Մանե Կաց

Մանե Կաց; ֆր.՝ Emmanuel Mané-Katz
Ծնվել է	հունիսի 17, 1894
Ծննդավայր	Կրեմենչուգ, Պոլտավայի նահանգ, Ռուսական կայսրություն
Վախճանվել է	սեպտեմբերի 8, 1962 (68 տարեկան)
Մահվան վայր	Թել Ավիվ, Իսրայել
Քաղաքացիություն	Ֆրանսիա և Իսրայել
Կրթություն	Փարիզի Գեղեցիկ արվեստների ազգային բարձրագույն դպրոց
Մասնագիտություն	նկարիչ
Ոճ	էքսպրեսիոնիզմ
Ժանր	դիմապատկեր
Կայք	mane-katz.com
	Mane Katz Վիքիպահեստում

Մանե Կաց (ռուս.՝ Ма́не Ле́йзерович (Иммануэль Лазаревич) Кац, Մանե Լեյզերովիչ (Իմմանուել Լազարեվիչ) Կաց, հունիսի 17, 1894(1894-06-17), Կրեմենչուգ, Պոլտավայի նահանգ, Ռուսական կայսրություն - սեպտեմբերի 8, 1962(1962-09-08)^[1]^[2], Թել Ավիվ, Իսրայել), ռուս, ուկրաինացի և ֆրանսիացի նկարիչ։ Կրակովի Հրեա նկարիչների միության անդամ։

Կենսագրություն

Մանե Կացը ծնվել է Կրեմենչուգի սինագոգի ծառայողներից մեկի՝ Լեյզեր Կացի և նրա կնոջ՝ Մալկա Ֆաբինովիչի ընտանիքում։ Եղել է ընտանիքի յոթերորդ երեխան։ Սովորել է հրեական տարրական դպրոցում և Վիլնյուսի գեղարվեստի դպրոցում, այնուհետև՝ Կիևի գեղարվեստի ուսումնարանում (1910-1913^[3]): 1913 թվականից բնակվել է Փարիզում, սովորել է Գեղեցիկ արվեստների դպրոցում՝ Ֆեռնան Կորմոնի մոտ։ 1914-1917 թվականներին բնակվել է Պետրոգրադում, եղել է Մստիսլավ Դոբուժինսկու աշակերտը և մասնակցել է «Արվեստի աշխարհ» ցուցահանդեսին (1916):

1917 թվականից Կրեմենչուգում երեխաներին նկարչություն էր սովորեցնում, այնուհետև դասավանդում է Խարկովի Նրբագեղ արվեստների ակադեմիայում (1918-1919): Իր ստեղծագործությունները ցուցադրել է Դոնի Ռոստովում և Թբիլիսիում^[4]։ Նա ընդգրկված էր խարկովյան ավանգարդիստական «Եռյակ» խմբում (Ալեքսանդր Գլադկովի և Վասիլի Երմոլովի հետ համատեղ)։ 1918 թվականին «Եռյակը» մասնակցեց «Յոթ պլյուս երեք» ալբոմի հրատարակմանը «Յոթի միություն» կուբոֆուտուրիստական խմբի հետ համատեղ (Կոսարև, Բոբրիցկի, Ցապոկ, Ցիբիս և այլն)։ 1920 թվականին Կացի աշխատանքներից Վելիմիր Խլեբնիկովի դիմանկարով էր զարդարված ռոստովյան «Պոետների նկուղը», որտեղ «Թատերական արվեստանոցը» ներկայացնում է խլեբնիկովյան «Մահվան սխալը» պիեսի պրեմիերան^[5]։ 1921 թվականին մեկնում է Բեռլին, իսկ 1922 թվականից Փարիզում էր, որտեղ էլ 1923 թվականին կազմակերպում է առաջին ցուցահանդեսը (Պերսե պատկերասրահ)։

