ՄԱԿ-ի պատժամիջոցներ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
ՄԱԿ-ի Անվտանգության խորհուրդ․ ՄԱԿ-ի պատժամիջոցներ կիրառելու իրավունք ունեցող գլխավոր մարմին

ՄԱԿ-ի պատժամիջոցներ, ՄԱԿ-ի Անվտանգության խորհրդի կողմից պետության (նրա տարածքի մի մասի կամ կոնկրետ որոշակի անձանց) նկատմամբ ձեռնարկվող հարկադրանքի միջոցներ, որոնք հրաժարվում են կատարել միջազգային պատասխանատվության իրավահարաբերությունից բխող պարտականությունները[1][2][3]։

ՄԱԿ-ի պատժամիջոցները միջանկյալ միջոցներ են, որոնք ավելի խիստ են, քան բանավոր դատապարտումը, բայց ավելի քիչ կոշտ, քան ուժի կիրառումը։ Պատժամիջոցների կիրառման մասին որոշումն ընդունվում է ՄԱԿ-ի ԱԽ-ի բանաձևերով։

1950-1980-ական թվականների միջազգային իրավական դոկտրինում պատժամիջոցները ընկալվում էին որպես պատասխանատվության բաղկացուցիչներ։ Վերջերս տեղական և արտասահմանյան գիտնականները դրանք առանձնացնում են որպես անկախ ինստիտուտ։

Բացի այդ, մինչ այժմ բանավեճային հարց են մնում այն սուբյեկտները, որոնք իրավունք ունեն պատժամիջոցներ կիրառել։ Պատժամիջոցների զարգացմումն ունի ավելի քան երկու հազար տարվա պատմություն[4]։ Միջնադարի ժամանակաշրջանում նման միջոցներ են ստանում նորմատիվային ամրագրումը և «ռեպրեսիաներ» անվանումը։ Պատժամիջոցները նրանք սկսել են անվանվել Առաջին համաշխարհային պատերազմից հետո Ազգերի Լիգայի կանոնադրության մեջ։ ՄԱԿ-ի ստեղծումից հետո այդ միջոցներն ամրագրվել են ՄԱԿ-ի Կանոնադրության VII  բաժնում։ 1945-1990 թվականների ընթացքում ՄԱԿ-ի պատժամիջոցները կիրառվել են միայն երկու անգամ[5]։

Մինչև վերջերս դրանք համապարփակ բնույթ էին կրում և նախատեսում էին ՄԱԿ-ի ԱԽ բանաձևերի համաձայն ՄԱԿ-ի անդամ բոլոր պետությունների կողմից պատժամիջոցների օբյեկտ-պետության հետ առևտրի լիակատար էմբարգո հայտարարել։ Նման պատժամիջոցների են ենթարկվել Իրաքն ու Հարավսլավիան, փոքր-ինչ պակաս չափով՝ Հայիթին ու Հարավային Ռոդեզիան (այժմ՝ Զիմբաբվե)։ Այսօրվա դրությամբ ՄԱԿ-ի պատժամիջոցներն իրենց մեծամասնությամբ արգելք են ներկայացնում այն անձանց ուղևորության կամ ակտիվների սառեցման համար, որոնք Անվտանգության խորհրդի կողմից մտցվել են այսպես կոչված «սև ցուցակում» կամ զենքի մատակարարումների էմբարգո՝ պատժամիջոցների օբյեկտ պետություն։ Նման պատժամիջոցները կոչվում են «կետային» կամ «նպատակասլաց»[6][7][8][9]։

2009 թվականի օգոստոսի 12-ի դրությամբ պատժամիջոցները անվտանգության խորհրդի կողմից կիրառվել են 19 անգամ[5]։

Հասկացություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Այսօրվա դրությամբ ՄԱԿ-ի պատժամիջոցների տերմինը օգտագործվում է երկու իմաստով։ Դրա տակ հասկանում են․

  • ՄԱԿ-ի Կանոնադրության VII բաժնի հիման վրա Անվտանգության խորհրդի կողմից ձեռնարկվող ցանկացած միջոց
  • այն միջոցները, որոնք ձեռնարկվում են միայն ՄԱԿ-ի կանոնադրության 41-րդ հոդվածին համապատասխան, որոնք ներառում են բացառապես ոչ ռազմական հարկադրանք։

