Մասնակից:Անի Ղարաբաղցյան/Ավազարկղ
Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Հարություն Մարության (այլ կիրառումներ)
Անի Ղարաբաղցյան/Ավազարկղ |
|---|
Հարություն Տիրանի Մարության (), հայ ազգագրագետ, պատմաբան, պատմական գիտությունների դոկտոր
Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ծնվել է 1956 թ.-ի սեպտեմբերի 30-ին, Երեւանում)։ 1973 թվականին ավարտել է Երևանի թիվ 114 անգլիական թեքումով դպրոցը, 1978 թվականին՝ Երևանի պետական համալսարանի պատմության ֆակուլտետի ազգագրության բաժինը։
- 1980-1983 ՍՍՀՄ ԳԱ Ազգագրության ինստիտուտ (Մոսկվա),
արտա¬դրու¬թյունից կտրված ասպիրանտուրա, պատմական գիտությունների թեկնածու (Մոսկվա, 1984), ազգագրություն
ԱՇԽԱՏԱՆՔԸ ՀՀ ԳԱԱ հնագիտության և ազգագրության ինստիտուտ, Ար-դի¬ականության ազգաբանության բաժին, գլխավոր գիտ¬աշ-խատող
ՄԱՍՆԱԳԻՏԱԿԱՆ ՀԵՏԱՔՐՔՐՈՒ¬ԹՅՈՒՆՆԵՐԻ ԲՆԱԳԱՎԱՌՆԵՐԸ. Ցեղասպանության հիշողություն և ազգային ինքնություն, Կոլեկտիվ և պատմական հիշողություն, Պատկերագրություն, Ժամանակակից ազգային շարժումներ և ազգային ինք¬նու-թյուն (Ղարաբաղյան շարժում), Բախումնաբանություն, Աղքատության խնդիրներ, Հայոց ենթաէթնիկ խմբեր, Հայ ավանդական մշակույթ (բնակավայր, բնակելի տներ, կահույք, արհեստներ), Էթնիկ պատմության հարցեր
ՄԱՍՆԱԳԻՏԱԿԱՆ ԳՈՐԾՈՒՆԵՈՒԹՅՈՒՆ.
- 1978-1979 1983-1984 Բաժնի վարիչ, Հայաստանի ազգագրության պետական թան-գարան
- 1984-մինչ օրս Կրտսեր, ավագ (1989 թ.-ից), առաջատար (2008 թ.-ից), գլխավոր (2017 թ.-ից) գի¬¬տաշխատող, ՀՀ ԳԱԱ հնագիտու-թյան և ազ¬¬գագրության ին¬ս¬¬¬¬տիտուտ, Արդիականության ազ-գա¬բա¬նության բաժին (2005 թ.-ից)
1989-1993 Գիտական խորհրդատու, Հայաստանի ազգագրության պե-տա¬¬կան թանգարան
1991-2013 Հրավիրյալ դասախոս, ԵՊՀ պատմության ֆակուլտետի հնա¬-գիտության և ազգագրության ամբիոն
2000, սեպտ. – 2002, դեկտ. Մշակույթի հարցերով խորհրդատու, «Մշակութային ժա¬ռան-գության նախաձեռնության համար» ծրագիր (Հա¬¬¬մաշ¬խար-հային բանկի դրամաշնորհ ՀՀ կառավարու¬թյանը), «Հա¬¬յաս-տան» համահայկական հիմ¬նադրամ
2007, մարտ – 2009, օգոստոս Ծրագրի ղեկավար, «Հայագիտական կենտրոնի» (2008 թ. հուն¬¬վարից) ղեկավար, փորձագետ (2009 թ. հունվարից), «Նո-րա¬վանք» գիտա¬կր¬թա¬կան հիմնադրամ
2010, սեպտ. – 2011, դեկտ. Հրավիրյալ դասախոս, Երևանի Վ. Բրյուսովի անվան պե¬տա-կան լեզ¬վա¬բա¬նական համալսարանի մշակութային մար¬¬դա-բա¬նու¬թյան ամբիոն
2017, ապրիլ –
մայիս Հրավիրյալ դասախոս, Պիտեր Պազմանի անվան կաթոլիկ համալսարանի (Բուդապեշտ) հայագիտության ամբիոն
ՀԵՏԱԶՈՏՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ, ԳՆԱՀԱՏՈՒՄՆԵՐ.
1994, հուլիս – 1995, փետրվար Ազգագրագետ-խորհրդատու, խմբի ղե¬կա¬վար, Համաշ¬խար-հա¬յին բանկ, «Աղ¬քատությունը և գոյատևման ռազ¬մա¬վա¬րու-թյունը Հայաստանում» ծրագիր
1996, հուլիս –
նոյեմբեր Ազգագրագետ-խորհրդատու, Համաշ¬խարհային բանկ, «Բա-րեփոխումները առողջապահության և կրթության բնա¬գա-վառ¬ներում» ծրագիր
1997, նոյեմբ. –
դեկտեմբ. Ազգագրագետ-խորհրդատու, Համաշ¬խար¬հային բանկ, «Ծայ¬-րա¬հեղ աղքա¬տու¬թյունը Հայաստանում» ծրագիր
1998, մայիս –
հունիս Ազգագրագետ-խորհրդատու, Համաշխարհային բանկ, «Փա-րոս համակարգի արդի վիճակը» ծրագիր
1999, հոկտ. –
նոյեմ. Ազգագրագետ-խորհրդատու, Համաշխարհային բանկ, «Կո-մունալ ծառայությունների գների աճի սոցիալական չա¬փում-ները» ծրագիր
2000, օգոստ. –
հոկտ. Ազգագրագետ-խորհրդատու, Համաշխարհային բանկ, «Հա-յաստանի բնական պաշարների օգտագործման և աղքա¬տու-թյան նվազեցման ծրագիր»
2001, հունվար –
ապրիլ Ազգագրագետ-խորհրդատու, JEP/TACIS, «Հայաստանում ջե-ռուցման համակարգի զարգացման ստրատեգիան» ծրա¬գիր
2003, մարտ –
ապրիլ Ազգագրագետ-խորհրդատու, Համաշխարհային բանկ, «Աղ-քա¬տության որակական գնահատականը Հայաստանում» ծրա¬գիր
2005, հունվար –
փետրվար Ազգագրագետ-խորհրդատու, Համաշխարհային բանկ, «Հա-յաս¬տանի գյուղական ձեռնարկությունների և գյուղա¬տնտե-սա¬կան փոքր կոմերցիայի զար¬գացման ծրագիր»
2005, նոյեմբեր –
դեկտեմբեր Անդրկովկասյան տուրիստական նախաձեռնություն ծրա-գրի (TCTI) (Հայաստան) շահառուների գործունեու¬թյան գնա¬-հատում
ԱԿԱԴԵՄԻԱԿԱՆ ԵՎ ՓՈՐՁԱԳԻՏԱԿԱՆ
ԳՈՐԾՈՒՆԵՈՒԹՅՈՒՆ.
1989-1995 Գիտական խորհրդի անդամ, Հայաստանի ազգագրության պե¬տական թանգարան
1991-1995, 2011-մինչ օրս Գիտական խորհրդի անդամ, Երևանի պատմության թան-գարան
1999-2012 Փորձագետ, ՀՀ Մշակույթի նախարարության Պատմու¬թյան և մշակույթի հուշար¬ձան¬ների պահպանության վար¬չու¬թյան փորձագիտական հան¬ձ¬նաժողով
2007-2008 «Հայփոստ» ՓԲԸ Նամականիշների խորհրդի անդամ
2007-2008 Գլխավոր խմբագրի տեղակալ, «21-րդ դար». «Նո¬րա¬վանք» գի¬տակրթական հիմնադրամի հանդես
2007-մինչ օրս Գիտական խորհրդի անդամ, ՀՀ ԳԱԱ հնագիտության և ազ¬-գա¬գրության ինստիտուտ
2007-2015 Գիտական խորհրդի անդամ, ՀՀ ԳԱԱ Հայոց ցե¬ղա¬սպա¬նու-թյան թանգարան-ինստիտուտ
2011-մինչ օրս
2012-մինչ օրս
2012, սեպտ. –
2015
2013-2016
2014-մինչ օրս
2014-մինչ օրս
2015-2016
2015-մինչ օրս
2015-մինչ օրս
2017-
Ատենախոսությունների պաշտպանության գիտական խոր¬-հր¬դի անդամ (նախագահի տեղակալ – 2016 թ.-ից), ՀՀ ԳԱԱ հնագիտության և ազ¬գա¬գրու¬թյան ինս¬տիտուտ
ՀՀ մշակույթի նախարարության պատ¬մամշակութային ար-գելոց-թանգարանների և պատմական միջավայրի պահ¬¬¬¬պա¬-նու¬թյան ծառայության գիտական խորհրդի ան¬դամ, փոխ-նախագահ
Հայոց ցեղասպանության 100-րդ տարելիցին նվիրված մի-ջո¬ցա¬ռումները համակարգող պետա¬կան հանձնաժողովին կից փորձագիտական խմբի անդամ
«Ցեղասպանագիտական հանդես» պարբերականի խմբա-գրական խորհրդի անդամ
ՀՀ մշակույթի նախարարին կից ոչ նյութական մշակու¬թա-յին ժառանգության հարցերով մասնագիտական խորհրդի անդամ
Հայկական ուսումներու միջազգային ընկերակցության (Association Internationale des Etudes Arméniennes) անդամ
«International Journal of Armenian Genocide Studies» պար–բերականի միջազգային գիտական խորհրդի անդամ
«Society of Armenian Scholars» (SAS) (ԱՄՆ) գիտական ըն¬կե-րակցության անդամ
Եվրոպայի խորհրդի շրջանակներում գործող գնչուների հարցով փորձագետների ժամանակավոր հանձնա¬ժողո¬վում Հայաստանի ներկայացուցիչ/փորձագետ
«Հնագիտության և ազգագրության ինստիտուտի աշ¬խա¬տու-թյուններ» պարբերականի խմբագրական խորհրդի ան¬դամ
ԳԻՏԱՀԵՏԱԶՈՏԱԿԱՆ ՇՆՈՐՀՆԵՐ.