1927 թվականին ստացավ ֆրանսիական քաղաքացիություն և մասնակցում էր փարիզյան ցուցահանդեսներին։ Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի սկզբում Ռուանում գերի ընկավ, բայց կարողացավ փախչել։ 1940-1945 թվականներին բնակվել է Նյու Յորքում (ԱՄՆ)։ 1945 թվականից հետո նորից բնակվում էր Փարիզում, մասնակցում ցուցահանդեսների արտասահմանում, ամեն տարի Ամերիկայում (1938-1954): Գալիս էր Իսրայել, լինում Հայֆայում, որտեղ արվեստանոց ուներ, որը հետագայում համաշխարհային ճանաչում ունեցող թանգարան դարձավ^[6]^[7], որտեղ փոխանցվեցին վարպետի նկարները, ինչպես նաև ցուցադրվում էին այլ վարպետների կտավներ^[8]։

Ստեղծագործություններ

«Մտածողը» (1923)
«Թալմուդի դասը» (1925)
«Բադհան» (1932)
«Հրաշագործ ռաբբինի մոտ» (1934)
«Ծեր հրեան» (1934)
«Ջութակահարը» (1945)
«Դիմադրություն։ Ապստամբություն Վարշավյան գետտոյում» (1946)
«Աղոթող հրեան» (1947)

Պարգևներ

Ոսկե մեդալ Փարիզի համաշխարհային ցուցահանդեսում (1937) «Լացի պատի մոտ» նկարի համար

Գրականություն

Художественная культура русского зарубежья, 1917—1939. Сборник статей. Москва, 2008. ISBN 978-5-91674-012-7. С. 151-152.

Ծանոթագրություններ

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 Mané-Katz (նիդերլ.)
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 Benezit Dictionary of Artists — OUP, 2006. — ISBN 978-0-19-977378-7
↑ Государственный архив города Киева. - Фонд 93. - Опись 1. - Дело 2130. - Лист 1.
↑ «Мане-Кац Мане (Иммануэль) Лазаревич (Лейзерович) | Персоны | АртРу.инфо». Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ դեկտեմբերի 19-ին. Վերցված է 2019 թ․ փետրվարի 22-ին.
↑ Березарк И. Встречи с Хлебниковым // Звезда. 1965. - № 12. - С. 173-176.
↑ «Дом-музей Мане Каца». Արխիվացված է օրիգինալից 2008 թ․ ապրիլի 29-ին. Վերցված է 2019 թ․ փետրվարի 22-ին.
↑ Mane-Katz museum
↑ «מאנה 3ץ מקים מוזיאו!בחיפה». jpress.org.il. Վերցված է 2019 թ․ փետրվարի 24-ին.

Արտաքին հղումներ

Мане-Кац Мане (Иммануэль) Лазаревич (Лейзерович)
Мане-Кац՝ հոդվածը Հրեական էլեկտրոնային հանրագիտարանում
Мане-Кац Мане Лазаревич Արխիվացված 2011-12-19 Wayback Machine
Welcome to MANE-KATZ.COM!
Мане-Кац
Художник Мане Кац — наш земляк (Кременчуг)

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Մանե Կաց» հոդվածին։

[_8baf9c41247dd4ff-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 Mané-Katz (նիդերլ.)

[_fb02fcb2e5b5fd7c-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 Benezit Dictionary of Artists — OUP, 2006. — ISBN 978-0-19-977378-7

[3] Государственный архив города Киева. - Фонд 93. - Опись 1. - Дело 2130. - Лист 1.

[4] «Мане-Кац Мане (Иммануэль) Лазаревич (Лейзерович) | Персоны | АртРу.инфо». Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ դեկտեմբերի 19-ին. Վերցված է 2019 թ․ փետրվարի 22-ին.

[5] Березарк И. Встречи с Хлебниковым // Звезда. 1965. - № 12. - С. 173-176.

[6] «Дом-музей Мане Каца». Արխիվացված է օրիգինալից 2008 թ․ ապրիլի 29-ին. Վերցված է 2019 թ․ փետրվարի 22-ին.

[7] Mane-Katz museum

[8] «מאנה 3ץ מקים מוזיאו!בחיפה». jpress.org.il. Վերցված է 2019 թ․ փետրվարի 24-ին.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]