Մասնակից:Արինա Բեգլարյան.1/Ավազարկղ3
Ռոբերտ Ջոն Վիդլար (Ուայդլեր[1], ) էլեկտրոնիկայի ոլորտում ամերիկացի ինժեներ, անալոգային ինտեգրալ սխեմաների շղթաների հիմնադիրը[2]: Իր ամենակարևոր աշխատանքը Վիդլարն ավարտել է 1964-1970 թվականներին՝ տեխնոլոգ Դեյվիդ Թալբերտի հետ միասին: Վիդլարը մշակել է, իսկ Թալբերտը սերիական արտադրության է բերել առաջին ինտեգրալ օպերացիոն ուժեղացուցիչ (ou) μA702 (1964), առաջին զանգվածային ինտեգրալ ou μA709 (1965), առաջին երկրորդ սերնդի ou LM101 (1967), առաջին ինտեգրալ էլեկտրական կայունարար LM100 (1966) եւ առաջին երեք եռատերմինալ կայունացուցիչ lm109 (1970) трёхвыводной: Նրանք առաջինն են օգտագործել անալոգային սխեմաներում պինչ ռեզիստորներ, դաշտային տրանզիստորներ, բազմակոլորտ և սուպեր բետա երկբևեռ տրանզիստորներ: Վիդլարը կայուն հոսանքի աղբյուրի (1964), հղման լարման աղբյուրի (1969) և նրա անունով ուժեղացուցիչի ելքային փուլի (1977) գյուտարարն է: Հենքային հոսանքների և լարումների ինտեգրալ աղբյուրների բոլոր ժամանակակից սխեմաները հենվում են 1960-ականների Վիդլարի մշակման վրա[3]։
Երեսուներեք տարեկան հասակում Վիդլարն անսպասելիորեն լքել է Սիլիկոնային հովիտի մասնագիտական համայնքը և մշտապես տեղափոխվել Մեքսիկա: Անկանխատեսելի կերպարը, ալկոհոլիզմը, բոհեմական ապրելակերպը[4] և Վիդլարի ճգնավորությունը նրան նույնիսկ իր կենդանության օրոք դարձրել են լեգենդների և անեկդոտների կերպար, ինչը մեծապես հաստատվում է ականատեսների վկայություններով:
Ծագումը: Կրթություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Բոբ (Ռոբերտ Ջոն) Վիդլարը ծնվել և մեծացել է Քլիվլենդում ՝ գերմանական և չեխական արմատներով հարուստ բազմազավակ ընտանիքում[5]։ Նրա մայրը ՝ Մերի Վիտուսը (անգլ.՝ Mary Vithous), եղել է էմիգրանտ չեխերի դուստր[6]։ Նրա հայրը ՝ ռադիոինժեներ Ուոլթեր Վիդլարը (անգլ.՝ Walter J. Widlar), պատկանում էր Քլիվլենդում ազդեցիկ գերմանական տոհմին,որի հիմնադիրները բնակություն են հաստատել Օհայոյում XVIII դարի վերջին[6]։ Գերմանական ազգանունը Վիդլար Ամերիկայում վերածվել է Ուայդլերի[7], բայց ռուսական տեխնիկական գրականության մեջ օգտագործվում է գերմանական արտագրումը[8]:
Իր հասուն տարիներին Վիդլարը երբեք չի խոսել իր մանկության և պատանեկության մասին, բայց դրանց որոշ դրվագներ պահպանվել են տեղական թերթերում և արխիվներում: Նրա հայրը՝ տաղանդավոր և նախաձեռնող ինքնուս անձնավորություն, պարբերաբար տպագրվում էր պրոֆեսիոնալ և տեղական մամուլում և հեղինակություն ձեռք բերում որպես հաճախականության մոդուլացման փորձագետ[9]: 1942 թվականին Վանևար Բուշի Ռազմավարական մշակումների հանձնաժողովը մոբիլիզացրեց Վիդմար ավագին հիդրոաքուստիկ փոթորիկների՝ հաճախականությամբ մոդուլացված տրանսմիտերի մշակման համար[10]:15 տարեկանում որդին, հետևելով հորը, յուրացրեց ռադիոտեխնիկայի հիմունքները և սովորեց վերանորոգել հեռուստացույցները[11]։
