Մայք Գրավել

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Մայք Գրավել
անգլ.՝ Mike Gravel
 
Կուսակցություն՝ Դեմոկրատական կուսակցություն
Կրթություն՝ American International College?, Assumption University? և Columbia University School of General Studies?
Մասնագիտություն՝ քաղաքական գործիչ, բորսային միջնորդ, գործարար և գրող
Դավանանք ունիտարական ունիվերսալություն
Ծննդյան օր մայիսի 13, 1930(1930-05-13)[1]
Ծննդավայր Սփրինգֆիլդ (Մասաչուսեթս), Մասաչուսեթս, ԱՄՆ
Վախճանի օր հունիսի 26, 2021(2021-06-26)[2] (91 տարեկան)
Վախճանի վայր Seaside, Մոնտերե շրջան, Կալիֆոռնիա, ԱՄՆ
Թաղված Արլինգտոնի ազգային գերեզմանատուն
Քաղաքացիություն  ԱՄՆ
Ի ծնե անուն անգլ.՝ Maurice Robert Gravel
Հայր Alphonse Gravel?[3]
Մայր Marie Bourassa?[3]
 
Ինքնագիր Изображение автографа

Մայքլ (Մայք) Ռոբերտ Գրավել[4] (մայիսի 13, 1930(1930-05-13)[1], Սփրինգֆիլդ (Մասաչուսեթս), Մասաչուսեթս, ԱՄՆ - հունիսի 26, 2021(2021-06-26)[2], Seaside, Մոնտերե շրջան, Կալիֆոռնիա, ԱՄՆ), ամերիկացի քաղաքական գործիչ, որը 1969-1981 թվականներին ԱՄՆ Սենատում ներկայացրել է Ալյասկան, որպես ԱՄՆ դեմոկրատական կուսակցության անդամ, 2008 թվականի ընտրություններում ԱՄՆ նախագահի թեկնածու։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծնվել է Մասաչուսեթս նահանգի Սփրինգֆիլդ քաղաքում, Քվեբեկից ֆրանկ-կանադացի ներգաղթյալների ընտանիքում։ Սովորել է կաթոլիկ ծխական և ասումպցիոնիստական դպրոցում։ 1951-1954 թվականներին ծառայել է ԱՄՆ բանակի հակահետախուզության կորպուսում։ Նա մտածում էր, որ իրեն կուղարկեն Կորեական պատերազմ, բայց դրա փոխարեն հայտնվել է Արևմտյան Գերմանիայում, իսկ հետո՝ Ֆրանսիայում, որտեղ, օգտվելով լեզվի իմացությունից, լրտեսել է Կոմկուսի հանրահավաքներին։ Զորացրվելուց հետո տնտեսագիտություն է ուսումնասիրել է Կոլումբիայի համալսարանում։

Ալյասկայում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1956 թվականին, չունենալով ոչ գումար, ոչ աշխատանք, տեղափոխվել է Ալյասկա, որտեղ աշխատել է, ի թիվս այլ բաների, որպես անշարժ գույքի վաճառող և երկաթուղում արգելակային կոնդուկտոր։ Այդ ժամանակ նա կաթոլիկությունից անցում կատարեց դավանանքի ունիտար ունիվերսալիզմ։ Ալյասկայում մտել է Երիտասարդական առևտրային պալատ և «Երիտասարդ դեմոկրատներ» դեմոկրատական կուսակցության երիտասարդական կազմակերպություն։

1959 թվականին ընտրվել է ԱՄՆ-ի Երիտասարդական առևտրային պալատի կողմից որպես նրա ներկայացուցիչ հարկային բարեփոխումների դեմ պայքարում։ Ամերիկյան հեղափոխության հերոս Փոլ Ռևիրի զգեստով նա շրջել է տարբեր նահանգներով՝ քարոզելով բարեփոխումների դեմ՝ ավարտելով իր շրջագայությունը Կապիտոլիումի աստիճանների մոտ, որտեղ բերել է համապատասխան խնդրագիրը[5]։

Քաղաքականությամբ զբաղվելով՝ 1962-1966 թվականներին եղել է Ալյասկայի Ներկայացուցիչների պալատում պատգամավոր, վերջին երկու տարիների ընթացքում եղել է անգամ նրա խոսնակը։ Այնուհետև նա լքել է նահանգի խորհրդարանը՝ որոշելով իր թեկնածությունն առաջադրել երկրի Ներկայացուցիչների պալատում, սակայն պարտվել է Հովարդ Ուոլես Պոլոկին։

