոէլեկտրոնային արդյունաբերությունը և հաստոցագործիքաշինական արդյունաբերությունը :

էլեկտրատեխնիկական ենթաճյուղ

Նախաճգնաժամային Հայաստանի Հանրապետության մետաղամշակման և մեքենաշինական համալիրի առաջատար ենթաճյուղն էլեկտրատեխնիկական արդյունաբերությունն էր, որը թողարկում էր տուրբագեներատորներ, հաստատուն և փոփոխական հոսանքի էլեկտրաշարժիչներ, շարժական էլեկտրակայաններ, ուժային տրանսֆորմատորներ, էլեկտրալուսավորման սարքեր, մալուխ (կաբել), կենցաղային օգտագործման էլեկտրասարքեր, էլեկտրաապարատներ և այլն, թվով շուրջ 1000 արտադրատեսակ, որոնց մի մասն արտահանվում էր Ճապոնիա, Ֆրանսիա և Մեծ Բրիտանիա: Այս ենթաճյուղի ամենախոշոր ձեռնարկությունները գտնվում էին Երևանում, իսկ համեմատաբար փոքրերը' Գյումրիում, Վանաձորում, Գավառում, Գորիսում և Կապանում:

Ներկայումս էլեկտրատեխնիկական ձեռնարկությունների հիմնական մասը չի գործում, քանի որ չկա ձևավորված սպառման շուկա, փոխվել են արտադրատեսակներին ներկայացվող միջազգային չափանիշները, դեռևս բարձր է մնում արտադրանքի ինքնարժեքը, մաշված ու հնացած են տեխնոլոգիական հոսքագծերը:

Սարքաշինություն

Այս ենթաճյուղի ձեռնարկություններում թողարկվում էին չափման, մշակման և հաղորդման միջոցներ, կարգավորող հարմարանքներ, կառավարման ավտոմատացված համակարգեր, ժամացույցներ և այլն: Ձեռնարկությունների հիմնական մասը կենտրոնացած էր Երևանում, Գյումրիում և Վանաձորում: Ավելի փոքր ձեռնարկություններ էին կառուցվել Մաստարայում, Վարդենիսում, Սևանում:

Ռադիոէլեկտրոնային ենթաճյուղ

Նախաճգնաժամային Հայաստանի Հանրապետությունում ամենա-արագ զարգացող արդյունաբերական ենթաճյուղերից էր ռադիոէլեկտրոնային արդյունաբերությունը, որը թողարկում էր ռադիոապարատներ, ռադիոսարքեր, էլեկտրոնային հաշվիչ մեքենաներ, քվանտային սարքեր, կիսահաղորդիչներ, կոնդենսատորներ, միկրոսխեմաներ և այլն: Ձեռնարկությունների հիմնական մասը կենտրոնացած էր մեր հանրապետության ամենախոշոր գիտական կենտրոնում՝ Երևանում, իսկ ավելի փոքր հզորությամբ մասնաճյուղեր էին ստեղծվել Հրազդանում, Դիլիջանում, Ապարանում և Վաղարշապատում: Այժմ կառուցվածքային և տեխնոլոգիական մեծ փոփոխություններ են իրականացվում որոշ ձեռնարկություններում, նախկինում չգործող մի քանի գործարանի բազայի վրա ստեղծվում են համատեղ ձեռնարկություններ (հայ֊ռուսական, հայ-ամերիկյան):

Հաստոցագործիքաշինական ենթաճյուղ

Սա այն ենթաճյուղն է, որի զարգացման մակարդակով են պայմանավորվում մետաղամշակման և մեքենաշինական համալիրի մնացած բոլոր ենթաճյուղերի արտադրանքի որակը և գիտատեխնիկական նորարարությունների ներդրման արդյունավետությունը: Ենթաճյուղի կազմում ներառվող ձեռնարկություններում հնարավոր է թողարկել մետաղահատ և քարհատ հաստոցներ, դարբնոցամամլիչային սարքավորումներ, արհեստական ալմաստից պատրաստված հատիչներ, կտրող գործիքներ և այլն: Այդ ձեռնարկությունների մեծ մասը տեղաբաշխված էր Երևանում, Գյումրիում, Վանաձորում, Արմավիրում, Չարենցավանում:

• https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%B0%D0%BB%D0%B0%D1%82_(%D0%98%D1%80%D0%B0%D0%BD)-https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=%D4%BF%D5%A1%D5%AC%D5%A1%D5%BF&action=edit&redlink=1
• https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A8%D0%B5%D1%85%D1%80%D0%B5-%D0%9A%D0%BE%D1%80%D0%B4 - https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=%D5%87%D5%A5%D5%AD%D6%80%D5%A5_%D4%BF%D5%B8%D6%80%D5%A4&action=edit&redlink=1
• https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%B5%D1%80%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D1%88%D0%B0%D1%85 - https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=%D4%BF%D5%A5%D6%80%D5%B4%D5%A1%D5%B6%D5%B7%D5%A1%D5%AD&action=edit&redlink=1

