Մասնակից:Գոռ Նալբանդյան 19/Ավազարկղ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Jump to navigation Jump to search
Map of countries with diplomatic missions of Japan shown in blue

Կաղապար:Use dmy dates Կաղապար:Politics of Japan

Ճապոնիայի արտաքին հարաբերությունները (ճապ.՝ 日本の国際関係) վարում է Արտաքին գործերի նախարարությունը: Ճապոնիայի դիվանագիտությունը, համաձայն 1947 թվականի Սահմանադրության, իրականացնում է Ճապոնիայի գործադիր մարմինը՝ Կաբինետը, որը ենթակա է օրենսդիր մարմնի՝ Ճապոնիայի պառլամենտի վերահսկողությանը: Ճապոնիայի վարչապետը պարտավոր է արտաքին քաղաքականության վերաբերյալ պարբերաբար զեկույցներ ներկայացնել պառլամենտին, որի և՛ Վերին, և՛ Ստորին պալատները ունեն Արտաքին հարաբերությունների հանձնաժողովներ: Պառլամենտի անդամները լիազորված են հարցեր բարձրացնել և առաջարկություններ կատարել արտաքին գործերի նախարարին և վարչապետին: Օտար պետությունների հետ կնքված պայմանագրերը ենթակա են վավերացման պառլամենտի կողմից: Ճապոնիայի կայսրը, որպես պետության առաջնորդ, իրականացնում է արարողական գործառույթ դեսպանների հավատարմագրերը ընդունելու և պառլամենտի վավերացրած պայմանագրերը հաստատելու առումով: Համաձայն սահմանադրության՝ քաղաքական համակարգում գլխավոր որոշում կայացնողը վարչապետն է: Նրան է պատկանում արտաքին քաղաքական կարևոր հարցերի վերաբերյալ «վերջին խոսքը»: Ճապոնիայի արտաքին հարաբերությունները վերասկզբնավորվեցին 1945 թվականին՝ Երկրորդ համաշխարհային պատերազմում պարտություն կրելուց հետո: ԱՄՆ-ը օկուպացրեց Ճապոնիայի տարածքը 1945-1951 թվականներին: Ստանալով լիիրավ անկախություն Սան Ֆրանցիսկոյի պայմանագրի ստորագրումից հետո՝ Ճապոնիան արտաքին հարաբերությունները կառուցեց ԱՄՆ-ի հետ սերտ ռազմաքաղաքական հարաբերություններ ձևավորելու հիմքով: Սառը պատերազմի տարիներին այ հետևողականորեն հետևում էր արևմուտքի որդեգրած քաղաքականությանը Խորհրդային Միության հանդեպ: Հետպատերզմյան տնտեսական հրաշքից հետո Ճապոնիան կարողացավ վերականգնել իր ազդեցությունը աշխարհում: Սակայն Ճապոնիայի հզորացումը բացասականորեն է ընկալվում Չինաստանում և Հարավային Կորեայում[1]: Սառը պատերազմի ընթացքում Ճապոնիայի արտաքին քաղաքականությունը ակտիվ չէր. պետությունը ողջ ուշադրությունը կենտրոնացրել էր տնտեսական զարգացման վրա: Սակայան Սառը պատերազմի ավարտը և Ծոցի պատերազմի դասերը այդ քաղաքականությունը զգալիորեն փոխեցին: Ճապոնիան որոշեց մասնակցել ՄԱԿ-ի Խաղաղապահ առաքելություններին և զորքեր ուղարկեց Կամբոջա, Մոզամբիկ, Գոլանի բարձունքներ և Արևելյան Թիմոր[2]: 2001 թվականի սեպտեմբերի 11-ի ահաբեկչությունից հետո Ճապոնիայի ծովային ուժերը հերթապահում են Հնդկական օվկիանոսում: Իսկ Ցամաքային ինքնապաշտպանության ուժերը ուղարկվել են Իրաքի հարավային շրջաններ՝ տեղական ենթակառուցվածքների վերականգմանը օժանդակելու համար: Բացի իր անմիջական հարևաններից Ճապոնիան վերջին տարիներին ակտիվ արտաքին քաղաքականություն է վարում նաև այլ պետությունների նկատմամբ: Նման քաղաքականությունը տնտեսական հզորության արգասիքն է: Վարչապետ Յասու Ֆուկուդան ընդգծեց արտաքին քաղաքական կուրսի փոփոխությունը պառլամենտին ուղղված իր ելույթում. «Ճապոնիան ձգտում է դառնալ առանցք մարդկային ռեսուրսների զարգացման և եհտազոտման համար և ունենալ իր մեծ մտավոր ներդրումը խաղաղության հարատև պահպանման համար»[3]:

Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ասիա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հարավարևեկյան Ասիա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Embassy of Indonesia in Japan

Մինչև 1990-ական թվականները Ճապոնիայի գործակցությունը Ասիախաղաղօվկիանոսյան տարածաշրջանի պետությունների մեծ մասի հետ զգալիորեն ակտիվացան: Դա պայմանավորված էր առաջին հերթին տնտեսական կապերի զարգացմամբ և փոխադարձ կարևորության աճով: Հարավարևելյան Ասիայի պետությունների ասոցիացիայի (ԱՍԵԱՆ) անդամ զարգացող պետությունները իրենց զարգացման գործում Ճապոնիայի դերը համարում էին առանցքային: Այս կազմակերպության ներսում Ճապոնիան ամենամեծ ներդրողն է. 1989 թվականի մարտին ներդրումների ծավալը կազմել է շուրջ 14.5 միլիարդ դոլար: 1980-ական թվականների վերջերին Ճապոնիայի կառավարությունը ջանքեր էր գործադրում հատկապես Ասիական տարածաշրջանում իր ազդեցությունը մեծացնելու համար: Վարչապետ Կայֆուն հինգ երկրներ կատարած այցելությունից հետո Սինգապուրում հայտարարեց, որ Ճապոնիայի նկրտումները դուրս են գալիս տնտեսական ազդեցության սահմաններից. այն ձգտում է իր համապատասխան տեղը զբաղեցնել քաղաքական տիրույթում՝ որպես խաղարար պետություն: Որպես ասվածի ապացույց՝ Ճապոնիան ակտիվ դիվանագիտական ջանքեր էր գործադրում Կամբոջայի հակամարտությունը հանգուցալուծելու համար: 1997 թվականին ԱՍԵԱՆ-ի անդամ պետությունները ՉԺՀ-ն, Հարավային Կորեան և Ճապոնիան համաձայնության եկան ամենամյա բանակցություններ անցկացնել տարածաշրջանային համագործակցությունը խորացնելու համար. սա «ԱՍԵԱՆ գումարած երեք» ձևաչափն էր:

South Asia[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հարավային Ասիայում Ճապոնիան հիմնականում ունի տնտեսական դոնորի դեր: 1988-1989 Ճապոնիայ օգնությունը Հարվային Ասիայի երկրներին կազմել է 1.1 միլիարդ դոլար: Բացառությամբ Պակիստանի, որը հիմնական ֆինանսական օգնությունը ստանում է ԱՄՆ-ից, Հրավային Ասիայի մյուս պետությունները իրենց օգնության մեծ մասը ստանում են Ճապոնիայից:

Պետություն Պաշտոնական հարաբերությունների ձևավորումը Փաստեր
Աֆղանստան Աֆղանստան 1930-11-19[4]

Աֆղանստան-Ճապոնիա հարաբերությունները սկիզբ են առել Երկրորդ համաշխարհային պատերազմից: 1974 թվականին Ճապոնիայի կառավարությունը իրակնացրեց ներդրումներ Աֆղանստանի տարածքում հեռուստատեսային հեռարձակում ապահովելու համար:

Բանգլադեշ Բանգլադեշ 1972-02[4]

Բանգալդեշ-Ճապոնիա հարաբերությունները հաստատվել են 1972 թվականին[5]: Պետությունները ունեն սերտ առևտրային հարաբերություններ[6]: 2004 թվականին Ճապոնիան Բանգալդեշում կատարած ուղղակի արտաքին ներդրումների ծավալով չորրորդն էր: 2008|postscript=.}}</ref>

Բութան Բութան 1986-03-28[4]
Բրունեյ Բրունեյ 1984-04-02[4]

Բրունեյն ունի դեսպանատուն Տոկիոյում, իսկ Ճապոնիան Բանդար Սերի Բագավանում[7]: Դիվանագիտական հարաբերությունները հաստատվել են 1984 թվականի ապրիլի 2-ին[7]:

Բիրմա}} 1954-12-01[4]
Կամբոջա}} 1953[4]

Ճապոնիան ունի դեսպանատուն Կամբոջայում: Այն հանդիսանում վերջինիս գլխավոր դոնոր պետություններից մեկը. 1992 թվականից ի վեր տրամադրել է շուրջ 1.2 միլիարդ դոլար տնտեսության զարգացման համար[8] In 2006, Japanese and Cambodian governments signed an agreement outlining a new Japanese aid program worth US$59 million.[9]:

Չինաստանի Ժողովրդական Հանրապետություն Չինաստան 1972[4]
Old Embassy of Japan in China

