Մասնակից:Հայրապետյան Վահրամ Տորիկի/Ավազարկղ

Ծնվել է 1970թ նոյեմբերի 16-ին, Մարտակերտի շրջանի Մաղավուզ գյուղում` ծառայողի ընտանիքում: 1977թ ընդունվել է Վարնկաթաղի (Լյուլասազի) 8-ամյա դպրոցը և 1988 ավարտել Մաղավուզի միջնակարգ դպրոցը: 1988-1990թթ ծառայել է նախկին Խորհրդային բանակում: 1991-ին ընդունվել է Երևանի անասնաբուծական-անասնաբուժական ինստիտուտի անասնաբուծության ֆակուլտետը և 1997թ ավարտել Հայկական գյուղատնտեսական ակադեմիայի վերը նշված ֆակուլտետը: 1997 աշխատանքի է ընդունվել Ստեփանակերտի գյուղատնտեսական տեխնիկում որպես զինղեկ, ապա դասախոս, իսկ 2001-2005թթ նույն քոլեջի ուսումնական աշխատանքների գծով տնօրենի տեղակալ: 2001 ընդունվել և 2003թ ավարտել է ԱրՊՀ ասպիրանտուրան, 2004թ ՀՀ ԳԱԱ կենդանաբանության ինստիտուտի 036 մասնագիտական խորհրդում պաշտպանել է թեկնածուական թեզ ու ստացել կենսաբանական գիտությունների թեկնածուի գիտական աստիճան, իսկ 2014թ-ին նույն խորհրդում պաշտպանել է դոկտորական թեզը՝ ստացել կենսաբանական գիտությունների դոկտորի գիտական աստիճան (ի դեպ Արցախում առաջին կենսաբանական գիտությունների դոկտորն է Գ 00.08 «կենդանաբանություն» մասնագիտությամբ): 2003թ ժամավճարային հիմունքներով դասախոսել է ԱրՊՀ կենսաբանության ամբիոնում: 2005թ տեղափոխվել է ԱրՊՀ կենսաբանության ամբիոն, սկզբում որպես դասախոս, իսկ 2008-ից մինչ 2011թ նույն ամբիոնի վարիչ: 2011թ օգոստոսին տեղափոխվել է ՀՊԱՀ-ի Ստեփանակերտի մասնաճյուղ, որպես ուսումնագիտական աշխատանքների գծով տնօրենի տեղակալ, ապա նույն թվականի սեպտեմբերի 1-ից նույն բուհի տնօրեն և աշխատել մինչև 2017թ. դեկտեմբերի 29-ը: 2018թ. հուլիս 4-ից առայսօր աշխատում է ԱՀ բնապահպանության և բնական ռեսուրսների նախարարության ««Կանաչ Արցախ» կենսոլորտային համալիր» ՊՈԱԿ-ում, որպես տնօրեն:2009թ ԲՈՀ-ի կողմից ստացել է դոցենտի կոչում, իսկ 2018թ-ից՝ պրոֆեսորի: Ունի 85– ից ավելի գիտական և գիտամեթոդական աշխատանքներ, այդ թվում 7 ուսումնամեթոդական ձեռնարկ,Ղարաբաղի կենդանիների Կարմիր գրքի առաջին հեղինակ և ղեկավարն է: Մասնակից է բազմաթիվ միջազգային կոնֆերանսների:

ՑՈւՑԱԿ

Կենս. գիտ. դոկտոր, պրոֆեսոր  Վ. Տ. Հայրապետյանի գիտական աշխատանքների

1.     Հայրապետյան Վ. Տ. ԼՂՀ միջատակերների (Insectivora) էկոլոգիան և մակաբույծները //  ԱրՊՀ, գիտ. տեղ. 1(4), 2001, էջ 58-61.    

2.      Явруян Э. Г.,  Айрапетян В. Т., Эндемики и исчезающие виды фауны Арменни      Вестник,МАНЭБ, N 6 (42), С. Петербург, 2001, 3.

3.      Հայրապետյան Վ. Տ., Ազոխի քարանձավի ֆաունան// ԱրՊՀ, գիտ. տեղ. 1(5), 2002, էջ 150-151.