1998, հունվար –
մարտ Հետազոտող, «Մշակութային երկխոսություն հանուն հար-մոնիկ համակեցության» ծրագիր (NGOC/UNHCR)
1998, օգոստոս –
նոյեմբեր Հետազոտող IREX/RSEP ծրագրի շրջանակ¬նե¬րում. թեմա՝ «Ինք¬նությունը պատկերներում. տարածա¬շր¬ջա¬¬նային կոն-ֆլիկտ¬ների լուծումը դրանք հասկանալու մի¬ջո¬ցով», Միչի-գա¬նի համալսարան (Էնն Արբոր, ԱՄՆ)
1999, փետրվար –
հուլիս Ծրագրի տնօրեն, «Հայ գնչուներ (բոշաներ). ա¬վան¬¬դույթ¬նե-րը, արդի վիճակը, հեռանկարները» (Բաց հասարա¬կու¬թյան ինստիտուտ - օժանդակու¬¬¬¬թյան հիմնադրամ Հայաս¬տան)
1999, օգոստոս –
հոկտեմբեր Ազգագրագետ-հետազոտող, «Փախստականներ – տեղա-բնակ¬ներ. փոխհարաբերությունների տասնամյա ընթաց¬քը (ըստ Վարդենիսի և Վայոց Ձորի նյութերի)» ծրագիր (NGOC/UNHCR)
2000, մայիս –
սեպտեմբեր Հետազոտող, «Պատմություններ աղքատության և աղ¬քատ¬-նե¬րի մասին» ծրագիր (հանրամատչելի գրքի կազ¬մում և հրա¬տարակում), Համաշխարհային բանկ, «Փոքր դրամա-շնորհ¬ներ 2000» ծրագիր
2003, սեպտ. – 2004, հունիս Հետազոտող Ֆուլբրայթ ծրագրի շրջանակներում. թեմա՝ «Պատ¬մական հիշողության դերը հասարակության դեմո-կրա¬տացման գործընթացում», Մասաչուսեթսի տեխնոլո-գիական համալսարան (MIT) (Քեմբրիջ/Բոստոն, ԱՄՆ)
2005, ապրիլ –
հունիս Ազգագրագետ-հետազոտող, «Պատմություններ աղ¬քա¬տու-թյան մասին-2» ծրագիր, Գերմանիայի տեխնիկական հա-մա¬¬գործակցության ընկերություն (GTZ)
2009, սեպտ. – 2010, մարտ
2012, հունվար –
2013, հունվար
2012 մարտ –
դեկտեմբեր
2013 փետրվար –
դեկտեմբեր
2013 հունիս –
օգոստոս
2014 փետրվար –
դեկտեմբեր
2016 հունիս -
սեպտեմբեր
Հետազոտող, Միացյալ Նահանգների Հոլոքոստի հու¬շային թանգարանի (USHMM) Հոլոքոստի ¬հետա¬զոտու¬թյունների կենտրոն (CAHS). թեմա՝ «Հիշողության վրա հենված քա¬-ղաքականություն. հայոց և հրեից փորձառության հա¬մե-մատական ուսումնասի¬րություն» (Վաշինգտոն, ԱՄՆ)
Ծրագրի ղեկավար, «Խոսելով միմյանց հետ. Աջակ¬ցու¬թյուն մե¬¬ծահասակների կրթությանը, որպես ներդրում հայ -թուր¬-քա¬կան երկխոսությանը», ԴՎՎ ինթերնեյշնլ (ԳՖՀ) և «Հա¬¬-զա¬¬րաշեն» ազգաբանական հետազոտու¬թյուն¬նե¬րի հայ¬¬¬կա¬-կան կենտրոն ՀԿ (Երևան)
Հետազոտող, «Տոտալ(իտար)իս Հայաս¬տան. խորհրդային շրջա¬նի բռնաճնշումների բանավոր պատմությունների ծրա¬¬¬¬գիր։ Մաս 1» ծրագիր, ԴՎՎ ինթերնեյշնլ (ԳՖՀ) և «Հա-զա¬¬րաշեն» ազգաբանական հետազոտությունների հայ¬կա-կան կենտրոն ՀԿ (Երևան)
Հետազոտող, «Տոտալ(իտար)իս Հայաս¬տան. Խոր¬հր¬դային շրջա¬նի բռնաճնշումների բանավոր պատ¬մու¬թյուն¬ների ծրա¬¬¬գիր։ Մաս 2» ծրագիր, ԴՎՎ ինթերնեյշնլ (ԳՖՀ) և «Հա-զա¬¬¬րաշեն» ազգաբանական հետազո¬տու¬թյուն¬նե¬րի հայ¬կա-կան կենտրոն ՀԿ (Երևան)
Հետազոտող ԴԱԱԴ (DAAD) ծրագրի շրջանակներում. թե-մա` «1988-1990 թթ. Հայկական «չճանաչված» հեղափո¬խու-թյու¬նը և 1989 թ. արևելաեվրոպական հեղափո¬խու¬թյուն¬նե-րը. նմանությունները, տարբերությունները, առանձնա-հատ¬կությունները», Հումբոլդտի համալսարան, Արևելյան Եվ¬րոպայի ազգաբանության ինստիտուտ (Բեռլին, ԳՖՀ)
Հետազոտող, «Տոտալ(իտար)իս Հայաս¬տան. Խոր¬հր¬դային շրջա¬նի բռնաճնշումների բանավոր պատ¬մու¬թյուն¬ների ծրա¬¬¬գիր։ Մաս 3» ծրագիր, ԴՎՎ ինթերնեյշնլ (ԳՖՀ) և «Հա-զա¬¬¬րաշեն» ազգաբանական հետազո¬տու¬թյուն¬նե¬րի հայ¬կա-կան կենտրոն ՀԿ (Երևան)
Հետազոտող, «Իմ Հայաստան» մշակութային ժառանգու-թյան ծրագիր, Սմիթսոնյան հաստատություն (Վաշինգ¬տոն-Երևան)
ԱԿԱԴԵՄԻԱԿԱՆ ԵՎ ՊԵՏԱԿԱՆ ՇՆՈՐՀՆԵՐ.
1978, հունիսի 20 Դիպլոմ գերազանցությամբ (կարմիր դիպլոմ) – Երևանի պետական համալսարանից 1982, ապրիլի 21 ԽՍՀՄ Գիտությունների ակադեմիայի Ն. Ն. Միկլուխո-Մակ¬լայի անվան Ազգագրության ինստիտուտի լավագույն աս¬պիրանտ – ընտրվել է Ինստիտուտի համապատաս¬խան հանձնաժողովի կողմից
2012, մայիսի 29
2013, սեպտ. 12
2014, սեպտ. 18
2015, փետրվ. 12
2016, մայիսի 7
2016, սեպտ. 24 Հայաստանի Հանրապետության Նախագահի 2011 թ. «Հա-յոց ցեղասպանության ճանաչման գործում նշանակալի ա-վանդ ներդրած անձանց շնորհվող մրցանակ» – Հայոց ցե-ղա¬սպանության հիշողության շարունակականության և Ղա¬րաբաղյան շարժման միջև եղած աղերսների ուսում¬նա-սիրությունը նոր գիտական մեթոդաբանության և մշա¬կում-ների կիրառմամբ իրականացված հետազոտության հա¬մար
Հայաստանի Հանրապետության վարչապետի հուշա¬մե¬դալ – գիտության բնագավառում երկարատև, բեղմնավոր գի-տական գործունեության և Հայաստանի Հանրա¬պե¬տու¬թյան գիտությունների ազգային ակադեմիայի 70-ամյակի կա-պակցությամբ
«Մովսես Խորենացի» մեդալ – Հայաստանի Հանրա¬պե¬տու-թյան Անկախության տոնի առթիվ, ինչպես նաև հասա¬րա-կա¬կան գիտությունների բնագավառում ունեցած նվա¬ճում-ների համար
Հայաստանի «Արդյունավետ գիտաշխատող – 2014» մրցույ-թի շահառու, Հայաստանի Հանրապետության կրթության և գիտության նախարարություն, Գիտության պետական կո¬-մի¬տե
«Վասպուրական» հայրենակցական միության ոսկե մեդալ – Վանի ինքնապաշտպանության 100-ամյակին նվիրված թե-մատիկ գիտաժողով կազմակերպելու, «Հայաստանի մայ-րաքաղաքները» ժողովածուի «Վան» գրքի հրատա¬րակ¬ման նախաձեռնության և «Վասպուրական» հայրենակ¬ցա¬կան հասարակական կազմակերպության գործունեու¬թյանն ակտիվ մասնակցություն ցուցաբերելու համար
Հայաստանի «Արդյունավետ գիտաշխատող – 2016» մրցույ-թի շահառու, Հայաստանի Հանրապետության կրթության և գիտության նախարարություն, Գիտության պետական կո-մի¬տե
ԱՏԵՆԱԽՈՍՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ
1. Интерьер армянского народного жилища (по материалам второй по¬ло¬ви-ны XIX – начала XX века). – Диссертация на соискание уче¬ной степени кан¬дидата исторических наук по специальности “эт¬но¬гра¬фия”. М., Институт этнографии им. Н. Н. Миклухо-Маклая АН СССР, 12 июня 1984 г.
2. Կոլեկտիվ և պատմական հիշողությունը հայոց ինքնության հա¬մա¬տեքս¬տում (ըստ XX դարի պատմա-ազգագրական նյութերի). Է.00.04.-«Ազգա¬գրու¬թյուն» մաս¬նա¬գիտությամբ պատմական գիտությունների դոկտորի գի¬տա¬կան աստիճանի հայց¬ման ատենախոսություն, Երևան, ՀՀ ԳԱԱ հնագիտության և ազգագրության ինստիտուտ, 10 ապրիլի 2007 թ.։
ՀՐԱՏԱՐԱԿՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ
ԳՐՔԵՐ
1. Интерьер армянского народного жилища (вторая половина XIX – начало XX ве¬ка). Материалы к “Кавказскому историко-этнографическому ат¬ла-су”. – “Армянская эт¬но¬графия и фольклор”, выпуск 17, Ереван, 1989.
2. «Պատմություններ աղքատության մասին». նյութեր և ուսումնա¬սիրու¬թյուն-ներ (խմբ.՝ Հր. Խառատյան), Երևան, «Լուսակն» հրատ., 2001, 432 էջ (համա-հե¬¬ղի¬նակներ՝ Լ. Աբրա¬համ¬յան, Ա. Գուլյան, Հր. Խառատյան, Հ. Մարության և ուրիշներ)։
3. Armenian Folk Arts, Culture, and Identity (co-authors: H. Marutyan, H. Pet-ros¬¬yan, R. Pikichyan et al.). – Eds. L. Abrahamian, N. Sweezy, photography editor S. Sweezy. Indiana University Press, Bloomington and Indianapolis, 2001, 312 p.
4. Հիշողության դերն ազգային ինքնության կառուցվածքում. տեսական հար¬ցա¬¬-դրում¬ներ, Երևան, «Նորավանք» ԳԿՀ, 2006, 89 էջ։ http://www.noravank.am/upload/pdf/30_am.pdf
5. Պատ¬մութ¬յուն¬ներ աղ¬¬քա¬տութ¬յան մա¬սին, գիրք երկրորդ (խմբագիրներ՝ Հր. Խա¬¬¬ռատ¬յան, Հ. Մարության), Երևան, Ազգաբանական հետազոտություն¬նե¬րի հայ¬կա¬կան կենտ¬րոն «Հազարաշեն», 2007, 544 էջ (նյութերի հեղինակներ՝ Ա. Գուլյան, Հր. Խա¬ռատյան, Հ. Մարության և ուրիշներ)։
6. Հայ ինքնության պատկերագրությունը։ Հատոր 1. Ցեղասպանության հիշո-ղու¬¬¬թյունը և Ղարաբաղյան շարժումը (պատ. խմբ.՝ Լ. Հ. Աբրահամյան)։ Երևան, ՀՀ ԳԱԱ «Գիտություն» հրատ., 2009, 428 էջ (Հիշողության ազգագրություն. 2)։
7. Iconography of Armenian Identity. Volume 1: The Memory of Genocide and the Ka¬rabagh Movement. Yerevan, “Gitutyun” Publishing House, 2009, 432 p. (Anthropology of Memory, 2).
8. Հայաստանի մայրաքաղաքները։ Գիրք I. Վան։ Վան քաղաքի առաջին հի¬շա¬-տա¬կության 2865-ամյակին նվիրված միջազգային գիտաժողովի (7-9 հոկ-տեմ¬բերի 2010 թ.) նյութերի ժողովածու։ Կազմող, խմբագիր և նե¬րա¬ծու¬թյան հե¬ղինակ Հ. Տ. Մարության։ Երևան, «Գիտություն» հրատ., 2013, 352 էջ։
9. Ստալինյան բռնաճնշումները Հայաստանում. պատմություն, հիշողություն, առօրյա։ Երևան, ՀՀ ԳԱԱ «Գիտություն» հրատ., 2015, 440 էջ (Հիշողության ազգագրություն. 5) (համահեղինակներ՝ Հրանուշ Խառատյան, Գայանե Շագոյան, Լևոն Աբրահամյան)։
ՀՈԴՎԱԾՆԵՐ
1. Типология традиционных приспособлений и утвари для хранения зерна и зер¬¬но¬вых продуктов у армян. – В сб.: Этнокультурные процессы: методы исто¬ри¬ческого и синхронного изучения. Ред. коллегия: И. И. Крупник, А. А. Су¬со¬ко¬лов, О. Б. Нау¬мова. М., 1982, с. 112-123.
2. Армянская народная мебель: ее функционально-типологическая харак¬те¬рис¬¬тика (по материалам второй половины XIX – начала XX века). – Де¬пни¬ро¬ва¬но в ИНИОН АН СССР N 14321 от 17.11.1983 г. См.: Биб¬лио¬гра¬фический ука¬за¬тель “Новая советская литература по общественным нау¬кам. История, архео¬ло¬гия, этнография”, 1984, N 3, 63 стр., 49 л. илл.
3. Հայ ավանդութային շտեմարանները (ըստ ազգագրական նյութերի). – Լրա-բեր հա¬սա¬րակական գիտությունների, 1987, թիվ 7, էջ 65-76։
4. К этнокультурной характеристике Арцаха. – Вестник общественных на-ук, 1989, N 6, с. 3-18 (соавторы: З. В. Харатян, Г. Г. Саркисян). То же са-мое в сб.: Правда о Нагорном Карабахе (материалы и доклады), Ереван, изд-во ЕрГУ, 1989, с. 40-54.