Ընդ որում, անմիջապես Միավորված ազգերի կազմակերպությունը որդեգրել է երկրորդ դիրքորոշումը։ Այսպիսով․

ՄԱԿ-ի պատժամիջոցները ոչ ռազմական, ավելի մեծ չափով տնտեսական, հարկադրանքի միջոցների համակարգ են, որոնց կիրառման մասին որոշումն ընդունվում է ՄԱԿ-ի Անվտանգության խորհրդի կողմից՝ ՄԱԿ-ի կանոնադրության 41-րդ հոդվածի հիման վրա, միջազգային խաղաղության և անվտանգության օրինախախտ պետության (դրա տարածքի մի մասի կամ կոնկրետ որոշակի անձանց) նկատմամբ։ ՄԱԿ-ի պատժամիջոցների կիրառման նպատակն է դադարեցնել նման իրավախախտումը և ապահովել իրավախախտող պետության կողմից պարտականությունների կատարումը, որոնք բխում են պատասխանատվության իրավահարաբերությունից։

Պատժամիջոցները, առանց զինված ուժի կիրառման, միջանկյալ միջոցների դեր են խաղում, որոնք ավելի խիստ են, քան բանավոր դատապարտումը, բայց ավելի քիչ կոշտ, քան ուժի կիրառումը։

Պատժամիջոցները սահմանվում են ՄԱԿ-ի ԱԽ-ի բանաձևի հիման վրա։

«Հարկադրանքի միջոցների» հայեցակարգի հարաբերությունը «պատժամիջոցներ» տերմինի հետ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հարկադրանքի միջոցները բառի լայն իմաստով ընդգրկում են դելինկվենտի համար բոլոր անբարենպաստ հետևանքները, որոնք բխում են պատասխանատվության իրավահարաբերությունից։ Մինչդեռ միջազգային իրավունքի գիտությունն աչքի է ընկնում «հարկադրանքի միջոցներ» տերմինի էության մասին կարծիքների բազմազանությամբ[10]։

Ելնելով ՄԱԿ-ի կանոնադրության տեքստից, որտեղ «հարկադրանքի միջոցներ» բառակապակցությունն օգտագործվում է մի քանի անգամ, կարելի է եզրակացնել, որ կանոնադրության մշակողները դրանում մի փոքր այլ իմաստ են ներդրել, ի տարբերություն այսօր հասկացվածի։ Այսպես, հարկադրական միջոցներ ասելով նկատի են առնվում միջազգային խաղաղության և անվտանգության պահպանման անվտանգության խորհրդի գործողությունները, որոնք ձեռնարկվել են ՄԱԿ-ի Կանոնադրության VII գլխի հիման վրա[11]։ Նման միջոցառումները կարող են լինել ինչպես զինված ուժի օգտագործմամբ, այնպես էլ առանց դրա։ Սակայն, ելնելով անվտանգության խորհրդի պաշտոնական փաստաթղթերի տեքստի վերլուծությունից[12][13], նման միջոցները կոչվում են ոչ այլ կերպ, քան «պատժամիջոցներ», չնայած այն բանին, որ կանոնադրության տեքստում «պատժամիջոցներ» եզրույթն ընդհանրապես չի օգտագործվում։

Պատժամիջոցների տեսակներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

ՄԱԿ-ի գոյության ավելի քան կեսդարյա պատմության ընթացքում պատժամիջոցների կիրառման պրակտիկան զգալի հիմք է ստեղծել դրանց ձևերի և տեսակների համակարգման համար։ Միջազգային իրավական գրականության մեջ բազմիցս փորձեր են արվել պատժամիջոցների որոշակի դասակարգում մտցնել[14]։ Սակայն տարբեր գիտնականների կողմից պատժամիջոցներով է ներառվել իրավաչափերի, ինչպես նաև երբեմն անիրավաչափ, հարկադրանքի միջոցների խիստ ընդլայնված կամ չափազանց նեղացված ցանկը։ Ելնելով արդեն շարադրվածից՝ կարելի է տալ ընդհանուր բնույթի միջազգային-իրավական պատժամիջոցների նման դասակարգում։ ՄԱԿ-ի Կանոնադրության VII բաժնին համապատասխան ընդունված անվտանգության խորհրդի բանաձևերի հիման վրա պետությունների կամ միջազգային կազմակերպությունների կողմից իրականացվող պատժամիջոցները․