4.      Հայրապետյան Վ. Տ., Ձեռքաթևավորները (Chiroptera) ԼՂՀ կենդանական աշխարհում (հաղոր. 1), ԱրՊՀ, Լ Օրբելու 120-ամյակին նվիր. գիտ. կոնֆ. Ստեփանակերտ 2002, էջ 44-45.

5.      Հայրապետյան Վ. Տ., Քնամկների էկոլոգիան (Myoxidae) և տարածվածությունը ԼՂՀ-ում//ԱրՊՀ, Լ Օրբելու 120-ամյակին նվիր. գիտ. կոնֆ. Ստեփանակերտ 2002, էջ 46-47.

6.      Յավրույան Է. Գ., Հայրապետյան Վ. Տ., Գզրարյան Ն. Վ., Հայաստանի և Արցախի կաթնասունների մակաբույծները// (հաղոր. 1, ոզնիներ), ԳՊՀ կոնֆերանս, սեպտեմբեր, Գավառ, 2002.

7.      Явруян Э. Г., Папов Г. Ю., Айрапетян В. Т., Гзрарян Н. В., Три новых вида рукокрылых (Chiroptera) для фауны млекопитающих Армении//Уч. записки ЕГУ, 1, 2002, ст. 137-138.

8.      Явруян Э. Г., Айрапетян В. Т., Гзрарян Н. В., Новые виды (Chiroptera) фауны Южного Кавказа//Жур. Plecoyus et al, pars specilis, Moсквa, 2002, cт. 91-92.

9.      Յավրույան Է. Գ.  Հայրապետյան Վ. Տ., Ղարաբաղի վայրի կաթնասունները (միջատակերներ, ձեռքաթևավորներ, կրծողներ)// «Դիզակ պլյուս», Ստեփանակերտ, 2003, էջ 1-120.          

10.  Յավրույան Է. Գ.  Հայրապետյան Վ. Տ., Ղարաբաղի վայրի կաթնասունները (գիշատիչներ, կճղակավորներ)//«Դիզակ պլյուս», Ստեփանակերտ, 2003, էջ               1-48.

11.  Арутюнян М. К, Айрапетян В. Т., Казрарян А С, Явруян Э. Г, Влияние антропогенного фактора на динамику и биологии млекопитающих Армении и НКР// Вестник МАНЭБ, С. Петербург, 2003, ст. 43-45.

12.  Հայրապետյան Վ. Տ.,  Ձեռքաթևավորները ԼՂՀ տերիոֆաունայում// ԱրՊՀ, գիտ. տեղ. հավելված 1-2 (6-7) Ստեփանակերտ 2003, էջ 23-24.      

13.  Հայրապետյան Վ. Տ.,  ԼՂՀ տերիոֆաունայում անհետացող որոշ տեսակներ և նրանց պահպանման ուղիները         ԱրՊՀ, գիտ. տեղ. 1-2 (6-7) Ստեփանակերտ, 2003, էջ 46-47.

14.  Явруян Э. Г, Айрапетян В. Т., Попов Г. Ю.,  Определение вида и возраста рукокрылых по внешним морфологическим признакам//      այաստանի կենսաբանական հանդես, հատոր 55, 4, 2003, էջ 334-336.

15.  Явруян Э. Г, Арутюнян М.К., Папов Г. Ю, Вирабян А Р, Гзрарян Н. В., Айрапетян В. Т., Гягунц Г.А.,  Хироптерафауна Армении и Нагорного Карабаха// Plecotus et al, N 6, Москва, 2003, см 1-9.

16.  Հայրապետյան Վ. Տ., Myotis bechsteinii  նոր տեսակը Արցախի ֆաունայի համար (համառոտ հաղորդում)//ԱրՊՀ, գիտ. տեղեկագիր 2(9) Ստեփանակերտ, 2004, էջ 27.    

17.  Հայրապետյան Վ. Տ., Բախշիյան Բ .Հ., Հարությունյան Մ.Կ .,Յավրույան Է.Գ., Արցախի առավել տարածված վնասատու կենդանատեսակները և նրանց դեմ պայքարի եղանակները// Կրթությունը և գիտությունը Արցախում, 5-6, 2004, էջ 210-212.