5. Мысли по поводу ситуации в Азербайджане и Армении (январь 1990 г.). – Ли¬те¬ратурная Армения, 1990, N 4, с. 106-108 (соавторы: Л. А. Абрамян, Г. Л. Пет¬¬росян, З. В. Харатян).
6. Церковь Сурб Вардананц (Сурб Ншан) города Ахалцха: документы. – Вест¬¬¬ник об¬щественных наук, 1990, N 5, с. 75-85 (соавторы: С. Г. Кара¬пет-ян, Р. А. Наатакян).
7. Город Ахалцха. Вопросы этнической истории и традиционного жилища. – Вест¬ник общественных наук, 1990, N 6, с. 19-33.
8. The Genocide of the Armenians. Historical memory and transformation of eth-nic ste¬re¬otypes (according to the materials of banners and posters of Karabagh Mo¬vement). – “Synopsis”. Volume 3: Armenia: Viewed from inside and out-side. Edi¬tors: H. Gevorkian and A. Haladjian. Yerevan, 1994, pp. 111-119.
9. Геноцид армян. Историческая память и трансформация этнических сте¬ре-ти¬пов (по материалам транспарантов и плакатов Карабахского дви¬же-ния). – В сб.: Армяне Северного Кавказа // Studia Pontocaucasica: II. Ред. кол¬легия вы¬пус¬ка: А. Факторович, Т. Горбулич, И. Кузнецов. Краснодар, 1995, с. 160-169.
10. Հայ ինքնության պատկերագրությունը. քննության փորձ Ղարաբաղյան շար-ժ¬¬ման ցուցապաստառների մի խմբի նյութերով. – Հայացք Երևանից. Հա¬յա¬¬գի-տա¬կան։ Ռազ¬մա¬վա¬րական եւ ազգային հետազօտութիւնների հայ¬կա¬կան կենտ¬րոն։ Երեւան, 1997, թիվ 4, էջ 55-68 (համահեղինակ՝ Լ. Աբ¬րա¬համ¬յան)։
11. Иконография Карабахского движения и трансформация армянской иден-тич¬¬¬¬нос¬ти. – ”Вопросы этнологии Кавказа”. Первая международная кон-ф嬬рен¬ция. Краткое со¬держание докладов. Отв. ред. Г. Харатян, Ю. Мкр-тум¬ян. Ереван, изд-во ЕрГУ, 1999, с. 27-31.
12. Ղարաբաղյան շարժման ցուցապաստառները՝ որպես մշակութային նոր դրսևո¬¬¬րում և փոփոխվող հասարակության ցուցիչ. – «Ժողովր¬դա¬վա¬րու¬թյան զար¬¬գա¬¬ցումը Հայաս¬տա¬նում» սեմինարի նյութեր, Երևան, 1999, էջ 184-189։
13. Եղեռնը՝ Ղարաբաղյան շարժման ցուցապաստառներում. – Հայացք Երևա-նից. քա¬¬ղա¬քական, հասարակական, մշակութային, վերլուծական ամսա¬գիր։ Ռազմա¬վա¬րական և ազգային հետազոտությունների հայկական կենտ¬րոն։ Երևան, 2000, թիվ 4 (25), էջ 6-13։
14. «Գլխատուն», «Օրորոց» բառահոդվածներ. – Հայաստանի հրաշալիքները. ման¬¬¬¬կա¬կան հանրագիտարան, Երևան, 2000, էջ 92-93, 95-96։
15. Հայ պօէզիան որպէս ինքնութեան պատկերագրութիւն (ըստ Ղարաբաղեան շարժ¬¬¬ման ցեղասպանութեանը նուիրուած ցուցապաստառների). – Հայ¬կազ-եան հա¬յա¬գի¬տա¬կան հանդէս, հ. Ի (20), Պէյրութ, 2000, էջ 269-306։
16. “Iconography of Gharabagh Movement: An Index of the Transformation of Ar¬¬me¬nian Identity” in Armenian Forum. A Journal of Contemporary Affairs, volume 2, number 4, Winter 2000 (Published January 2003), p. 39-55.
17. «Տան սուրբ» երևույթը. ակունքների հարցը և մերօրյա դրսևորումները. – «Հա¬-յոց սրբերը և սրբավայրերը. ակունքները, տիպերը, պաշտամունքը», Երևան, 2001, էջ 337-346։
18. “Home as the World” in Armenian Folk Arts, Culture, and Identity. – Eds. L. Abra¬¬ha¬mian, N.Sweezy. Indiana University Press, Bloomington and Indianapolis, 2001, pp. 73-97.
19. “Artifacts and Artisans: Wood” in Armenian Folk Arts, Culture, and Identity. – Eds. L.Abra¬ha¬mian, N.Sweezy. Indiana University Press, Bloomington and In¬dia¬na¬polis, 2001, pp. 101-112.
20. “Artifacts and Artisans: Clay” in Armenian Folk Arts, Culture, and Identity. – Eds. L.Abra¬hamian, N.Sweezy. Indiana University Press, Bloomington and In-dia¬na¬¬polis, 2001, pp. 113-136 (co-author - H. Petrosyan).
21. “Artifacts and Artisans: Copper” in Armenian Folk Arts, Culture, and Identity. – Eds. L.Abrahamian, N.Sweezy. Indiana University Press, Bloomington and In¬diana¬po¬lis, 2001, pp. 137-149 (co-author - H. Petrosyan).
22. Փոխվու՞մ են արդյոք հայերը... (ազգաբանական դիտարկումներ). – «Պատ-մու¬¬¬թյուն¬ներ աղքատության մասին. նյութեր և ուսումնասիրություններ», Երևան, 2001, էջ 392-406։
23. Ծաղկեպսակը որպէս ցուցապաստառ (ցեղասպանութիւնը եւ հայ ինքնու-թեան պատ¬կերագրութիւնը). – «Հանդէս Ամսօրեայ» հայագիտական ուսում-նա¬թերթ, Վիեննա, 2001, էջ 355-407։
24. Կազմողի կողմից. – Համբարձում Գալստյան, «Հոդվածներ, հուշագրու¬թյուն¬-ներ, հար¬ցազրույցներ...», Երևան, 2002, էջ 3-5։
25. Սումգաիթեան ջարդեր. իրողութիւն, գնահատում եւ պատմական յիշո¬ղու-թիւն. – «Հան¬դէս Ամսօրեայ» հայագիտական ուսումնաթերթ, Վիեննա, 2002, էջ 158-206։
26. «Մենք պետք է կռուենք, եւ ոչ լաց լինենք…». անցեալի եւ ներկայի վերա¬գնա¬-հատ¬ման գործընթացը Ղարաբաղյան շարժման համատեքստում. – «Հան¬դէս Ամսօրեայ» հա¬յագիտական ուսումնաթերթ, Վիեննա, 2003, էջ 411-468։
27. Стратегия избежания геноцида согласно транспарантам и плакатам Кара-бах¬¬ско¬го движения. – Археология, этнология и фольклористика Кавказа. Ма¬те¬риа¬лы меж¬ду¬на¬родной конференции. Ереван-Эчмиадзин, 2003, с. 306-309.
28. Историческая память в контексте этнокультурного единства и много¬об-ра¬зия Юж¬нокавказского региона. – В сб.: Южный Кавказ: Этнокуль¬тур-ное разно¬об¬разие и един¬ство региона. Материалы III международной кон¬фе¬ренции. Юж¬но¬кавказская сеть за гражданское согласие. Тбилиси, 2003, с. 9-19 (на русск. яз.), 69-78 (на англ. яз.).
29. Աղքատության չերևացող դրսևորումները Հայաստանում (ազգաբանական դի¬¬¬տար¬կումներ). – «Ժողովրդավարության կառուցումը Հայաստանում. նոր մար¬¬տա¬¬հրա¬վեր¬ներ» սեմինարի նյութեր, Երևան, 2004, էջ 78-84 (հայերեն), 86-91 (անգ¬լե¬րեն)։
30. Ցեղասպանության հիշողությունը որպես նոր ինքնության ձևավորիչ (1980- ա¬կան թվա¬կանների վերջ - 1990-ական թվականների սկիզբ). – Պատմա-բա¬-նա¬սի¬րա¬¬¬կան հան¬դես, 2005, թիվ 1, էջ 55-66։
31. «Տեր-Զոր ... Սումգաիթ ... Ատոմակայան ... Նաիրիտ». «Ցեղասպանություն» հաս¬¬կացության սահմանների ընդլայնումը Ղարաբաղյան շարժման տարի-նե¬րին (1988-1990 թթ.). – Նոր ազգագրական հանդես, 2005, թիվ Ա, էջ 78-88։
32. Հուշարձանը որպես գերեզմանոց (Ցեղասպանության հուշահամալիրի օրի-նա¬¬¬կով). – «Հայ ժողովրդական մշակույթ» XIII. Նյութեր հանրապետական գի-տա¬կան նստաշրջանի, խմբ. Դ. Վարդումյան, Ս. Հարությունյան, Ս. Հո¬բոս¬յան, Երևան, 2006, էջ 172-180։
33. Карты как символы национального движения в Армении. – В сб.: Mythi-cal Lands¬capes Then And Now: The Mystification of Landscapes in Search for Na¬tional Identity (Editors – Ruth Buttner, Judith Peltz), Yerevan, 2006, pp. 229-250, 279-285.
34. Քարտէզը որպէս ինքնութեան խորհրդանիշ. – «Հանդէս Ամսօրեայ» հայա¬գի¬-տա¬¬կան ուսումնաթերթ, Վիեննա, 2006, էջ 443-478։
35. Теоретические вопросы управления памятью. – 21-й век: журнал фонда “Нораванк”, 2007, N 1, с. 137-150.
36. The Memory Management Issue. – 21st Century: Informational and Analy¬thi-cal Jou¬rnal. “Noravank” Foundation, 2007, N 1, pp. 91-102.
37. Հիշողության կառավարման խնդիրները. – 21-րդ դար. «Նորավանք» գիտա-կրթա¬կան հիմնադրամի հանդես, 2007, թիվ 2, էջ 46-61։
38. Հայաստան-Սփիւռք. հանդիպում Երեւանի կենտրոնում. – «Հանդէս Ամս¬օր-եայ» հա¬յա¬գիտական ուսումնաթերթ, Վիեննա, 2007, էջ 363-428։
39. Ցեղասպանութիւնների շարքեր. պատմական յիշողութիւնը եւ ինքնու¬թիւ¬նը տա¬¬րե¬¬¬թուերում ու տեղանուններում (ըստ Ղարաբաղեան շարժման նիւ¬թե-րի). – Հայ¬կազեան հա¬յագիտական հանդէս, հ. ԻԷ (27), Պէյրութ, 2007, էջ 233-284։
40. “Iconography of Historical Memory and Armenian National Identity at the end of the 1980-s” in Representations on the Margins of Europe. Politics and Identities in the Baltic and South Caucasian States (editors: Ts. Darieva and W. Kaschuba). Cam¬pus Verlag: Frankfurt/Main / Chicago University Press, Chi¬cago. 2007, pp. 89-113.
41. Կոլեկտիվ և պատմական հիշողությունը մշակույթների երկխոսությունում. – 21-րդ դար. «Նորավանք» գիտակրթական հիմնադրամի հանդես, 2007, թիվ 3, էջ 113-131։
42. Обыкновенная жизнь в необыкновенных условиях (травматический быт в ста¬лин¬ской ссылке и способы его преодоления). – В кн.: Арпеник Алек-сан¬ян. Сибирский днев¬ник: 1949-1954 гг. Ереван, 2007, с. 35-54.
43. Историческая память в диалоге между культурами. – 21-й век: журнал фон¬да “Нраванк”, 2007, N 2, с. 44-59.
44. Collective and Historical Memory in the Dialogue of Cultures. – 21st Cen¬tu¬ry: In¬¬for¬mational and Analythical Journal. “Noravank” Foundation, 2007, N 2, pp. 21-33.
