Հրաչյա Բայրամյան

Հրաչյա Բայրամյան
Ծնվել է	հունիսի 18, 1944 (79 տարեկան); Բաղանիս, Նոյեմբերյանի շրջան, Հայկական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ
Մասնագիտություն	թարգմանիչ, գրականագետ և համալսարանի դասախոս
Հաստատություն(ներ)	Երևանի պետական համալսարան և Թբիլիսիի պետական համալսարան
Անդամակցություն	ԽՍՀՄ Գրողների միություն
Ալմա մատեր	ԵՊՀ արևելագիտության ֆակուլտետ (1969)
Կոչում	դոցենտ
Գիտական աստիճան	բանասիրական գիտությունների թեկնածու (1975)
Տիրապետում է լեզուներին	հայերեն և պարսկերեն

Հրաչյա Սմբատի Բայրամյան (հունիսի 18, 1944(1944-06-18), Բաղանիս, Նոյեմբերյանի շրջան, Հայկական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ), հայ գրականագետ, թարգմանիչ, վրացագետ, բանասիրական գիտությունների թեկնածու (1975), դոցենտ (1981), ԽՍՀՄ գրողների միության անդամ 1985 թվականից։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծնվել է Բաղանիս (այժմ Տավուշի մարզ) գյուղում։ 1969 թվականին ավարտել է ԵՊՀ արևելագիտության ֆակուլտետի պարսկերեն լեզվի և գրականության բաժինը։ 1967-1968 թվականներին ուսանել է Թբիլիսիի պետական համալսարանի վրացական բանասիրական ֆակուլտետում։ 1969-1970 թվականներին աշխատել է Երևանի պետական համալսարանի Շոթա Ռուսթավելու անվան հայ-վրացական գրական կապերի կաբինետում որպես ավագ լաբորանտ։ 1971-1974 թվականներին սովորել է Թբիլիսիի պետական համալսարանի նպատակային ասպիրանտուրայում։ 1975 թվականին «Վրաց գրականությունը հայ նախասովետական քննադատության մեջ (1846-1916)» թեմայով դիսերտացիա է պաշտպանել և ստացել բանասիրական գիտությունների թեկնածուի աստիճան1975-2006 թթ.՝ ԵՊՀ հայագիտական կենտրոնի գիտաշխատող և նույն կենտրոնի գիտխորհրդի քարտուղար։ 2007 թվականից ԵՊՀ վրացագիտության հայկական կենտրոնի տնօրենն է։

Պարգևներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Պարգևատրվել է Վրաստանի Գրողների ստեղծագործական միության Իվանե Մաչաբելու անվան մրցանակով, Թբիլիսիի քաղաքապետի «Վրացական մշակույթի բարեկամ» մեդալով և «Պատվո դիպլոմ»-ով։

Երկեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ակնարկներ վրաց նոր գրականության պատմության (1800-1890)։ Ուսումնական ձեռնարկ բանասիրական ֆակուլտետների ուսանողների համար։ Երևանի համալս. հրատ., 1983, 208 էջ։
Հայերեն-վրացերեն զրուցարան, Երևան, ՙԱրեգ՚, 2005, (II հրատ. 2006, III հրատ. 2009) 128 էջ։
Русско-грузинский разговорник, Ереван, “Арег”, 2005, 128 с.
Վրաց գրականությունը 5-19-րդ դարերում։ Հումանիտար ֆակուլտետների ուսանողների համար։ Երևանի համալս. հրատ., Երևան, 2007, 336 էջ։
Վրաց լեզու (Հնչյունաբանություն, բառագիտություն, ձևաբանություն)։ Հումանիտար ֆակուլտետների ուսանողների համար։ Երևանի համալս. հրատ., Երևան, 2010, 252 էջ։
Էջեր հայ-վրացական գրական կապերի պատմությունից (հոդվածների ժողովածու)։ Երևանի համալս. հրատ., Երևան, 2010, 253 էջ։

Թարգմանություններ վրացերենից[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Գիտահանրամատչելի[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Արվելաձե Բոնդո, Գաբրիել Սունդուկյանը և վրաց իրականությունը։ ՙՀայաստան՚, Երևան, 1976, 88 էջ։
Գրիշաշվիլի Իոսեբ, Հին Թիֆլիսի գրական բոհեմը։ ՙՄերանի՚, Թբիլիսի, 1989, 160 էջ։
Ուղեցույց աստղը (վրաց մտավորականները Հովհաննես Թումանյանի մասին)։ ՙԶանգակ-97՚, Երևան, 1999, 208 էջ։
Հայ-վրաց գրական, պատմամշակութային հարցերը վրաց մամուլում (1988-1990)։ Պրակ I, ՙԶանգակ-97՚, Երևան, 2001, 160 էջ։