1. Առևտրային կամ տարգովային․
ա) ամբողջական (համապարփակ) էմբարգո
բ) մասնակի (ընտրովի) էմբարգո
գ) տեխնիկական սպասարկման դադարեցում
2. Ֆինանսական
ա) կառավարության օտարերկրյա ակտիվների արգելափակում
բ) ֆինանսական շուկաներ մուտք գործելու սահմանափակում
գ) ֆինանսական օգնության տրամադրման դադարեցման մասին
3. Տեղաշարժի նկատմամբ պատժամիջոցներ
ա) իրենց պետության սահմաններից դուրս որոշակի անձանց կամ անձանց խմբերի տեղափոխման արգելք
բ) հաղորդագրության ցանկացած միջոցի տեղափոխման արգելք (օդային հաղորդակցության շատ դեպքերում)
4. Դիվանագիտական
ա) դիվանագիտական ներկայացուցչությունների աշխատակիցների լրիվ կամ մասնակի հետկանչը պատժամիջոցների օբյեկտ-երկրից
բ) դիվանագիտական վիզաների չեղարկում
5. Սպորտային և մշակութային
ա) մարզական մրցումներին պատժամիջոցների օբյեկտ հանդիսացող անձանց կամ անձանց խմբերի մասնակցության արգելք
բ) պատժամիջոցների օբյեկտ հանդիսացող անձանց կամ անձանց խմբի մասնակցությամբ փոխանակման և ուղևորությունների միջոցով գիտական, տեխնիկական և մշակութային համագործակցության դադարեցում
6. Դատավարական պատժամիջոցներ
ա) Ձայնի իրավունքից զրկվել
բ) Միջազգային կազմակերպության ընտրովի մարմիններում ներկայացուցչության իրավունքից զրկել
գ) Միջազգային կազմակերպությանը անդամակցելուց հրաժարվել կամ բացառել

Այսօր առավել տարածված պատժամիջոցներն են ՄԱԿ-ի պատժամիջոցների այնպիսի տեսակները, ինչպիսիք են․

  • ճանապարհորդական արգելքներ․ կիրառվում են բացառապես պետության հակաիրավական վարքագծի համար պատասխանատու ֆիզիկական անձանց նկատմամբ և արտահայտվում են այդ անձանց՝ իրենց պետության տարածքը լքելու արգելքի մեջ։
  • ակտիվների սառեցում․ կիրառվում են բացառապես պետության հակաիրավական վարքագծի համար պատասխանատու ֆիզիկական անձանց նկատմամբ և արտահայտվում են այդ անձանց կողմից իրենց պետության սահմաններից դուրս տեղակայված ակտիվներից օգտվելու արգելքի մեջ
  • զենքի մատակարարման էմբարգո․ ընդհանուր առմամբ կիրառվում են պետության դեմ և արտահայտվում են բոլոր մյուս պետություններին զենքի կամ ՄԱԿ-ի Անվտանգության խորհրդի կողմից նախատեսված ծավալով, քանակով և պայմաններով զենքի մատակարարման արգելքի մեջ։

ՄԱԿ-ի պատժամիջոցների պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Մինչ պատժամիջոցներն ամրագրվել էին ՄԱԿ-ի կանոնադրության մեջ (կանոնադրության համաձայն՝ կոչվում են «հարկադիր միջոցներ»), դրանք անցել են երկար էվոլյուցիա՝ փոխվելով և հարմարվելով միջազգային հարաբերությունների զարգացման տարբեր պատմական ժամանակաշրջաններին։ Երկար ժամանակ նման միջոցները կոչվում էին բռնաճնշումներ, հետո, Ազգերի Լիգայի ստեղծումից հետո, տարածվում է գտել պատժամիջոց տերմինը։

ՄԱԿ-ի պատժամիջոցների զարգացումը պայմանականորեն կարելի է բաժանել այնպիսի ժամանակահատվածների, ինչպիսիք են․

  • Պատժամիջոցներ 1945 թվականից 1990 թվականներին
  • Համապարփակ պատժամիջոցների ժամանակաշրջան, 1990-1998 թվականներին
  • Անցումը հասցեական պատժամիջոցներին՝ 1998 թվականից մինչ օրս