Դարեր շարունակ եղել են հակամարտող պետություններ: Հարաբերությունները բարելավվեցին 1949 թվականին՝ Չինաստանի Ժողովրդական Հանրապետության ստեղծումից հետո: Սակայն դիվանագիտական հարաբերություններ հաստատվել են միայն 1972 թվականին:

Արևելյան Թիմոր Արևելյան Թիմոր 2002-05-20[4]
Հնդկաստան Հնդկաստան 1952-04-28[4]
Indian, Japanese and US naval warships take part in a military exercise near Bōsō Peninsula in 2007. India is one of the only three nations with whom Japan has a security pact, the other two being the United States and Australia.[10]

Պատմության ընթացքում այս պետությունները ունեցել են բարեկամական և ամուր հարաբերություններ: Վարչապետ Շինզո Աբեյի քաղաքական կուրսի մեջ է մտնում Հնդկաստանի հետ հարաբերությունների սերտացումը: Հնդկաստանը և Ճապոնիան ստորագրել են անվտանգային համագործակցության պայմանագրեր, իրականացնում եմ համատեղ զորավարժություններ[11]:

Ինդոնեզիա Ինդոնեզիա 1958-04[4]

Ինդոնեզիան ունի դեսպանատուն Տոկիոյում և հյուպատոսարան Օսակայում, իսկ Ճապոնիան Ջակարտայում:

Ղազախստան Ղազախստան 1992-01-26[4]
Հյուսիսային Կորեա Հյուսիսային Կորեա [4]

Պետությունների միջև հարաբերությունները լարված են Հյուսիսային Կորեայի միջուկային փորձարկումների պատճառով:

Հարավային Կորեա Հարավային Կորեա 1965-12[4]
Ղրղզստան Ղրղզստան 1992-01-26[4]
Լաոս Լաոս 1955-03-05[4]
Մալայզիա Մալայզիա 1957-08-31[4]
Մալդիվներ Մալդիվներ 1967-11-06[4]
Մոնղոլիա Մոնղոլիա 1972[4]
Նեպալ Նեպալ 1956-07-28[4]
Պակիստան Պակիստան 1952-04-28[4]
Ֆիլիպիններ Ֆիլիպիններ 1956-07[4]
Սինգապուր Սինգապուր 1966-04-26[4]
Շրի Լանկա Շրի Լանկա 1952[4]
Չինաստանի Հանրապետություն Չինաստանի Հանրապետություն 1952[4]
Տաջիկստան Տաջիկստան 1992-01-26[4]
Թաիլանդ Թաիլանդ 1887-09-26[4]
Թուրքմենստան Թուրքմենստան 1992-01-26[4]
Ուզբեկստան Ուզբեկստան 1992-01-26[4]
Վիետնամ Վիետնամ 1973-09-21[4]
  1. ↑ BBC World Service Poll, 6 March 2007 (PDF)
  2. ↑ 国連平和維持活動（PKO）, Ministry of Foreign Affairs
  3. ↑ Komura, Masahiko. "Building Peacebuilders for the Future," Tokyo Peacebuilders Symposium 2008. 24 March 2008.
  4. ↑ 4,00 4,01 4,02 4,03 4,04 4,05 4,06 4,07 4,08 4,09 4,10 4,11 4,12 4,13 4,14 4,15 4,16 4,17 4,18 4,19 4,20 4,21 4,22 4,23 4,24 4,25 4,26 4,27 4,28 mfat
  5. ↑ «Japan–Bangladesh Relations»։ Japan: Ministry of Foreign Affairs։ March 2008։ Վերցված է 9 April 2008. 
  6. ↑ Abdul Matin Muhammad (2005)։ «East Asian Security: A Bangladesh Perspective»։ in Sisodia N. S., Naidu G. V. C.։ Changing Security Dynamic in Eastern Asia: Focus on Japan։ Bibliophile South Asia։ էջեր 504–528։ ISBN 81-86019-52-9. 
  7. ↑ 7,0 7,1 7,2 7,3 «Brunei-Japan Relations»։ Ministry of Foreign Affairs and Trade (Brunei)։ Արխիվացված է օրիգինալից 22 February 2014-ին։ Վերցված է 16 February 2014 
  8. ↑ «Business in Cambodia | Japan – Business People Technology»։ www.japaninc.com։ 31 August 2008։ Վերցված է 19 September 2011 
  9. ↑ «Search»։ Phnom Penh Post։ Վերցված է 21 February 2015 
  10. ↑ «India, Japan in security pact; a new architecture for Asia?»։ Reuters։ 25 October 2008 
  11. ↑ India Rediscovering East Asia, PINR Archived 24 October 2007 at the Wayback Machine.
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Մասնակից:Գոռ_Նալբանդյան_19/Ավազարկղ&oldid=5646594» էջից