Մակքայ լիճ

Մակքայ լիճ
Տեսակ	լիճ
Երկիր	Ավստրալիա
Վարչատարածք	Արևմտյան Ավստրալիա և Հյուսիսային տարածք
Երկարություն	100 km
Լայնություն	50 km
ԲԾՄ	362 մետր
Մակերես	4737 կմ²
Ավազանի երկիր	Ավստրալիա
Անվանված է	Դոնալդ ՋորՋ Մակքայ

Մակքայ լիճ (անգլ.՝ Lake Mackay, Pit․՝ Վիլկինկարա), Արևմտյան Ավստրալիայում և Հյուսիսային տարածքում գտնվող հարյուրավոր էֆեմերալ աղի լճերից ամենամեծը^[3]։ Լիճն ամենամեծն է Արևմտյան Ավստրալիայում և ունի 3494 կմ² (1349 քառակուսի մղոն) մակերես^[4]։ Հաշված ծովի մակարդակից, նրա բարձրությունը տատանվում է 355 մ-ից (1165 ոտնաչափ) միչև 370 մ (1210 ոտնաչափ )^[5] (22°36′ հվ. լ. 128°42′ ավ. ե.^HGЯOL):

Նկարագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Մակքայ լիճը մեծությամբ չորրորդ լիճն է Ավստրալիայում^[6]։ Արևելքից արևմուտք և հյուսիսից հարավ երկարությունը մոտավորապես 100 կիլոմետր է։ Լճի հատակի ավելի մութ տարածքներում երևում են անապատային բուսականության կամ ջրիմուռների որոշ տեսակներ։ Լճի չոր հողերում կա որոշակի խոնավություն և ամենացածր բարձրություններում, որտեղ տեղի են ունենում ջրի կուտակումներ։ Այս արիդ միջավայրում, աղերը և այլ օգտակար հանածոները գոլորշացման հետևանքով առաջացած մազական երևույթների հաշվին դուրս են գալիս մակերևույթ, դրանով իսկ ստեղծելով սպիտակ անդրադարձնող մակերևույթ։ Լճի արևելյան կեսի երկայնքով նկատվում են ցրված դարչնագույն բլուրներ և լճի հարավից դեպի արևմուտք ավազոտ լեռնաշղթաներ։

Մակքայ լիճը, որը տեղաբնակներին հայտնի է որպես Վիլկինկարա, մեծ տեղ է գրավում Արևմտյան անապատի երազատեսությունների մասին աբորիգենական դիցաբանական պատմվածքներում։ Դրա ծագման հիմնական առասպելական հեքիաթները կարելի է բաժանել երեք առանձին թեմաների, որոնցից յուրաքանչյուրում խոսվում է ամենակուլ անտառային հրդեհի մասին, որը ամայացրել է երկիրը և որից ձևավորվել է լիճը^[7]։

Հետազոտող Դավիթ Քարնեգին 1897 թվականին մտահանգություն է արել, որ այդտեղ գոյություն ունի լիճ, երբ անցել էր լճի կողքով դեպի արևմուտք, ինչպես մեջբերված է իր Spinifex and Sand գրքում։

Մայիսի 9-ին մենք դուրս եկանք ջրհորի հարավային ճանապարհով և շուտով հայտնվեցինք լեռնաշղթաների մեջ, որոնք շարունակվեցին հաջորդ երկու օրվա ընթացքում։ 11-ի գիշերը, շրջանցելով կոպիտ ժայռերի շարքը, մենք ճամբարեցինք շատ նշանավոր մի բլուրից մոտ երեք մղոն հյուսիս, որը ես անվանել եմ Ուեբբ Լեռ, ի պատիվ Նոթինգհամշիրի Նյուստեդ աբբայության էսքվայեր [հարգարժան պարոն] Վ. Ֆ. Ուեբբի։ Երբ այդ առավոտ արևը ծագեց, լճի հսկայական միրաժը տեսանելի էր հորիզոնի 90°-ում, այսինքն՝ արևելքից հարավ։ Ոչ մեր շրջանցած ժայռերից, ոչ էլ Ուեբբ լեռից ոչ մի լիճ էլ չէր երևում, բայց չափազանց հավանական է, որ այս տարածքում կա մեծ աղի լիճ, որը հնարավոր է բեկված գծով կապում է Ուայթ լիճը և Մակդոնալդ լիճը։

Այն իր ներկայիս անունը ստացել է ավստարլիացի զբոսաշրջիկ Դոնալդ ՋորՋ Մակքայի հայտնաբերումից (1870-1958) հետո, ով մի քանի արշավախմբեր է առաջնորդել դեպի Ավստրալիայի մայրցամաքի ամենահեռավոր շրջաններ և քարտեզագրում կատարել^[8]։

Լիճը ականավոր տեղաբնիկ նկարիչ Լինդա Սիդդիկ Նապալտջարիի^[9] ծննդավայրն է և այն տարածքը, որտեղ մեծացել է նկարիչ Ռոնի Տյամպիտջինպան^[10]։

Անվանակիցներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հյուսիսային տարածքի բնակավայրերից մեկը 2007 թվականին ստացել է Մակքայ լիճ անունը ի պատիվ Մակքայ լճի, որի սահմաններում էլ գտնվում լիճը^[11]։

Մակքայ Լակուսը, Սատուրնի Տիտան արբանյակի լճերից մեկն է, որը կոչվել է Մակքայ լճի անունով^[12]։

Պատկերասրահ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

2017 թվականին Copernicus Sentinel-2B- ի կողմից արված արբանյակային լուսանկարը

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ GEOnet Names Server — 2018.
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 English Wikipedia community Wikipedia — 2001.
↑ «Largest Waterbodies»։ Geoscience Australia։ Վերցված է 15 March 2015
↑ «Australian Geoscience - Largest Waterbodies»։ 2009։ Արխիվացված է օրիգինալից 26 February 2009-ին։ Վերցված է 2009-03-07
↑ Geoscience Australia elevation data portal
↑ Northern Territory Department of Land Resource Management, Information Page - Lake Mackay Archived 21 March 2015 at the Wayback Machine.
↑ Graham, L.D. (2003) The Creation of Wilkinkarra (Lake Mackay) in Pintupi/Kukatja Dreamings, Australian Aboriginal Studies 2003/1, 30-38. Abstract Archived 31 August 2007 at the Wayback Machine.
↑ Bennett, Harry Thring, Mackay, Donald, 1870-1958, Neale, Frank, H.E.C. Robinson Ltd (1937)։ Donald Mackay Aerial Reconnaissance Survey Expeditions Northern Territory, South & Western Australia : compiled from data obtained in 1930, 1933, 1935 & 1937։ H.E.C. R[obinson]Pty Ltd։ Վերցված է 31 January 2017
↑ Birnberg Margo, Janusz Kreczmanski (2004)։ Aboriginal Artist Dictionary of Biographies: Australian Western, Central Desert and Kimberley Region։ Marleston, South Australia: J.B. Publishing։ էջ 216։ ISBN 1-876622-47-4
↑ McCulloch Alan, Susan McCulloch, Emily McCulloch Childs (2006)։ The new McCulloch's Encyclopedia of Australian Art։ Fitzroy, Victoria: Aus Art Editions in association with The Miegunyah Press։ էջ 159։ ISBN 0-522-85317-X
↑ «Place Names Register Extract for Lake Mackay (locality)»։ NT Place Names Register։ Northern Territory Government։ Վերցված է 13 January 2020
↑ «Mackay Lacus»։ USGS planetary nomenclature page]։ USGS։ Վերցված է 28 December 2013

Վիքիպահեստ նախագծում կարող եք այս նյութի վերաբերյալ հավելյալ պատկերազարդում գտնել Մակքայ լիճ կատեգորիայում։

[_c5a81bf789919e05-1] GEOnet Names Server — 2018.

[_bd5ac3c0958438ab-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 English Wikipedia community Wikipedia — 2001.

[3] «Largest Waterbodies»։ Geoscience Australia։ Վերցված է 15 March 2015

[4] «Australian Geoscience - Largest Waterbodies»։ 2009։ Արխիվացված է օրիգինալից 26 February 2009-ին։ Վերցված է 2009-03-07

[5] Geoscience Australia elevation data portal

[6] Northern Territory Department of Land Resource Management, Information Page - Lake Mackay Archived 21 March 2015 at the Wayback Machine.

[7] Graham, L.D. (2003) The Creation of Wilkinkarra (Lake Mackay) in Pintupi/Kukatja Dreamings, Australian Aboriginal Studies 2003/1, 30-38. Abstract Archived 31 August 2007 at the Wayback Machine.

[8] Bennett, Harry Thring, Mackay, Donald, 1870-1958, Neale, Frank, H.E.C. Robinson Ltd (1937)։ Donald Mackay Aerial Reconnaissance Survey Expeditions Northern Territory, South & Western Australia : compiled from data obtained in 1930, 1933, 1935 & 1937։ H.E.C. R[obinson]Pty Ltd։ Վերցված է 31 January 2017

[Birnberg216-9] Birnberg Margo, Janusz Kreczmanski (2004)։ Aboriginal Artist Dictionary of Biographies: Australian Western, Central Desert and Kimberley Region։ Marleston, South Australia: J.B. Publishing։ էջ 216։ ISBN 1-876622-47-4

[10] McCulloch Alan, Susan McCulloch, Emily McCulloch Childs (2006)։ The new McCulloch's Encyclopedia of Australian Art։ Fitzroy, Victoria: Aus Art Editions in association with The Miegunyah Press։ էջ 159։ ISBN 0-522-85317-X

[NT-Placenames-11] «Place Names Register Extract for Lake Mackay (locality)»։ NT Place Names Register։ Northern Territory Government։ Վերցված է 13 January 2020

[USGS-12] «Mackay Lacus»։ USGS planetary nomenclature page]։ USGS։ Վերցված է 28 December 2013

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]