1953-ին քառասունհինգ տարեկան Վիդլար ավագը, որը երբեք չէր առանձնանում առողջությամբ, մահացել է սրտի զանգվածային կաթվածից[12]: Բոբը ստիպված էր ինքն իրեն գումար վաստակել՝ նախ մաքրելով և հետո նորոգելով ռադիոտեխնիկան:Ավարտել է ճիզվիտական դպրոցը Սբ.Իգնատիուսը Քլիվլենդում, մեկ տարի անցկացրել է որպես տեխնիկ այն ֆիրմայում, որտեղ տասը տարի աշխատել է նրա հայրը, և 1958-ին կամավոր աշխատել է ԱՄՆ-ի ռազմաօդային ուժերում և երկու տարի ծառայել է որպես էլեկտրոնային հրահանգիչ Կոլորադոյի բազայում[13]: 1960 թվականի նոյեմբերին ռազմաօդային ուժերի ուսումնական վարչությունը հրատարակել է նրա առաջին գիրքը՝ կիսահաղորդչային սարքերի ուսումնական ձեռնարկը[14]:
Դեռևս ծառայության ընթացքում՝ 1959 թվականի սկզբին[15], Վիլարը կարողացավ ընդունվել Կոլորադոյի համալսարան Բոուլդերում։ 1961 թվականին նա ազատվել է ՌՕՈւ-ից և աշխատանքի անցել գործիքաշինական ընկերությունում՝ Ball Brothers Research Corporation, որպես ինժեներ: ՆԱՍԱ-ի ուղեծրակայանի կառավարման սարքերի վրա աշխատելիս Վիդլարը բախվել է տրանզիստորների ռադիացիոն դիմադրության խնդրին:Միակ տրանզիստորը, որը հավաստագրված ռադիացիոն, ուստի Վիդլարը հնարավորություն ուներդիմացկունությամբ արտադրում էր Amelco ընկերությունը, հանդիպելու իր ղեկավարների, իսկ նախկինում `Fairchild Semiconductor կիսահաղորդչի հիմնադիրներ Ժան Էրնիի եւ Շելդոն Ռոբերթսի հետ: Վիլարը հասկացել է, որ էլեկտրոնիկայի հիմնական զարգացումները տեղի են ունենում ոչ թե գործիքավորման մեջ, այլ կիսահաղորդչային արտադրության մեջ, և 1963 թ.-ի սկզբին որոշել է աշխատանքի անցնել ոլորտի առաջատար ընկերությունում՝ Fairchild Semiconductor-ում: Fairchild - ում նույնպես ղեկավարներ են գտնվել, ովքեր հետաքրքրված են եղեել Վիդլարով, այնքան, որ ընկերությունը գնացել է մասնագիտական էթիկայի խախտման և իր Հաճախորդից փոխել է աշխատակցին[16][17]։
- ↑ Lee, 2007, էջ 40, см. также видеоинтервью с Джеком Гиффордом, Доном Валентайном и др. на сайте проекта Silicon Genesis
- ↑ Lee, 2007, էջ 40: «Widlar almost single-handedly established the discipline of analog IC design»
- ↑ Harrison, 2005, էջ 11
- ↑ Lojek, 2007, гл. 8, обыгрывает связь между Богемией (Чехией), где родились предки Видлара по материнской линии, и богемой (образом жизни)
- ↑ Pollack, A. Robert Widlar, 53, Designer of Computer Circuits // The New York Times. — 1991, March 6.: после смерти Видлара в живых оставались двое его братьев и сестра
- ↑ 6,0 6,1 Lojek, 2007, էջեր 249-250
- ↑ Lee, 2007, էջ 40
- ↑ См., например, все русские издания «Искусства схемотехники» Хоровица и Хилла
- ↑ Lojek, 2007, էջ 250
- ↑ Lojek, 2007, էջեր 251-252
- ↑ Lojek, 2007, էջեր 250-251
- ↑ Lojek, 2007, էջ 252
- ↑ Lojek, 2007, էջեր 252, 254
- ↑ Lojek, 2007, էջեր 254, 256
- ↑ «Alumni profile: Bob Widlar Electrical Engineering Research & Invention». University of Colorado at Boulder. 2003. Արխիվացված է օրիգինալից 2012-11-05-ին.
- ↑ Lojek, 2007, էջ 254
- ↑ Lee, 2007, էջ 40: «Despite the breach in protocol inherent in aggressively recruiting a customer’s key employee, Fairchild induced Widlar…»