Մասնակից:Անահիտ Հայրապետյան/Ավազարկղ

Ֆրանց Կրյուգեր (գերմ․ Franz Krüger, 10 սեպտեմբեր 1797թ․, Գրոսբադեգաստ- 21 հունվար 1857, Բեռլին)`գերմանացի նկարիչ, դիմանկարիչ, աշխատել է Ռուսաստաին կայսերական պալատում, Պրուսիայի արքայական պալատում։ Կատարել է բազմաթիվ պալատական դիմանկարներ։ Բեռլինի ակադեմիայի ճարտարապետական բաժնում դասավանդել է գեղանկարչություն։

Կենսագրություն

Ծնվել է պաշտոնյաի՝ Ֆրիդրիխ Կրյուգերի ընտանիքում։ Նրանց ընտանիքը վարձակալել էր Գրոսբադեգաստ կալվածքը՝ Անգալտ-Դեսաու դքսությունում։ Նկարչության առաջին փորձը կատարել էր թռչնագետ Ի․ Ֆ․ Նաումանայի մոտ՝ պատկերելով թռչուններ։ Որոշ ժամանակ անց սովորում է Դեսաու գիմնազիայում, որտեղ նկարում էր աշակերտների և աշակերտուհիների դիմանկարները։ Առաջին մասնագիտական դասը ստացել է Դեսաում՝ բնանկարիչ Կառլ Կոլոբե Ավագի կոմից:

• 1812-1814- Որոշ ժամանակ հաճախել է նկարչական դպրոց` Բեռլինի Կենպարվետի Ակադեմիայում։ Լավ ձիավար Կրյուգերը, իր լուսանկարներում պատկերում էր պալատական ախոռներ՝ զինվրներ, ձիեր, որսորդություն։ Իր հմտությունների շնորհիվ նրան դիմում էին Ֆրեդեր Կրյուգեր («Pferde Krüger») մականունով։ Աշխատելով որպեզ նկարիչ, Կրյուգերը ունեցել է բազմաթիվ բարձրաստիճան պատվիրատուներ։
• 1818- Առաջին ցուցահանդեցը տեղի ունեցավ Բեռլինի Գեղարվեստի Ակադեմիայում, էսքիզներ՝ որսորդական և զինորական տեսարաններով։
• 1820- Ակադեմիական ցուցահանդեսում ներկայացրել էր ռուս արքայազն Օգոստոսին և կոմսուհի Գնեյզենային ձիերի վրա լուսանկարը։ Այդ ցուցահանդեսի շնորհիվ նա Բեռլինում դարձավ հանրաճանաչ դիմանկարիչ։

• 1824- Դիմանկարների պատվերները (տասնութ լուսանկարները սև կավիճով) նա ստանում էր արքայական տանից՝ Ֆրիդրիխ Վիլհելմ III-ի կողից։ Մեծն իշխան Նիկոլայ Պավլովիչը պատվիրել էր «Բեռլինի շքերթ» լուսանկարը։

• 1825- Ամուսնացել էր Բեռլինի օպերայի երգչուհի Յոհաննա Էյնիկի հետ։ Ֆրիդրիխ Վիլհելմ III-ը Կրյուգերին նշանակել էր արքայական նկարիչ, և նրան տալիս է արքայական պրոֆեսրի տիտղոսը։ Դարձել էր գեղարվեստի ակադեմիայի պատվավոր անդամ։
• 1830- «Բեռլինի շքերթ» լուսանկարը մեծ ճանաչում ստացվ և երկար ժամանակ ցուցադրվեց Բեռլինի ակադեմիայի ցուցասրահում։

Նիկոլայ Առաջինը և Ալեքսանդրա Ֆեոդորովնան․1833 թվական։

• 1831- Փետրարին «Բեռլինի շքերթ» լուսանկարը ցուցադրվել էր Ձմեռային պալատում։ Այդ լուսանկարի շնորհիվ նկարիչը Բեռլինում ստացավ բնակարան (Բեռենաշտռասե 63), որտեղ ապրեց մինչև կյանքի վերջ։ Պարգևատրվել է Սուրբ Վլադիմիր չորորդ աստիճանի շքանշանով։ Համարվում էր Գեղարվեստի Ակադեմիայի պատվավոր անդամ։ «Ֆրիդրիխ Վիլհելմ III դիմանկարը» գտնվում էր Ձմեռային պալատի ռազմական սրահում։

• 1832- Կրյուգերը հունիսին մեկնել էր Պետերբուրգ որպեսզի նկարեր «Ալեքսանդր I» դիմանկարը՝ Ձմեռային պալատի ռազմական սրահի համար։ Կատարել է արքայական ընտանիքի, և Պետերբուրգի ճանաչված մարդկանց լուսանկարներ։ Որոնք Կրյուգերը պատճենել էր Էրմիտաժում։

