Ճոճանակը (նկար, Ֆրագոնար)

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Ճոճանակը
տեսակգեղանկար
նկարիչԺան Օնորե Ֆրագոնար[1]
տարիմոտ 1760[1]
բարձրություն81 սանտիմետր[1]
լայնություն64,2 սանտիմետր[1]
ուղղությունռոկոկկո[2]
նյություղաներկ[3] և կտավ[3]
գտնվում էՈւոլեսի հավաքածու[3]
հավաքածուՈւոլեսի հավաքածու[1]
սեփականատերՋուլի Կաստելնաու[3]
https://wallacelive.wallacecollection.org/eMP/eMuseumPlus?service=ExternalInterface&module=collection&objectId=65364&viewType=detailView, https://www.wga.hu/html/f/fragonar/father/1/07swing.html կայք
Ծանոթագրություններ
 Les Hasards heureux de l'escarpolette by Jean-Honoré Fragonard Վիքիպահեստում

«Ճոճանակը» (ֆր.՝ Les Hasards heureux de l'escarpolette), ֆրանսիացի գեղանկարիչ, փորագրող, ռոկոկոյի կարկառուն ներկայացուցիչ Ժան Օնորե Ֆրագոնարի նկարներից։ Հեղինակը կտավը վրձնել է մոտավորապես 1767 թվականին։ Յուղաներկով կտավի չափերն են՝ 81 × 64.2 սմ։ «Ճոճանակը» ստեղծագործությունն այսօր պահպանվում և ցուցադրվում է Ուոլեսի հավաքածուում (Լոնդոն, Միացյալ Թագավորություն

«Ճոճանակը» աշխատանքը դասվում է ռոկոկոյի դարաշրջանի գլուխգործոցների շարքին[4]։

Նկարագիր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Նկարում հեղինակը վրձնել է երիտասարդ տղամարդու, ով մացառուտում պառկած հետևում է ճոճանակին ճոճվող ազնվական աղջկան։ Նկարի աջ հատվածում երևում է ճոճանակը ձգող հասակավոր տղամարդը, ով չի տեսել թփերում ընկողմանած երիտասարդ երկրպագուին։

«Ճոճանակը» ստեղծագործության մեջ Ժան Օնորե Ֆրագոնարը անմահացրել է այն պահը, երբ ճոճվող աղջիկը գտնվում է ճոճանակի շարժման ամենավերին սահմանին։ Այս դիրքը թույլ է տալիս, որ սիրատածուն գաղտագողի նայի աղջկա մերկացած բարեմասնություններին։ Արագ ճոճվելու հետևանքով աղջկա աջ ոտքից դուրս է թռչում կոշիկը, որը սլանում է դեպի Արպոկրատեսի՝ լռության և գաղտնիքների հինհունական դիցարանի աստծու արձանի ուղղությամբ։ Օրիորդի գլխին նկարիչը վրձնել է շապո բերժեր գլխարկ (հովվական գլխարկ), որը հեգնական-անպարկեշտ իմաստ է տալիս նկարին, քանի որ այդ ժամանակներում այսպիսի գլխարկներ կրում էին ունևոր գյուղացիները, որոնք բնության գիրկ էին դուրս գալիս՝ տրվելու քաղաքային գայթակղություններին։

Համաձայն ֆրանսիացի դրամատուրգ Շառլ Կոլլեի[5] հիշողությունների, Լյուդովիկոս XV թագավորի արքունիքի ներկայացուցիչներից մեկը այս կտավը պատվիրում է ֆրանսիացի նկարիչ Գաբրիել Ֆրանսուա Դուայենին։ Վերջինս պիտի նկարեր պատվիրատուին և սիրուհուն, իսկ ճոճանակը շարժման մեջ գցողը պետք է լիներ եպիսկոպոս։ Նկարիչը վախենում է այդպիսի անպարկեշտ սյուժեից և պատվերը փոխանցում է Ժան Օնորե Ֆրագոնարին, ով կատարեց աշխատանքը, սակայն, եպիսկոպոսի փոխարեն գյուղական համայնքի անդամներից մեկին նկարեց։

Նկարի պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ժան Օնորե Ֆրագոնարը կտավը վրձնել է մոտավորապես 1767 թվականին։ Նկարի առաջին սեփականատիրոջ անունը ցայսօր էլ անհատ է մնում։ Սակայն շշուկներ էին տարածվում, որ նա կարող է լինել Մարի Ֆրանսուա Դավիդ Բոյու դը Սեն Ժյուլենը, առավել հայտնի որպես Բարոն դը Սեն Ժյուլեն անունով (1713-1788 թվականներ)[6]։ Առաջին ստույգ սեփականատերը համարվում է հարկահավաք Մ. Ֆ. Մենաժ դը Պրեսինյին, որի մահից հետո, 1794 թվականին, «Ճոճանակը» ստեղծագործությունն անցնում է Ֆրանսիայի Ազգային կոնվենտին: Հետագայում, ըստ երևույթին, նկարը պատկանել է մարքիզ դը Ռազեն դե Սեն Մարին, իսկ հաջորդ տերը, ըստ ճշտված աղբյուրների, դարձավ Շառլ դը Մորնին։ Վերջինիս մահից հետո՝ 1865 թվականին նկարը վաճառվում է փարիզյան աճուրդի տներից մեկում, որտեղ Ռիչարդ Սեյմուր-Կոնուեն ձեռք է բերում այն. նա Անգլիայի Հարթվորդների կոմսության 4-րդ մարքիզն էր, ով մի շարք մարդկանց հետ հիմնադրեց հետագայում Ուոլեսի հավաքածուն։

«Ճոճանակը» ստեղծագործությունն այսօր պահպանվում և ցուցադրվում է Ուոլեսի հավաքածուում[7]։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 https://wallacelive.wallacecollection.org/eMP/eMuseumPlus?service=ExternalInterface&module=collection&objectId=65364&viewType=detailView
  2. Կազմեք ցանկեր, ոչ թե պատերազմ — 2013.
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 https://artuk.org/discover/artworks/the-swing-209456
  4. Ingamells, John, The Wallace Collection, Catalogue of Pictures, Vol III, French before 1815, Wallace Collection, 1989, с. 164
  5. Collé, Charles. Journal et mémoires de Charles Collé sur les hommes de lettres, les ouvrages dramatiques et les événements les plus mémorables du règne de Louis XV (1748-1772). Vol. III. Paris: Firmin Didot Frères, Fils et Cie. էջեր 165–166.
  6. Ingamells, с. 163-164
  7. Ingamells, с. 165

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Արտաքին տեսաֆայլեր
Fragonard's The Swing, Smarthistory
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ճոճանակը (նկար, Ֆրագոնար)» հոդվածին։