18.  Yavrouyan E, G, Harutyunyan M. K, Hayrapetyan V.T., Ghazaryan A. S-The influence of anthropogenic factors on the dynamics and biology of bats in karst caves of Armenia and the Republic of Nagorno – Karabakh// Programme and abstracts, Poland, Mikotajki, 23-27, August, 2004 Warszawa, 2004, p 115-116.

19.  Յավրույան Է. Գ., Հայրապետյան Վ. Տ., Բախշիյան Բ. Հ., Հարությունյան Մ.Կ., Յավրույան Դ. Է., Արցախի գյուղատնտեսության առավել վտանգավոր վնասատու կրծողները// «Վիրտուալ սիստեմզ», Երեւան, 2004, էջ 1-23.

20.   Явруян Э. Г.,  Арутюнян М.К, Турлейский К., Газарян А. С., Балоян С.С., Азохская пещера ,,Ворван,, неотъемлемая часть биоразнообразия и историческая достопримечательность Арцаха//Вестник МАНЕБ, том 10 N5, 2005,  ст 265-267.

21.  Հայրապետյան Վ. Տ., ԼՂՀ-ում տարածված կրծողների (Rodienta) կանսաբանությունը// ԱրՊՀ, գիտ. տեղեկագիր 1(10) 2005, էջ 89-90.

22.  Ghazaryan A. S., Yavrouyan E. G., Harutyunyan M.K., Hayrapetyan V.T.- Distribution and ecology of chiropterans occurring in Armenia// National University of lreland, Galway, Abstracts of the X-ht European bat Research symposium, 12-16 August, 2005, p 62.

23.  Հայրապետյան Վ. Տ., Ճագարամկների (Dipodidae) ընտանիքը ԼՂՀ  տերիոֆաունայում//ԱրՊՀ, գիտ. տեղեկագիր 2(11), 2005, էջ 51-52.

24.  Հայրապետյան Վ. Տ., Կրծողների էկոլոգիայի դաշտային հետազոտման որոշ մեթոդներ (մեթոդական ցուցումներ)//ԱրՊՀ, գիտ. տեղեկագիր 1(12), 2006, էջ 16-19.

25.  Հայրապետյան Վ. Տ., Մեհելիի պայտաքթի- Rhinolophus mehelyii Matschie, 1901, տարածման նոր վայրի հայտնաբերումը և նրա էկոլոգիական առանձնահատկությունները ԼՂՀ ֆաունայում//ԱրՊՀ գիտ. տեղեկագիր 2 (13), 2006, էջ 55-59.

26.  Айрапетян В. Т., Распространение и некоторые вопросы экологии остроухой ночницы Myotis blythii Tomes, 1857, в Нагорном Карабахе// Материалы международной конференции, 13-18 августа, Москва, изд. КМК, 2007, ст. 8-10.  

27.  Явруян Э.Г. Арутюнян М. К., Айрапетян В.Т., Определитель классов, подклассов и отрядов наземных членистоногих Армении и Нагорного Карабаха (учебное пособие)//           Российско-Армянский (Славянский) университет, Ереван, изд. РАУ, 2007, ст. 3-52.

28.  Հայրապետյան Վ. Տ., Ականջեղ կամ սպիտակափոր սպիտակատամների (Crocidura leucodon Herman, 1780) տարածվածությունը և էկոլոգիան  ԼՂՀ  ֆաունայում//ԱրՊՀ գիտ. տեղեկագիր 2 (15), 2007, էջ 50-53.

29.  Հայրապետյան Վ. Տ., Գրիգորյան Մ.Ռ., Գրիգորյան Ա. Լ., Լեռնային Ղարաբաղի ֆաունայում տարածված սովորական ոզնիների Erinaceus europaeus Linnaeus 1758 էկոլոգիային և հեմոդինամիկական ցուցանիշներին վերաբերող որոշ հարցեր//ԱրՊՀ գիտ. տեղեկագիր  1(17), 2008,  էջ 60-64.