ՄԱԿ-ի պատժամիջոցները 1945 թվականից մինչև 1990 թվական[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Պատժամիջոցների ինստիտուտի զարգացման հաջորդ քայլը 1945 թվականին Միավորված ազգերի կազմակերպության ստեղծումն էր։ ՄԱԿ-ի հիմնադիրները որոշել են արմատապես փոխել հարկադիր միջոցների նախկին համակարգը և այդ նպատակով ՄԱԿ-ի Կանոնադրության մեջ ներառել են մի շարք առաջադեմ դրույթներ, որոնք կոչված են ապահովելու միջազգային խաղաղության և անվտանգության պահպանումը։ ՄԱԿ-ի կանոնադրության համաձայն՝ Անվտանգության խորհուրդը իրավունք է ստացել որոշել խաղաղության ցանկացած սպառնալիքի, խաղաղության ցանկացած խախտման կամ ագրեսիայի ակտի առկայությունը։ ՄԱԿ-ի կանոնադրության նման նորմը, ի տարբերություն այն նորմի, որն ամրագրված էր Ազգերի Լիգայի կանոնադրության մեջ և նախատեսում էր անդամ պետությունների՝ ագրեսիայի փաստն ինքնուրույն որոշելու իրավունքը, ապահովել է պետությունների կենտրոնացված արձագանքը միջազգային իրավախախտումներին։ Այնպես որ, 41-րդ հոդվածը ՄԱԿ-ի կանոնադրության նախատեսում է այնպիսի հարկադրանքի միջոցներ, առանց օգտագործման զինված ուժի որպես «ամբողջական կամ մասնակի տնտեսական հարաբերությունների ընդմիջում, երկաթուղային, ծովային, օդային, փոստային, հեռագրային, ռադիոյի կամ այլ միջոցների հաղորդագրության, ինչպես նաև դիվանագիտական հարաբերությունների խզման»[15]։

Չնայած նման գործիքի արտաքին արդյունավետությանը, առաջին անգամ Անվտանգության խորհուրդը ՄԱԿ-ի կանոնադրության 41-րդ հոդվածին հղում է արել միայն 1966 թվականի դեկտեմբերի 16-ին, երբ իր № 232  բանաձևում պետություններին պարտավորեցրել է որոշակի հարկադրանքի միջոցներ ձեռնարկել Հարավային Ռոդեզիայի դեմ։ Այդ պատժամիջոցները չեղարկվել են 1979 թվականի դեկտեմբերի 21-ի 460 (1979) բանաձևով։ Մինչև 1990 թվականը անվտանգության խորհրդի կողմից պատժամիջոցները կիրառվել են միայն երկու անգամ՝ Հարավային Ռոդեզիայի (ինչպես արդեն նշվել է) և ՀԱՀ-ի նկատմամբ, 1977 թվականի նոյեմբերի 4-ի 418 (1977) բանաձևով, երբ զենքի մատակարարման էմբարգո է սահմանվել (դադարեցվել է 1994 թվականի մայիսի 25-ի 919 (1994) բանաձևով)։