• 1833- Մայիսին՝ Բեռլինից հեռանալուց հետո ստացել էր լուսանկարների բավականին շատ պատվերներ։ Օգոստոսին վարպետ Կրյուգերը առաջին անգամ հանդիպել էր Վ․ Ա․ Ժուկովսկայի հետ։

• 1834- Բեռլինի ակադեմիական ցուցահանդեսում ներկայացվել էր «Նիկոլայ I» և «Ի․ Ֆ․ Պասկեվիչ»-ի դիմանկարը։ Հետագայում ուղղում է որոշ անճշտություններ Նիկոլայ I-ի տեսքում և համազգեստում։

• 1835- Վարպետ Կրյուգերը հանդիպում էր Պ․ Ա․ Վյազեմսկային։

Նիկոլայ I-ի դիմանկարը

• 1836- Մայիս-օգոստոս ամիսներին երկրորդ անգամ մեկնում էր Պետերբուրգ։ Պետերբուրգի գեղարվեստի ակադեմիայում անցկացվող ցուցահանդեսում Կրյուգերը ներկայացրել էր «Նիկոլայ I-ի» և « Ալեքսանդրա Ֆեոդորովնայի» դիմանկարները։

• 1838- Մայիսին իր վարպետությամբ նկարել էր մեծն իշխան Նիկոլայ և Միխայիլ Նիկոյաևիչներին, ընդունելով գահաժառանգ Ալեքսանդրա Նիկոլաևիչին։

• 1841-Նիկոլայ-ը պատվիրել էր Կրյուգերին «Ռուսական գվարդիան Թագավորական գյուղում, 1832 թվական» և «Պ․ Խ․Վիտգենշտեյնի» դիմանկարը։

• 1844- Նոյեմբերին մեկնել էր Պետերբուրգ։
• 1845- Մայիսին վերադարձել էր Բեռլին։
• 1846-Երկու շաբաթ Փարիզում։ Այցելել էր Է․ Դելակռուայի արհեստանոց։

• 1847- Հուլիսին չորրորդ անգամ մեկնում է Պետերբուրգ՝ վերականգնելու Նիկոլայ Առաջինի չորս որդիների դիմանկարները։ Սեպտեմբերին մեկնելով ստանում է «Պոտսդամի շքերթ» լուսանկարի պատվերը։

• 1848- 1848 թվականի հեղափոխության ժամանակ Կրյուգերը ստացել էր ծանր հոգեկան ապրումներ: Դեսաում ավարտել էր «Պոտսդամի շքերթ» լուսանկարը:
• 1850- Հինգերորդ անգամ այցել էր Պետերբուրգ: «Պ. Մ. Վոլկոնսովո դիմանկարը»: Կատարել է էսքիզներ չորս նկարների համար, պատկերել է սպաների, ստորին և բարձրաստիճան գվարդիաների անդամներին, և Նիկոլայ Առաջինի վեց դիմանկարեր: Պարգևատիվել է սբ. Աննա Երկրորդ շքանշանով:

• 1851-Ապրիլին հեռանում է Բեռլինից:

• 1855-Ապրիլին ստանում է վերջին ռուսական պատվերը- «Նիկոլայ Առաջինի դիմանկարը» Ձմեռային պալատի Նիկոլաևյան սրահի համար:

• 1856-Մահանում է Կրյուգերի կինը:

• 1857- Հունվարի քսանմեկին՝ ծանր հիվանդությունից երեք ամիս հետո, Կրյուգերը մահանում է։ Հողարկավորվել է Բեռլինի Դորոտենշտադի գերեզմանատանը: Հողարկավությամ ժամանակ կային ավելի քան հիսուն կառք, որոնց թվում կային նաև պալատական կառքեր։ Ապրելով հաճույքով, ոչ մեկի չմերժելով նա իր ժառանգների թողել է ավելի քան յոթանասունհինգ հազար կտավ։

Պատկերասրահ

• 
  Բեռլինի շքերթ
• 
  Ֆրիդրիխ Վիլհելմ Երրորդի լուսանկարը ձիու վրա 1832։
• 
  Ալեքսանդր Առաջինի լուսանկարը ձիու վրա 1837։
• 
  Два всадника галопом. 1851
• 
  Նիկոլայ Առաջինը և իր գործընկերը։

Литература

• Асварищ, Б. И. «Совершенно модный живописец». Франц Крюгер в Петербурге. Каталог выставки / Б. И. Асварищ; Ред. М. Б. Пиотровский; Эрмитаж. — Санкт-Петербург: Славия, 1997. — 175 с. — ISBN 5-88654-057-1

Ссылки

• Некоторые картины Франца Крюгера из коллекции Эрмитажа