30.  ԱղասյանԱ. Բ., Աղասյան Ս. Ա., Հայրապետյան Վ. Տ., Ողնաշարավոր կենդանիների լաբորատոր-գործնական պարապմունքների ուսումնամեթոդական ձեռնարկ (մաս I)// «Պոլիգրաֆ» ՓԲԸ, ք. Ստեփանակերտ, 2009, էջ 3-124.

31.   Հայրապետյան Վ. Տ., Անթրոպոգեն գործոնի ազդեցությունը Լեռնային Ղարաբաղի ձեռքաթևավորների (Chiroptera: Vespertilionidae) էկոլոգիական առանձնահատկությունների վրա// ԱրՊՀ գիտ. տեղեկագիր  1(19), 2009, էջ 36-39.

32.  Явруян Э. Г., Арутюнян М. К., Симонян С. А., Айрапетян В.Т., Распространение и биологическая оценка южного подковоноса Rhinolophus euryale на Кавказе//Հայստանի կենսաբանական հանդես, հատոր  LXI 2, 2009, էջ 45-48.      

33.  Явруян Э.Г., Богданович В., Маргарян Н. А, Вартанян Л.К., Арутюнян М.К, Айрапетян В. Т.- Паразитофауна Aрмении и Арцаха // Вестник МАНЕБ, том 14 N4, 2009, ст 51-53.

34. Հայրապետյան Վ. Տ., Յավրույան Է. Գ.,  Պարսկական սկյուռի –Sciurus anomalus Gmelini, 1778 տարածվածությումը և էկոլոգիան Ղարաբաղի ֆաունայում// Միջազգային գիտաժողովի նյութեր նվիրված ԱրՊՀ հիմնադրման 40-ամյակին, պրակ II, 2009, էջ 124-125.

35.  Հայրապետյան Վ. Տ., Գրիգորյան Մ.Ռ.,  Գորշատամների Sorex պոպուլյացիան և էկոլոգիական առանձնահատկությունները և այդ թեմայի դասավանդման հիմնախնդիրները//Մանկավարժության և հոգեբանության հիմնախնդիրները (միջբուհական կոնսորցիումի գիտական հանդես) 2(8), 2010, էջ 84-88.  

36.  Հայրապետյան Վ. Տ., Աղասյան Ս. Ա., Ջհանգիրյան Մ.Լ., Անողնաշարավոր կենդանիների լաբորատոր-գործնական պարապմունքների ուսումնամեթոդական ձեռնարկ//«Պոլիգրաֆ» ՓԲԸ, ք. Ստեփանակերտ, 2010, էջ 3-58.

37.  Gajewska M., Yavrouyan E., Hayrapetian V., Javadian R., Grigorian M., Turlejski K.- Low level of genetic polymorphism of shrews in Armenia and Nagorno-Karabakh// Advances in the biology of shrews III, September 14-17, 2010, Syktyvkar, Komi Republik, Russia, Moscow-2010, p. 17.

38.  Հայրապետյան Վ. Տ., Գասպարյան Ա.Ա.,  Ասիական շնագայլերի- Canis aureus էկոլոգիան և տարածվածությունը ԼՂՀ Մարտակերտի շրջանի լեռնատափաստանային գոտում//ԱրՊՀ գիտ. տեղեկագիր  1(21), 2010,  էջ 38-40.

39.  Հայրապետյան Վ. Տ., Յավրույան Է. Գ., Գրիգորյան Մ. Ռ. Փոքր սպիտակատամների Crocidura suaveolens Pallas, 1811 Էկոլոգիան և տարածվածությունը Արցախում//ԱրՊՀ գիտ. տեղեկագիր  2 (22), 2010, էջ 28-31.

40.  Հայրապետյան Վ. Տ., Արցախի կաթնասունների ուսումնասիրման պատմությունը և ֆաունայի արդի վիճակը//ԱրՊՀ, գիտական ընթերցումներ (հոդվածների ժողովածու), Ստեփանակերտ, 2011, էջ 249-257.  