Սենատոր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1968 թվականին իր թեկնածությունն է առաջադրել դեմոկրատական կուսակցության փրայմերիզում (որի անդամ է եղել իր քաղաքական կարիերայի հենց սկզբից) դաշնային սենատորի պաշտոնի թեկնածուի ընտրություններում։ Նրա մրցակիցն էր այդ պաշտոնը զբաղեցնող Էռնեստ Գրինինգը՝ hայտնի նախկին նահանգապետը։ Չնայած դրան, Գրավելը հաղթել է նրան, այնուհետև հաղթել է ընտրություններում և դարձել Կոնգրեսի վերին պալատի անդամ։

Իր առաջին վեցամյա ժամկետի ընթացքում (1969-1975) գիրք է գրել «Citizen Power» («Քաղաքացիական Ուժ») անվանումով, որում հայտնել է իր հայացքները, որոնք մոտ են սոցիալ-դեմոկրատականին (գիրքը վերահրատարակվել է 2008 թվականի նախագահական ընտրարշավի նախօրյակին՝ Ռալֆ Նեյդերի նախաբանով)։ Լինելով Վիետնամական պատերազմի հակառակորդ՝ 1971 թվականին խորհրդարանական միակ խոչընդոտումն է տվել նոր զինվորական հավաքագրումների մասին օրինագծի դեմ, որում նրան մասնակիորեն օգնել են Պենտագոնի փաստաթղթերը։ Նրանցից 4100 էջերը, որոնք մշակվել են Հովարդ Զիննի և Նոամ Չոմսկիի կողմից, նա հանրության սեփականությունը դարձրեց՝ սենատի ենթակոմիտեում լսումների համար տրամադրելով և հրապարակելով Beacon Press հրատարակչությունում։ Նա նաև առաջարկել է նորարարական օրինագծեր շրջակա միջավայրի պաշտպանության, զինաթափման, միջուկային էներգետիկայի մորատորիումի և ՉԺՀ-ի հետ հարաբերությունների կարգավորման ոլորտներում։

1972 թվականի նախընտրական քարոզարշավ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1972 թվականի նախագահական ընտրությունների ժամանակ աչքի է ընկել իր արտասովոր խմբակցությամբ, երբ նա փորձել է իր կուսակցությունից առաջադրվել որպես փոխնախագահի թեկնածու Ջորջ Մաքգովերնի հետ։ Սակայն վերջինս հայտարարել է Միսուրիից քիչ հայտնի սենատոր Թոմաս Իգլթոնի թեկնածությունը, և Գրավելը առաջադրել է Ալյասկայից պատվիրակ։ Համագումարի քվեարկության ընթացքում Գրավելը երրորդ տեղն Է զբաղեցրել Իգլտոնից և Սիսսի Ֆարենթհոլդից հետո՝ հավաքելով 226 պատվիրակների ձայն։

Շարունակելով սենատի կարիերան՝ Գրավելը առանցքային դեր է խաղացել այն բանում, որ Կոնգրեսը պաշտպանել է Տրանսալյասկայի նավթատարի կառուցումը։ 1980 թվականին փրայմերիզների ժամանակ Գրավելն անսպասելիորեն պարտություն կրեց Էրնստի թոռան՝ Քլարկ Գրինինգի հետ, որն էլ իր հերթին պարտվեց հանրապետական Ֆրենկ Մուրկովսկուն։ Իր հարկադրված հրաժարականից հետո Գրավելը տեղափոխվել է Վաշինգտոնից ոչ հեռու գտնվող Արլինգտոն, Վիրջինիայի նահանգ, որտեղ մինչ օրս ապրում է։ Նրան սկսել են հետապնդել անձնական անհաջողությունները, ֆինանսական սնանկություններն ու առողջական խնդիրները։

2008 թվականի նախընտրական քարոզարշավ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Քաղաքական ակտիվիստուհի Դորիս Հեդոքի հետ, 2007 թվականին

2006 թվականի ապրիլի 17-ին Ազգային մամուլի ակումբում ունեցած ելույթի ժամանակ Գրավելը հայտարարել էր 2008 թվականին իր կուսակցությունից նախագահի պաշտոնում առաջադրվելու մտադրության մասին։ Եթե նա փրայմերիզում հաղթեր նաև ընտրություններում, ապա 78 տարեկանում կդառնար ԱՄՆ-ի պատմության ամենատարեց նախագահը։ Իր նախընտրական արշավում հանդես է եկել, մասնավորապես, Իրաքից ամերիկյան զորքերի դուրսբերման և «Ազգային նախաձեռնության» համընդհանուր հանրագրերի մեխանիզմի ներդրման միջոցով ուղիղ ժողովրդավարության ընդլայնման օգտին։ Նրա խմբավորումը առանձնանում էր ոչ օրթոդոքսությամբ և հումորով, հետաքրքրություն է առաջացրել համացանցում, սակայն դեմոկրատների փրայմերիզներում և կոկուսներում նա ստացել է 1 տոկոսից պակաս աջակցություն։ Նա մնացել է դեմոկրատների վերջին թեկնածուն՝ Հիլարի Քլինթոնի և Բարաք Օբամայի հետ միասին, սակայն զգալիորեն պարտվել է նրանցից յուրաքանչյուրին։ Նա աջակցել է Կանաչների կուսակցության թեկնածու Ջեսսի Ջոնսոնին իր ներկուսակցական մրցակիցների դեմ՝ ի դեմս Ռալֆ Նեյդերի և Սինթիա Մաքքիննիի։