Համապարփակ պատժամիջոցներ (1990-1998)[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Իրաքի կողմից Քուվեյթի տարածքի բռնակցումից հետո 1990 թվականի օգոստոսի 2-ին ՄԱԿ-ի պատմության մեջ սկսվեց պատժամիջոցների կիրառման նոր դարաշրջան։ 1990 թվականի օգոստոսի 6-ին ՄԱԿ-ի Անվտանգության խորհուրդը ընդունեց 661 (1990) բանաձևը, որը նախատեսում էր առանց զենքի կիրառման հարկադրանքի միջոցների կիրառում Իրաքի և Քուվեյթի դեմ Կանոնադրության VII գլխի դրույթներին համապատասխան։ Նման միջոցառումների գործողության տակ են հայտնվել ցանկացած ապրանք, բացառություն են կազմել միայն մատակարարումները, որոնք նախատեսված են բացառապես բժշկական նպատակների համար, և սննդամթերքի մատակարարումը հումանիտար օգնության շրջանակներում։ Սակայն համապարփակ հարկադրանքի միջոցները Իրաքում տնտեսական և սոցիալական վիճակի էական վատթարացում են առաջացրել։ 1990 թվականից մինչև 1995 թվականն ընկած ժամանակահատվածում իրաքյան դինարը ԱՄՆ դոլարի նկատմամբ էժանացել է ավելի քան 20 անգամ[16]։ ՄԱԿ-ի Անվտանգության խորհրդի պրակտիկայում համապարփակ պատժամիջոցների կիրառման ևս մեկ օրինակ է 1994 թվականին Հաիթիի դեմ ՄԱԿ-ի կանոնադրության VII բաժնին համապատասխան հարկադրանքի միջոցների սահմանման դեպքը։ Բնակչության համար առավել շոշափելի, բացասական հետևանքներից մեկը 1992 թվականի մայիսի 30-ին Հարավսլավիայի նկատմամբ Համապարփակ պատժամիջոցների սահմանումն էր։ Նման էմբարգոյի հետևանքները զգալի վնաս են հասցրել ինչպես երկրի տնտեսությանը, այնպես էլ բնակչության անպաշտպան շերտերին։ Հումանիտար բացասական հետևանքների ևս մեկ օրինակ են համապարփակ պատժամիջոցները, որոնք նախատեսում են օդային փոխադրումների էմբարգո, որոնք սահմանվել են ՄԱԿ-ի Անվտանգության խորհրդի 748 (1992) և 843 (1993) Լիբիայի վերաբերյալ բանաձևերի կողմից։ Լիբիայում փաստահավաք առաքելության զեկույցներում նշվում է, որ պատժամիջոցները «համապարփակ, անբարենպաստ հետևանքներ են առաջացնում երկրի բնակչության և տնտեսության կենսապայմանների համար»[17]։ Մասնավորապես, գործազրկության մակարդակը այնտեղ աճել է 1-ից մինչև 12%-ով, արագացել է գնաճի տեմպերը, շատ ապրանքների գներն աճել են ավելի քան 200 տոկոսով[17]։

Թիրախային պատժամիջոցների անցում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Համապարփակ ոչ ռազմական պատժամիջոցների կիրառման հետևանքով առաջացած բացասական հետևանքները պայմանավորված էին այն հայեցակարգով, որը երկար ժամանակ պահպանում էր ՄԱԿ-ի Անվտանգության խորհուրդը հարկադրանքի միջոցների կիրառման իր գործունեության մեջ։ Բնակչության համար անբարենպաստ տնտեսական միջավայրի միջոցով պատժամիջոցների ստեղծումը ենթադրաբար կարող է հանգեցնել վերջինիս ճնշմանը երկրի կառավարության վրա ՝ այնպիսի գործողություններ հրահրելու համար, որոնք կապահովեն պատժամիջոցների ռեժիմի վերացումը պետությունից[18]։

Քոֆի Անան. ՄԱԿ-ի գլխավոր քարտուղար 1997-2006


Այս հայեցակարգի անկատարությունը հաստատվում է պատժամիջոցների կիրառմամբ։ Կառավարական ռեժիմների պայմաններում, որոնք բացառում են ժողովրդավարական կարգը, բնակչությունը չունի անհրաժեշտ ուժ՝ պետական կառավարման վրա ազդելու համար
- այս դիրքորոշումը արտացոլվել է նաև ՄԱԿ-ի գլխավոր քարտուղարի՝ Քոֆի Անանի զեկույցում 21-րդ դարում ՄԱԿ-ի դերի վերաբերյալ

Արդյունքում՝ համապարփակ պատժամիջոցների կիրառման քննադատությունը հանգեցրել է ՄԱԿ-ի Անվտանգության խորհրդի կողմից արդյունավետ այլընտրանքի աստիճանական որոնմանը։ Հիմնվելով համապարփակ պատժամիջոցների խնդիրներին նվիրված ՄԱԿ-ի սեմինարների հանձնարարականների, ինչպես նաև պատժամիջոցների կոմիտեների կողմից արված առաջարկությունների վրա՝ ՄԱԿ-ի Անվտանգության խորհուրդն աստիճանաբար սկսել է անցնել այսպես կոչված «կետային պատժամիջոցների» կիրառման պրակտիկային։ Նման պատժամիջոցները ենթադրում են ազդեցություն անմիջականորեն կառավարության անդամների և ընդհանրապես իշխող վերնախավի կամ զինծառայողների վրա, այլ կերպ ասած, այդ «պատժամիջոցները, որոնք ուղղված են այն անձանց վրա, որոնք անմիջական պատասխանատվություն են կրում ոչ իրավաչափ քաղաքականության համար»[19]։ Նման օրինական ճնշման շրջանակներում կարող են կիրառվել այնպիսի միջոցներ, ինչպիսիք են արտասահմանում ֆինանսական ակտիվների վրա արգելանք դնելը, օտարերկրյա ֆինանսական շուկաների հասանելիության սահմանափակումները, զենքի մատակարարման էմբարգոն, արտասահմանյան երկրներ այցելությունների արգելքը և այլն։ Դրանք իրականացվում են ինչպես միջազգային իրավախախտումների հետ կապված անձանց, այնպես էլ այն ձեռնարկությունների կամ կառավարությանը պատկանող ցանկացած օբյեկտների նկատմամբ։ Բացի այդ, նրանց կարելի է դասել տարբեր տեսակի էմբարգո մատակարարման օբյեկտների, որոնք չեն օգտագործվում բնակչության առօրյա կամ ցանկացած այլ խաղաղ նպատակներով։