41.  Яавруян Э.Г, Айрапетян В.Т., Баласанян В.Б., Мноян И.Т.- Наблюдения за экологией и поведением в популяациях лесных мышей –Apodemus sylvaticus L. Арцаха и Армении (краткое сообщение)// ԱրՊՀ, գիտական ընթերցումներ (հոդվածների ժողովածու), Ստեփանակերտ, 2011, էջ 280-281

42.  Айрапетян В. Т., Эколого-фаунистический анализ некоторых видов серых полевок равнинных зон Карабаха на примере Мартунинского района// Материалы международной  научной  конференции «Биологическое разнообразие и проблемы охрана фауны Кавказа», Ереван, 2011, 26-29 сентября,  ст. 25-28.

43.   Հայրապետյան Վ. Տ., Արցախի գյուղատնտեսության համար առավել վնասատու մկնանման կրծողների տարածվածությունը և էկոլոգիան// Материалы международной научной  конференции <современные проблемы экологического и органического сельского хозяиства>, Ереван, ГАУА, 2012, 121-123.

44.   Яавруян Э.Г, Айрапетян В.Т., Арутюняан М. К.- К вопросу об экологии песчанок (Meriones) и крыс (Ratus) в Армении и Арцаха//  Известия государственного аграрного университета Армении, I, 2012, с.100-102.45.

45.  Айрапетян В.Т.,  Распространение многозубки-малютки (Sunkus etruskus  Savi, 1822) в фауне Карабаха и некоторые вопросы относительно ее биологии// Экология, эволюция и систематика животных «материалы международной научно-практической конференции», Ряазань  «Голос губернии», 2012, с. 173-174.    

46.  Арутюнян М.К., Айрапетян В.Т., Явруян Э.Г-Исследованние миграционного поведения подковоносых летучих мышей (Rhinolophidae) меченных в пещерах Армении и Арцаха// Материалы XIV международной научной конференции <Биологическое разнообразие Кавказа и Юга России> посвященной 70-летию со дня рождения Гайирбега Магомедовича Абдурахманова (г. Махачкала, 5-7 ноября 2012 г.) Махачкала, с. 118-119.

47.  Հայրապետյան Վ. Տ., Յավրույան Է. Գ., Հարությունյան Մ.Կ.,  Յավրույան Դ. Է., Մարգարյան Ն. Հ., Բաղրյան Ք.Բ., Մինասյան Հ.Ջ., Աղասյան Ա.Բ., Գրիգորյան Մ.Ռ., Ղարաբաղի կենդանիների Կարմիր գիրք//  (Ողնաշարավորներ)       հրատ Էդիթ պրինտ, Երևան, 2012, էջ 303.

48.  Айрапетян В.Т, Гаспарян А. А.- Морфофизиологические и биологическе особенности  шакалов в полупустынных и предгорных зонах Мартакертского района Карабаха// Вестник РАУ, серия физико-математические и естественные науки, Ереван, 2012,N 2,  с.68-76.      

49.  Айрапетян В.Т.,  Биология обыкновенной лисицы (огневки) Vulpes (V) vulpes  Linnaeus, 1758 в  фауне Нагорного Карабаха// Известия, «Международная наычная конференция» Национального Аграрного Университета Армении,  2013а, с. 35-38.

50.  Айрапетян В.Т.,  Экология и распространение бурого ушана- Plecotus auritus Linnaeus, 1758 В фауне Нагорного-Карабахской республике// Материалы   XV международной научной конференции «Биологическое разнообразие  Кавказа и юга России», (г. Махачкала, 5-6 ноября 2013 г.) Махачкала, 2013 б, с. 64-66.

51.  Айрапетян В.Т., Распространение и экология лисицы обыкновенной (огневки) Vulpes (V) vulpes Linnaeus, 1758 в фауне Нагорного Карабаха// Научный журнал Павлодарского государственного педагогического института «Биологические науки Казахстана», Казахстан, 2013 г (2-3), с. 6-11.