45. Փո¬փո¬խութ¬յուն¬ներ ա¬յո, կա՛ն, բայց ո՞ր ուղ¬ղութ¬յամբ. – Պատ¬մութ¬յուն¬ներ աղ¬¬-քա¬¬տու¬թ¬յան մա¬սին, գիրք երկրորդ։ Խմբագիրներ Հր. Խառատյան, Հ. Մա¬րու-թյան, Երևան, Ազ¬գաբանական հետազոտությունների հայկական կենտ¬րոն «Հազա¬րա¬շեն», 2007, էջ 455-466։
46. Նյութեր «Պատմություններ աղքատության մասին. գիրք երկրորդ» ժողո¬վա-ծուի համար. – Պատմություններ աղքատության մասին. գիրք երկրորդ։ Խմբա¬¬գիր¬ներ Հր. Խառատյան, Հ. Մարության, Երևան, Ազգաբանական հե-տա¬զո¬տու¬թյուն¬նե¬րի հայկական կենտրոն «Հազարաշեն», 2007, էջ 185-238։
47. Մաքրության խնդիրները և մշակութային ու բնության հուշարձանների կար¬-գա¬¬վի¬ճակի ընկալման հարցը հայաստանյան գյուղերում (ըստ Տաթև և Գոշ գյու¬ղե¬րի նյու¬թե¬րի). – «Հայ ժողովրդական մշակույթ» XIV. Նյութեր հան¬¬րա¬-պե¬տա¬կան գի¬տական նստա¬շր¬ջանի, խմբ. Ս. Բ. Հարությունյան, Ս. Գ. Հոբոսյան, Երևան, 2007, էջ 185-190։
48. Ցեղասպանության հիշողությունն իբրև գործոն. արդի վիճակը և հնարավոր զար¬գացումները. – Ինքնությունը և փոփոխվող աշխարհը. Միջազգային գի-տա¬¬ժո¬ղովի նյութեր, Երևան, 2008, էջ 96-105։
49. Памятник жертвам геноцида в контексте ритуалов памяти армянского на-ро¬да. – Этнографическое обозрение, 2008, N 3, с. 119-128.
50. Գերմանիայի ֆինանսական փոխհատուցումները հրեությանը. ձևավորու¬մը, գործ¬ըն¬թացը, ներկա վիճակը. – 21-րդ դար. «Նորավանք» գիտա¬կրթա¬կան հիմնա¬դրամի հան¬դես, 2008, թիվ 4, էջ 135-155։
51. Տրավմատիկ հիշողությունն իբրև հայկական ինքնության պահպանման կար¬ևո¬րա¬գույն գործոն Թուրքիայում. – Թուրքիայի հայության խնդիրների շուրջ։ Տե¬ղեկագիր «Նո¬րա¬վանք» հիմնադրամի, թիվ 22, 2008, էջ 110-121։
52. Հայրենադարձության և աբսորբցիայի իսրայելական փորձից. – 21-րդ դար. «Նո¬¬րա¬վանք» գիտակրթական հիմնա¬դրամի հանդես, 2009, թիվ 1, էջ 88-102։
53. Եղեռնի զոհերի հուշարձանը՝ հայ ժողովրդի հուշային ծիսակարգի հա¬մա-տեքս¬¬տում. – Ճարտարապետություն, շինարարություն, 2009, թիվ 4 (ապ¬րիլ), էջ 8-12։
54. Իսրայելի մրցունակությունը և գիտության դերը. – Գլոբուս. ազգային ան-վտան¬¬գու¬թյուն, 2009, թիվ 4, էջ 42-53։
55. Գերմանիայի ֆինանսական փոխհատուցումները հրեությանը. ձևավորու¬մը, գործ¬ըն¬թացը, ներկա վիճակը. – Արևմտահայության պահանջա¬տի¬րու¬թյան հիմնա¬խնդիրները. գիտական զեկուցումների ժողովածու, խմբ. Ա. Շահ¬-նազարյան, Հ. Մա¬րության, կազ¬մող¬ներ՝ Ա. Արշակյան, Վլ. Վար¬դան¬յան, Երևան, 2009, էջ 91-106։
56. Հայրենադարձության և աբսորբցիայի իսրայելական փորձից. – 1946-1948 թթ. հայ¬րե¬նադարձությունը և դրա դասերը. հայրենադարձության հիմնա¬խն-դիրն այսօր։ Հա¬մա¬հայ¬կական գիտաժողով. զեկուցումների ժողովածու (12-14 դեկտ., 2008 թ.), Երևան, «Լիմուշ» հրատ., 2009, էջ 337-350։
57. Իսրայելի կրթական համակարգը. ընդհանրական էջեր. – Ման¬կա¬վար¬ժու-թյուն, 2009, թիվ 5-6, էջ 85-102։
58. Артур Мкртчян – ученый и гражданин. – В кн.: Артур Мкртчян. Об¬щест-вен¬ный быт армян Нагорного Карабаха (вторая половина XIX – начало XX вв.). Ереван, изд-во “Гитутюн”, 2010. Научные редакторы: Л. М. Вар-дан¬ян, А. Т. Марутян, с. 7-17 (соавтор – Л. М. Варданян).
59. Ցեղասպանության հիշողությունն իբրև գործոն. արդի վիճակը և հնարավոր զար¬¬գացումները. – Մարդ և հասարակություն. գիտամեթոդական վերլու¬ծա-կան ամ¬սագիր, 2010, թիվ 1, էջ 26-33։
60. Խմբագրի կողմից. – Արմենուհի Ստեփանյան, 20-րդ դարի հայրե¬նա¬դար¬ձու¬-թյու¬նը հայոց ինքնության համակարգում։ Երևան, ՀՀ ԳԱԱ հրատ., 2010, էջ 5-8։
61. Վան քաղաքի առաջին հիշատակման 2865-ամյակին նվիրված միջազգային գիտաժողով. – Պատմաբանասիրական հանդես, 2010, թիվ 3, էջ 306-308։
62. Պղնձե սպասքի աշխարհում. – Լուսիկ Ագուլեցու անցյալի մասունքներ հավաքածու, Երևան, 2010, էջ 321-325 (հայերեն), էջ 331-333 (անգլերեն)։
63. Can Collective Memory of Genocide Lead to Reconciliation? A View from Yerevan. – Prospects for Reconciliation: Theory and Practice. Proceedings of the International Work¬shop. Yerevan, 27 November 2010. Edited by Hranush Kharatyan-Araqelyan and Leyla Neyzi. Bonn, 2011, pp. 24-38.
64. Գրախոսություն. Ռուբեն Մելքոնյան, «Հայոց ցեղասպանության թեման ար¬դի թուրքական գրականության մեջ», Երևան, ՎՄՎ-Պրինտ, 2010, 128 էջ. – Թյուրքագիտական և օսմանագիտական հետազոտություններ (խմբ.՝ Ռու¬բեն Սաֆրաստյան), հատոր VII, Երևան, 2011, էջ 433-435։
65. Կարո՞ղ է արդյոք ցեղասպանության հիշողությունը առաջնորդել դեպի հաշտություն. հայացք Երևանից. – 21-րդ դար. «Նո¬¬րա¬վանք» գիտա¬կր¬թա¬կան հիմնա¬դրամի հանդես, 2011, թիվ 5, էջ 20-45։
66. Հայոց ցեղասպանության և հրեաների Հոլոքոստի հիշողության կառուց¬ված-քա¬յին առանձնահատկությունները. – Պատմաբանասիրական հանդես, 2011, թիվ 2, էջ 24-46։
67. Historical Memory in Cultural Dialogue: Opportunity or Obstacle? – A Handbook of Dialogue: Trust and Identity. Eds. Krzysztof Czyzewski, Joanna Kulas, Mikolay Golubiewski. Sejny, 2011, pp. 229-240.
68. The Contemporary Expression of the Identity of the Boshas. – Acta Ethno¬gra-phica Hun¬garica Volume 56, Number 2, 2011, pp. 297-314.
69. Գրախոսություն. Ռուբեն Մելքոնյան, «Իսլամացված հայերի խնդիրների շուրջ», Երևան, «Նորավանք», 2009. – 21-րդ դար. «Նո¬¬րա¬վանք» գի¬տա¬կր¬թա-կան հիմնա¬դրամի հանդես, 2012, թիվ 1, էջ 111-112։
70. Հիշողության դերն ազգային ինքնության կառուցվածքում. – Մարդ և հասա-րա¬կություն. գիտամեթոդական վերլուծական ամսագիր, 2012, թիվ 1, էջ 13-22։
71. Կոլեկտիվ և պատմական հիշողության անհատական և սոցիալական չա-փում¬ները. – Մարդ և հասարակություն. գիտամեթոդական վերլուծական ամսագիր, 2012, թիվ 2, էջ 35-50։
72. Կոլեկտիվ հիշողությունը անցյալի և ներկայի համատեքստում. – Մարդ և հասարակություն. գիտամեթոդական վերլուծական ամսագիր, 2012, թիվ 3, էջ 44-58։
73. Կոլեկտիվ և պատմական հիշողությունը տարեդարձային բնույթի նշում¬նե-րում, հիշատակումներում. – Մարդ և հասարակություն. գիտամեթոդական վերլուծական ամսագիր, 2012, թիվ 4, էջ 46-63։
74. Культура жизнеобеспечения: Поселения и жилища. – В кн.: Армяне. Отв. ред. Л. М. Варданян, Г. Г. Саркисян, А. Е. Тер-Саркисянц; Ин-т эт¬но¬ло-гии и антропологии им. Н. Н. Миклухо-Маклая РАН; Ин-т археологии и эт¬нографии НАН РА. М.: Наука, 2012, стр. 205-232.
75. Ղարաբաղյան շարժման կամ Հայկական հեղափոխության (1988-1990) հիմ-նա¬կան առանձնահատկությունները. – Համբարձում Գալստյան, Չու¬ղարկ-ված նամակներ, Երևան, 2013, էջ 9-17։
76. Ցեղասպանության զոհի բարդույթի հաղթահարումը Ղարաբաղյան շարժ¬ման տարիներին. – Վէմ համահայկական հանդես, 2013, թիվ 1, էջ 154-164։
77. К вопросу об иконографическом восприятии памяти Первой мировой во鬬ны в армянской действительности. – Պատմաբանասիրական հան¬դես, 2013, թիվ 1, էջ 3-21։
78. Գրախոսություն. Հայկական ազգային խորհրդանշաններ. զինա¬նշան¬ներ, դրոշներ, պարգևներ (կազմող և գլխ. խմբագիր՝ Հայկ Դեմոյան), Երևան, Հեղ. հրատ., 2012, 468 էջ. – Պատմաբանասիրական հանդես, 2013, թիվ 1, էջ 221-225։
79. Ներածություն. – Հայաստանի մայրաքաղաքները։ Գիրք I. Վան։ Վան քա¬ղա¬քի առաջին հի¬շա¬տա¬կության 2865-ամյակին նվիրված միջազգային գիտա¬ժո-ղովի (7-9 հոկ¬տեմ¬բերի 2010 թ.) նյութերի ժողովածու։ Կազմող, խմբագիր և նե¬րածության հե¬ղինակ Հ. Տ. Մարության։ Երևան, «Գիտություն» հրատ., 2013, էջ 7-24։
80. Ցեղասպանության հարյուրամյա հիշողությունը և «ամերիկահայ ազգու-թյան» ձևավորման գործընթացը. – Հայկական ինքնության խնդիրները 21-րդ դարում. գիտաժողովի նյութեր (խմբ. Արամ Սիմոնյան, Պոլ Հայտոսթյան, Անդրանիկ Տագեսյան, Յուրի Ավետիսյան), Երևան, ԵՊՀ հրատ., 2013, էջ 42-54։
81. Առաջաբան. – Հարություն Թուրշյան, Հետսելջուկյան դարաշրջանի իրա¬դար-ձությունները և «Սասունցի Դավիթ» էպոսը / Կազմեց և պատրաստեց հրատարակության Հ. Տ. Մարության, Երևան, Հեղինակային հրատ., 2013, էջ 7-17։
82. Հոլոքոստի մասին տեղեկատվության առկայությունը Հայաստանի դպրո¬ցա-կան դասագրքերում. – Ավանդականը և արդիականը հայոց մշա¬կույ¬թում. Դերենիկ Վարդումյանի ծննդյան 90-ամյակին նվիրված գիտաժողովի նյու-թերի ժողովածու (Հայ ժողովրդական մշակույթ, XVI) / Խմբագիրներ՝ Ս. Հարությունյան, Հ. Մարության, Ս. Հոբոսյան, Թ. Հայրապետյան, Լ. Աբ¬րա-համյան։ Երևան, ՀՀ ԳԱԱ «Գիտություն» հրատ., 2014, էջ 358-364:
83. “Patriotic Values in Armenian Folklore,” in Faith and Values through Folklore, Language of dialogue between Civilizations, 49-59. Antelias (Lebanon): LIQAA – The International Center for Dialogue of Civilizations, 2014.