2008 թվականի մարտին Մայք Գրավելը լքեց դեմոկրատական կուսակցությունը և միացավ Լիբերտարիանական կուսակցությանը, հույս ունենալով նրանից առաջադրվել նախագահի թեկնածու և նրա ծրագրում ներառել «Ազգային նախաձեռնության» գաղափարը։ Այդ նպատակներից ոչ մեկին նրան չի հաջողվել հասնել (618 ձայնից 71-ով նա զբաղեցրել է լիբերտարիանցիների նախընտրական մրցավազքում 8-ից միայն 4-րդ տեղը), և Գրավելը հայտարարել է, որ լքում է ընտրական քաղաքականությունը։

Հետագայում նա հիշեց մի շարք էքսցենտրիկ արարքներ, ինչպիսիք են հոլիվուդյան և կինոյի մասին Իրանի կառավարության կողմից անցկացվող միջազգային կոնֆերանսին կամ այն խմբին մասնակցելը, որը պահանջում է Չբացահայտված թռչող օբյեկտների մասին տեղեկատվության հրապարակում, ինչպես նաև դարձավ կանեփից արտադրանք արտադրող ընկերության գլխավոր գործադիր տնօրեն։ Նա մնում է քաղաքականապես ակտիվ. դատապարտել է ամերիկյան իմպերիալիզմը, հանդես եկել ի պաշտպանություն ՎիքիԼիքսի և նույնիսկ իր քաղաքական հակառակորդ Սառա Փեյլինը, գովել է Բեռնի Սանդերսի նախագահական արշավը։

2020 թվականի նախընտրական քարոզարշավ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

2019-ի մարտի 19-ին Մայք Գրավելը անսպասելիորեն հայտարարեց, որ մտածում է մասնակցել Դեմոկրատական կուսակցության նախընտրական քարոզարշավին՝ իր թեկնածությունն առաջադրելու համար 2020 թվականի նախագահական ընտրություններին։ Ստեղծվել է ընտրական հանձնաժողով՝ ընտրություններին նախապատրաստվելու համար (մի խումբ դպրոցականների և ուսանողների նախաձեռնությամբ)[6]։ Պաշտոնական առաջադրումը սպասվում է 2019 թվականի ապրիլի 8-ին։

Խմբավորումն անցկացնելով հակապատերազմական կարգախոսների ներքո՝ 2019 թվականի օգոստոսի 6-ին հայտարարել է դրա ավարտի մասին, ինչպես նաև մնացած թեկնածուներից երկուսի՝ Բեռնի Սանդերսի և Թուլսի Գաբարդի աջակցության մասին[7]։

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Gravel M., Lauria J. A Political Odyssey: The Rise of American Militarism and One Man's Fight to Stop It. — New York: Seven Stories Press, 2008. — 287 p. — ISBN 1-58322-826-8

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. 1,0 1,1 Roglo — 1997. — ed. size: 9000000
  2. 2,0 2,1 2,2 https://www.usnews.com/news/politics/articles/2021-06-27/mike-gravel-former-us-senator-for-alaska-dies-at-91
  3. 3,0 3,1 Pas L. v. Genealogics — 2003.
  4. CBS News (2019 թ․ հունիսի 10). «Mike Gravel credits pair of teens for running 2020 campaign». Վերցված է 2019 թ․ հունիսի 29-ին.
  5. A Political Odyssey
  6. Bort, Ryan (2019 թ․ մարտի 20). «88-Year-Old Mike Gravel Is the Latest Teen Sensation». Rolling Stone. Վերցված է 2019 թ․ մարտի 27-ին.
  7. Julian Shen-Berro (2019 թ․ օգոստոսի 6). «Ex-Alaska Sen. Mike Gravel Ends Unorthodox 2020 Campaign, Endorses Bernie Sanders And Tulsi Gabbard». huffpost.com. Վերցված է 2019 թ․ օգոստոսի 13-ին.

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]