Մառա Բրանկովիչ
Մառա Բրանկովիչ | |
---|---|
Ծնվել է | 1416 |
Ծննդավայր | Վուչիտրն, Կոսովո |
Մահացել է | սեպտեմբերի 23, 1487 |
Մահվան վայր | Սերես |
Քաղաքացիություն | Սերբիա և Օսմանյան կայսրություն |
Մասնագիտություն | ազնվական |
Ամուսին | Մուրադ II |
Ծնողներ | հայր՝ Đurađ Branković?, մայր՝ Irene Kantakouzene? |
Զբաղեցրած պաշտոններ | Վալիդե սուլթան |
Մառա Բրանկովիչ (սերբ.՝ Мара Бранковић, հայտնի է նաև Մարիա սուլթանուհի, Մառա հաթուն, Դեսպինա հաթուն և Ամերիսա, 1416, Վուչիտրն, Կոսովո - սեպտեմբերի 23, 1487, Սերես), սերբական միջնադարյան Բրանկովիչ արքայատոհմի ներկայացուցիչ, Գեորգի Բրանկովիչի և Իրինա Կանտակուզինայի դուստրը։ Հայտնի է եղել քրիստոնեական խորը բարեպաշտությամբ։
Կենսագրություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Դինաստիական համաձայնությունների արդյունքում, Մառա Բրանկովիչը մտել է օսմանյան սուլթան Մուրադ II-ի հարեմ[1]։
1451 թվականին Մուրադ II-ի մահվանից հետո, նրա հետնորդ Մեհմեդ II-ը պաշտոնապես ճանաչել է Գեորգի Բրանկովիչի վասալությունը։ Մառա Բրանկովիչը պատվով վերադարձել է հայրենիք։ Նրա անվամբ է կոչվել Մակեդոնիայի Մարիովո մարզը։ Այստեղ գտնվող անձնական կալվածքները սուլթանի հրամանով ազատվել են հարկերից և մուսուլմանների առկայությունից։ Նրան է հանձնվել նաև Սալոնիկի մերձափնյա տարածքների և Կասանդրա թերակղզու միջև ընկած տարածքը՝ Կալամարիան, որը թարգմանաբար նշանակում է «Բարի Մարիա»։ Առավել հայտնի է իր ակտիվ բարեգործությամբ և ուղղափառ եկեղեցիներին տված շնորհներով, այդ թվում նաև Աթոսում։ Մասնավորապես, 1453 թվականին Կոստանդնուպոլսի անկումից հետո, Մառան Աթոսի Սուրբ Պավլոսի տաճար է տեղափոխել «սրբազան մոգերի շնորհները»։
1457 թվականին մահացել է Գեորգի Բրանկովիչը, իսկ նրա հետնորդ է դառնում որդին՝ Լազարը։ Մառան, մտածելով իր անվտանգության մասին, փախչում է օսմանյան տարածք։ Մոտ 1459 թվականին Մեհմեդը Մառային է տալիս մակեդոնական Եժովո քաղաքը[2] иև հարակից գյուղերը։ Սուլթանը նրա հսկողությանն է հանձնում նաև Սալոնիկի շրջակա եկեղեցական տարածքները և Դուբոչիցա մարզում գտնվող կալվածքները, որոնք գտնվում են ժամանակակից Լեսկովաց քաղաքի մոտ։ Մինչև իր կյանքի վերջը Մեհմեդ II-ը հարգանքով է վերաբերել իր խորթ մորը և մի քանի անգամ օգտագործել դիվանագիտական հարաբերությունների ժամանակ։ Այսպես, 1474 թվականի վերջին նրա միջնորդությամբ բանակցություններ են սկսվել սուլթանի և Վենետիկյան հանրապետության, որոնք միմյանց դեմ պատերազմում էին արդեն 12 տարի։
Մառա Բրանկովիչը նպաստել է սուլթանի համապատասխան հրամանի արձակմանը, որով նախատեսվում էր բուլղարական Վելիկո Տիռնովո քաղաքի Սուբ Իվան Ռիլի տաճարից դեպի Ռիլի վանական համալիր։ 1469 թվականի արշավանքը գեղարվեստական նրբաճաշակ ձևով նկարագրվել է Վլադիսլավ Գրամատիկի կողմից, ով գրել է, որ ներկայումս՝ «Западните Български земи пак да се осветят и да се напътят към добро»։ Մառան Ռիլի վանական համալիրին նվիրել է նաև սուրբ Աստվածածնի սրբապատկերը։
Ապրելով մինչև խորը ծերություն՝ Մառա Բրանկովիչը մահացել է 1487 թվականի սեպտեմբերի 14-ին Եժովոյում։
Ծանոթագրություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- ↑ Mustafa Armağan. "Fatih'in annesi Hıristiyan mıydı?" Արխիվացված 2013-07-19 Wayback Machine. Zaman. Erişim tarihi: 25 Aralık 2011.
- ↑ Չխառնել խորվաթական Եժովո (Ježevo) քաղաքի հետ։
|