84. “Museums and Monuments: Comparative Analysis of Armenian and Jewish Experiences in Memory Policies.” Études Arméniennes Contemporaines 3: Juifs, Arméniens: un siècle d'État (Juin 2014): 57-79 (in English).
85. Քարտեզները որպես Հայաստանում ազգային շարժման խորհրդանիշեր. – Armenia: kultura współczesna w ujęciu antropologicznym [Հայաստան. արդի¬ա-կան մշակույթը մարդաբանական տեսանկյունից], խմբ. Լևոն Աբրահամ¬յան, Կոնրադ Շիկերսկի, 95-108. Վարշավա, 2014 (լեհերեն)։
86. “Trauma and Identity: On Structural Particularities of Armenian Genocide and Jewish Holocaust.” International Journal of Armenian Genocide Studies 1 (1) (2014): 53-69.
87. Թանգարան և հուշարձան (հայոց և հրեաների փորձառության համե¬մա-տական վերլուծություն). – Պատմաբանասի¬րա¬կան հանդես, 2014, թիվ 3, էջ 58-79։
88. Ղարաբաղյան շարժման կամ Հայկական հեղափոխության (1988-1990) հիմ-նա¬կան առանձնահատկությունները. – Հայագիտական մի¬ջազ¬գային երկ¬րորդ համաժողով. «Հայագիտությունը և արդի ժա¬մա¬նա¬կաշրջանի մարտա¬հրա-վերները», 17-19 հոկտեմբերի, 2013 թ.։ Զեկուցումների ժողովածու, Երևան, «Գի¬տու¬թյուն» հրատ., 2014, էջ 197-200։
89. Հայոց ցեղասպանության և հրեից հոլոքոստի հիշողության կառուց¬ված¬քա¬յին առանձնահատկությունները. – Ինչպես լուսաբանել Հայոց ցեղասպա¬նության թեման. ձեռնարկ լրագրողների համար։ Գիտ. խմբ. Սուրեն Մա¬նուկյան։ Երևան, Հայոց ցեղասպանության թանգարան-ինստիտուտ, 2014, էջ 32-70։ Նույն հոդվածը՝ «Ինչպես դասավանդել Հայոց ցեղասպանության թեման. ձեռնարկ ուսուցիչների համար»։ Գիտ. խմբ. Սուրեն Մանուկյան։ Երևան, Հայոց ցեղասպանության թանգարան-ինստիտուտ, 2014, էջ 78-110։
90. Из истории сохранения и застройки исторического центра Еревана (XIX – начало XXI века). – Պատմամշակութային ժառանգություն. գիտական և տե-ղե¬կատվական հոդվածների ժողովածու։ Պրակ I, Երևան, 2014, էջ 55-83։
91. Ցեղասպանության զոհերի հիշողության խնդիրը հայկական ծեսերի համատեքստում. – Απο Το Αραρατ Στον Ολυμπο: Θεματα Αρμενικης Λαογραφιας [Արարատից Ողիմպոս. հայկական լաոգրաֆիայի հարցեր], խմբ. Մ. Գ. Սերգիս, Էլ. Կ. Խառացիդիս, Գարիֆ. Գ. Թեոդորիդու, 183-198. Սալոնիկ, Կ. և Մ. Անդ. Ստամուլիս հրատ., 2015 (հունարեն)։
92. Խորհրդահայ մամուլի գաղափարական ուղղվածությունը քաղաքական պար¬տադրանքի պայմաններում (1930-ական թթ.). – Լրաբեր հասարա¬կա-կան գիտությունների, 2015, թիվ 1, էջ 362-375։
93. Ապրիլի 24-ը Հայոց ցեղասպանության զոհերի և ինքնապաշտպանական կռիվ¬ների հերոսների հիշատակման օր. – Մարդ և հասարակություն. գի¬տա-մեթոդական վերլուծական ամսագիր, 2015, թիվ 1, էջ 8-12։
94. Նոր աշխատություն Աթաթուրքի դերի մասին. – Բանբեր հայագիտության, 2015, թիվ 2, էջ 241-251։
95. Գրախոսություն. Stefan Ihrig. Atatürk in the Nazi Imagination. The Belknap Press of Harvard University Press. Cambridge, Massachusetts / London, England, 2014, 311 p. –- Արևելագիտության հարցեր, հ. 9, գլխ. խմբ. Գուրգեն Մելիքյան, հատորի պատասխանատու Ռուբեն Մելքոնյան, Երևան, ԵՊՀ հրատ., 2015, էջ 513-539։
96. Памятник или музей? Политика памяти на родине и в диаспоре (на примере армянского и еврейского опыта). – Диаспоры: независимый научный журнал, 2015, N 1-2, с. 8-30.
97. Միջազգային գիտաժողով՝ նվիրված Վանի հերոսամարտի 100-ամյակին և քաղաքի առաջին հիշատակության 2870-ամյակին. – Էջմիածին, 2015, ԺԱ, էջ 142-151։
98. Armenian Genocide – 100. From Recognition to Reparation. – Բանբեր հա¬յա¬գի-տության, 2015, թիվ 3, էջ 235-243.
99. Ինքնապաշտպանության ֆենոմենը Հայոց ցե¬ղա¬ս¬պա¬¬նու¬թյան տարիներին և հիշատակի օրվա վերաբանաձևման խնդիրը. – «Ցեղաս¬պա¬նա¬գի¬տական հան¬դես», թիվ 3 (1-2) [«Առաջին համաշխարհային պատերազմի Կովկասյան ճակատը. Ցեղասպանություն, գաղթականներ և մարդասիրական օգնու-թյուն» միջազգային գիտաժողովի նյութեր. Հայոց ցեղասպանության թան¬գա-րան-ինստիտուտ, Երևան, 2014 թ. ապրիլի 21-22], 2015, էջ 76-80։
100.Как помнят Великую Отечественную в Армении: некоторые наблю¬де¬ния. – Plural. Journal of the History and Geography Department, «Ion Creanga» Pe¬da-gogical State University. Volume 4, no. 2, 2016: History, Culture, Society, 95-105.
101.Ահռելի աշխատանքի արդիւնք բարձրարժէք ժողովածու. – Յարութիւն Իս-կահատեան, Վկայարան Հայկական ցեղասպանութեան, գիրք Զ, Անթի¬լի¬աս, 2016, էջ 9-11։
102.Տայքի ճարտարապետության պատմության ուսումնասիրությունը և խոր-հրդային գրաքննությունը. – Բանբեր Մատենադարանի, հ. 23, Երևան, «Նաիրի» հրատ., 2016, էջ 112-130։
103.“Boundaries/Borders of the Armenian Claims and Possibilities of Inter National Dialogue,” in 141 Days in Action. January 19th Initiative, 048-058. [Yerevan], United in Rights, 2017.
104.Խմբագրի կողմից. – Հասմիկ Գրիգորյան, Զանգվածները և զանգվածային բռնությունները. Օսմանյան կայսրության մուսուլման բնակչության մաս-նակ¬ցությունը Հայոց ցեղասպանությանը, Երևան, 2017, էջ 9-11.
105.От национального – к общечеловеческому: Катастрофа европейского еврейства и геноцид армянского народа в коллективной памяти. – В кн.: Яир Аурон, Го¬су-дар¬ство Из¬раиль и память о геноциде армян: от равнодушного отрицания – к за¬поздалому признанию. Москва-Иерусалим-Ереван: Издательский дом "Долуханов", 2017, с. 273-296.
106.Փոխհատուցման ստացման հրեական փորձից. «Պահանջների կոնֆերանս» կազ¬մակերպության ձևավորումը և գործունեությունը. – Հայոց ցեղասպա¬նու-թյունը և հատուցման հիմնախնդիրը։ Միջազգային գիտաժողովի զեկու-ցումների ժողովածու։ Երևան, ՀՀ ԳԱԱ պատմ. ինստ., 2017, էջ 156-173։
ԶԵԿՈՒՑՈՒՄՆԵՐԻ ՀԻՄՆԱԴՐՈՒՅԹՆԵՐ
1. Ջեռուցման և լուսավորման համալիրները հայկական ժողովրդական բնա¬կե¬-լի տնե¬րում (19-րդ դարի վերջ – 20-րդ դարի սկիզբ). – Երիտասարդ գիտ¬նա¬-կան¬նե¬րի V կոնֆերանս «Ավանդականի ժառանգման հարցերը հայ¬կա¬կան մշակույթում»: Զեկու¬ցումների թեզիսներ, խմբ. Լ. Հ. Աբրահամյան, Զ. Վ. Խառատյան, Երևան, Հայկ. ՍՍՀ ԳԱ հրա¬տարակչություն, 1982, էջ 27-28։
2. Типы мебели для лежания в интерьере армянского народного жилища втрой по¬ловины XIX – начала XX в. – Всесоюзная сессия по итогам по-ле¬вых этно¬грବфи¬чес¬ких исследований 1980-1981 гг. Тезисы докладов. Наль¬чик, 1982, с. 207-208.
3. Традиционное в интерьере современного армянского сельского жилища. – На¬уч¬¬но-практическая многосторонняя конференция “Музей и этно¬гра-фи¬ческие проб¬лемы современности”. Тезисы докладов. Первая секция. Ред. И. Н. При¬ходь¬ко, Л., 1984, с. 52-54.
4. Հայոց ավանդական մանկական կահույքը. – Երիտասարդ գիտնականների VII կոն¬ֆերանս: Զեկուցումների թեզիսներ «Հայ ժողովրդական մշակույթի հե¬¬տա¬զոտ¬ման հար¬ցեր», խմբ. Զ. Վ. Խառատյան, Հ. Լ. Պետրոսյան, Երևան, Հայկ. ՍՍՀ ԳԱ հրա¬տա¬րակ¬չություն, 1986, էջ 19-20։
5. Հայ գյուղական բնակարանի ներսույթի (ինտերյեր) տիպաբանության հար¬ցի շուրջ. – Հանրապետական գիտական նստաշրջան, նվիրված 1984-85 թթ. ազգա¬գրա¬կան և բանահյուսական դաշտային հետազոտությունների հան¬րա-գումարին: Զե¬կուցումների թեզիսներ, խմբ. Դ. Ս. Վարդումյան, Երևան, Հայկ. ՍՍՀ ԳԱ հրա¬տա¬րակ¬չություն, 1987, էջ 56-57։
6. Значение музейных коллекций при изучении материальной культуры (на пр謬¬ме¬ре интерьера армянского народного жилища). – “Проблемы раз¬ви-тия куль¬туры на¬ро¬дов и изучения культуры по музейным коллекциям”: Все¬союзная на¬учная конференция “Этнографическая наука и пропаганда эт¬нографических зна¬ний”. Те¬зисы докладов. Отв. ред. Н. А. Томилов, Омск, изд. ОмГУ, 1987, с. 133-134.
7. Звартноц в Ноевом ковчеге. – Երիտասարդ գիտնականների 8-րդ կոն¬ֆե-րանս «Հայ ժողովրդական մշակույթի հետազոտման հարցեր (Մշակույթ և լե-զու)»: Զեկու¬ցում¬ների թեզիսներ, խմբ. Զ. Վ. Խառատյան, Հ. Լ. Պետրոսյան, Երևան, Հայկ. ՍՍՀ ԳԱ հրա¬տա¬րակչություն, 1988, էջ 49-51։
8. К типологии традиционного жилища города Ахалцха (по материалам по-л嬬вых исследований 1987 г.). – Всесоюзная научная сессия по итогам эт-нгра¬фи¬ческих и ант¬ропологических исследований 1986-87 гг. Тезисы док¬ладов. Отв. ред. Л. М. Дро¬бижева. Сухуми, изд-во “Алашара”, 1988, с. 225-227.