Պատժամիջոցների ընդունման ընթացակարգ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Պատժամիջոցների կիրառման մասին որոշումը կայացնում է ՄԱԿ-ի Անվտանգության խորհուրդը։ Նման որոշումներն ընդունվում են սովորական կարգով, ընդ որում՝ ներառյալ ՄԱԿ-ի Անվտանգության խորհրդի բոլոր մշտական անդամների համընկնող ձայները։ ՄԱԿ-ի կանոնադրության VI և VII գլուխների դրույթներից հետևում է, որ պատժամիջոցների կիրառումից առաջ ՄԱԿ-ի մարմինները, մասնավորապես ՄԱԿ-ի Անվտանգության խորհուրդը և ՄԱԿ-ի Գլխավոր ասամբլեան, լիազորված են օգտագործել խաղաղ կարգավորման բոլոր հնարավոր միջոցները։ Այսպիսով, պատժամիջոցները պետք է կիրառվեն միայն այն դեպքում, եթե ամբողջովին բացակայում են հնարավորությունները կամ սպառված են հակամարտության համաձայնեցված կարգավորման բոլոր միջոցները։ Բանաձևի ընդունումից հետո, որը պետք է պարտադիր հղում կատարի ՄԱԿ-ի կանոնադրության VII բաժնին, պատժամիջոցները պարտադիր են դառնում բոլոր անդամ պետությունների և նույնիսկ ՄԱԿ-ի ոչ անդամների կատարման համար։ Որոշ երկրներում բանաձևի դրույթների գործողությունը նրանց տարածքում մտցնելու համար ընդունվում է համապատասխան նորմատիվ ակտ[20]։ Բացի այդ, ՄԱԿ-ի Անվտանգության խորհուրդը պատժամիջոցների սահմանման մասին որոշման ընդունման հետ մեկտեղ որոշում է ընդունում պատժամիջոցների օբյեկտ-երկրի նկատմամբ պատժամիջոցների հատուկ կոմիտե ստեղծելու մասին[21]։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. ↑ Лукашук И. И. Международное право. Особенная часть. — М., 2002. — С. 407.
  2. ↑ Юридична енциклопедія. П-С. 5 том. — К.: "Українська енциклопедія", 2003. — С. 425.
  3. ↑ Жданов Ю. Н. Принудительные меры в международном праве. Дис. д-ра юрид. наук. — М., 1999. — С. 15.
  4. ↑ «Краткая история санкций» (ռուսերեն). 2 марта 2004. Վերցված է 2009 թ․ օգոստոսի 18-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ url-status (link)
  5. ↑ 5,0 5,1 «Комитеты по санкциям ООН» (ռուսերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 29-ին. Վերցված է 2009 թ․ օգոստոսի 18-ին.
  6. ↑ Targeted Sanctions Bibliography. — 2006.
  7. ↑ Strengthening Targeted Sanctions. — 30 March 2006.
  8. ↑ Targeted Financial Sanctions. — 2001. — С. 114.
  9. ↑ Background Paper of Targeted Sanctions. — 16-17 July 2004.
  10. ↑ Например:
    • Жданов Ю. Н. Принудительные меры в международном праве. Диссертация док. юрид. наук. — М., 1998. — С. 13—20;
    • Словарь международного права. — М.: Международные отношения, 1982. — С. 177
  11. ↑ Михеев Ю. Я. Применение принудительных мер по Уставу ООН. — М., 1967. — С. 206.
  12. ↑ «Резолюция 1732(2006)». Վերցված է 2009 թ․ օգոստոսի 18-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ url-status (link)
  13. ↑ «Резолюция 1730(2006)». Վերցված է 2009 թ․ օգոստոսի 18-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ url-status (link)
  14. ↑ Например:
  15. ↑ L. Goodrich and E. Hambro. Charter of the United Nations: Commentary and Documents. — 1946. — P. 161.
  16. ↑ Down but Not Out // Economist. — 8 April, 1995. — at. 21;
    • Iraqis Count the Cost of Sanctions // Economist. — 19 February, 1994. — at. 46