52.  Pilot  M., Dąbrowski M.J., Hayrapetyan V., Yavruyan E., Kopaliani N., Tsingarska  E., Bujalska B., Kamiński  S., Bogdanowicz W., -//Genetic variability of the grey w olf Canis lupus in the Caucasus in comparison with Europe and the Middle East: Distinct or intermediary population?// Museum and Institute of Zoology Polish Academy of  Sciences, Warszawa, Poland, PLoS ONE 9(4): e93828. doi:10.1371/journal.pone.0093828. 2014, p.1-14.

53.  Айрапетян В.Т., Экология и биологические особенности обыкновенной лициц (огневки) Vulpes (v) vulpes Linnaeus, 1758 в фауне Нагорного Карабаха// Научный журнал «Известия КГТУ», № 33, 2014, с. 16-21.

54.  Hayrapetyan V. T., Grigoryan M.R., Ekological and new areal of Suncus etruscus Savii, 1822 in the fauna of nagorno Karabakh// Научный журнал Павлодарского государственного педагогического института «Биологические науки Казахстана», Казахстан, 2014 г N 1, с. 22-27.

55.  Айрапетян В.Т., Рысь Felis lynx Linnaeus, 1758 в фауне Нагорного-Карабаха// Материалы международной научной конференции «Биологическое разнообразие  и проблемы охраны фауны  Кавказа», 23-26 сентября 2014, Ереван, Армения  2014, с.182-186.

56.  Robert Rutkowski, Miha Krofel, Giorgos Giannatos, Duško Ćirović, Peep Mdnnil, Anatoliy M. Volokh, Jуzsef Lanszki, Miklуs Heltai, Lбszlу Szabу, Ovidiu C. Banea,

Eduard Yavruyan, Vahram Hayrapetyan, Natia Kopaliani, Anastasia Miliou,                   George A. Tryfonopoulos, Petros Lymberakis, Aleksandra Penezić, Giedrė                  Pakeltytė, Ewa Sucheckal and Wiesław Bogdanowicz,  A European concern? Genetic structure and expansion of golden jackals (Canis aureus) in Europe and the Caucasus// PLOS ONE, Museum and Institute of Zoology Polish Academy of Sciences, Warszawa, 21, june, 2015, p.1-35.

57.  Hayrapetyan V. T., Ekological features of the Rhinolophus ferrumequinum Schreber, 1774 in the republic of Nagorno Karanakh (Artsakh)// Материалы  Всероссийского форума с международным участием «Эколого–экономический потенциал экосистем Северо–Кавказского  федерального  округа, причины современного состояния и вероятные пути  устоичивого развития  социоприродного комплекса» посвященного 75-летию со дня рождения Первого Президента Республики Дагестан Муху Гимбатовича Алиева (г. Махачкала, 24-27 сентября 2015 г.) Махачкала 2015, p.  231-234.

58.  Айрапетян В. Т., Арутюнян М. К., Азохская пещера как древнейшее местообитание рукокрылых// Plecotus et al, N 18, 2015, Москва, ст. 19-25.

59.   Hayrapetyan V. T., Harutyunyan M.K., Ecology of the serotine bat Eptesicus serotinus (Schreber, 1774) in Nagorno-Karabakh      Печ     Plecotus et al, N 18, 2015.  Москва, ст. 14-18        5.

60.   Айрапетян В. Т., Миграции и кочевание рукокрылых в фауне Арцаха (Нагорного Карабаха)      печ      Современные проблемы биологии и эколгии. Материалы докладов II международной научно-практической конфереции, 4-5 марта, 2016, г. Махачкала, с. 6-8.

61.        Айрапетян В. Т.,       Григорян М. Р. Экологические особенности кавказский бурозубки Sorex caucasicus Satunin, 1913  в фауне Нагорного Карабаха//    Современные проблемы биологии и эколгии. Материалы докладов II международной научно-практической конфереции, 4-5 марта, 2016, Махачкала, с.8 6-88.

62.  Айрапетян В. Т., Арутюнян М. К. Биология и экология усатой ночницы в фауне Нагорного Карабаха (Арцаха)//       Современные проблемы биологии и эколгии. Материалы докладов II международной научно-практической конфереции, 4-5 марта, 2016, г. Махачкала, с. 88-90.