9. Ախալցխայի բնակչության էթնիկ կազմի հարցի շուրջը (19-րդ դարի երկ¬րորդ քա¬ռորդ - 20-րդ դարի սկիզբ). – Հանրապետական գիտական նստա¬շր¬ջան. 1986-88 թթ. ազգաբանական և բանագիտական դաշտային հետա¬զո¬տու-թյունների հիմնա¬կան արդ¬յունք¬ները: Զեկուցումների հիմնադրույթներ, խմբ. Դ. Ս. Վարդումյան, Երևան, Հայկ. ԽՍՀ ԳԱ հրատարակչություն, 1990, էջ 43-44։
10. Транспаранты и плакаты, как зеркало Карабахского движения. – Все-сою第ная науч¬ная сессия по итогам полевых этнографических и антропо-ло¬гических исследований 1988-89 гг. Тезисы докладов в трех частях. Часть 1. Отв. ред. Л. М. Дробижева. Алма-Ата, 1990, с. 122-123 (соавтор: Л. А. Абрамян).
11. Борьба за национальную независимость в Прибалтике и Закавказье: раз-л謬чия и сход¬ство. – Всесоюзная научная конференция “Межна¬цио¬наль-ные проб¬ле¬мы и конф¬лик¬ты: поиски путей их решения”. Тезисы док¬ла-дов, Бишкек, 1991, часть 1, с. 36-37 (соавтор: Л. А. Абрамян).
12. Հայերի ցեղասպանությունը. պատմական հիշողությունը և ստերեոտիպերի փո¬խա¬կերպումը (ըստ Ղարաբաղյան շարժման ցուցապաստառների). – Հայ ժողո¬վրդական մշակույթի հետազոտման հարցեր. Արցախ։ Զեկուցումների հիմ¬նա¬դրույթ¬ներ, խմբ. Զ. Խա¬ռատյան, Հ. Պետրոսյան, Երևան, 1992, էջ 22-24։ Նույնը հոդ¬վածի տեսքով՝ «Ար» շա¬բա¬թաթերթ, 1993, թիվ 6։
13. Էթնիկ ստերեոտիպ և սովորութային իրավունք. փոխհարաբերության հար-ցեր. – «Հայք հաստատություն». Տեղեկագիր, 1993, թիվ 10, էջ 10։ Նույնը հոդ-վա¬ծի տես¬քով՝ «Ար» շաբաթաթերթ, 1993, թիվ 16, 17։
14. Վայոցձորյան գլխատան ներսույթը. – Հանրապետական գիտական նստա-շրջան, նվիր¬ված 1990-94 թթ. ազգագրական և բանագիտական հետա¬զո¬տու-թյուն¬նե¬րի արդ¬յունք¬ներին. Զեկուցումների հիմնադրույթներ, խմբ. Ս. Բ. Հարու¬թյունյան, Դ. Ս. Վար¬դում¬յան, Երևան, 1995, էջ 52-54։
15. Շիրակյան գլխատան ներսույթը. – «Շիրակի պատմա-մշակութային ժա¬ռան¬-գու¬¬թյունը». Հանրապետական երկրորդ գիտաժողով։ Զեկուցումների թեզիս-ներ, կազ¬մեցին Հ. Խաչատրյան, Ս. Հայրապետյան, խմբ. Ս. Հարությունյան, Գյումրի, «Կու¬մայրի» հրա¬տա¬րակչություն, 1996, էջ 44-45։
16. Քաղաքական ելույթների պատկերագրական լեզվի շուրջ (Ղարաբաղյան շարժ¬¬ման ցուցապաստառների օրինակով). – Հայ արվեստին նվիրված հան¬-րա¬պե¬տա¬կան VIII գիտական կոնֆերանս: Զեկուցումների թեզիսներ, Երևան, ՀՀ ԳԱԱ «Գի¬տություն» հրա¬տարակչություն, 1997, էջ 5-6 (համա¬հե¬ղի¬նակ՝ Լ. Աբրահամյան)։
17. Հայ շուկայի ազգագրություն. մի քանի հարցադրում. – Արդի էթնա¬մշա¬կու¬թա¬-յին գործ¬ընթացները Հայաստանում. 1: Հանրապետական գիտական նստա-շրջան։ Զեկու¬ցում¬ների հիմնադրույթներ, խմբ. Հ. Մարության, Դ. Վար-դումյան, Երևան, 1997, էջ 5-6 (հա¬մահեղինակներ՝ Լ. Աբրահամյան, Ա. Գուլ-յան, Գ. Շագոյան, Հ. Պետ¬րոսյան)։
18. Վարդենիսի շրջանի հայության ներէթնիկ շերտերը. փոխհարաբերության հար¬ցեր. – Արդի էթնամշակութային գործընթացները Հայաստանում. 1: Հան-րա¬պե¬տա¬կան գի¬տա¬կան նստաշրջան։ Զեկուցումների հիմնա¬դրույթ¬ներ, խմբ. Հ. Մարու¬թյան, Դ. Վար¬դում¬յան, Երևան, 1997, էջ 18-20։
19. Ղարաբաղ-Հայաստան փոխհարաբերություններն ըստ Ղարաբաղյան շար¬ժ¬-ման ցու¬ցապաստառների. – Արդի էթնամշակութային գործընթացները Հա-յաս¬¬տա¬նում. 1: Հան¬րա¬պետական գիտական նստաշրջան։ Զեկուցում¬նե¬րի հիմ¬նա¬դրույթ¬ներ, խմբ. Հ. Մա¬րու¬թյան, Դ. Վարդումյան, Երևան, 1997, էջ 20-22։
20. Գոյատևում-94 (ըստ Վայքի և Գորիսի շրջանների նյութերի). – Արդի էթնա-մշա¬¬կու¬թա¬յին գործընթացները Հայաստանում. 1: Հանրապետական գիտա-կան նստա¬շրջան։ Զե¬կու¬ցումների հիմնադրույթներ, խմբ. Հ. Մարության, Դ. Վար¬դումյան, Երևան, 1997, էջ 22-24 (համահեղինակ՝ Մ. Գաբրիելյան)։
21. «Մաղագործների» ինքնության արդի դրսևորումները (ըստ Ջավախքի նյու¬թե-րի). – «Հայ ժողովրդական մշակույթ» հանրապետական գիտաժողով։ Զե¬կու¬-ցում¬նե¬րի հիմ¬նա¬դրույթներ, խմբ. Ս. Բ. Հարությունյան, Դ. Ս. Վարդում¬յան, Երևան, 1999, էջ 52-54։
22. Тема геноцида в иконографии армянской идентичности: венки-плакаты (по материалам Карабахского движения). – Лавровские (Среднеазиатско-Ка⬬каз¬ские) чте¬ния 1998-1999 гг. Краткое содержание докладов. Санкт-Пе¬тербург, 2001, с. 126-128 (соавтор: Л. А. Абрамян).
23. К вопросу о роли исторической памяти в национальных движениях. – IV Кон㬬¬ресс этнографов и антропологов России. Тезисы докладов. Москва, 2001, с. 96.
24. Հայ ինքնության ձևափոխման հիմնական ուղղությունները Ղարաբաղյան շար¬ժ¬¬¬ման տարիներին. – «Հայագիտության արդի վիճակը և նրա զարգաց¬ման հե¬ռա¬¬նկար¬նե¬րը». Հայագիտական միջազգային առաջին համաժողով, զե-կուցումների դրույթներ, Երևան, 2003, էջ 55-56։
25. Սգո երթերը, անմեղ զոհերի հիշատակի օրերը որպես ժողովրդական հա¬վա¬-տա¬լիք¬ների դրսևորման ձևեր. – «Հայ ժողովրդական մշակույթ» հան¬րա¬պե-տական գի¬¬տա¬ժողով։ XII. Հանրապետական գիտաժողովի նյութեր, խմբ. Ս. Բ. Հարու¬թյուն¬յան, Դ. Ս. Վար¬դումյան, Երևան, 2004, էջ 98-102։
26. Фактор исторической памяти в контексте Армянской революции 1988-1990 гг. – Международная научная конференция ”Археология, этнология и фоль¬клористика Кавказа”. Сборник кратких содержаний докладов. Тби¬лиси, 2004, с. 215.
27. “Свои” как “чужие”: конфликты в моноэтничных обществах. – VI Конг-ресс этно¬графов и антропологов России. Тезисы докладов. Санкт-Пе¬тер-бург, 2005, с. 80.
28. Значение транспарантов и плакатов в мобилизации общества. – VI Конг-ресс этно¬графов и антропологов России. Тезисы докладов. Санкт-Пе¬тер-бург, 2005, с. 386.
29. Память и трансформация отношения к советским войскам в годы Кара-бах¬¬ско¬го движения как признак изменения идентичности. – Археология, эт¬но¬логия, фоль¬¬кло¬рис¬тика Кавказа. Международная научная конферен-ция, Батуми, 2006. Сборник крат¬ких содержаний докладов. Тбилиси, 2007, с. 355-357.
30. Даты, цифры и названия местностей как кодировки исторической памя-ти. – Лав¬ровский сборник: Материалы Среднеазиатско-Кавказских ис¬сле-дований. Эт¬но¬логия, история, археология, культурология. 2006-2007. СПб.: МАЭ РАН, 2007, с. 233-235.
31. Թուրքերի կողմից հայերի փրկության խնդիրը ցեղասպանության տա¬րի¬նե-րին Հոլոքոստի ուսումնասիրության լույսի ներքո. – Հայոց ցեղասպա¬նու-թյուն-100. Ճանաչումից՝ հատուցում։ Միջազգային գիտաժողով, 15-16 հոկ-տեմբերի, 2015։ Զեկուցումների դրույթներ։ Երևան, ՀՀ ԳԱԱ հրատ., 2015, էջ 218-221 (հայ., անգլ.)։
32. Տայքի ճարտարապետության պատմության ուսումնասիրությունը և խոր-հրդային գրաքննությունը. – Պատմական Տայք. Պատմություն, մշակույթ, դավանանք։ Միջազգային գիտաժողով, 22-24 հունիսի, 2016։ Զեկու¬ցում¬նե¬րի հիմնադրույթներ։ Խմբ. Մ.-Է. Շիրինեան, Թ. Մ. Վան Լինտ, Ն. Ղարիբյան, Ս. Մանուկյան, Զ. Հակոբյան, Երևան, 2016, էջ 38-40 (հայ., անգլ.)։
33. Ղարաբաղյան շարժումը (1988-1990) և Հայաստանի Երրորդ հանրա¬պե¬տու-թյան ձևավորումը. – Հայոց նորագույն պետականության քառորդ դարը. գի-տաժողովի զեկուցումների դրույթներ։ Խմբ. Գ. Ա. Պողոսյան։ Երևան, «Գի¬տու-թյուն» հրատ., 2016, էջ 30-37 (հայ., ռուս., անգլ.)։
ԷԼԵԿՏՐՈՆԱՅԻՆ ՀՈԴՎԱԾՆԵՐ
1. “Historical Memory: Opportunity or Obstacle?” in Regional Dynamics of the Black and Caspian Sea Basins. IREX Alumni Conference, Odesa (Ukraine), 2000: http://IREX.org/programs/conferences/odesa/presentations/security.htm
2. Историческая память в диалоге между культурами: возможность или пре¬-пят¬ствие. – Межкультурный диалог: второй коллоквиум, фонд Бордер-ланд, Тби¬ли¬си, 2005. См.: http://www.pogranicze.sejny.pl/download/ historical_memory_final. pdf
3. Ցեղասպանության հիշողությունն իբրև գործոն. – 3 մայիսի 2007, http://www.noravank.am/arm/articles/detail.php?ELEMENT_ID=2268&sphrase_id=8529
4. Յադ Վաշեմ. Հոլոքոստի մասին հիշողությունն Իսրայելում. – 22 հունիսի 2007, http://www.noravank.am/arm/articles/detail.php?ELEMENT_ID=2465&sphrase_id=8529
5. Յադ Վաշեմն ու Իսրայելի հասարակությունը. – 16 հուլիսի 2007, http://www.noravank.am/arm/articles/detail.php?ELEMENT_ID=794&sphrase_id=8529
6. Միացյալ Նահանգների Հոլոքոստի մեմորիալ թանգարանը ամերիկյան ար-ժեք¬¬նե¬րի համատեքստում. – 23 հուլիսի 2007, http://www.noravank.am/arm/articles/detail.php?ELEMENT_ID=792&sphrase_id=8529
7. Հրեական հայրենադարձության փորձից. Ալիյա. 1. – 17 սեպտեմբերի 2007, http://www.noravank.am/arm/articles/detail.php?ELEMENT_ID=787&sphrase_id=8529
8. Արևմտահայության պահանջատիրության հիմնախնդիրներին նվիրված գի-տա¬ժողով Նիկոսիայում. – 8 մայիսի 2008 թ., http://www.noravank.am/arm/articles/detail.php?ELEMENT_ID=2249&sphrase_id=8529
9. Գերմանիայի ֆինանսական փոխհատուցումները հրեությանը. ձևավո¬րու¬մը, ըն¬թացքը, արդի վիճակը. – 19 մայիսի 2008 թ., http://www.noravank.am/arm/articles/detail.php?ELEMENT_ID=754&sphrase_id=8529
10. Լեզվի դերը Իսրայելում ազգակերտման գործընթացում. պատմություն և ար-դիա¬կա¬նություն. – 7 մայիսի 2009 թ., http://www.noravank.am/arm/articles/detail.php?ELEMENT_ID=2445&sphrase_id=8529
11. Իսրայելի կրթական համակարգը. ընդհանրական պատկեր. – 3 հունիսի 2009 թ., http://www.noravank.am/arm/articles/detail.php?ELEMENT_ID=2443&sphrase_id=8529
12. Իսրայելի մրցունակությունը և գիտության դերը. – 10 նոյեմբերի 2009 թ., http://www.noravank.am/arm/articles/detail.php?ELEMENT_ID=2435&sphrase_id=8529
13. “The Challenges of Teaching about Holocaust in the Republic of Armenia” http://www.salzburgglobal.org/mediafiles/MEDIA66929.pdf , June 28, 2012 (in English).