---

Սահմանում

Հերմիտի բազմանդամների գրաֆիկը $n=0,1,...,5$ դասավորությամբ

Հերմիտի բազմանդամների թեորեմը ընդանրապես որոշվում է արտահայտությամբ

$H_{n}^{\mathrm {math} }(x)=(-1)^{n}e^{x^{2}/2}{\frac {d^{n}}{dx^{n}}}e^{-x^{2}/2}\,\!$;

Ֆիզիկայում ընդանրապես օգտագործվում են այլ արտահայտություններ

$H_{n}^{\mathrm {phys} }(x)=(-1)^{n}e^{x^{2}}{\frac {d^{n}}{dx^{n}}}e^{-x^{2}}\,\!$.

Առաջին տասնմեկ գլխավոր արտահայտությունները բազմանդամների (n = 0,1,…,10) համար։

$H_{0}(x)=1\,$

$H_{1}(x)=x\,$

$H_{2}(x)=x^{2}-1\,$

$H_{3}(x)=x^{3}-3x\,$

$H_{4}(x)=x^{4}-6x^{2}+3\,$

$H_{5}(x)=x^{5}-10x^{3}+15x\,$

$H_{6}(x)=x^{6}-15x^{4}+45x^{2}-15\,$

$H_{7}(x)=x^{7}-21x^{5}+105x^{3}-105x\,$

$H_{8}(x)=x^{8}-28x^{6}+210x^{4}-420x^{2}+105\,$

$H_{9}(x)=x^{9}-36x^{7}+378x^{5}-1260x^{3}+945x\,$

$H_{10}(x)=x^{10}-45x^{8}+630x^{6}-3150x^{4}+4725x^{2}-945\,$ ։

Անալոգիական եղանակով որոշվում է առաջին տասնմեկ (n = 0,1,…,10) բազմանդամների ֆիզիկակական սահմանման համար։

$H_{0}(x)=1\,$

$H_{1}(x)=2x\,$

$H_{2}(x)=4x^{2}-2\,$

$H_{3}(x)=8x^{3}-12x\,$

$H_{4}(x)=16x^{4}-48x^{2}+12\,$

$H_{5}(x)=32x^{5}-160x^{3}+120x\,$

$H_{6}(x)=64x^{6}-480x^{4}+720x^{2}-120\,$

$H_{7}(x)=128x^{7}-1344x^{5}+3360x^{3}-1680x\,$

$H_{8}(x)=256x^{8}-3584x^{6}+13440x^{4}-13440x^{2}+1680\,$

$H_{9}(x)=512x^{9}-9216x^{7}+48384x^{5}-80640x^{3}+30240x\,$

$H_{10}(x)=1024x^{10}-23040x^{8}+161280x^{6}-403200x^{4}+302400x^{2}-30240\,$

Ընդանուր հավասարումը Հերմիտի բազմանդամների համար ունի հետևյալ տեսքը՝

$H_{n}(x)=\sum _{j=0}^{[n/2]}{(-1)^{j}}{\frac {n!}{j!(n-2j)!}}(2x)^{n-2j}=x^{n}-{\frac {n(n-1)}{2}}x^{n-2}+{\frac {1}{4}}{\frac {n(n-1)(n-2)(n-3)}{2}}x^{n-4}-\ldots ,$

Հատկություն

$H_{n}(x)$ բազմանդամը պարունակում է անդամներ այնպիսի պարզությամբ, ինչպես որ $n$ թիվը։ $H_{2n}(-x)=H_{2n}(x),~~H_{2n+1}(-x)=-H_{2n+1}(x),~~~n=0,1,2,\ldots$:

$x=0$-ի դեպքում ճշմարիտ են այսպիսի հարաբերակցությունները:

$H_{2n}(0)={\dfrac {(-1)^{n}}{2^{n}}}{\dfrac {(2n)!}{n!}},~~H_{2n+1}=0,~~~n=0,1,2,$,

$H_{2n}(0)={\dfrac {(-1)^{n}(2n)!}{n!}},~~H_{2n+1}=0,~~~n=0,1,2,$. (ֆիզիկական սահմանման ժամանակ)

$H_{n}(x)=0$ հավասարումը ունի $n$ իրական արմատներ, что есть попарно симметричным относительно начала системы координат и модуль каждого из них не превосходит величины ${\sqrt {n(n-1)/2}}$. ինչ կա զույգ-զույգ զիմետրիկ