Գեղարվեստական[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ինանիշվիլի Ռևազ, Լռություն ճանապարհին (պատմվածքներ)։ «Սովետական գրող», Երևան, 1979, 132 էջ։
Մրելաշվիլի Լադո, Իղալթոեցի տղաները (վիպակ)։ «Սովետական գրող», Երևան, 1981, 236 էջ^[1]։
Փանջիկիձե Գուրամ, Ակնաքար (վեպ)։ «Սովետական գրող», Երևան, 1982, 268 էջ։
Դումբաձե Նոդար, Հավերժության օրենքը (վեպ)։ «Սովետական գրող», Երևան, 1983, 264 էջ։
Իոսելիանի Օտիա, Այն, ինչ լավ է, դժվար է (պատմվածք)։ ««Սովետական գրող»», Երևան, 1985, 32 էջ։
Դումբաձե Նոդար, Ընտիր երկեր (երկու հատորով)։ Հ. I, «Սովետական գրող», Երևան, 1987, 584 էջ։
Դումբաձե Նոդար, Ընտիր երկեր (երկու հատորով)։ Հ. II, «Սովետական գրող», Երևան, 1987, 526 էջ։
Դումբաձե Նոդար, Կուկարաչա (վիպակ)։ Պատմվածքներ։ «Արևիկ», Երևան, 1990, 336 էջ^[2]։
Միշվելաձե Ռևազ, Նովելներ, «Զանգակ-97», Երևան, 2001, 50 էջ։
Միշվելաձե Ռևազ, Գյուղի Մադոննան (նովելներ), «Զանգակ-97», Երևան, 2006, 244 էջ։
Սիրապարտները՚ (Արդի վրացական արձակ), ՀԳՄ հրատարակչություն, 2010 թ., 240 էջ (ժողովածուի մեջ մտնող 14 հեղինակի 15 նորավեպ և պատմվածք թարգմանել է Հր. Բայրամյանը)։

Ժողովածուներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ձայն բարեկամության (Հայ և վրաց ժամանակակից գրողների պատմվածքներ)։ Կազմողներ՝ Հր. Բայրամյան և ուրիշներ։ «Նակադուլի», Թբիլիսի։ «Սովետական գրող», Երևան, 1977, 496 էջ (ժողովածուի մեջ մտնող վրացի 4 հեղինակի պատմվածքներ թարգմանել է Հր. Բայրամյանը)։
Վրացական պոեզիա (12-րդ դարից մինչև մեր օրերը)։ Կազմեց և ծանոթագրեց՝ բան. գիտ. թեկն. Հր. Ս. Բայրամյան։ Երևանի համալս. հրատ., Երևան, 1983, 440 էջ։
Հայ գրողները վրաց գրականության մասին։ Կազմեց, խմբագրեց և ծանոթագրեց բան. գիտ. թեկն. Հր. Բայրամյանը։ Երևանի համալս. հրատ., Երևան, 1986, 208 էջ։
Վրաց երկինք (Համաշխարհային գրականություն պատանիների համար)։ Կազմեց և առաջաբանը գրեց Հրաչյա Բայրամյանը։ ՙԱրևիկ՚, Երևան, 1990, 768 էջ (գրքի մեջ մտնող 14 հեղինակի 28 նորավեպ և պատմվածք թարգմանել է Հր. Բայրամյանը)։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ Մրելաշվիլի, Լադո Լեւանի (1981). Իղալթոեցի տղաները. «Սովետական գրող».
↑ Դումբաձե, Նոդար Վլադիմիրի (1990). Կուկարաչա: Վիպակ, պատմվածքներ. Արեւիկ.

Աղբյուրներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հայկ Խաչատրյան, Գրական տեղեկատու, Երևան, 1986, էջ 99-100։

Վիքիդարանն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Հրաչյա Բայրամյան» հոդվածին։

[1] Մրելաշվիլի, Լադո Լեւանի (1981). Իղալթոեցի տղաները. «Սովետական գրող».

[2] Դումբաձե, Նոդար Վլադիմիրի (1990). Կուկարաչա: Վիպակ, պատմվածքներ. Արեւիկ.

[1]

[2]