ԶԵԿՈՒՑՈՒՄՆԵՐ ԳԻՏԱԺՈՂՈՎՆԵՐՈՒՄ
ՀՀ ԳԱԱ հնագիտության և ազգագրության ինստիտուտի երիտասարդ գիտ¬նա¬կան-նե¬րի V, VII, VIII հանրապետական կոնֆերանսներ, Երևան, 1982, 1986, 1988 թթ.։
Համամիութենական գիտական կոնֆերանսներ, նվիրված ազգագրական և մարդա-բա¬նական հետազոտությունների արդյունքներին. Սուխում (Աբխազիա), Ալմա-Աթա (Ղազախստան), 1988, 1990 թթ.։
Համամիութենական գիտական կոնֆերանս «Թանգարանը և արդիակա¬նու¬թյան ազ-գագրական պրոբլեմները», Լենինգրադ, 1984 թ.։
Հանրապետական գիտական նստաշրջաններ, նվիրված ազգագրական և բանա¬հյու-սական դաշտային հետազոտությունների հանրագումարների, Երևան, 1987, 1990, 1995, 1999, 2006 թթ.։
Համամիութենական գիտաժողով «Ազգագրություն գիտությունը և ազգա¬գրա¬կան գի-տելիքների պրոպագանդումը», Օմսկ, 1987 թ.։
Համամիութենական գիտաժողով «Ազգամիջյան պրոբլեմներ և կոնֆ¬լիկտ¬ներ. Լուծ-ման ուղիների որոնումներում», Բիշքեկ (Կիրգիզիա), 1991 թ.։
Հանրապետական գիտաժողով «Հայ մշակույթի հետազոտման հարցեր. Ար¬ցախ», Երևան, 1992 թ.։
Հայ արվեստին նվիրված հանրապետական VIII գիտական կոնֆերանս, Երևան, 1997 թ.։
«Կովկասի ազգաբանության հարցեր» առաջին միջազգային գիտաժողով, Երևան, 1999 թ.։
Ժողովրդավարության զարգացումը Հայաստանում. սեմինար IV. «Մշակույթը և ան-ցումային հասարակությունը», Ծաղկաձոր, 1999 թ.։
«Տարածաշրջանային զարգացումները Սև և Կասպից ծովերի ավա¬զաննե¬րում», Այրեքսի շրջանավարտների գիտաժողով, Օդեսա (Ուկրաինա), 2000 թ.։
Խորհրդակցություն, նվիրված ԱՊՀ երկրներում աղքատության նվազեցմանն ուղ-ղված ստրատեգիական ծրագրերի մշակմանը. Միջազգային արժութային հիմ¬նա-դրամ, Համաշխարհային բանկ։ Մոսկվա, 2000 թ.։
«Խաղաղությունը և զարգացումը Կովկասում». միջազգային գիտա-գործ¬նա¬կան կոնֆերանս։ Ռուսաստանի արտաքին գործերի նախա¬րարություն, Ռուսաս¬տանի Գի¬տությունների ակադեմիա, Մոսկվա, 2001 թ.։
«Հարավային Կովկաս. տարածաշրջանի էթնամշակութային բազմազա¬նու¬թյունը և միասնությունը»։ Քաղաքացիական համաձայնությանն ուղղված հարավ¬կով¬կաս¬յան ցանց. 3-րդ միջազգային կոնֆերանս, Թբիլիսի, 2003 թ.։
Ժողովրդավարության կառուցումը Հայաստանում. նոր մարտահրավերներ, Ծաղ-կա¬ձոր, 2004 թ.։
Միջմշակութային երկխոսության երկրորդ կոլոգվիում, Բոռդեռլանդ հիմնադրամ, Թբիլիսի, 2005 թ.։
Հայաստան-Սփյուռք երրորդ համաժողով, Երևան, սեպտեմբերի 18-20, 2006 թ.։
Ինքնությունը փոփոխվող աշխարհում։ Երևանի Վ. Բրյու¬սովի անվան պետական լեզվաբանական համալսարան, Երևան, հուլիսի 10-12, 2007 թ.։
Հիշողությունից՝ հիշատակում. 1967-2007։ Հայոց ցե¬ղաս¬պանության թանգարան-ինստիտուտ, Ծի¬ծեռ¬նակաբերդի Մեծ եղեռնի հու¬շա¬հա¬մալիրի 40-ամյակին նվիր¬ված միջազգային գի¬տա¬ժողով։ Երևան, նոյեմբերի 27-28, 2007 թ.։
Հանդուրժողականությունը և այլատյացությունը հարավկովկասյան տարա¬ծա¬շր¬ջա-նում. մարտահրավերներ խաղաղության և վստահության հաստատման դեմ։ Մի-ջազգային գիտաժողով, նվիրված սումգայիթյան ջարդերի 20-ամ¬յակին։ Երևան, Հայոց ցեղասպանության թանգարան-ինս¬տի¬տուտ, փե¬տրվարի 25, 2008 թ.։
Արևմտահայության պահանջատիրության հիմնախնդիրները. գիտագործնա¬կան մի¬ջազգային գիտաժողով։ Նիկոսիա (Կիպրոս), ապրիլի 18-20, 2008 թ.։
Համշեն և համշենահայեր. պատմություն և մշակույթ։ Միջազգային գիտա¬ժո¬ղով։ Երևան, հուլիսի 23, 2008 թ.։
«1946-1948 թթ. հայրենադարձությունը և դրա դասերը. հայրենադարձության հիմնա-խնդիրն այսօր»։ Միջազգային գիտաժողով։ Ծաղկաձոր, դեկտեմբերի 12-14, 2008 թ.։
Հայեր և հրեաներ. պատմական ընկալումների փոխակեր¬պում¬ներ։ Սեմինար-քն-նար¬կումներ. ԵՊՀ արևելագիտության ֆակուլտետ, արա¬բագիտության ամբիոն։ Երևան, մայիսի 31-հունիսի 5, 2010 թ.։
«Վան-2865». Վան քաղաքի առաջին հիշատակման 2865-ամ¬յա¬կին նվիրված միջազ-գա¬յին գիտաժողով։ Երևան, հոկտեմբերի 7-9, 2010 թ.։
Հայաստանյան Կլոր սեղան հիմնադրամ Armenia Round Table Foundation (Եկե¬ղե¬ցի-նե¬րի համաշխարհային խորհրդի հայաստանյան կազ¬մակերպություն), «Armenian Ge¬nocide: Memory Healing in Armenia» թեմայի շուրջ կլոր-սեղան / քննարկում։ Էջ¬մի-ա¬ծին, նոյեմբերի 17, 2010 թ.։
Հայ հասարակական-քաղաքական միտքը. 20-րդ դարի վերջ – 21-րդ դարի սկիզբ։ Մի¬ջազգային գիտաժողով, նվիրված Երևանի Վ. Բրյուսովի ան¬վան պետական լեզ-վա¬բանական համալսարանի 75-ամյակին։ Երևան, նոյեմբերի 18-19, 2010 թ.։
«Հաշտեցման հեռանկարներ. տեսություն և պրակտիկա»։ Հայ-գերմա¬նա-թուր-քական համա¬տեղ ծրագիր։ Միջազգային գիտաժողով։ Երևան, նոյեմ¬բե¬րի 26-27, 2010 թ.։
Ռուսաստանի մշակույթը Առաջին համաշխարհային պատերազմի և հեղափո¬խու-թյան տարիներին (1914-1922)։ Միջազգային գիտաժողով։ Սանկտ-Պետերբուրգի եվրոպական համալսարան, հունիսի 11-12, 2011 թ.։
Կովկասի հնագիտություն, ազգագրություն, բանահյուսություն։ Միջազգային գի¬տա-ժողով։ Ծաղկաձոր, սեպտեմբերի 25-29, 2011 թ.։
Կովկաս, կոնֆլիկտ, մշակույթ. Հայաստանի, Ադրբեջանի և Վրաստանի ազգա¬բա¬նու-թյանը և կոնֆլիկտների կանխմանը նվիրված առաջին միջազգային սիմպո¬զիում։ Թբիլիսի, հոկտեմբերի 31 – նոյեմբերի 5, 2011 թ.։
Սովորելով անցյալից. Հոլոքոստի դասավանդման համաշխարհային հեռա¬նկար¬նե-րը։ Զալցբուրգի համաշխարհային սեմինար։ Զալցբուրգ (Ավստրիա), հունիսի 27-հու-լիսի 1, 2012 թ.։
Հայոց և հրեից փորձառության համեմատություն. գաղափարախոսությունից մինչև պետության կերտում։ Սեմինար-քննարկումներ։ «Եվրասիա» միջազգային համալ-սա¬րան, Պաիդեա ծրագրի ինկուբատոր (Հրեական ուսումնասիրությունների եվ¬րո-պա¬կան ինստիտուտ Շվեդիայում)։ Երևան, հուլիսի 23-27, 2012 թ.։
Հոլոքոստի դասավանդումը 21-րդ դարում։ Յադ Վաշեմ թանգարանի Հո¬լոքոստի ու-սում¬նասիրությունների միջազգային դպրոցի և Պատմություն դասա¬վան¬¬դող¬նե¬րի եվ-րոպական ընկերակցության համատեղ սեմինար-գիտաժողով։ Ե¬րու¬սաղեմ (Իս¬¬րա-յել), դեկտեմբերի 4-9, 2012 թ.։
Հայկական ինքնության խնդիրները 21-րդ դարում։ Միջազգային գիտաժողով, կազ-մա¬կերպված Երևանի պետական համալսարանի (Սփյուռքագիտության ամբիոն) և Բեյ¬րութի հայկազյան համալսարանի (Սփյուռքի ուսումնասիրության կենտրոն) կող¬մից։ Երևան, մարտի 13-14, 2013 թ.։
Հայոց ցեղասպանություն. մարտահրավերներ հարյուրամյակի նախաշեմին։ Մի-ջազ¬գային գիտաժողով։ Հայոց ցեղասպանության 100-րդ տարելիցին նվիրված մի¬ջո-ցառումները համակարգող պետական հանձնաժողով։ Երևան, մարտի 22-23, 2013 թ.։
Փոքրամասնութիւններու նոր իրականութիւնը. Թուրքիոյ մէջ հայ հաւաքակա¬նու¬թե-ան հեռանկարները։ «Ժամանակ» օրաթերթի հիմնադրութեան 100-ամեակին ձօն-ուած դարադարձի յոբելենական ձեռնարկներու եզրափակիչ հանգրուանի ծի¬րէն ներս գիտաժողով։ Ստամբուլ (Թուրքիա), մայիսի 25, 2013։
Հայագիտական միջազգային երկրորդ համաժողով. «Հայագիտությունը և արդի ժա¬-մանակաշրջանի մարտահրավերները»։ Երևան, հոկտեմբերի 17-19, 2013 թ.։
Արժեքների փոխանցումը ֆոլկլորի միջոցով։ Քաղաքակրթությունների երկ¬խո¬սու-թյան միջազգային կենտրոնի կազմակերպած կոնգրես։ Բեյրութ (Լիբանան), նո¬յեմ-բե¬րի 16-18, 2013 թ.։
Կովկասյան կապերի գիտաժողով։ Հարավային Կովկասի ամերիկյան հետա¬զո¬տա-կան ինստիտուտ (ARISC) և Ինդիանայի համալսարանի ներասիական ուսում¬նա¬սի-րությունների չինական հետազոտական ինստիտուտ։ Բլումինգտոն (Ինդիանա, ԱՄՆ), ապրիլի 4-5, 2014 թ.։
Առաջին համաշխարհային պատերազմի Կովկասյան ճակատը. ցեղաս¬պա¬նու¬թյուն, գաղթականներ և մարդասիրական օգնություն։ ՀՀ ԳԱԱ Հայոց ցեղա¬սպա¬նու¬¬¬թյան թանգարան-ինստիտուտ, Երևան, ապրիլի 21-22, 2014 թ.։
Հայագիտական հետազոտությունների ներկա վիճակը. նոր գիտելիքների ստեղ¬ծու-մը և նյութականացումը։ Միջազգային գիտաժողով, կազ¬մա¬կերպված Լոս-Ան¬ջե¬լեսի Կալիֆոռնիայի համալսարանի (UCLA) Քոթ¬սեն հնագիտության ինս¬տի¬տու¬տի, Լոս-Անջելեսի Կալիֆոռնիայի համալ¬սա¬րա¬նի (UCLA) հայոց հնագիտության և ազգագրության հետազոտական ծրագրի կողմից։ Լոս-Անջելես (Կալիֆոռնիա, ԱՄՆ), մայիսի 31 – հունիսի 1, 2014 թ.։
Վայրենի Եվրոպան. 1914 թ. օգոստոսից մինչև Շոա։ Միջազգային գիտաժողով, կազ¬¬-մա¬կերպված Սա¬լոնիկի Արիստոտել համալսարանի քաղաքագիտության ֆա¬կուլ¬-տետի կողմից։ Սալոնիկ (Հունաստան), 12-14 հունիսի, 2014 թ.։