63.  Հայրապետյան Վ. Տ., Հարությունյան Մ.Կ, Յավրույան Է.Գ. Լեռնային Ղարաբաղի ձեռքաթևավորները (ֆաունան, էկոլոգիան, կենդանաաշխարհագրությունը) «Դիզակ  պլյուս», Ստեփանակերտ, 2016, էջ 211.

64. Айрапетян В.Т., Григорян М.Р., Гуланян В         Биоразнообразие и пути сохранения в Нагорно-карабахской республике//Научный журнал Павлодарского государственного педагогического института, «Биологические науки Казахстана», Казахстан, 2016 г, 2, с.68-73.

65. Hayrapetyan V. T., Grigoryаn M., Gulanyan V.Neomys Shelkovnikov Satunin 1913, detected new abodens and ecological features in Nagorno Karabakh’s fauna// Вестник РАУ, серия физико-математические и естественные науки, Ереван, 2016, N 1,  135-141.

66. Grigoryаn M, Avagyan A. The ecology and prevalence of Caucasian moles (Talpa caucasicus Satunin, 1908) in the republic of Artsakh (Nagorno Karabakh)//Научный журнал Павлодарского государственного педагогического института, «Биологические науки Казахстана», Казахстан, 2016 г,  3-4, с.15-20.

67.  Айрапетйан В. Т.,     Арутюнян МРаспространение и экология средиземноморского нетопыря (Pipistrellus kuhlii Kuhl, 1817) в Арцахе//Plecotus et al, N 19, 2016. Москва, ст. 66-70.

68.  Айрапетйан В. Т.,Арутюнян М. К., О размножении средиземноморского нетопыря (Pipistrellus kuhli Kuhl, 1817) в Арцахе//Plecotus et al, N 19, 2016,  Москва, ст. 71-76.

69.  Айрапетйан В. Т., ГригорянМ. Р., Минасяан А.Дж. Распространение малого, или слепого, крота (Talpa levantis Tomas, 1906) в Арцахе и изменениеего гемодинамических показателей в зависимости от вертикальной зонзльности//Научный журнал Павлодарского государственного педагогического института «Биологические науки Казахстана», Казахстан, 2017, N 1, с.14-19.

70. Hayrapetyan V. T., Grigoryаn M. R.The influence of anthropogenic factors on the population of shrews in Artsakh foothills// Научный журнал Павлодарского государственного педагогического института «Биологические науки Казахстана», Казахстан, 2017, N 1, с. 41-46,

71. Հայրապետյան Վ. Տ., Հովհաննիսյան Վ.Ս., Հարությունյան Մ.Կ.     Անողնաշարների կենդանաբանություն// Ստեփանակերտ «Դիզակ պլյուս», 2017, էջ 231: 

72.  Айрапетян В. Т., А. Дж. Минасян,  Э. Г. Явруян - Экология и показатели крови длиннохвостых белозубок Crocidura guldenstaedti Pallas, 1811, в фауне Арцаха// Научный журнал Павлодарского государственного педагогического института §Биологические науки Казахстана¦, Казахстан, 2017, N 3, с.24-32.

73. Айрапетян В. Т., М.К. Арутюнян, Э.Г. Явруян -Распространение и экология обыкновенного длиннокрыла (Miniopterus  schreibersi) в республике Арцах// Амурский зоологический журнал. IX (4), 2017. 230-236.

74.Hayrapetyan V. T. -The species composition of bats and their distribution along the altitude belts in the Artsakh (Nagorno-Karabakh) Republic// Abstract book, first international conference, batsof  eastern Europe: challenges for conservation, 25-27 of october, 2018, Yerevan, Armenia.

75.Айрапетян В. Т., Минасян А.Дж., Авагян А.А. -Эколого-биологические особенности бурозубки волнухина (Sorex volnuchini Ognev, 1922) в Арцахе// Амурский зоологический журнал. X(2), 2018. 129-135

76.Айрапетян В. Т. -Распространение и экологические особенности малого подковоноса Rhinolophus hipposideros Bechstein, 1800 в фауне Нагорного Карабаха// Plecotus et al. 21, 2018, ст. 70-76

77.Hayrapetyan V. T.-The ecology of ural field mice-Apodemus uralensis Palas, 1811 prevailing in Artsakh fauna and their biood indexes depending on the vertical zoning// Вестник РАУ, серия физико-математические и естественные науки, 2018, N 2,  77-85,p. Армения,  Ереван.