  17. ↑ 17,0 17,1 «Доклад миссии по установлению фактов в Ливийской Арабской Джамахирии от 6 марта 1998 года(S/1998/201)» (PDF). Վերցված է 2009 թ․ օգոստոսի 18-ին. {{cite web}}: Invalid |url-status=unknown-host (օգնություն)(չաշխատող հղում)
  18. ↑ Например:
  19. ↑ Доклад группы высокого уровня по угрозам, вызовам и переменам «Более безопасный мир: наша общая ответственность»(չաշխատող հղում). — Нью-Йорк: ООН, 2 декабря 2004.
  20. ↑ Vera Gowlland-Debbas, Tehindrazanarivelo, Djacoba Liva. National implementation of United Nations Sanctions: A Comparative Study. — Leiden and Boston: Martinus Nijhoff, 2004. — P. 378
  21. ↑ «Комитеты по санкциям Совета Безопасности ООН» (рус). Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 29-ին. Վերցված է 2009 թ․ օգոստոսի 10-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Մենագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Багинян К. А. Международные санкции по Уставам Лиги Наций и Организации Объединенных Наций и практика их применения. — М., 1948. — С. 52.
  • Борисов Д. Санкции. — М., Л.: «Соцэкгиз», 1936. — С. 198.
  • Василенко В. А. Международно-правовые санкции. — Киев: «Вища школа», 1982. — С. 229.. — Код классификации СССР 1207000000
  • Даневский В. П. Пособие по изучению истории и системы международного права. — Харьков, 1892. — С. 172.
  • Жданов Ю. Н. Принудительные меры в международном праве. Дис. д-ра юрид. наук. — М., 1999. — С. 258.
  • Комаровский Л. А. Международное право. — М., 1908. — С. 276.
  • Колосов Ю. М. Ответственность в международном праве. — М.: «Юридическая литература», 1975. — С. 256.
  • Левин Д. Б. Ответственность государств с современном международном праве. — М., 1966. — С. 152.
  • Лукашук И. И. Право международной ответственности. — М.: Волтерс Клувер, 2004. — С. 160.
  • Менжинский В. И. Проблема международной ответственности (в свете советской концепции международного права). Канд. дис. — М., 1951. — С. 351.
  • Михеев Ю. Я. Применение принудительных мер по Уставу ООН. — М., 1967. — С. 206.
  • Суворов В. К. Реторсии и репрессалии по современному международному праву. Диссертация на соискание учёной степени кандидата юридических наук. — М., 1982. — С. 196.
  • Чиков П. В. Военные санкции в международном праве :Автореферат диссертации на соискание учёной степени кандидата юридических наук. — Казань: Казанский государственный университет, 2003. — С. 26.

Հոդվածներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Белалова Б. Ш. Место международно-правовых санкций в современном международном праве // Законодательство. —М., 2002. — № № 12. — С. 65-69.
  • Вадапалас В. А. Осуществление международно-правовых санкций // Советский ежегодник международного права. 1988. —М., 1989. — С. 71-86.
  • Левин, Д. Б. Санкции в международном праве // Правоведение. —М., 1981. — № № 1. — С. 40 - 48.
  • Лукашук И. И. Право международной ответственности // Международное публичное и частное право. —М., 2002. — № № 2. — С. 30-43.
  • Скакунов Э. И., Чехарин Ю. Е. Принуждение в международном праве // Советский ежегодник международного права. 1987. —М., 1988. — С. 79-89.
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=ՄԱԿ-ի_պատժամիջոցներ&oldid=9719557» էջից