Հարյուրամյակի միջով. Հայոց ցեղասպանության պատմագրությունը վերագնա-հատ¬ված։ Նեբրասկա-Լինքոլնի համալսարան (ԱՄՆ), մարտի 19-20, 2015։
Ցեղասպանությունը և համաշխարհային պատմությունը. Հայոց ցեղասպանության 100-ամյակին նվիրված գիտաժողով։ Լոս-Անջելեսի Կալիֆոռնիայի համալ¬սա¬րա¬ն (UCLA) (ԱՄՆ), ապրիլի 10-11, 2015։
Հարյուր տարվա հիշողություն. Հայոց ցեղասպանությանը նվիրված միջազգային գիտաժողով։ Պիտեր Պազմանի կաթոլիկ համալսարան։ Բուդապեշտ (Հուն¬գա¬րիա), մայիսի 16, 2015։
Ցեղասպանագետների միջազգային ընկերակցության 12-րդ համաժողով։ Հայաս-տա¬նի ամերիկյան համալսարան, Երևան, հուլիսի 8-12, 2015։
«Մշակութային քաղաքականություն, քաղաքականություն մշակույթի համար. մշա¬-կույթի դերը «Ետ-2015» զարգացման օրակարգում» միջազգային կոնֆերանս, նվիրված ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի հիմնադրման 70-ամյակին։ Երևան, հուլիսի 11-13, 2015։
Մուսա լեռան հերոսամարտի 100-ամյա տարելիցին նվիրված միջազգային գիտա-ժո¬ղով։ ԵՊՀ հայագիտական հետազոտությունների ինստիտուտ, ԵՊՀ պատմու¬թյան ֆակուլտետ։ Երևան, սեպտեմբերի 17, 2015։
Հայոց ցեղասպա¬նու¬թյուն-100. Ճանաչումից՝ հատուցում։ Միջազգային գիտա¬ժո¬ղով։ ՀՀ ԳԱԱ և ԵՊՀ, Երևան, հոկտեմբերի 15-16, 2015։
Ավանդականը և արդիականը հայ ժողովրդական մշակույթում, XVII։ ՀՀ ԳԱԱ հնագի¬տու¬թյան և ազգագրության ինստիտուտ, Երևան, նոյեմբերի 18-20, 2015։
Քարտեզագրելով Եվրոպայի հետ-1989 թ. հիշողությունները։ Միջազգային գի¬տա¬ժո-ղով, Վիեննա (Ավստրիա), նոյեմբերի 29 – դեկտեմբերի 1, 2015։
Հիշողություն առանց սահմանների. Եվրոպական հիշողություն II։ Միջազգային գիտաժողով, Բեռլին (Գերմանիա), նոյեմբերի 15, 2015։
Ցեղասպանության թեման գրականության մեջ. հրեական և հայկական հեռա-նկարներ։ Միջազգային գիտաժողով, Հայաստանի ամերիկյան համալսարան, Նե¬գե-վի Բեն-Գուրիոն համալսարանի եբրայական գրականության բաժին։ Երևան, ապրիլի 13-14, 2016։
Պատմական Տայք. պատմություն, մշակույթ, դավանանք։ Միջազգային գիտա¬ժո¬ղով, Մատենադարան, ՀՀ ԳԱԱ, Բյուզանդագիտության հայկական ազգային կոմի¬տե, Երևան, հունիսի 22-24, 2016։
Հայոց նորագույն պետականության քառորդ դարը։ Միջազգային գիտաժողով, ՀՀ Գիտությունների ազգային ակադեմիա, ԵՊՀ, Երևան, հուլիսի 15, 2016 թ.։
Հայկական սփյուռքը և հայ-ռուսական հարաբերությունները. պատմություն և ար-դիականություն։ Միջազգային գիտաժողով, Մոսկվայի պետական համալսարան, Հա¬յագիտական հետազո¬տու¬թյունների իրականացման և աջակցման «Անիվ» հիմ-նա¬դրամ, Մոսկվա (ՌԴ), սեպտեմբերի 14-15, 2016։
Ռուսաստանի Դաշնության հայկական սփյուռքը։ Միջազգային գիտաժողով, Երև-անի պետական համալ¬սա¬րան, Գալուստ Կիւլպէնկեան հիմնարկութեան հայ¬կա¬կան համայնքների բաժին, Երևան, հոկտեմբերի 13-14, 2016։
Հայոց ցեղասպանությունը և հատուցման հիմնախնդիրը։ Միջազգային գիտա¬ժո¬ղով, ՀՀ ԳԱԱ և Երևանի պետական համալսարան։ Երևան, նոյեմբերի 22-23, 2016։
Փոքր Ասիայի ժողովուրդներ. իրավունքով միացյալ։ Միջազգային գիտաժողով-խորհրդաժողով, Արևմտահայոց ազգային համագումար։ Բեռլին (Գերմանիա), հունվարի 28-29, 2017։
«Ազգեր ցեղասպանության ներքո» առաջին միջազգային գիտաժողով։ Պիտեր Պազմանի կաթոլիկ համալսարան (Բուդապեշտ), Սալահադդին համալսարան-Էրբիլ (Իրաք, Քուրդիստան)։ Բուդապեշտ, ապրիլի 19-21, 2017։
Ավանդականը և արդիականը հայոց մշակույթում։ Հայ ժողովրդական մշակույթ XVIII հանրապետական գիտաժողով։ ՀՀ ԳԱԱ հնագի¬տու¬թյան և ազգագրության ինստիտուտ, Երևան, նոյեմբերի 27-29, 2017։
ԶԵԿՈՒՑՈՒՄՆԵՐ ԱՄՆ-ՈՒՄ
“The Nationalities Question in the Soviet Union” at the University of Nevada, Reno, 17 April 1991.
“Ethnography and the Study of Ethnic Groups in the Soviet Union” at the University of Nevada, Reno, 18 April 1991.
“Glasnost, Perestroika, and the Prospects for Change in the Soviet Union” at the Uni-ver¬sity of Nevada, Reno, 19 April 1991.
“Struggle for National Independence in Baltic countries and Transcaucasus: Dif¬fe¬ren-ces and Similarities” at the Center for Slavic and East European Studies, University of Ca¬lifornia at Berkeley, 21 April 1991.
“Ethnic Stereotyping, Conflict and Conflict Resolution” at The Fletcher School of Dip¬lomacy, Tufts University, 16 October 1998.
“The Armenian Genocide (as Reflected in the Posters and Banners of the Karabagh Move¬ment)” at the Armenia General Benevolent Union Detroit Chapter, AGBU Alex and Marie Manoogian School, Southfield (Michigan), 30 October, 1998.
“The Genocide of Armenians and the Transformation of National Identity According to Posters and Banners of the Kharabagh Movement” at the International Institute, Uni¬versity of Michigan, Ann Arbor, 10 November 1998.
“Iconography of Karabagh Movement as Index of Transformation of Armenian Iden-tity” at the Center for International and Comparative Studies, Northwestern Uni¬ver¬si-ty, Evanston (Illinois), 12 November 1998.
“Rituals of Defence Mobilizing the Karabagh Movement (Armenia, 1988-1990)” at Anth¬ro¬pology Program, MIT, Cambridge (Massachusetts), January 22, 2004; Uni¬ver-si¬ty of California at Berkeley, Berkeley (California), April 2, 2004.
“Rituals of Defence: Historical Memory and Socio-Political Change in Armenia” at Hous¬ton Community College, Houston (Texas), March 9, 2004.
“Historical Memory and the Karabagh Movement: Remembering the Future and the Path to Armenian Independence” at Department of Anthropology, Rice University, Hous¬ton (Texas), March 11, 2004.
“Historical Memory and Armenian National Identity Changes During the Karabagh Movement (1988-1990)” at Northeastern University, Boston (Massachusetts), March 30, 2004; St. Gregory’s Armenian Apostolic Church, San Francisco (California), April 3, 2004; UCLA, Los Angeles (California), April 14, 2004; National Association for Armenian Studies and Research (NAASR), Boston (Massachusetts), April 21, 2004; Study Group on Modern Turkey, Center for Middle Eastern Studies, Harvard University, Cambridge (Massachusetts), April 28, 2004.
“Memory of the Armenian Genocide and the Jewish Holocaust in the Light of Edward Linenthal’s Book Preserving Memory” at United States Holocaust Memorial Mu¬seum, Center for Advanced Holocaust Studies, Washington, DC, January 20, 2010; American University of Washington, DC, Department of History, Jewish Studies Program, January 28, 2010.
“Genocide Memory, Armenian National Identity Changes on the Path to Indepen¬den-ce” at St. Mary Armenian Apostolic Church, Washington, DC, April 6, 2010.
“Armenians and Jews: Neighbors in Memory” at Caucasus Connections Conference. Organizers – The American Research Institute of the South Caucasus (ARISC) and The Sinor Research Institute for the Inner Asian Studies at Indiana University. Indiana Uni¬versity, Bloomington, Indiana (USA), April 4-5, 2014.
“Memory and Identity in the Armenian Diaspora of the US: A View from Yerevan” at Current Practicies in Armenian Studies: The Creation and Visibility of New Know-ledge. International conference organized by The Cotsen Institute of Archaeo¬lo¬gy at UCLA, UCLA Research Program in Armenian Archaeology and Ethnography. Uni-ver¬si¬ty of California, Los Angeles (USA), May 31-June 1, 2014.
“The Institute of the Righteous among the Nations in the Armenian and the Jewish cases” at “Crossing the Centennial: The Historiography of the Armenian Genocide Re-Evaluated”. University of Nebraska-Lincoln (USA), March 19-20, 2015.
“The 1915 Genocide in the Context of Armenian Collective and Historical Memory” at “Genocide and Global History: A Conference on the 100th Anniversary of the Armenian Genocide”. UCLA (USA), April 10-11, 2015.
ԼԵԶՈՒՆԵՐ.
Հայերեն, ռուսերեն, անգլերեն
Նոյեմբեր, 2017 թ.