78.Айрапетян В. Т. Минасян А.Дж., Овсепян А. Я. Динамика численности и клинические показатели крови малый белозубки-Crocidura suaveolens Pallas, 1811, обитающей в зоне Мартакертского района республики Арцаха// Научный журнал Павлодарского государственного педагогического института §Биологические науки Казахстана¦, Казахстан, 2018, N 2, с.41-47

79.Айрапетян В. Т.,  . Минасян А.Дж. Тамразян М. В. -Экология и распространение кеклика (Alectoris cukar gray, 1830) в предгорной зоне Мартакертского района// Научный журнал Павлодарского государственного педагогического института §Биологические науки Казахстана¦, Казахстан, 2018, N 3, с.12-16. 80. Айрапетян В.Т. Минасям А. Дж.-Экология и некоторые клинические показатели крови общественных полевок Microtus socialiis Pallas, 1773 в предгорной зоне Мартакертского района Арцаха// Амурский зоологический журнал. X(3-4), 2018. с. 193-196

80.Минасян А.Дж., Айрапетян В. Т.-Экология и некоторые клинические показатели крови общественных полевок Microtus socialiis Pallas, 1773 в предгорной зоне Мартакертского района Арцаха//Амурский зоологический журнал. X(3-4), 2018. с. 193-196.

81.Հայրապետյան Վ. Տ. -Ողնաշարավոր կենդանիների համեմատական անատոմիա (ուսումնական ձեռնարկ)// ք. Ստեփանակերտ, 2019թ. էջ 160

82.Айрапетян В.Т., Аветисян М.В., Чалян А.В., Минасян А.Дж.-Биоразнообразие национального парка ‹Качахакаберд› республика Арцах// материалы международной научно-практической конференции «Иртышский бассейн: современное состояние и проблемы устойчивого развития», Павлодар 25 апрель 2019, с.4-12.

83. В.Т. Айрапетян, М.В. Аветисян, М. В. Тамразян-Кеклик (Alectoris Chukar) на территории национального парка «Качахакаберд» Республики Арцах// Научный журнал Павлодарского государственного педагогического института §Биологические науки Казахстана¦, Казахстан, 2019, N 1, с.73-79

84.Հայրապետյան Վ. Տ.,Մինասյան Հ. Ջ., Միքայելյան Տ. Ա.- «Կաչաղակաբերդ» ազգային պարկի կենսաբազմազանություը (անողնաշար կենդանիներ) Մաս I// Ստեփանակերտ, «Դիզակ պլյուս», 2019թ., էջ 3-59.

85.Małgorzata Pilot, Andre E. Moura, Innokentiy M. Okhlopkov, Nikolay Mamaev, Abdulaziz N. Alagaili, Osama B. Mohammed, Eduard G. Yavruyan, Nina H. Manaseryan, Vahram Hayrapetyan, Natia Kopaliani, Elena Tsingarska, Miha Krofel, Pontus Skoglund, Wiesław Bogdanowicz- Global Phylogeographic and Admixture Patterns in Grey Wolves and Genetic Legacy of An Ancient Siberian Lineage// www.nature.com/scientificreports, Scientific Reports, 2019.

86. Айрапетян, В.Т., Минасян А.Дж., . Тамразян М. В.- Экология и распространение каменной куницы (Martes foina Erxleben, 1777) на территории Варнкатага Мартакертского района// Научный журнал Павлодарского государственного педагогического института §Биологические науки Казахстана¦, Казахстан, 2019, N 3, с.13-18.

87.Հայրապետյան Վ. Տ., ՀովհաննիսյանՎ.Ս.- Ողնաշարավորների կենդանաբանություն (Ձկներ, երկկենցաղներ, սողուններ):// Ք. Ստեփանակերտ, Ուս.  ձեռնարկ, մաս I, «ԱՁ Գագիկ Բաղրյան», 2019թ., էջ 216: