Jump to content

Մանուկների լող

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Մանուկների լող
Ենթակատեգորիա• կրթություն
 • swimming lessons Խմբագրել Wikidata
Մարզաձևլող Խմբագրել Wikidata
Հայրը երեխայի հետ, որն առաջին անգամ է լողավազանում
Մանուկը ջրի տակ է՝ բնազդաբար շունչը պահած

Մանուկների լող (անգլ.՝ Infant swimming), նորածինների և մանկահասակների շրջանում հանդիպող երևույթ, որի դեպքում նրանք ռեֆլեքսորեն շարժվում են ջրի մեջ և փոխում իրենց շնչառության և սրտի զարկերի հաճախականությունը՝ որպես պատասխան ռեակցիա ջրի մեջ սուզվելուն։ Սրտի զարկերի և շնչառության դանդաղումը կոչվում է բրադիկարդիկ ռեակցիա[1]։ Ճիշտ չէ այն, որ երեխաները ծնվում են լողալու ունակությամբ, չնայած նրանք ունեն պարզունակ ռեֆլեքսներ, որոնք տպավորություն են թողնում, որ նրանք լողալու ունակությամբ են օժտված։ Նորածինները բավականաչափ մեծ չեն, որպեսզի միտումնավոր պահեն շունչը կամ բավականաչափ ուժեղ չեն, որպեսզի գլուխը ջրից վեր պահեն, և չեն կարող լողալ առանց օգնության։

Նորածինների մեծ մասը, թեև ոչ բոլորը, ռեֆլեքսորեն պահում են իրենց շունչը ջրի մեջ սուզվելիս՝ շնչուղիները պաշտպանելու համար, և կարողանում են կարճ ժամանակահատվածում մնալ ջրի մեջ և չսուզվել[2]։ Նորածիններին նույնպես կարելի է տանել լողի դասերի։ Չնայած սա կարող է արվել նրանց խեղդվելու ռիսկը նվազեցնելու համար, խեղդվելու ռիսկի վրա ազդեցությունը հուսալի չէ[3]։ Նորածինները կարող են ընդօրինակել լողալու շարժումները և ռեֆլեքսները, բայց դեռևս ֆիզիկապես ունակ չեն լողալու։

Գլխի՝ ջրի տակ մնալը կարող է տևել ընդամենը մի քանի վայրկյան[4]։ Գերմանացի մի բժիշկ դեռևս 1986 թվականին նշել է մանուկների լողի առողջության ռիսկերը և երբեմն լուրջ հետևանքները՝ գրելով, որ Գերմանիայում մանկական լողի տարածվելուց ի վեր մի քանի հարյուր նորածիններ մահացել են ուղեղի բարդություններից՝ սուզվելուց հետո առաջացած սինուսիտի և ականջաբորբի հետևանքով։ Մանկաբույժները նաև հայտնել են սրտի կանգի կամ շնչառական անբավարարության դեպքերի մասին[5]։

Մանուկների լող կամ սուզվելու ռեֆլեքս

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Նորածինների մեծ մասը ծննդյան օրվանից մինչև մոտավորապես վեց ամսական հասակը ցուցաբերում է բնածին լողի կամ սուզվելու ռեֆլեքս, որը նորածինների և մանկահասակ երեխաների մոտ հանդիպող պարզունակ ռեֆլեքսների ավելի լայն շրջանակի մաս է կազմում, բայց ոչ երեխաների, դեռահասների և մեծահասակների մոտ։ Այս երևույթը դրսևորվում է նաև այլ կաթնասունների մոտ: Այս ռեֆլեքսը ներառում է ապնոէ (շնչառության ցանկության կորուստ), սրտի զարկերի դանդաղում (բրադիկարդիայի ռեֆլեքս) և վերջույթների, ինչպիսիք են ձեռքերի և ոտքերի մատները, արյան շրջանառության նվազում (ծայրամասային անոթասեղմում)[1]։ Սուզվելու ռեֆլեքսի ժամանակ նորածնի սրտի բաբախյունը նվազում է միջինը 20%-ով[1]: Ձայնաճեղքը ինքնաբերաբար փակվում է, և վերին շնչուղիներ մտնող ջուրը կերակրափողով ուղղվում է դեպի ստամոքս[6]։ Ապացուցված է, որ սուզվելու ռեֆլեքսն ունի թթվածնի խնայողության ազդեցություն՝ թե՛ շարժման ժամանակ, թե՛ հանգստի վիճակում։ Թթվածինը խնայվում է սրտի և ուղեղի համար՝ դանդաղեցնելով լուրջ թթվածնաքաղցային վնասի սկիզբը։ Հետևաբար, սուզման ռեֆլեքսը կարող է դիտարկվել որպես մարմնի կարևոր պաշտպանական մեխանիզմ[7]։

Ջրահեղձ լինելու ռիսկ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ջրահեղձությունը ամբողջ աշխարհում ոչ միտումնավոր վնասների և մահվան առաջատար պատճառն է, և ամենաբարձր ցուցանիշները գրանցվել են երեխաների շրջանում։ Ընդհանուր առմամբ, ԱՄՆ-ում ջրահեղձությունը 1-4 տարեկան երեխաների շրջանում ամենատարածված մահացու վնասն է[8] և այդ տարիքային խմբում մահվան երկրորդ ամենատարածված պատճառն է՝ բնածին արատներից հետո[9][10]:

Հիվանդությունների վերահսկման և կանխարգելման կենտրոնների կողմից 2012 թվականին Միացյալ Նահանգների 2005-2009 թվականների տվյալների վերաբերյալ կատարված ուսումնասիրությունը ցույց է տվել, որ ամեն տարի 0-4 տարեկան միջինում 513 երեխա է դարձել ճակատագրական ջրահեղձման զոհ, իսկ այդ տարիքային խմբի ևս 3057 երեխա բուժվել է ԱՄՆ հիվանդանոցների շտապ օգնության բաժանմունքներում՝ ոչ մահացու խեղդվելու պատճառով։ Բոլոր տարիքային խմբերից 0-4 տարեկան երեխաների մոտ գրանցվել է մահացության և ոչ մահացու վնասվածքների ամենաբարձր մակարդակը։ 2013 թվականին, 1-ից 4 տարեկան երեխաների մոտ, որոնք մահացել են որևէ վթարից, գրեթե 30%-ը մահացել է ջրահեղձությունից[8]։ Այս երեխաները ամենից հաճախ խեղդվել են լողավազաններում, հաճախ՝ իրենց սեփական տներում[10][11]։

Լողի դասեր նորածինների համար

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Մայրը գրկել է իր երեխային լողի դասի ժամանակ

Ավանդաբար, լողի դասերը սկսվել են չորս տարեկանից կամ ավելի ուշ, քանի որ չորս տարեկանից փոքր երեխաները զարգացման առումով պատրաստ չեն համարվել[12]։ Այնուամենայնիվ, նորածինների համար լողի դասերը դարձել են ավելի տարածված։ Ավստրալիայի լողի մարզիչների և ուսուցիչների ասոցիացիան առաջարկում է, որ նորածինները կարող են սկսել լողի դասերի պաշտոնական ծրագիրը չորս ամսականից, և շատ հավատարմագրված լողի դպրոցներ դասընթացներ են առաջարկում շատ փոքր երեխաների համար, հատկապես հոկտեմբերին՝ լողի սեզոնի սկզբին[13]։ ԱՄՆ-ում YMCA-ն[14] և Ամերիկյան Կարմիր Խաչը լողի դասընթացներ են առաջարկում[15]։ Լողի դասերին պատրաստ լինելու համար երեխան պետք է կարողանա գլուխը բարձր պահել (սովորաբար 3-4 ամսականում)[16]։

Երեխաներին կարելի է սովորեցնել մի շարք «հուշումների և ընթացակարգերի» միջոցով լողալ մեջքի վրա՝ շնչելու համար, ապա շրջվել և լողալ դեպի պատ կամ այլ անվտանգ տարածք: Երեխաներին, ըստ էության, սովորեցնում են լողալ, շրջվել և մնալ ջրի վրա, ապա շրջվել և կրկին լողալ։ Այսպիսով, մեթոդը կոչվում է «լողալ, մնալ ջրի վրա, լողալ»[17][18]։

  • Մանուկների լողի դասընթացներ Փենսիլվանիա նահանգի Սթեյթ քոլեջում, 1984 թվական
    Մանուկների լողի դասընթացներ Փենսիլվանիա նահանգի Սթեյթ քոլեջում, 1984 թվական
  • Մանուկների լողի դասընթացներ Փենսիլվանիա նահանգի Սթեյթ քոլեջում, 1984 թվական
    Մանուկների լողի դասընթացներ Փենսիլվանիա նահանգի Սթեյթ քոլեջում, 1984 թվական
  • Մանուկների լողի դասընթացներ Փենսիլվանիա նահանգի Սթեյթ քոլեջում, 1984 թվական
    Մանուկների լողի դասընթացներ Փենսիլվանիա նահանգի Սթեյթ քոլեջում, 1984 թվական
  • Մանուկների լողի դասընթացներ Փենսիլվանիա նահանգի Սթեյթ քոլեջում, 1984 թվական
    Մանուկների լողի դասընթացներ Փենսիլվանիա նահանգի Սթեյթ քոլեջում, 1984 թվական
  • Մանուկների լողի դասընթացներ Փենսիլվանիա նահանգի Սթեյթ քոլեջում, 1984 թվական
    Մանուկների լողի դասընթացներ Փենսիլվանիա նահանգի Սթեյթ քոլեջում, 1984 թվական

Մանկական լողի դասերի դրական և բացասական կողմերը

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

2009 թվականին անցկացված հետահայաց դեպքի ուսումնասիրության մեջ, որը ներառում էր կողմնակալության զգալի հնարավոր աղբյուրներ, լողի դասընթացներին մասնակցելը կապված էր 1-ից 4 տարեկան երեխաների մոտ խեղդվելու ռիսկի 88%-ով նվազման հետ, չնայած ուսումնասիրության հեղինակները եզրակացությունը համարել են ոչ ճշգրիտ[19][20]։ Մեկ այլ ուսումնասիրություն ցույց է տվել, որ նորածինների լողի դասերը կարող են բարելավել շարժողական հմտությունները, սակայն ուսումնասիրության մասնակիցների թիվը չափազանց քիչ է եղել՝ վերջնական եզրակացություն անելու համար[21]։

Կարող է մանուկների լողի և ռինովիրուսի հարուցած շնչահեղձության հիվանդությունների միջև որոշակի կապ լինել[22]։

Մյուսները մտահոգություններ են հայտնել, որ դասերը կարող են տրավմատիկ լինել, որ ծնողները ապահովության կեղծ զգացում կունենան և բավարար չափով չեն հսկի փոքր երեխաներին լողավազանների մոտ, կամ որ նորածնի մոտ կարող է առաջանալ հիպոթերմիա, ջուր կուլ տալուց հետո կարող է ունենալ ջրային թունավորում կամ զարգացնել ստամոքս-աղիքային կամ մաշկային վարակներ[23][24]։

Մասնագիտական դիրքորոշում

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

2010 թվականին Ամերիկյան մանկաբուժության ակադեմիան փոխել է իր նախկին դիրքորոշումը, ըստ որի այն դեմ է եղել 4 տարեկանից փոքր երեխաների լողի դասերին[12], նշելով, որ ապացույցները այլևս դեմ չեն վաղ տարիքում լողի դասերին։ Այնուամենայնիվ, ակադեմիան հայտարարել է, որ այդ ժամանակ եղած ապացույցները բավարար չեն համարել հիմնավորելու այն առաջարկությունը, որ 1-ից 4 տարեկան բոլոր երեխաները լողի դասեր անցնեն։ Այն նաև նշել է, որ չնայած 12 ամսականից փոքր նորածինների համար լողի դասերի տարածվածությանը և պատմություններին այն մասին, թե ինչպես են նորածինները փրկվել, ոչ մի գիտական ուսումնասիրություն հստակ ցույց չի տվել այդքան փոքր երեխաների համար մարզական ծրագրերի անվտանգությունն ու արդյունավետությունը։ Ամերիկյան մանկաբուժության ակադեմիան ներկայացրել է իր դիրքորոշումը, որ վաղ տարիքում լողի դասերի հնարավոր օգուտը պետք է համեմատել հնարավոր ռիսկերի հետ (օրինակ՝ հիպոթերմիա, հիպոնատրեմիա, վարակիչ հիվանդություն և լողավազանի քիմիական նյութերից թոքերի վնասում)[25]։

ԱՄՆ Հիվանդությունների վերահսկման և կանխարգելման կենտրոնները խորհուրդ են տալիս լողի դասեր անցկացնել 1-4 տարեկան երեխաների համար, ինչպես նաև այլ նախազգուշական միջոցներ ձեռնարկել՝ ջրահեղձությունից խուսափելու համար[10][26][27]։

Կանադական մանկաբուժական ընկերությունը միջին մոտեցում է որդեգրել: Չնայած այն խորհուրդ չի տալիս նորածինների և մանուկների համար լողի դասեր անցկացնել, այն առաջարկում է, որ նրանք չեն կարող համարվել խեղդվելուց խուսափելու հուսալի վարպետներ, և որ 4 տարեկանից փոքր երեխաների համար նախատեսված դասերը պետք է կենտրոնանան ջրի մեջ վստահության ձևավորման և ծնողներին ու երեխաներին ջրային անվտանգության հմտություններ սովորեցնելու վրա։ Նրանք նաև խորհուրդ են տալիս 4 տարեկանից փոքր բոլոր փոքրիկներին անընդհատ հսկողության տակ պահել, երբ նրանք գտնվում են ջրային ցանկացած վայրի մոտ (ներառյալ լոգարանների), և որ նորածիններին միշտ գրկած լինեն[28]։

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 Goksor, E.; Rosengren, L.; Wennergren, G. (2002). «Bradycardic response during submersion in infant swimming». Acta Paediatr. 91 (3): 307–312. doi:10.1111/j.1651-2227.2002.tb01720.x. PMID 12022304. S2CID 22213714.
  2. ↑ Pedroso, FS (2012 թ․ փետրվար). «The diving reflex in healthy infants in the first year of life». Journal of Child Neurology. 27 (2): 168–71. doi:10.1177/0883073811415269. PMID 21881008. S2CID 29653062.
  3. ↑ Hassal, IB (1989). «Thirty-six consecutive under 5 year old domestic swimming pool drownings». Australian Paediatric Journal. 25 (3): 143–6. doi:10.1111/j.1440-1754.1989.tb01438.x. PMID 2764836. S2CID 31472695.
  4. ↑ Birgit Kienzle-Müller, Gitta Wilke-Kaltenbach: Babys in Bewegung. Urban & Fischer in Elsevier, 2015, page 26.
  5. ↑ Hans Rieckert: Sportmedizin - Kursbestimmung. Deutscher Sportärztekongress, Springer Verlag Berlin/ Heidelberg, Oktober 1986, page 63–64.
  6. ↑ Winston, Robert (1998). «The Human Body». BBC. Վերցված է 2014 թ․ օգոստոսի 18-ին.
  7. ↑ Alboni, Paolo; Alboni, Marco; Gianfranchi, Lorella (2011 թ․ փետրվար). «Diving bradycardia: a mechanism of defence against hypoxic damage». Journal of Cardiovascular Medicine. 12 (6): 422–427. doi:10.2459/jcm.0b013e328344bcdc. PMID 21330930. S2CID 21948366. Վերցված է 2014 թ․ օգոստոսի 17-ին.
  8. ↑ 8,0 8,1 Percentage chart of the causes of death by unintentional injury, ages 1–4 (all races, both sexes), in 2013. Sample size: 1,316. Drowning: 29.9%, motor vehicle traffic accidents: 24.8%, suffocation: 12.2%, fire/burns: 9.8%, etc. National Center for Health Statistics (NCHS), National Vital Statistics System.
  9. ↑ Laosee, Orapin C.; Gilchrist, Julie; Rudd, Rose (2012 թ․ մայիսի 18). «Drowning - United States, 2005-2009». Center for Disease Control: Morbidity and Mortality Weekly Report. 61 (19): 344–347. PMID 22592273. Վերցված է 2014 թ․ օգոստոսի 18-ին.
  10. ↑ 10,0 10,1 10,2 «Unintentional Drowning: Get the Facts». Centers for Disease Control and Prevention, National Center for Injury Prevention and Control, Division of Unintentional Injury Prevention. Վերցված է 2014 թ․ օգոստոսի 18-ին.
  11. ↑ Laosee, Orapin C.; Gilchrist, Julie; Rudd, Rose (2012 թ․ մայիսի 18). «Drowning - United States, 2005-2009». Center for Disease Control: Morbidity and Mortality Weekly Report. 61 (19): 344–347. PMID 22592273. Վերցված է 2014 թ․ օգոստոսի 18-ին.
  12. ↑ 12,0 12,1 American Academy of Pediatrics, Committee on Sports Medicine and Fitness and Committee on Injury, Violence, and Poison Prevention. (2000). «Swimming Programs for Infants and Toddlers». Pediatrics. 105 (4 pt 1): 868–870. doi:10.1542/peds.105.4.868. Վերցված է 2014 թ․ օգոստոսի 18-ին.{{cite journal}}: CS1 սպաս․ բազմաթիվ անուններ: authors list (link)
  13. ↑ «Swim Australia FAQs». Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ հոկտեմբերի 16-ին. Վերցված է 2014 թ․ սեպտեմբերի 21-ին.
  14. ↑ «Parent/Child Swim Lessons (Ages 6-36 months)». New York's YMCA. Վերցված է 2014 թ․ օգոստոսի 18-ին.
  15. ↑ «Swimming Classes and Water Safety». American Red Cross. Վերցված է 2014 թ․ օգոստոսի 18-ին.
  16. ↑ Pratt, Sarah. «Infant Swimming Classes». Parenting. Վերցված է 2014 թ․ օգոստոսի 18-ին.
  17. ↑ Chief Judge Babcock (2001 թ․ ապրիլի 16). «Findings of Fact: Harvey Barnett, Inc. v. Shidler». Court Listener. 143 F. Supp. 2d: 1247. Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ օգոստոսի 18-ին. Վերցված է 2014 թ․ օգոստոսի 18-ին.
  18. ↑ Court of Appeals for the Tenth Circuit (2006 թ․ օգոստոսի 15). «Harvey Barnett, Inc. v. Shidler». Court Listener. Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ օգոստոսի 18-ին. Վերցված է 2014 թ․ օգոստոսի 18-ին.
  19. ↑ Brenner, RA; Taneja, GS; Haynie, DL; Trumble, AC; Qian, C; Klinger, RM; Klebanoff, MA (2009 թ․ մարտ). «Association between swimming lessons and drowning in childhood: a case-control study». Archives of Pediatrics & Adolescent Medicine. 163 (3): 203–10. doi:10.1001/archpediatrics.2008.563. PMC 4151293. PMID 19255386.
  20. ↑ Moreno, MA; Furtner, F; Rivara, FP (2009 թ․ մարտ). «Water safety and swimming lessons for children». Archives of Pediatrics & Adolescent Medicine. 163 (3): 288. doi:10.1001/archpediatrics.2008.572. PMID 19255402.
  21. ↑ Dias, JA; Manoel Ede, J; Dias, RB; Okazaki, VH (2013 թ․ դեկտեմբեր). «Pilot study on infant swimming classes and early motor development». Perceptual and Motor Skills. 117 (3): 950–5. doi:10.2466/10.25.PMS.117x30z2. PMID 24665810. S2CID 28391494.
  22. ↑ Schuez-Havupalo, L; Karppinen, S; Toivonen, L; Kaljonen, A; Jartti, T; Waris, M; Peltola, V (2014 թ․ հուլիսի 7). «Association between infant swimming and rhinovirus-induced wheezing». Acta Paediatrica. 103 (11): 1153–1158. doi:10.1111/apa.12736. PMID 25041066. S2CID 20295117.
  23. ↑ Weeks, Carly (2009 թ․ հուլիսի 13). «Water Safety: Can a six-month-old save himself from drowning?». The Globe and Mail. Վերցված է 2014 թ․ օգոստոսի 18-ին.
  24. ↑ «US babies learn 'self-rescue' from drowning». France-Presse. 2011 թ․ հուլիսի 23. Վերցված է 2014 թ․ օգոստոսի 18-ին.
  25. ↑ American Academy of Pediatrics Committee on Injury, Violence, and Poison, Prevention (2010 թ․ հուլիս). «Prevention of drowning». Pediatrics. 126 (1): 178–85. doi:10.1542/peds.2010-1264. PMID 20498166. Վերցված է 2014 թ․ օգոստոսի 18-ին.{{cite journal}}: CS1 սպաս․ բազմաթիվ անուններ: authors list (link)
  26. ↑ Laosee, Orapin C.; Gilchrist, Julie; Rudd, Rose (2012 թ․ մայիսի 18). «Drowning - United States, 2005-2009». Center for Disease Control: Morbidity and Mortality Weekly Report. 61 (19): 344–347. PMID 22592273. Վերցված է 2014 թ․ օգոստոսի 18-ին.
  27. ↑ «Drowning Happens Quickly– Learn How to Reduce Your Risk». Centers for Disease Control and Prevention. Վերցված է 2014 թ․ օգոստոսի 18-ին.
  28. ↑ Hong Nguyen, B (2003). «Swimming lessons for infants and toddlers». Paediatrics and Child Health. 8 (2): 113–4. doi:10.1093/pch/8.2.113. PMC 2791436. PMID 20019931.

Արտաքին հղումներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
GND: 4178900-3 · LCCN: sh85131225 · Microsoft: 2778417803
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Մանուկների_լող&oldid=10376243» էջից