Մայտ Մետսանուրկ
Մայտ Մետսանուրկ Mait Metsanurk | |
---|---|
![]() | |
Ծնվել է | նոյեմբերի 19, 1879[1] |
Ծննդավայր | Մեցանուկա, Տառտու, Տարտումաա, Էստոնիա |
Վախճանվել է | օգոստոսի 21, 1957[2][1] (77 տարեկան) |
Վախճանի վայր | Տալլին, Էստոնական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ[2] |
Գերեզման | Անտառային գերեզմանատուն |
Գրական անուն | Eduard Hubel |
Մասնագիտություն | գրող, լրագրող, գրական քննադատ և քաղաքական գործիչ |
Լեզու | էստոներեն |
Քաղաքացիություն | ![]() ![]() ![]() |
Գրական ուղղություններ | Իտալական նեոռեալիզմ |
Կուսակցություն | Estonian People's Party? |
Պարգևներ | |
![]() |
Մայտ Մետսանուրկ (էստ․՝ Mait Metsanurk, իսկական անունը՝ Էդուարդ Հուբել (էստ․՝ Eduard Hubel), նոյեմբերի 19, 1879, Դորպատի շրջան, Լիֆլյանդյան նահանգ - օգոստոսի 21, 1957, Տալլին, Էստոնական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ), էստոնացի գրող, դրամատուրգ, գրաքննադատ ու թարգմանիչ։ Էստոնական գրականության մեջ նեոռոմանիտիզմի հիմնադիրներից մեկն է[3]։
Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Մայտ Մետսանուրկը ծնվել է գյուղացու ընտանիքում։ Եղել է ութ երեխաներից ամենափոքրը։ Սովորել է Օրգեի դպրոցում, ապա ուսումը շարունակել է Տարտուի քաղաքային դպրոցում։ Կատարել է տարբեր աշխատանքներ, իսկ 1906 թվականից աշխատել է որպես լրագրող։
1924-25 և 1930-36 թթ. Մայտ Մետսանուրկը եղել է «Էստոնական գրական հասարակության» («Էստոնիայի գրողների միություն») ներկայացուցիչ։ Էստոնիայում խորհրդային կարգերի հաստատումից հետո նա հեռու էր մնում քաղաքականությունից, ինչի պատճառով էլ նրան հեռացրել են Էստոնիայի ԽՍՀ գրողների կազմակերպությունից։ Արդարացվել է Ստալինի մահից հետո՝ 1956 թվականին։
Մայտ Մետսանուրկը մահացել է 1957 թվականին, թաղված է Տալլինի Մետսակալմիստու (Անտառային) գերեզմանատանը։
Ստեղծագործությունը[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Մայտ Մետսանուրկի ստեղծագործությունները տպագրվել են 1904 թվականից, 1908-09 թվականներին նա արդեն անվանի գրող էր։ Առաջին երկերում նա քննադատում էր սոցիալական անհավասարությունը, ռեալիստորեն պատկերում էստոնացի ժողովրդի կյանքը։ Նա քննադատում է կապիտալիզմը, հասարակությունը, ցավում է զուրկ, փոքր մարդկանց համար։ Նրա հերոսները փնտրում են ճշմարտություն, իդեալական սեր, բայց հուսահատվում են ու զոհվում։ «Կարմիր քամի» (1928) ստեղծագործության մեջ նա պատկերել է դասակարգային պայքարը։ 1930-ական թթ. խորհրդային գրաքննադատության պատճառով նա զերծ է մնում սոցիալական անարդարությունների խիստ քննադատությունից։ «Ամառային արևադարձ» (1957) երկում պատկերել է գյուղացի աշխատավորների կյանքը 1940-ական թթ. նախօրեին։
Մայտ Մետսանուրկի ամենահայտնի ստեղծագործություններն են «Յումերե գետի վրա» (1934) և «Մխացող կրակ» (1939) վեպերը, որոնցում նա պատկերել է էստոնացիների պայքարը դանիացի ու գերմանացի նվաճողների դեմ XIII դարում։
Մայտ Մետսանուրկն իր ժամանակի ամենաժողովրդական էստոնացի գրողներից էր։ Անտոն Հանսեն Տամմսաարեի հետ նա էստոնական նեոռեալիզմի ամենահայտնի ներկայացուցիչներից է։
Հայտնի ստեղծագործություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Մայտ Մետսնուրկը գրել է վեպեր, պատմվածքներ, պիեսներ, քննադատական հոդվածներ։
Արձակ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Isamaa õilmed (1908)
- Vahesaare Villem (1909)
- Jumalalapsed (1910)
- Orjad (1912)
- Toho-Oja Anton (1916)
- Ennäe inimest! (1918)
- Epp (1920)
- Jumalata (1921)
- Taavet Soovere elu ja surm (1922)
- Valge pilv (1925)
- Jäljetu haud (1926)
- Viimne päev (1927)
- Punane tuul (1928)
- Jutustused ja novellid (1929)
- Fr. Arrast & Pojad (1930)
- Elu murrab sisse (1931)
- Taniel heitleb (1932)
- Maine ike (1933)
- Mändide all (1933)
- Ümera jõel (1934)
- Soosaare (1936)
- Kutsutud ja seatud (1937)
- Tuli tuha all (1939)
- Tee algul. Mälestused I (1946)
- Suvine pööripäev (1957)
Պիեսներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Uues korteris (կատակերգություն, 1908)
- Vagade elu (կատակերգություն, 1923)
- Kindrali poeg (դրամա, 1925)
- Talupoja poeg (դրամա, 1929)
- Mässuvaim ehk Agulirahvas läheb ajalukku (կատակերգություն, 1931)
- Haljal oksal (կատակերգություն, 1932)
- C. R. Jakobson (դրամա, 1935)
- Maret elukoolis (կատակերգություն, 1938)
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ 1,0 1,1 Eesti biograafiline andmebaas ISIK (эст.)
- ↑ 2,0 2,1 Метсанурк Майт // Большая советская энциклопедия (ռուս.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
- ↑ Մայտ Մետսանուրկ
- Նոյեմբերի 19 ծնունդներ
- 1879 ծնունդներ
- Էստոնիայում ծնվածներ
- Օգոստոսի 21 մահեր
- 1957 մահեր
- Տալլին քաղաքում մահացածներ
- Տալլինի Անտառային գերեզմանատանը թաղվածներ
- Պատվո շքանշանի ասպետներ (ԽՍՀՄ)
- Անձինք այբբենական կարգով
- Գրողներ այբբենական կարգով
- Էստոնացի գրողներ
- Խորհրդային գրողներ
- Էստոնացի դրամատուրգներ
- Էստոնացի թարգմանիչներ
- Գրական կեղծանուններով հայտնի հեղինակներ
- Խորհրդային թարգմանիչներ